تەندروستیی کۆمەڵگەیی ددان

تەندروستیی کۆمەڵگەیی ددان (DPH) كورتكراوەى (Department of Public Health) تایبەتمەندییەکی ددانی ناکلینیکە کە مامەڵە لەگەڵ نەھێشتنی نەخۆشییە زارەکییەکان و بەرزکردنەوەی تەندروستی زارەکی دا دەکات . تەندروستی گشتی ددان بەشدارە لە ھەڵسەنگاندنی پێویستییە کلیلەکانی تەندروستی ددان و دۆزینەوەی چارەسەری کاریگەر بۆ باشترکردنی تەندروستی دانیشتوان نەک تاکەکان. ڕێگریکردن تا دێت زیاتر گرنگی خۆی ھەیە نەخۆشیەکانی پەیوەندیدار بە ددان دەتوانرێت بەشێوەیەکی زۆر ڕێگری لێ بکرێت و قورساییەکی زۆر لەسەر سیستەمی چاودێری تەندروستی ھەیە بۆ ئەوەی چارەسەر بکرێت. تەندروستی گشتی ددان لە ڕۆڵی پزیشکی ددان لە چارەسەری نەخۆشییەکانی ددان دەڕوانێت، ھەروەھا بە ئاڕاستەکردنەوەی سەرچاوەکان بۆ ناوچە لە پێشینەکان، بەدوای کەمکردنەوەی داواکاری بۆ سیستمی تەندروستییە. هەموو وڵاتانی جیھان تووشی کێشەی ھاوشێوە دەبن لەگەڵ نەخۆشیەکانی ددان. جێبەجێکردنی سیاسەت و پرەنسیپەکان بەهۆی بوونی سەرچاوەکانەوە دەپێون وەک تەندروستی گشتی تێگەیشتن لەو ھۆکارە زۆرانەی کە کاریگەری لەسەر تەندروستی هەیە یارمەتیدەر دەبێت لە جێبەجێکردنی ستراتیژی کاریگەر.

پزیشکی ددانی تەندروستی گشتی، بەشێوەیەکی گشتی لە ڕێگەی بەرنامەکانی حکومەت پێستیوانی کراوە، زیاتر ئامانجیان منداڵانی خوێندنگا حکومییەکانە کە پێیان وایە پەروەردەیان لە پاکوخاوێنی زارەکیدا باشترین ڕێگایە بۆ گەیشتن بە ڕای گشتی. لە ماوەی ڕابردوودا ئەم جۆرە بەروبوومانە ساڵانە لەلایەن پزیشکی ددانەوە سەردانی قوتابخانەیەک کراوە بۆ پێشکەشکردنی وانە و خستنەڕووی تەکنیکی گونجاوی پاککردنەوەی ددان. ساڵانی ١٩٧٠کان دەرکەوتنی بەرنامەیەکی وردتری بینی کە ھەفتەیەکی خولی فێرکردن و ڕوونکردنەوە و پرسیار و وەڵامی بۆ ماوەی ھەفتەیەک لەخۆ گرتبوو، کە لەلایەن یاریدەدەرێکی ددان و ددان بە ھاوکاری مامۆستایەک کە پێشتر چەند کاتژمێرێک مەشقی وەرگرتبوو، ئەنجام درا. یارمەتی بەرنامەکانی پەروەردەی تەندروستی بۆ ددانی تەلەڤیزیۆن بەکارھێنراوە، کە دایک و باوک ھاندراوە بۆ چاودێریکردن.