Μια οσμή προκαλείται από μία ή περισσότερες πτητικές χημικές ενώσεις, συνήθως σε πολύ χαμηλή συγκέντρωση, πουοι άνθρωποι ή άλλοι οργανισμ
Μιαοσμή (odour ή fragrance) προκαλείται από μία ή περισσότερες πτητικές χημικές ενώσεις, συνήθως σε πολύ χαμηλή συγκέντρωση, πουοι άνθρωποι ή άλλοι οργανισμοί καταλαβαίνουν από τηναίσθηση της όσφρησης.
Καλύμματα ελέγχου οσμής σεμια εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων: Κάτω από αυτά τα καλύμματα, κατακάθονται τα αμμοχάλικα από τα λύμματα.
Η αίσθηση της όσφρησης προκαλεί την αντίληψη των οσμών, μετη μεσολάβηση του οσφρητικού νεύρου (olfactory nerve). Τα κύτταρα του οσφρητικού υποδοχέα είναι νευρώνεςπου υπάρχουν στο οσφραντικό επιθήλιο, ένα μικρό τμήμα ιστού πίσω από τις ρινικές κοιλότητες. Υπάρχουν εκατομμύρια νευρώνες οσφρητικών υποδοχέων πουδρουν ως αισθητήρια κύτταρα σηματοδότησης. Κάθε νευρώνας έχει βλεφαρίδες (cilia) σε άμεση επαφή μετον αέρα. Το οσφρητικό νεύρο θεωρείται ως μεσολαβητής όσφρησης, ονευράξοναςπου συνδέει τον εγκέφαλο μετον εξωτερικό αέρα. Τα οσμηρά μόρια δρουν ως χημικά ερεθίσματα.[1]Τα μόρια που συνδέονται με τους εκτεταμένους υποδοχείς πρωτεϊνών από βλεφαρίδες, ξεκινούν το ηλεκτρικό σήμα.
Οι πρώτες συνέπειες των χιλιάδων οσφρητικών υποδοχέων έγιναν γνωστές από τα γονιδιώματα περισσότερων από δώδεκα οργανισμών: είναι επτά ελικοειδείς διαμεμβρανικές πρωτεΐνες, αλλά δεν υπάρχουν (μέχρι τον Ιούλιο του 2011) γνωστές δομές οποιουδήποτε οσφρητικού υποδοχέα (OR). Υπάρχει μια υψηλά διατηρούμενη σειρά σε σχεδόν τα τρία τέταρτα όλων των οσφρητικών υποδοχέων που είναι μια τρίποδη θέση δέσμευσης μεταλλικού ιόντος,[2]καιο Κένεθ Σ. Σάσλικ έχει προτείνει ότι οι οσφρητικοί υποδοχείς είναι στην πραγματικότητα μεταλλοπρωτεΐνες (κατά πάσα πιθανότητα με ψευδάργυρο, χαλκό και πιθανόν ιόντα μαγγανίου) που χρησιμεύουν ως μια θέση οξέος Λιούιςγια πρόσδεση πολλών οσφρητικών μορίων. Ο Ρόμπερτ Χ. Κράμπτρι, το 1978, είχε προτείνει προηγουμένως ότι ο Cu(I) είναι "ο πιθανότερος υποψήφιος γιαμια θέση μεταλλοϋποδοχέα στην όσφρηση" για πτητικές ενώσεις έντονης οσμής, όπως οι θειόλες.