Іпаліт Краскоўскі
Іпалі́т Краскоўскі (к. 1845, Гарадзенская губэрня — 12 студзеня 1899 г., Масква, Расейская Імпэрыя) — беларускі літаратар і публіцыст.
На сёньняшні час Іпаліт Краскоўскі зьяўляецца адным з малавядомых творцаў у беларускай гісторыі. Лічыцца, што ён родам зь Беласточчыны, аднак дакладная дата народзінаў невядомая. Памёр 12 студзеня 1899 году ў Маскве[1].
Пад канец 1880-х гадоў Іпаліт Краскоўскі актыўна пачынае цікавіцца дзейнасьцю «заходнерусістаў», пачынае працаваць у «Московских ведомостях», кіруе аддзелам рэпартажу гэтага часопісу. У «Московских ведомостях» і «Русском вестнике» надрукаваў шэраг апавяданьняў і аповесьцяў. Апублікаваў іх у Маскве пад загалоўкам «На западной окраине России».
Усе артыкулы й творы І. Краскоўскага тоесна былі злучаны зь Беларусьсю.
У большасьці гэтых твораў І. Краскоўскі праз маляўнічыя вобразы побыту нашых продкаў, іх звычаяў, бытаваўшых сярод і вераваньняў і паданьняў, красу прыроды і асабліва Белавескай пушчы, выразіў сваю ўлюбёнасьць у край свайго дзяцінства і юнацтва, расславіў непаўторную прыгажосьць нашай зямлі і зацікавіў ёю нашых творцаў. | ||
Ідэйна Краскоўскі належаў да лібэральнай плыні г. зв. заходнерусізму. Адмоўна ставіўся да палякаў, узьвялічваў расейскіх чыноўнікаў, у тым ліку й М. Мураўёва. З другога боку, са спачуваньнем апісваў лёс кожнага: беларусаў, украінцаў, габрэяў і г. д.
Беларусаў бачыў як частку расейскай нацыі з захаваньнем усёй нацыянальнай культуры, мовы й традыцыяў. Варта заўважыць, што, у адрозьненьне ад шматлікіх прадстаўнікоў тагачаснага заходнерусізму, ён імкнуўся паказаць навакольнаму грамадзтву беларусаў як вольных і працавітых людзей, які жадаюць змагацца за свае правы ў краі[2].