Познань: Розніца паміж версіямі

Познань
Герб	Сцяг
Краіна	Польшча
Ваяводства	Велікапольскае
Павет	Горад на правах павета
Каардынаты	52°17′34″ пн. ш. 16°44′08″ у. д.HGЯO
Кіраўнік	Яцэк Яськовяк
Першая згадка	10 стагоддзе
Ранейшыя назвы	Posen
Горад з	1253
Плошча	261,91 км²
Водныя аб’екты	Варта
Насельніцтва	550 742 чалавек (2013)
Шчыльнасць	2103 чал./км²
Часавы пояс	UTC+1, летам UTC+2
Тэлефонны код	+48 +48 61
Паштовыя індэксы	60-001 — 61-890
Аўтамабільны код	PO
TERC	3064011
Афіцыйны сайт	poznan.pl (польск.) (англ.) (ням.) (укр.)(ням.)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Актуальная версія на 14:29, 24 красавіка 2024

По́знань^[2]^[3] (польск.: Poznań, лац.: Posnania, ням.: Posen, пры нагодзе ўжываецца назва Стольнае Места Познань) — адзін з найстарэйшых і найбуйнейшых польскіх гарадоў, размешчаны над ракой Вартай; сталіца Вялікапольшчы i Велікапольскага ваяводства. Пяты па колькасці насельніцтва горад у Польшчы. Адлегласць па прамой паміж гарадамі Познань — Мінск 716 км, да Варшавы — 279 км^[4]. Насельніцтва — 547 161 жыхароў (2014 год)^[5].

Апісанне горада[правіць | правіць зыходнік]

Познань — дынамічны гаспадарчы, акадэмічны, навуковы і культурны цэнтр. Дзякуючы выбітным эканамічным вынікам, інтэнсіўнай эканомікай, і пастаянным Міжнародным Кірмашам у Познані горад гэты часта называюць гаспадарчай сталіцай Польшчы па інвестыцыйнай прывабнасці толькі нязначна саступаючы нашмат большай Варшаве. Познань таксама вялікі цэнтр прамысловасці.

У Познані дзейнічае дзевяць дзяржаўных і прыватных вышэйшых школ, дзе навучаюцца некалькі дзясяткаў тысяч студэнтаў. У горадзе таксама дзейнічаюць шматлікія даследніцкія ўстановы. Усё гэта робіць Познань адным з галоўных польскіх акадэмічных гарадоў.

Гаспадарка[правіць | правіць зыходнік]

Каля горада пралягае аўтастрада A2, міжнародны маршрут Берлін — Варшава — Мінск — Масква.

Развітая электрамашынная прамысловасць. Другі пасля Варшавы асяродак банкаў і найбуйнейшы ў краіне кірмашны цэнтр.

Узровень беспрацоўя, зарэгістраваны ў Вялікапольскім ваяводстве на канец снежня 2022 года, склаў 2,9 %, што на 0,3 % ніжэй ўзроўню 2021 года. Паказчык беспрацоўя як і раней самы нізкі ў Польшчы^[6]^[7].

Геаграфічныя каардынаты[правіць | правіць зыходнік]

Даўжыня ў кіламетрах:
- найшырэйшая (NW — SE) — 26 км
- найменшая (NE — SE) — 10,6 км

Вышэйшыя ўстановы[правіць | правіць зыходнік]

Дзяржаўныя вышэйшыя ўстановы:

Культура[правіць | правіць зыходнік]

З 2003 года дзейнічае Беларускі культурна-асветніцкі цэнтр у Познані. Арганізацыя гэтая аб’ядноўвае выхадцаў з Беларусі і прыхільнікаў беларушчыны. БКАЦ рэгулярна ладзіць культурніцкія мерапрыемствы на якіх прэзентуе беларускую спадчыну і сучасныя здабыткі беларускай культуры.

Тэатры[правіць | правіць зыходнік]

Польскі тэатр (Познань)

Музеі[правіць | правіць зыходнік]

Нацыянальны музей (Познань), Этнаграфічны музей (Познань).

Гарады-пабрацімы[правіць | правіць зыходнік]

Турызм[правіць | правіць зыходнік]

Казляняткі на пазнаньскай ратушы
Старамесце ўначы

Вядомыя асобы[правіць | правіць зыходнік]

Надзея Аляксандраўна Юўчанка (нар. 1946) — беларускі музыказнавец.