[3]Οι Τσουάνγκ, Ματσουνάμι καιΜπλοκ, το 2012, επιβεβαίωσαν την πρόταση των Κράμπτρι/Σάσλικ γιατην ειδική περίπτωση οσφρητικού υποδοχέα ποντικιού, MOR244-3, δείχνοντας ότι ο χαλκός είναι βασικός γιατην ανίχνευση συγκεκριμένων θειολών και άλλων ενώσεων που περιέχουν θείο. Συνεπώς, χρησιμοποιώντας μια χημική ουσία που προσδένεται μετον χαλκό στη μύτη του ποντικιού, έτσι ώστε ο χαλκός ναμην είναι διαθέσιμος στους υποδοχείς, οι ερευνητές έδειξαν ότι τα ποντίκια δεν μπορούσαν να ανιχνεύσουν τις θειόλες. Όμως, οι ίδιοι επιστήμονες βρήκαν επίσης ότι το MOR244-3 στερείται την ειδική θέση πρόσδεσης του μεταλλικού ιόντος που προτάθηκε από τον Σάσλικ και δείχνει αντίθετα ένα διαφορετικό μοτίβο στον τομέα EC2.[4]
Όταν το σήμα φτάνει ένα κατώφλι, ο νευρώνας στέλνει ένα σήμα που διατρέχει κατά μήκος τον άξονα στον οσφρητικό βολβό (olfactory bulb), τμήμα τουμεταιχμιακού συστήματοςτου εγκεφάλου. Η ερμηνεία της οσμής ξεκινά, συσχετίζοντας την οσμή με τις παλιές εμπειρίες καισε σχέση με τις εκπεμπόμενες ουσίες. Ο οσφρητικός βολβός δρα ως σταθμός αναμετάδοσης που συνδέει τη μύτη μετον οσφρητικό φλοιό στον εγκέφαλο. Οι οσφρητικές πληροφορίες επεξεργάζονται παραπέρα και οργανώνονται μέσω μιας οδού προς το κεντρικό νευρικό σύστημα (CNS), που ελέγχει συναισθήματα και συμπεριφορές καθώς και βασικές διεργασίες σκέψης.
Η αίσθηση της οσμής εξαρτάται συνήθως από τη διαθέσιμη συγκέντρωση (τον διαθέσιμο αριθμό των μορίων) στους οσφρητικούς υποδοχείς. Ένας απλός τύπος οσφρητικού ερεθίσματος αναγνωρίζεται συνήθως από πολλαπλούς υποδοχείς και διαφορετικές οσμές αναγνωρίζονται με συνδυασμούς υποδοχέων, τα δείγματα των σημάτων του νευρώνα βοηθούν την ταυτοποίηση της οσμής. Το οσφρητικό σύστημα δεν ερμηνεύει μια απλή ένωση, αλλά το συνολικό οσμηρό μείγμα, πουδεν αντιστοιχεί κατ' ανάγκην στη συγκέντρωση ή την ένταση οποιουδήποτε απλού συστατικού.[5][6]
Η μεγαλύτερη περιοχή των οσμών αποτελείται από οργανικές ενώσεις, ανκαι μερικές απλές ενώσεις δεν περιέχουν άνθρακα, όπως τουδρόθειοκαιηαμμωνία, που είναι επίσης οσμηρές ουσίες. Η κατανόηση του αποτελέσματος μιας οσμής είναι μια διεργασία δύο σταδίων. Πρώτα, υπάρχει το φυσιολογικό κομμάτι· η ανίχνευση των ερεθισμών από τους υποδοχείς στη μύτη. Τα ερεθίσματα επεξεργάζονται από την περιοχή του ανθρώπινου εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη γιατην όσφρηση. Λόγω αυτού, μια αντικειμενική και αναλυτική μέτρηση της οσμής είναι αδύνατη. Ανκαιη κατανόηση της αίσθησης της οσμής είναι πολύ προσωπική, πιο ατομικές αντιδράσεις σχετίζονται μετο φύλο, την ηλικία, την κατάσταση της υγείας καιτο προσωπικό ιστορικό.
