Септуагінта: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
афармленне Тэг: Спасылкі на старонкі неадназначнасцяў |
др +спасылкі |
||
Радок 21: | Радок 21: | ||
Даследчыкі таксама вызначылі, што пераклад кніг Торы быў зроблены рознымі перакладчыкамі. Некаторыя з кніг, якія ўваходзяць у сучасныя выданні Септуагінты, захаваліся ў некалькіх варыянтах, іншыя рэдагаваліся на працягу многіх гадоў. |
Даследчыкі таксама вызначылі, што пераклад кніг Торы быў зроблены рознымі перакладчыкамі. Некаторыя з кніг, якія ўваходзяць у сучасныя выданні Септуагінты, захаваліся ў некалькіх варыянтах, іншыя рэдагаваліся на працягу многіх гадоў. |
||
Спачатку была перакладзена Тора (Пяцікніжжа), іншыя кнігі перакладзены ў бліжэйшыя два-тры стагоддзі, некаторыя з іх маглі быць перакладзены двойчы ў розных версіях, а потым зведзены ў адну рэдакцыю. Такім чынам, пераклад пачаўся ў 3 ст. да н.э. і быў завершаны да 132 года да н.э. |
Спачатку была перакладзена Тора ([[Пяцікніжжа]]), іншыя кнігі перакладзены ў бліжэйшыя два-тры стагоддзі, некаторыя з іх маглі быць перакладзены двойчы ў розных версіях, а потым зведзены ў адну рэдакцыю. Такім чынам, пераклад пачаўся ў 3 ст. да н.э. і быў завершаны да 132 года да н.э. |
||
== Мова перакладу == |
== Мова перакладу == |
||
Радок 28: | Радок 28: | ||
Грэчаская мова кайнэ была распаўсюджана ў [[Егіпет|Егіпце]] і [[Усходняе Міжземнамор'е|Усходнім Міжземнамор’і]] прыкладна ад смерці [[Аляксандр Македонскі|Аляксандра Македонскага]] ў 323 годзе да н.э. і да развіцця [[Візантыйская грэчаская мова|візантыйскай грэчаскай мовы]] каля 600 года. |
Грэчаская мова кайнэ была распаўсюджана ў [[Егіпет|Егіпце]] і [[Усходняе Міжземнамор'е|Усходнім Міжземнамор’і]] прыкладна ад смерці [[Аляксандр Македонскі|Аляксандра Македонскага]] ў 323 годзе да н.э. і да развіцця [[Візантыйская грэчаская мова|візантыйскай грэчаскай мовы]] каля 600 года. |
||
Некаторыя раздзелы Септуагінты змяшчаюць ідыёмы і фразы на аснове [[Семіцкія |
Некаторыя раздзелы Септуагінты змяшчаюць ідыёмы і фразы на аснове [[Семіцкія мовы|семіцкіх моў]], такіх як [[іўрыт]] і [[арамейская мова]]. У некаторых кнігах, як [[Кніга прарока Данііла|Данііла]] і [[Кніга Прытчы Саламонавы|Выслоўяў]], бачны моцны грэчаскі ўплыў. [[Яўрэйская грэчаская мова кайнэ|Яўрэйская грэчаская кайнэ]] існуе ў першую чаргу як катэгорыя літаратуры, або культурная катэгорыя, і за выключэннем некаторых адметнасцяў рэлігійнай лексікі не адрозніваецца ад іншых разнавіднасцяў грэчаскай кайнэ, якая лічыцца асобным дыялектам грэчаскай мовы. |
||
Септуагінта карысная для даследаванняў дамасарэцкага іўрыта. Многія ўласныя імёны ў грэчаскай Септуагінце пішуцца з галоснымі, тады як у яўрэйскіх тэкстах не было галосных. Аднак, даследчыкі лічаць, што не ўсе старажытныя гукі яўрэйскай мовы былі пэўна адпаведныя з грэчаскімі. |
Септуагінта карысная для даследаванняў дамасарэцкага іўрыта. Многія ўласныя імёны ў грэчаскай Септуагінце пішуцца з галоснымі, тады як у яўрэйскіх тэкстах не было галосных. Аднак, даследчыкі лічаць, што не ўсе старажытныя гукі яўрэйскай мовы былі пэўна адпаведныя з грэчаскімі. |
||
Радок 42: | Радок 42: | ||
{{зноскі}} |
{{зноскі}} |
||
⚫ | |||
== Спасылкі == |
|||