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

↑ Główny Urząd Statystyczny, dane za rok 2013
↑ Напісанне ў адпаведнасці з ТКП 236-2010 (03150) «Спосабы і правілы перадачы геаграфічных назваў і тэрмінаў Рэспублікі Польшча на беларускую мову». Гл. польска-беларускую практычную транскрыпцыю.
↑ Познань. Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 12: Палікрат — Праметэй / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 12. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0198-2 (т. 12).
↑ Адлегласці паміж гарадамі -
↑ Główny Urząd Statystyczny. Baza Demografia. Ludność. Stan, ruch naturalny i wędrówki ludności w I kwartale 2014 r., stan na 31.03.2014. [1] Архівавана 26 снежня 2018.
↑ Serwis Pracy GoWork.pl. Aktualne oferty pracy w Poznaniu (нявызн.). GoWork.pl (22 снежня 2023).
↑ Статыстычнае бюро ў Познані. Зарэгістраванае беспрацоўе ў Вялікапольскім ваяводзтве ў 2022 годзе. (нявызн.). Статыстычнае бюро ў Познані (16 сакавіка 2023).

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Познань

[1] Główny Urząd Statystyczny, dane za rok 2013

[2] Напісанне ў адпаведнасці з ТКП 236-2010 (03150) «Спосабы і правілы перадачы геаграфічных назваў і тэрмінаў Рэспублікі Польшча на беларускую мову». Гл. польска-беларускую практычную транскрыпцыю.

[3] Познань. Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 12: Палікрат — Праметэй / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 12. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0198-2 (т. 12).

[4] Адлегласці паміж гарадамі -

[5] Główny Urząd Statystyczny. Baza Demografia. Ludność. Stan, ruch naturalny i wędrówki ludności w I kwartale 2014 r., stan na 31.03.2014. [1] Архівавана 26 снежня 2018.

[6] Serwis Pracy GoWork.pl. Aktualne oferty pracy w Poznaniu (нявызн.). GoWork.pl (22 снежня 2023).