Οι συνηθισμένες οσμές στις οποίες είναι συνηθισμένα τα άτομα, όπως η δικιά τους σωματική οσμή, είναι λιγότερο παρατηρήσιμες στα άτομα παρά οι εξωτερικές ή οι ασυνήθιστες οσμές. Αυτό οφείλεται στονεθισμό· μετά από συνεχή έκθεση στην οσμή, η αίσθηση της οσμής κουράζεται γρήγορα, αλλά ανακτάται γρήγορα άμα αφαιρεθεί ο ερεθισμός.[7]Οι οσμές μπορούν να αλλάξουν λόγω των περιβαλλοντικών συνθηκών, π.χ. οι οσμές τείνουν να είναι πιο ευδιάκριτες σε δροσερό ξηρό αέρα.[8]
Ο εθισμός επηρεάζει την ικανότητα διάκρισης των οσμών μετά από συνεχή έκθεση. Η ευαισθησία καιη ικανότητα διάκρισης οσμών μειώνεται μετην έκθεση καιο εγκέφαλος τείνει να αγνοεί συνεχές ερέθισμα και εστιάζει σε διαφορές και αλλαγές μεμια ιδιαίτερη αίσθηση. Όταν αναμειγνύονται οσμές, η εξαρτημένη οσμή εμποδίζεται λόγω εθισμού. Αυτό εξαρτάται από την ισχύ των οσμηρών ουσιών στο μείγμα που μπορεί να αλλάξει την αντίληψη καιτην επεξεργασία μιας οσμής. Αυτή η διεργασία βοηθά στην ταξινόμηση παρόμοιων οσμών, καθώς καιστη διόρθωση της ευαισθησίας σε διαφορές σε σύνθετα ερεθίσματα.[9]
Γιατα περισσότερα ανεκπαίδευτα άτομα, η διεργασία της όσφρησης δίνει λίγες πληροφορίες όσον αφορά τα ειδικά συστατικά μιας οσμής. Η αίσθηση της οσμής τούς προσφέρει κυρίως πληροφορίες σχετικές μετην συναισθηματική επίδραση.[εκκρεμεί παραπομπή] Έμπειρα άτομα, όμως, όπως οι αρωματοποιοί καιοι δοκιμαστές οσμών, μπορούν να διακρίνουν μεμονωμένες χημικές ουσίες σε σύνθετα μείγματα μέσω της οσμής μόνο.
Η αίσθηση της οσμής είναι μια βασική αίσθηση. Η όσφρηση ενεργοποιεί την ευχαρίστηση, μπορεί να προειδοποιήσει υποσυνείδητα για κίνδυνο, να βοηθήσει στον εντοπισμό συντρόφων, στην εύρεση τροφής ή να ανιχνεύσει θηρευτές. Οι άνθρωποι έχουν μια εκπληκτικά καλή αίσθηση της όσφρησης, ανκαι έχουν μόνο 350 γονίδια λειτουργικών οσφρητικών υποδοχέων, ενώ τα ποντίκια έχουν 1.300. Η αξιοσημείωτη αίσθηση της όσφρησης στους ανθρώπους είναι εξίσου καλή μετα περισσότερα ζώα και μπορεί να διακρίνει μια ποικιλία από οσμές- περίπου 10.000 μυρουδιές. Όμως, οι Bushdid κ.α. αναφέρουν, ότι οι άνθρωποι μπορούν να ξεχωρίσουν περίπου ένα τρισεκατομμύριο οσμές.[10] Αυτό συμβαίνει λόγω της αντίστροφης ρινικής οδού (retro nasal route) στους ανθρώπους που αυξάνει αυτήν την αίσθηση. Όμως, ζώα όπως οι σκύλοι εμφανίζουν μια μεγαλύτερη ευαισθησία στις οσμές από ό,τιοι άνθρωποι ιδιαίτερα σε μελέτες με χρήση ενώσεων με μικρή αλυσίδα. Εγκεφαλικοί μηχανισμοί υψηλότερης νόησης και περισσότερες εγκεφαλικές οσφρητικές περιοχές επιτρέπουν στον άνθρωπο να διακρίνει οσμές καλύτερα από πολλά άλλα θηλαστικά, ανκαι έχει λιγότερα γονίδια οσφρητικών υποδοχέων.[11]
Έχουν προταθεί διαφορετικές κατηγοριοποιήσεις των βασικών οσμών, μεταξύ των οποίων καιη παρακάτω, που βασίζεται σε επτά βασικές οσμές, (με παραδείγματα):[12][13][14]
Η ικανότητα ταυτοποίησης των οσμών ποικίλλει μεταξύ των ατόμων και μειώνεται μετην ηλικία. Κάποιες μελέτες εμφανίζουν ότι υπάρχουν διαφορές μεταξύ των φύλων στη διάκριση των οσμών· οι γυναίκες συνήθως υπερτερούν των ανδρών.[15]Οι έγκυες γυναίκες έχουν επίσης αυξημένη ευαισθησία όσφρησης, με αποτέλεσμα μερικές φορές να έχουν ασυνήθιστες αντιλήψεις των γεύσεων καιτων οσμών, που οδηγούν σε έντονη επιθυμία ή απέχθεια προς τροφές.[16]Τα προβλήματα στην όσφρηση αυξάνονται επίσης μετην ηλικία, καθώς καιμια επικράτηση προβλημάτων γεύσης (η αίσθηση της οσμής τείνει να επικρατεί της αίσθησης της γεύσης). Χρόνια προβλήματα οσμής αναφέρονται σε μικρούς αριθμούς για εικοσάρηδες, με σταθερή αύξηση καιτη γενική ευαισθησία να αρχίζει να υποχωρεί τη δεύτερη δεκαετία της ζωής καινα χειροτερεύει σημαντικά καθώς η ηλικία ξεπερνά τα 70 έτη.[17]
ΣτηΓερμανία, οι συγκεντρώσεις των οσμηρών ουσιών έχουν καθοριστεί από τη δεκαετία του 1870 από την "οσφρησιομετρία", που βοηθά στην ανάλυση της ανθρώπινης αίσθησης της οσμής χρησιμοποιώντας τις παρακάτω παραμέτρους: συγκέντρωση της οσμής, ένταση της οσμής καιτην ηδονική εκτίμηση.