* [https://bible-facsimiles-online.jimdofree.com/greek-bibles/septuagint/ THE GREEK SEPTUAGINT (LXX) - Online] |
|||
* [https://ccat.sas.upenn.edu/nets/edition/ New English Translation of the Septuagint] |
|||
⚫ | |||
[[Катэгорыя:Старажытнагрэчаская мова]] |
[[Катэгорыя:Старажытнагрэчаская мова]] |
||
[[Катэгорыя:Пераклады Бібліі]] |
[[Катэгорыя:Пераклады Бібліі]] |
Актуальная версія на 18:03, 14 мая 2024
Септуагінта | |
---|---|
Кароткая назва |
LXX, 𝕾 і |
Назва |
стар.-грэч.: Ἡ μετάφρασις |
Названа ад | 70[d] |
Жанр | Пераклады Бібліі |
Выданне | Alfred Rahlfs' edition of the Septuagint[d], Roman Septuagint[d], The Septuagint version of the Old Testament (Brenton)[d], La Bible d'Alexandrie[d] і Larger Cambridge Septuagint[d] |
Выданне або пераклад | Танах, Jewish apocryphon[d], Біблія, Стары Запавет і Uncial 0281[d] |
Мова твора або назвы | Jewish Koine Greek[d] |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Септуагінта (стар.-грэч.: Ἡ μετάφρασις
Септуагінта адыграла важную ролю ў гісторыі хрысціянскай царквы, была, па сутнасці, канонам Святога Пісання на грэчаскай мове, з якога пасля былі зроблены пераклады на іншыя мовы, у тым ліку першы пераклад на царкоўнаславянскую.
Септуагінту не трэба блытаць з сямю і болей іншымі грэчаскімі версіямі Старога Запавету, большасць з якіх не захавалася, акрамя некалькіх фрагментаў.
Гісторыя перакладу[правіць | правіць зыходнік]
Старажытныя паданні[правіць | правіць зыходнік]
Паводле грэчаскага падання,
Цар Пталамей II Філадэльф (285—246 гг. да н.э.) захацеў набыць Святое Пісанне іўдзеяў у грэчаскім перакладзе для сваёй знакамітай бібліятэкі ў Александрыі, для чаго ён звярнуўся да іўдзейскага першасвятара Элеазара. У адказ першасвятар паслаў да цара семдзесят двух навукоўцаў-перакладчыкаў (кніжнікаў). Гэтыя семдзесят два мужы — кожны самастойна, працуючы ў асобнай келлі, — і павінны былі перакласці пяць кніг Торы (Пяцікніжжа). Яны не толькі скончылі пераклады ў адзін час — усе атрыманыя тэксты гучалі абсалютна аднолькава. |
Пасля чаго пераклад і атрымаў сваю назву — Септуагінта ці «Пераклад сямідзесяці (перакладчыкаў)».
Гісторыя першага перакладу Торы на неяўрэйскую мову зафіксавана і ў Талмудзе. Прынцыповае адрозненне ад старажытнагрэчаскага падання ў тым, што:
Цар Пталамей (званы на іўрыце, як Талмай) захацеў не купіць за грошы пераклад Торы, а захацеў займець тэкст, якім ганарыліся яўрэі, якія знаходзіліся пад яго ўладай, самым простым чынам — ён прымусіў яўрэйскіх рабінаў-паліглотаў перавесці Тору. Праз асцярогу папярэдняй змовы паміж 72 навукоўцамі-рабінамі, ён спачатку змясціў кожнага ў асобную камеру, і толькі затым вязням былі растлумачаны ўмовы таго, што адбываецца. |
Навуковыя даследаванні[правіць | правіць зыходнік]
Навукоўцы лічаць, што пераклад сапраўды быў зроблены ў сярэдзіне ІІІ ст. да н.э., у перыяд ўладарства Філадэльфа. Ёсць мноствам сведчанняў таго, што, пачынаючы з ІІІ ст. да н.э., Септуагінта была найбольш распаўсюджанай версіяй Святога Пісання ў супольнасцях старажытнаяўрэйскай дыяспары. За гэта сведчыць выкарыстанне ранняй грэчаскай кайнэ, цытаты з Септуагінты з’яўляюцца ўжо з 2-га ст. да н.э., гэтым часам датаваны і захаваныя раннія рукапісы Септуагінты.
