شوان

شوان یان شڤان ئەو کەسەیە کە سەرپەرشتی، خواردن، پاسەوان دەدات بە مێگەلە مەڕێک. شوانکاری یەکێکە لە پیشە کۆنەکانی جیھان، لە ھەموو ناوچەکانی جیھان بوونی ھەیە، بەشێکی گرنگی ئاژەڵداری شوانکارییە.

بەھۆی بوونی پیشە لە ھەموو شوێنێکدا، زۆرێک لە ئایین و کولتوورەکان ئاماژەیەکی ڕەمزی یان مێتافۆرییان بۆ پیشەی شوان ھەیە. بۆ نموونە عیسا خۆی بە شوانی باش ناودەبرد^[١] و ئەفسانەی یۆنانی کۆن تیشکیان خستە سەر شوانەکانی وەک ئێندیمیون و دافنیس. ئەم ھێماسازییە و شوانەکان وەک کارەکتەر لە ناوەندی ئەدەب و ھونەری شوانکاریدان. بەپێی گێڕانەوە ئیسلامییەکان، سەرجەم پێغەمبەران کاری شوانیان کردووە.^[٢]

بنچینە

شوانکاری لە کۆنترین پیشەکانە، نزیکەی ٥٠٠٠ ساڵ لەمەوبەر لە ئاسیای بچووک دەستی پێکردووە. مەڕ بەخێوکراوە بۆ سوودوەرگرتن لە شیر، گۆشت و خورییەکانیان. لە ماوەی ھەزار ساڵی دواتردا، مەڕ و شوانکاری لە سەرانسەری ئۆراسیادا بڵاوبوویەوە. ھێنری فلیش بە شێوەیەکی تاقیکاری پێشنیاری کرد کە ڕەنگە پیشەی شوانکاری لە لوبنان مێژووەکەی بۆ سەردەمی بەردی ئێپیپالیتیک بگەڕێتەوە و لەوانەیە لەلایەن یەکێک لە یەکەم کولتوورەکانی شوانەکانی کۆچەری لە دۆڵی بیقاعەوە بەکارھێنرابێت.^[٣]^[٤]

ھەندێک لە مەڕەکان لەگەڵ ئاژەڵەکانی دیکەی وەک مریشک و بەراز لە کێڵگەی خێزانییدا بەیەکەوە بەخێوکراون. بۆ پاراستنی مەڕێکی گەورە، دەبێت مەڕەکان بتوانن لە لەوەڕگەیەکەوە بۆ لەوەڕگەیەکی تر بگوازرێنەوە. ئەمەش پێویستی بە پەرەپێدانی پیشەیەکی جیاواز بوو لە پیشەی جووتیار. ئەرکی شوانەکان ئەوە بوو کە مەڕەکانیان بە تەواوی بھێڵنەوە و لە نێچیرەکان بیانپارێزن و لە کاتی خۆیدا ڕێنمایییان بکەن بۆ ناوچەکانی بازاڕ بۆ بڕین. لە سەردەمی کۆنیشدا شوانەکان بە شێوەیەکی باو شیریان بە مەڕەکانیان دەدا، و لەم شیرە پەنیریان دروست دەکرد؛ کەم شوان ھەیە تا ئەمڕۆش ئەم کارە دەکات.^{[ژێدەر پێویستە]}

سەرچاوەکان

^ Gospel of John 10:11
^ «Hadith». Encyclopedia of Translated Prophetic Hadiths (بە ئینگلیزی). لە ٩ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢١ ھێنراوە. All of you are shepherds, and every one of you is responsible for his herd. A leader is a shepherd, a man is the shepherd over his family and a woman is the shepherd over her husband's house and his children. So all of you are shepherds, and every one of you is responsible for his herd
^ Copeland، L. (1966). Inventory of Stone-Age Sites in Lebanon: North, South and East-Central Lebanon, p. 49. Impr. Catholique. لە 29 August 2011 ھێنراوە. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
^ Fleisch، Henri (1966). Notes de Préhistoire Libanaise: 1) Ard es Saoude. 2) La Bekaa Nord. 3) Un polissoir en plein air. BSPF. Vol. 63. JSTOR 27916138.

بەستەری دەرەکییەکان

[:0-1] Gospel of John 10:11

[2] «Hadith». Encyclopedia of Translated Prophetic Hadiths (بە ئینگلیزی). لە ٩ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢١ ھێنراوە. All of you are shepherds, and every one of you is responsible for his herd. A leader is a shepherd, a man is the shepherd over his family and a woman is the shepherd over her husband's house and his children. So all of you are shepherds, and every one of you is responsible for his herd

[CopelandWescombe1966-3] Copeland، L. (1966). Inventory of Stone-Age Sites in Lebanon: North, South and East-Central Lebanon, p. 49. Impr. Catholique. لە 29 August 2011 ھێنراوە. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)

[4] Fleisch، Henri (1966). Notes de Préhistoire Libanaise: 1) Ard es Saoude. 2) La Bekaa Nord. 3) Un polissoir en plein air. BSPF. Vol. 63. JSTOR 27916138.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]