Γιατον καθορισμό της συγκέντρωσης της οσμής, χρησιμοποιείται μια δοκιμή με οσφρησιόμετρο, που χρησιμοποιεί ανθρώπινες μύτες ως ανιχνευτές. Στη διεργασία ελέγχου της οσφρησιομετρίας, ένα αραιωμένο οσμηρό μείγμα και ένα άοσμο αέριο (ως αναφορά) παρουσιάζεται ξεχωριστά από αντίστοιχες θύρες σεμια ομάδα ατόμων, που βρίσκονται σεμια ουδέτερη από πλευράς οσμής αίθουσα. Από τα άτομα αυτά ζητείται να συγκρίνουν τα εκπεμπόμενα αέρια από κάθε θύρα καιστη συνέχεια τους ζητείται να αναφέρουν την παρουσία της οσμής μαζί με ένα επίπεδο βεβαιότητας όπως μαντεψιά, υποψία, ή βεβαιότητα της εκτίμησής τους. Έπειτα ο λόγος αερίου προς διαλύτη μειώνεται κατά έναν παράγοντα δύο (δηλαδή η χημική συγκέντρωση αυξάνεται κατά έναν παράγοντα δύο). Στη συνέχεια ζητείται από τα μέλη της επιτροπής να επαναλάβουν την αξιολόγησή τους. Αυτό συνεχίζεται για έναν αριθμό επιπέδων αραίωσης. Οι απαντήσεις της επιτροπής γιατο εύρος της διάλυσης χρησιμοποιούνται γιατον υπολογισμό της συγκέντρωσης της οσμής με όρους Ευρωπαϊκών Μονάδων Οσμής (European Odour Units ή ouE/m³). Το κύριο αέριο βαθμονόμησης που χρησιμοποιείται είναι η1-βουτανόλη, πουσε συγκεκριμένη διάλυση δίνει 1 ouE/m³.
Οι αναλυτικές μέθοδοι μπορούν να διαιρεθούν σε φυσικές, αεριοχρωματογραφικές καιτην χημειοαισθητηριακή μέθοδο.
Κατά τη μέτρηση της οσμής, υπάρχει διαφορά μεταξύ των μετρήσεων εκπομπής και όχλησης. Η μέτρηση της εκπομπής μπορεί να διεξαχθεί με οσφρησιομετρία (olfactometry) χρησιμοποιώντας ένα οσφρησιόμετρο (olfactometer) γιατην αραίωση του δείγματος της οσμής. Αντίθετα, η οσφρησιομετρία χρησιμοποιείται σπάνια για μέτρηση της όχλησης λόγω των χαμηλών συγκεντρώσεων οσμής. Οι ίδιες αρχές χρησιμοποιούνται κι εδώ, αλλά η αξιολόγηση του αέριου δείγματος γίνεται χωρίς αραίωση των δειγμάτων.