Даследчыкі таксама вызначылі, што пераклад кніг Торы быў зроблены рознымі перакладчыкамі. Некаторыя з кніг, якія ўваходзяць у сучасныя выданні Септуагінты, захаваліся ў некалькіх варыянтах, іншыя рэдагаваліся на працягу многіх гадоў.
Спачатку была перакладзена Тора (Пяцікніжжа), іншыя кнігі перакладзены ў бліжэйшыя два-тры стагоддзі, некаторыя з іх маглі быць перакладзены двойчы ў розных версіях, а потым зведзены ў адну рэдакцыю. Такім чынам, пераклад пачаўся ў 3 ст. да н.э. і быў завершаны да 132 года да н.э.
Мова перакладу[правіць | правіць зыходнік]
Агулам, перакладчыкі імкнуліся перакладаць тэкст Торы дастаткова літаральна — настолькі, што сінтаксіс грэчаскай мовы Септуагінты, збольшага, не нармальны грэчаскі сінтаксіс, і ў вачах грэкаў выглядаў зусім варварскім і непісьменным[1].
Грэчаская мова кайнэ была распаўсюджана ў Егіпце і Усходнім Міжземнамор’і прыкладна ад смерці Аляксандра Македонскага ў 323 годзе да н.э. і да развіцця візантыйскай грэчаскай мовы каля 600 года.
Некаторыя раздзелы Септуагінты змяшчаюць ідыёмы і фразы на аснове семіцкіх моў, такіх як іўрыт і арамейская мова. У некаторых кнігах, як Данііла і Выслоўяў, бачны моцны грэчаскі ўплыў. Яўрэйская грэчаская кайнэ існуе ў першую чаргу як катэгорыя літаратуры, або культурная катэгорыя, і за выключэннем некаторых адметнасцяў рэлігійнай лексікі не адрозніваецца ад іншых разнавіднасцяў грэчаскай кайнэ, якая лічыцца асобным дыялектам грэчаскай мовы.
Септуагінта карысная для даследаванняў дамасарэцкага іўрыта. Многія ўласныя імёны ў грэчаскай Септуагінце пішуцца з галоснымі, тады як у яўрэйскіх тэкстах не было галосных. Аднак, даследчыкі лічаць, што не ўсе старажытныя гукі яўрэйскай мовы былі пэўна адпаведныя з грэчаскімі.
Значэнне Септуагінты[правіць | правіць зыходнік]
Праваслаўнай Царквой Септуагінта лічыцца адным з самых аўтарытэтных тэкстаў Старога Запавету, хоць і не зацверджана як афіцыйны «кананічны» тэкст, падобны да Вульгаты ў Рымска-Каталіцкай царкве[2].
Септуагінта цытуецца ў Новым Запавеце, у прыватнасці, у лістах апостала Паўла, а таксама Апостальскімі Айцамі і больш познімі грэчаскімі Айцамі Царквы.
Служыць кананічным перакладам Старога Запавету ва Усходнеправаслаўнай царкве.
Септуагінта — аснова для старой лацінскай, царкоўнаславянскай, сірыйскай, старой армянскай, грузінскай і старой копцкай версій Старога Запавету.
Зноскі
- ↑ Што такое Септуагінта і як яна змяніла свет?
- ↑ Септуагінта Архівавана 10 ліпеня 2022.