Вагі

Ва́гі (ад ням. Waage) — прылада для ўзважваньня прадметаў, рэчываў або вызначэньня масы цела. Вагі зь місамі на каромысьле называюцца шалямі, прылады для ручнога ўзважваньня — кантар або бязьмен.

Найстарэйшыя вагі, датаваныя V тысячагодзьдзем да нашай эры, знойдзеныя ў Мэсапатаміі^[1].

Віды

Вагонныя вагі — дзеля ўзважваньня чыгуначных вагонаў рознай даўжыні і грузападымальнасьці; найчасьцей выкарыстоўваюцца здвоеныя вагі, якія складаюцца з двух усталяваных поруч вагаў, падплятформныя пад’ёмныя мэханізмы якіх далучаныя да аднаго агульнага каромысла.
Аўтамабільныя вагі — дзеля ўзважваньня грузавых аўтамабіляў; усталёўваюцца стацыянарна, асноўны пад’ёмны мэханізм іх мантуецца на моцным падмурку, памеры плятформы разьлічаныя на парамэтры грузавых аўтамабіляў.
Ваганеткавыя вагі — дзеля ўзважваньня ваганетак. Паводле канструкцыі і ўстаноўкі маюць падабенства з аўтамабільнымі вагамі, адрозьніваюцца тым, што маюць на плятформе прымацаваныя кавалкі рэек і ўсталёўваюцца на рэйкавай каляіне.
Канвэерныя вагі — дзеля ўзважваньня грузу, які рухаецца па канвэеры.
Лябараторныя вагі — выкарыстоўваюцца дзеля хімічных ды інш. аналізаў рэчываў (вызначэньня вільготнасьці, складу тых ці іншых кампанэнтаў і да т. п.).
Гандлёвыя вагі — выкарыстоўваюцца дзеля вызначэньня вартасьці ўзважанага тавару ў гандлёвых кропках.
Таварныя вагі — нападлогавыя вагі, якія выкарыстоўваюцца на прамысловых прадпрыемствах, складах, гуртовых базах, у крамах.

Клясыфікацыя

Паводле прынцыпу вымярэньня масы

Рычажныя — прынцып дзеяньня заснаваны на ўраўнаважваньні масы грузу з дапамогаю рычагу або сыстэмы рычагоў
Электронныя — працуюць на аснове ператварэньня мэханічнага дзеяньня масы груза ў прапарцыйны ёй электрычны сыгнал, які выражаецца лічбавым індэксам значэньня вымеранай масы

Паводле спосабу ўсталяваньня

Настольныя — усталёўваюцца на ятку ці стале
Падвесныя(uk) — выкарыстоўваюцца на працоўных месцах, дзе іншыя вагі прымяніць складана
Перасоўныя (плятформныя) — усталёўваюцца, як правіла, на падлозе ў месцах прыёмкі тавару
Стацыянарныя — усталёўваюцца на пастаянным месцы ў спэцыяльным паглыбленьні. Плятформа ваг павінна знаходзіцца на роўнай пляцоўцы, што палягчае працэс узважваньня

Паводле вымяральнага мэханізму

Гірныя — маса тавару вызначаецца шляхам падліку масы гіраў
Шкальныя — маса тавару вызначаецца па шкале каромысла ў месцы разьмяшчэньня перасоўных гіраў, якія ўраўнаважваюць груз
Шкальна-гірныя — маса тавару вызначаецца па значэньні гіраў, разьмешчаных на гіратрымальніку, і шкале каромысла, па якой перамяшчаецца дзеля ўраўнаважваньня грузу перасоўная гіра
Цыфэрблятныя — маса грузу вызначаецца з дапамогаю стрэлкі на шкале цыфэрбляту
Цыфэрблятна-гірныя — маса тавару разьлічваецца па суме масы гіраў на таварнай пляцоўцы і паказаньняў шкалы цыфэрбляту
Лічбавыя электронныя — значэньне масы здымаецца з экрану, дзе фіксуецца лічбаю індэкс масы, цана тавару за 1 кг і кошт тавару
Гідрастатычныя — даюць мажлівасьць выконваць узважваньне ўзору пароды ў вадкасьці (вадзе, этылявым сьпірце).

Паводле спосабу дасягненьня раўнавагі

З аўтаматычным ураўнаважваньнем
З паўаўтаматычным ураўнаважваньнем
Зь неаўтаматычным ураўнаважваньнем

Паводле віду адліковай прылады

З аналягавай адліковай прыладай
З дыскрэтнай адліковай прыладай

Сымбалізм

Рэлігійны

Вагі выкарыстоўваюцца ў некаторых пантэістычных і монатэістычных рэлігіях. У Фэміды, Юстыцыі або Астрэі яна сымбалізуюць правасудзьдзе. Падобнае значэньне маюць вагі ў бога Кайраса — «удача прыходзіць тым, хто яе заслужыў».

Іншы варыянт сымбалізму вагаў — пасьмяротная ацэнка жыцьця чалавека. Так, на судзе Асырыса вага людзкога сэрца параўноўваецца з вагою пярынкі Маат. Схожым чынам узважвае душу чалавека па сьмерці Рашну ў зораастрызьме, арханёл Міхаіл у хрысьціянстве^[2]. У ісламе ў дзень усеагульнага ўваскрасеньня ўсе ўчынкі людзей будуць узважаныя, і па выніках узважваньня ўваскрэслыя трапяць у рай або пекла^[3].

Астралягічны

Шалі — адзін з знакаў задыяку, адпавядае пэрыяду з 23 верасьня да 23 кастрычніка. Пазначаецца сымбалем ♎.

Крыніцы

^ Сергей Иванов. История весов (рас.) История.Ру Праверана 7 лістапада 2018 г.
^ Архангел Михаил взвешивает душу (рас.) Гварьенто. Артотека. Праверана 7 лістапада 2018 г.
^ Мухаммад Магомедов. (5 красавіка 2013) Описание Весов и взвешивание людских деяний (рас.). Islam.ru. Праверана 7 лістапада 2018 г.

[1] Сергей Иванов. История весов (рас.) История.Ру Праверана 7 лістапада 2018 г.

[2] Архангел Михаил взвешивает душу (рас.) Гварьенто. Артотека. Праверана 7 лістапада 2018 г.

[3] Мухаммад Магомедов. (5 красавіка 2013) Описание Весов и взвешивание людских деяний (рас.). Islam.ru. Праверана 7 лістапада 2018 г.

[1]

[2]

[3]