[7] Статыстычнае бюро ў Познані. Зарэгістраванае беспрацоўе ў Вялікапольскім ваяводзтве ў 2022 годзе. (нявызн.). Статыстычнае бюро ў Познані (16 сакавіка 2023).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ Радок 4: / Радок 4: @@
  |арыгінальная назва      =
  |падначаленне            =
-  |герб                    = Herb Poznania.png
+  |шырыня герба            = 80
- |сцяг                    = Flaga Poznan Nowa.PNG
- |шырыня герба            = 80
  |шырыня сцяга            = 150
- |выява                   = Poznań 1.jpg
+ |выява                   = Collage_of_main_sights_of_Poznań.png
  |lat_dir = |lat_deg =52 |lat_min =17 |lat_sec = 34
  |lon_dir = |lon_deg = 16|lon_min = 44|lon_sec = 08
@@ Радок 17: / Радок 15: @@
  |памер карты рэгіёна     =
  |памер карты раёна       =
-  |ваяводства            = Вялікапольскае
+ |ваяводства              = Велікапольскае
    |павет                 = Горад на правах павета
    |гміна                 =
@@ Радок 23: / Радок 21: @@
     |унутранае дзяленне      =
  |від главы               =
- |глава                   =
+ |глава                   = Яцэк Яськовяк
  |дата ўтварэння          =
  |першае згадванне        = 10 стагоддзе
@@ Радок 62: / Радок 60: @@
  |add3                    =
 }}
-{{значэнні|Познань}}
+{{значэнні2|Познань (значэнні)}}
-'''По́знань''' ці '''Пазна́нь''' ([[польская мова|па-польску]]: ''Poznań'', [[лацінская мова|па-лацінску]] ''Posnania'', [[нямецкая мова|па-нямецку]] ''Posen'', пры нагодзе ўжываецца назва '''Стольнае Места Познань''') — адзін з найстарэйшых і найбуйнейшых польскіх гарадоў, размешчаны над ракой [[Варта]]й; сталіца [[Вялікапольшча|Вялікапольшчы]] i [[вялікапольскае ваяводства|вялікапольскага ваяводства]]. Пятае па колькасці насельніцтва горада ў [[Польшча|Польшчы]]. Адлегласць па прамой паміж гарадамі Познань - [[Горад Мінск|Мінск]] 716 км, да [[Горад Варшава|Варшавы]] — 279 км<ref>[http://wyznacz.pl/odleglosci-drogowe Адлегласці паміж гарадамі -]</ref>.  Насельніцтва - 547 161 жыхароў (2014 год)<ref>Główny Urząd Statystyczny. Baza Demografia. Ludność. Stan, ruch naturalny i wędrówki ludności w I kwartale 2014 r., stan na 31.03.2014. [http://demografia.stat.gov.pl/bazademografia/Tables.aspx]</ref>.
+'''По́знань'''<ref>{{ТКП-Польшча}}</ref><ref>Познань. {{крыніцы/БЭ|12}}</ref> ({{lang-pl|Poznań}}, {{lang-la|Posnania}}, {{lang-de|Posen}}, пры нагодзе ўжываецца назва '''Стольнае Места Познань''') — адзін з найстарэйшых і найбуйнейшых польскіх гарадоў, размешчаны над ракой [[Варта]]й; сталіца [[Вялікапольшча|Вялікапольшчы]] i [[Велікапольскае ваяводства|Велікапольскага ваяводства]]. Пяты па колькасці насельніцтва горад у [[Польшча|Польшчы]]. Адлегласць па прамой паміж гарадамі Познань — [[Мінск]] 716 км, да [[Варшава|Варшавы]] — 279 км<ref>[http://wyznacz.pl/odleglosci-drogowe Адлегласці паміж гарадамі -]</ref>. Насельніцтва — 547 161 жыхароў (2014 год)<ref>Główny Urząd Statystyczny. Baza Demografia. Ludność. Stan, ruch naturalny i wędrówki ludności w I kwartale 2014 r., stan na 31.03.2014. [http://demografia.stat.gov.pl/bazademografia/Tables.aspx] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20181226014634/http://demografia.stat.gov.pl/bazademografia/ErrorH.aspx?aspxerrorpath=%2Fbazademografia%2FTables.aspx|date=26 снежня 2018}}</ref>.
 == Апісанне горада ==
-Познань гэта дынамічны гаспадарчы, акадэмічны, навуковы і культурны цэнтр. Дзякуючы выбітным эканамічным вынікам, імпетнай гаспадарцы, і пастаянным [[Міжнародны Кірмаш у Познані|Міжнародным Кірмашам у Познані]] горад гэты часта называюць гаспадарчай сталіцай [[Польшча|Польшчы]] па інвестыцыйнай прывабнасці толькі нязначна саступаючы нашмат большай Варшаве. Познань ёсць таксама вялікім цэнтрам прамысловасці.
+Познань — дынамічны гаспадарчы, акадэмічны, навуковы і культурны цэнтр. Дзякуючы выбітным эканамічным вынікам, інтэнсіўнай эканомікай, і пастаянным [[Міжнародны Кірмаш у Познані|Міжнародным Кірмашам у Познані]] горад гэты часта называюць гаспадарчай сталіцай [[Польшча|Польшчы]] па інвестыцыйнай прывабнасці толькі нязначна саступаючы нашмат большай Варшаве. Познань таксама вялікі цэнтр прамысловасці.
-У Познані дзейнічае дзевяць дзяржаўных, вышэйшых школаў і  прыватных, адукуючых некалькі дзесяткаў тысяч студэнтаў. У горадзе таксама дзейнічаюць шматлікія даследніцкія ўстановы. Усё гэта робіць Познань адным з галоўных польскіх акадэмічных гарадоў.