Η μέτρηση της οσμής είναι βασική γιατη ρύθμιση της οσμής καιτον έλεγχό της.[18]Η εκπομπή της οσμής αποτελείται από ένα σύνθετο μείγμα πολλών οσμηρών ενώσεων. Η αναλυτική παρακολούθηση των μεμονομένων χημικών ενώσεων που βρίσκονται σεμια τέτοια οσμή δεν είναι, συνήθως, πρακτική. Ως αποτέλεσμα, οι αισθητήριες μέθοδοι της οσμής χρησιμοποιούνται συνήθως γιατη μέτρηση τέτοιων οσμών, αντί για τις μεθόδους με όργανα. Οι αισθητήριες μέθοδοι της οσμής είναι διαθέσιμες γιατην παρακολούθηση της οσμής και από τις εκπομπές της πηγής και από τον αέρα του περιβάλλοντος. Αυτές οι δύο διαφορετικές περιπτώσεις απαιτούν διαφορετικές προσεγγίσεις γιατη μέτρηση της οσμής. Η συλλογή των δειγμάτων οσμής ολοκληρώνεται πιο εύκολα γιαμια πηγή εκπομπής παρά γιαμια οσμή στον περιβάλλοντα αέρα.[19]
Η μέτρηση πεδίου με φορητά οσφρησιόμετρα φαίνεται πιο αποτελεσματική, αλλά η χρήση τους δεν έχει ρυθμιστεί μέχρι τώρα στην Ευρώπη, ενώ είναι δημοφιλής στις ΗΠΑκαιτον Καναδά, με αρκετές πολιτείες να έχουν ορίσει όρια για τις θέσεις του υποδοχέα ή κατά μήκος της περιμέτρου των εγκαταστάσεων που εκπέμπουν την οσμή και εκφράζονται σε μονάδες αραίωσης ως προς το κατώτερο όριο (D/T).[20]
Διαφορετικές όψεις της οσμής μπορούν να μετρηθούν μέσω ποσοτικών μεθόδων, όπως η εκτίμηση της συγκέντρωσης ή φαινομενική ένταση.
Η αρχική είσοδος σεμια αίθουσα παρέχει τηνπιο ακριβή αίσθηση της οσμής, πριν να αρχίσει ο εθισμός να αλλάζει την αίσθηση της οσμής.
Η αίσθηση της οσμής έχει 4 ιδιότητες που σχετίζονται μετο κατώφλι καιτην ανοχή: τη συγκέντρωση της οσμής, την ένταση της οσμής, την ποιότητα της οσμής καιτον ηδονικό τόνο.
Η συγκέντρωση της οσμής είναι μια διεισδυτική ικανότητα της οσμής. Γιανα μετρηθεί η αίσθηση της οσμής, διαλύεται η εξεταζόμενη οσμή μέχρι να φτάσει στο κατώφλι ανίχνευσης ή αναγνώρισης. Το κατώφλι ανίχνευσης είναι η συγκέντρωση μιας οσμής στον αέρα, όπου το 50% ενός πληθυσμού μπορεί νατην ανιχνεύσει μεταξύ ενός οσμηρού δείγματος και ενός τυφλού άοσμου δείγματος αναφοράς. Το κατώφλι αναγνώρισης είναι η συγκέντρωση μιας οσμής στον αέρα, στην οποία το 50% ενός πληθυσμού μπορεί να διακρίνει μεταξύ ενός οσμηρού δείγματος και ενός τυφλού άοσμου δείγματος αναφοράς. Το κατώφλι αναγνώρισης της οσμής είναι συνήθως ένας συντελεστής 2 με 5 φορές μεγαλύτερος από το κατώφλι ανίχνευσης.[12]
Η μέτρηση της συγκέντρωσης της οσμής είναι ηπιο διαδεδομένη μέθοδος για ποσοτικοποίηση των οσμών. Έχει προτυποποιηθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης (European Committee for Standardization - CEN EN 13725:2003).[21]Η μέθοδος βασίζεται στη διάλυση ενός δείγματος οσμής στο κατώφλι οσμής (odor threshold) (το σημείο στο οποίο είναι ανιχνεύσιμο από το 50% των δοκιμαστών). Η αριθμητική τιμή της συγκέντρωσης της οσμής ισούται μετον συντελεστή διάλυσης που είναι απαραίτητος γιανα φτάσει το κατώφλι της οσμής. Η μονάδα της είναι ηΕυρωπαϊκή Μονάδα Οσμής (European Odour Unit ή OUE). Συνεπώς, η συγκέντρωση της οσμής στο κατώφλι οσμής είναι 1 OUEεξ ορισμού.
