Brezel kourserezh

Implijet eo bet alies ar brezel kourserezh, e-pad ar brezelioù, gant unan eus an enebourien abalamour da greskiñ e nerzh war vor a-enep un enebour a vestronie ar morioù mui-pe-vui. Ur c'hourser a oa ur vag prevez aotreet gant ur stad da dagañ bigi ar broioù enebour dre lizhiri kourserezh. Graet e vez kourserien eus ar voraerien a rene ar brezel-se.

Istor

Droukvesket alies gant al Laeron-vor, ar gourserion zo un doare gopridi. Implijout a raent listri bihan, prim hag eskuit peurliesañ evit abourzhañ listri all war vor, kentoc'h dre souezh evit dre nerzh. Pa veze ar voull gante e oant gouest da gemer bigi kalz brasoc'h evit o re (da skouer kemeridigezh ar C'h/Kent gant flutenn Surcouf la Confiance d'an 31 a viz Eost 1800).

E-pad ul lodenn vat eus an XVIIIvet kanved, hag e-doug an Dispac'h gall hag an Impalaeriezh c'hall kentañ, e oa bet implijet ar strategiezh-se gant ar C'hallaoued a-enep ar Saozon. E-pad an daou vrezel bed ivez e paramantas ar morlu alaman listri kenwerzh evit brezeliñ ouzh listri kenwerzh ar gevredidi e lec'hioù ma ne oa ket bras a-walc'h an dañjer evit ma vefe aozet steudadoù-listri gante (Meurvor Indian, Meurvor Habask, su ar Meurvor Atlantel). Avanturio ar Gourserien a vez birvidik alies met ne veze ket ken bras o fouez war red ar brezel.

Preizhoù

Pa zistro ur c'hourser d'ar porzh gant ul lestr en doa tapet, Hemañ a veze gwerzhet d'an inkant peurliesañ. Disoc'h ar gwerzh a veze neuze rannet etre ar re o doa kenlabouret evit kemer al lestr enebour en urzh da-heul :

Ar roue a reseve etre 20 ha 40 % (Pourchas a rae all izhir kourserezh).
Ar mizioù (Paeet e veze ar boued, ar poultr, ar pourvezioù brezel, hag ar pezh a oa da vezañ dreset).
An intañvezed hag ar c'hloazidi (Kemeret e veze div wezh lodenn o gwaz gant an intañvezed hag un digoll, divizet en a-raok hervez lodenn ar c'horf a oa bet kollet, a veze roet d'ar c'hloazidi ouzhpenn o lodenn).
Ar paramantour a gemere an hanter eus ar pezh a chome neuze.
En diwezh, pep den a reseve e lodenn hervez e roll e pare al lestr (un hanter lodenn evit ar voused, 25 lodenn evit ar c'habiten hag ar surjian ha kement zo…)

Kourserien brudet

Breudeur Victual
Gödeke Michels (penn ar Likedeelers)
Klaus Störtebeker (penn ar Likedeelers), Wismar, 1360-1401
Didrik Pining, alaman, 1428-1491
Paúel Benecke, Gdańsk, XV^vet kantved
Kemal Reis, turk, 1451-1511
Timoji, indezat, ?-1513
Oruç Reis (Barbarossa), turk, 1474-1518
Barbarossa Hayreddin Pasha, turk, 1478-1546
Turgut Reis (Dragut), turk, 1485-1565
Murat Reis henañ, turk, 1506-1609
Sir Francis Drake, saoz, 1540-1596
Kabiten Kristol Newport, saoz, 1561-1617
Sir George Somers, saoz (1554-1610)
Piet Hein, izelvroat, 1577-1629
Alonso de Contreras 1582-1641, kourser spagnat a-enep an Turked dindan banniel Urzh Malta da gentañ e renas listri spagnat diwezhatoc’h.
Sir Henry Morgan, kembread, 1635-1688
Jean Bart, gall, 1651-1702
Aleksandr Dalzeel, Skos, 1662-1715
William Dampier, saoz, 1652-1715
Amaro Pargo, 1678-1747
James Erisey, saoz, diwezh ar XVI^vet kantved
Kanhoji Angre, Maratat ?–1729
René Duguay-Trouin. breizhad, 1673-1736
George Colby, British, XVIII^vet kantved
Alexander Godfrey, colonial Stadoù-Unanet, 1768-1803
Jonatan Haraden, colonial Stadoù-Unanet, 1744-1803
David Hawley, colonial Stadoù-Unanet, 1741-1807
Roparzh Surcouf, breizhad, 1773–1827
Hippolit Bouchard, Arc’hantina, 1783-1843
Efraim Sturdivant, Stadoù-Unanet, 1782-1868
Bully Hayes, Stadoù-Unanet, 1829-1877USBDVD

Levrlennadur

A. Bryant Nichols Jr., Captain Christopher Newport: Admiral of Virginia, Sea Venture, 2007
Pirates et corsaires, Patrick Poivre d'Arvor & Olivier Poivre d'Arvor, 2005 Place Des Victoires Eds, ISBN 2844590756
Les Corsaires des Terres Australes, Jacques Nougier, Editions de la Dyle, 1999, 394 p. ISBN 90-76526-08-7.
Pirate de Légines (Océan Indien austral), Jacques Nougier, Edit. l'Harmattan, 2003, 201 p. ISBN 2-7475-4459-1

Liammoù diavaez

(fr) Ar Gourserien : al lizhir kouserezh
(fr) Ar Gourserien hag a l LAzron-vor er Mor kreizdouar en XVIIIvet
(fr) Granville, kêr Kourserien
(fr) Roll kourserien
(fr) Buhezskridoù
(fr) Forom db ar Gourserien ha Moraerien ar morlu roueel
(fr) Ar Gourserien
(fr) Les Corsaires normands (1898) par Georges Dubosc (1854-1927)
(en) Louis Michel Aury international
(fr) Louis Michel Aury
Oak Island Coffee House Un teñzor laeron-vor war Oak Island?
The Library of Economics & Liberty: PRIVATEERING - Encyclopaedia 1899.
Ar gourserien er brezel diabarzh amerikan
Corsari del Mediterraneo - Ar gourserien er Mor kreizdouar etre 1100 ha 1699.
The Canadian Privateering Home Page
Kourserien amerikan e Brezel 1812 Investigates the myths and facts behind a sea battle which some sources contend changed the course of the War of 1812 and the future of America. Includes an extensive examination of the legal and tactical aspects of privateering.
[1]
Al Laeron-vor, mojenn ha gwirvoud