+У Познані дзейнічае дзевяць дзяржаўных і прыватных вышэйшых школ, дзе навучаюцца некалькі дзясяткаў тысяч студэнтаў. У горадзе таксама дзейнічаюць шматлікія даследніцкія ўстановы. Усё гэта робіць Познань адным з галоўных польскіх акадэмічных гарадоў.
 == Гаспадарка ==
-Каля горада прабягае [[Аўтастрада A2, Польшча|аўтастрада A2]], міжнародны шлях [[Берлін]] — [[Варшава]] — [[Мінск]] — [[Масква]].
+Каля горада пралягае [[Аўтастрада A2, Польшча|аўтастрада A2]], міжнародны маршрут [[Берлін]] — [[Варшава]] — [[Мінск]] — [[Масква]].
 Развітая электрамашынная прамысловасць.
 Другі пасля Варшавы асяродак банкаў і найбуйнейшы ў краіне кірмашны цэнтр.
+Узровень беспрацоўя, зарэгістраваны ў Вялікапольскім ваяводстве на канец снежня 2022 года, склаў 2,9 %, што на 0,3 % ніжэй ўзроўню 2021 года. Паказчык беспрацоўя як і раней самы нізкі ў Польшчы<ref>{{Cite web|url=https://www.gowork.pl/praca/poznan;l|title=Aktualne oferty pracy w Poznaniu|author=Serwis Pracy GoWork.pl|website=GoWork.pl|date=22.12.2023}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://poznan.stat.gov.pl/opracowania-biezace/opracowania-sygnalne/praca-wynagrodzenie/bezrobocie-rejestrowane-w-wojewodztwie-wielkopolskim-w-2022-r-,6,6.html|title=Зарэгістраванае беспрацоўе ў Вялікапольскім ваяводзтве ў 2022 годзе.|author=Статыстычнае бюро ў Познані|website=Статыстычнае бюро ў Познані|date=16.03.2023}}</ref>.
 == Геаграфічныя каардынаты ==
-*Даўжыня ў кіламетрах:
+* Даўжыня ў кіламетрах:
-**найшырэйшая (NW – SE) — 26 км
+** найшырэйшая (NW — SE) — 26 км
-**найменшая (NE – SE) — 10,6 км
+** найменшая (NE — SE) — 10,6 км
 == Вышэйшыя ўстановы ==
 Дзяржаўныя вышэйшыя ўстановы:
-*[[Універсітэт імя Адама Міцкевіча]]
+* [[Універсітэт імя Адама Міцкевіча]]
-*[[Медыцынская Акадэмія імя Кароля Марцінкоўскага ў Познані]]
+* [[Медыцынская Акадэмія імя Караля Марцінкоўскага ў Познані]]
-*[[Сельскагаспадарчая Акадэмія ў Познані]]
+* [[Сельскагаспадарчая Акадэмія ў Познані]]
-*[[Эканамічная Акадэмія ў Познані]]
+* [[Дзяржаўны Эканамічны Універсітэт ў Познані]]
-*[[Акадэмія фізічнага Выхавання ў Познані]]
+* [[Акадэмія фізічнага Выхавання ў Познані]]
-*[[Акадэмія Мастацтваў у Познані]]
+* [[Акадэмія Мастацтваў у Познані]]
-*[[Музычная Акадэмія ў Познані]]
+* [[Музычная Акадэмія ў Познані]]
-*[[Познаньская Палітэхніка]]
+* [[Пазнаньская Палітэхніка]]
-*[[Заходні Інстытут]] імя Зігмунта Вайцяхоўскага
+* [[Заходні Інстытут]] імя Зігмунта Вайцяхоўскага
 == Культура ==
-З 2003 года дзейнічае [[Беларускі культурна-асветніцкі цэнтр у Познані]]. Арганізацыя гэтая аб'ядноўвае выхадцаў з Беларусі і прыхільнікаў беларушчыны. БКАЦ рэгулярна ладзіць культурніцкія мерапрыемствы на якіх прэзентуе беларускую спадчыну і сучасныя здабыткі беларускай культуры.
+З 2003 года дзейнічае [[Беларускі культурна-асветніцкі цэнтр у Познані]]. Арганізацыя гэтая аб’ядноўвае выхадцаў з Беларусі і прыхільнікаў беларушчыны. БКАЦ рэгулярна ладзіць культурніцкія мерапрыемствы на якіх прэзентуе беларускую спадчыну і сучасныя здабыткі беларускай культуры.
+== Тэатры ==
+[[Польскі тэатр (Познань)]]
+== Музеі ==
+{{catmain|Музеі Познані}}
+[[Нацыянальны музей (Познань)]], [[Этнаграфічны музей (Познань)]].
 == Гарады-пабрацімы ==
@@ Радок 101: / Радок 108: @@
 * {{Сцяг Германіі}} [[Гановер]]
 * {{Сцяг Англіі}} [[Нотынгемшыр]]
-* {{Сцяг Палесціны}} [[Неблус]]
+* {{Сцяг Палесціны}} [[Наблус]]
-* {{Сцяг Іспаніі}} [[Пазуэла-дэ-Аляркон]]
+* {{Сцяг Іспаніі}} [[Пасуэла-дэ-Аларкон]]
-* {{Сцяг Францыі}} [[Рэнес]]
+* {{Сцяг Францыі}} [[Рэн]]
-* {{Сцяг ЗША}} [[Таледа, ЗША|Таледа]]
+* {{Сцяг ЗША}} [[Таліда]]
 * {{Сцяг Украіны}} [[Харкаў]]
 * {{Сцяг ЗША}} [[Чыкага]]
 * {{Сцяг Кітая}} [[Шэньчжэнь]]
-* {{Сцяг Фінляндыі}} [[Ювескюле]]
+* {{Сцяг Фінляндыі}} [[Ювяскюля]]
 == Турызм ==
-<center><gallery widths=170 heights=150>
+<center><gallery widths="170" heights="150">
-Файл:Koziołki na ratuszu.jpg|Казляняткі на познаньскай ратушы
+Файл:Koziołki na ratuszu.jpg|Казляняткі на [[Пазнаньская ратуша|пазнаньскай ратушы]]
 Файл:Poznan Stary Rynek 243-15.jpg|Старамесце ўначы
 </gallery></center>
+== Вядомыя асобы ==
+* [[Надзея Аляксандраўна Юўчанка]] (нар. 1946) — беларускі музыказнавец.
+== Гл. таксама ==
+* [[Познань Галоўны (вакзал)]]
+* [[Універсітэт імя Адама Міцкевіча ў Познані|Познаньскі ўніверсітэт]]
+* [[Вялікая Польшча]]
 {{зноскі}}
@@ Радок 124: / Радок 139: @@
 {{DEFAULTSORT:Познань}}
-[[Катэгорыя:Горад Познань]]
+[[Катэгорыя:Познань| ]]
-[[Катэгорыя:Гарады Вялікапольскага ваяводства]]
-[[Катэгорыя:Гарады Польшчы на правах павета]]
-[[Катэгорыя:Гарады Польшчы]]