Γιατον ορισμό της συγκέντρωσης οσμής χρησιμοποιείται ένα οσφρησιόμετρο καιμια ομάδα δοκιμαστών. Ένα οσμηρό μείγμα και ένα άοσμο αέριο (ως αναφορά) παρουσιάζονται από θύρες οσμής σεμια ομάδα δοκιμαστών. Γιατη σύγκριση των εκπεμπόμενων οσμών από κάθε θύρα, ερωτώνται οι δοκιμαστές αν μπορούν να ανιχνεύσουν διαφορά μεταξύ των θυρών οσμής. Ο λόγος αερίου-αραίωσης μειώνεται στη συνέχεια κατά έναν συντελεστή 1,4 ή δύο (δηλαδή, η συγκέντρωση αυξάνεται αντίστοιχα). Ζητείται από τους δοκιμαστές να επαναλάβουν την εκτίμησή τους. Αυτό συνεχίζεται μέχρι οι δοκιμαστές να απαντήσουν με βεβαιότητα και σωστά δύο συνεχόμενες φορές. Αυτές οι απαντήσεις χρησιμοποιούνται γιατον υπολογισμό της συγκέντρωσης της οσμής σε μονάδες Ευρωπαϊκών Μονάδων Οσμής (OUE/m3).
Οι δοκιμαστές πρέπει να εκπληρώνουν συγκεκριμένες απαιτήσεις, π.χ. όσον αφορά την ευαισθησία τους στην αντίληψη της οσμής. Το κύριο αέριο βαθμονόμησης της αναφοράς που χρησιμοποιείται είναι η1-βουτανόλη (ως 1 OUE/m3≡40 ppb/v n-βουτανόλης).[22]
Γιατη συλλογή ενός δείγματος οσμής, τα δείγματα θα πρέπει να συλλέγονται χρησιμοποιώντας εξειδικευμένες σακούλες δειγμάτων, που κατασκευάζονται από άοσμα υλικά π.χ. τεφλόν. Ηπιο αποδεκτή τεχνική γιατη συλλογή δειγμάτων οσμής είναι η πνευμονική τεχνική, όπου η σακούλα δειγματοληψίας τοποθετείται σε ένα σφραγισμένο κάδο εξασκείται κενό στον κάδο, που γεμίζει τη σακούλα δειγματοληψίας καθώς διαστέλλεται η σακούλα και αντλεί το δείγμα από την πηγή στη σακούλα. Θα πρέπει αυστηρά όλα τα υλικά που έρχονται σε επαφή μετο δείγμα της οσμής να είναι άοσμα, συμπεριλαμβανομένων των γραμμών καιτων γραμμών καιτων εξαρτημάτων του δείγματος.
Το κατώφλι ανίχνευσης της οσμής των ανθρώπων είναι μεταβλητό. Η επαναλαμβανόμενη έκθεση σεμια οσμηρή ουσία οδηγεί σε βελτιωμένη οσφρητική ευαισθησία και μειωμένα κατώφλια ανίχνευσης για κάποιες διαφορετικές οσμηρές ουσίες.[23]Σεμια μελέτη, βρέθηκε ότι άτομα πουδεν μπορούσαν καθόλου να ανιχνεύσουν την οσμή της ανδροστενόνης ανέπτυξαν την ικανότητα ανίχνευσης της μετά από επανειλημμένη έκθεση.[24]
Οι άνθρωποι μπορούν να ξεχωρίσουν μεταξύ δύο οσμηρών ουσιών που διαφέρουν στη συγκέντρωση ακόμα και 7%.[25]
Υπάρχει ένας αριθμός θεμάτων που πρέπει να ξεπεραστεί μετη δειγματοληψία και μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται:
– Ανη πηγή είναι σε κενό
– Ανη πηγή είναι σε υψηλή θερμοκρασία
– Ανη πηγή έχει υψηλή υγρασία
Θέματα όπως η θερμοκρασία καιη υγρασία ξεπερνιούνται καλύτερα χρησιμοποιώντας τεχνικές είτε προδιάλυσης, είτε δυναμικής διάλυσης.
Η ένταση της οσμής είναι η αντιληπτή ισχύς της αίσθησης της οσμής. Αυτή η ιδιότητα της έντασης χρησιμοποιείται γιατον εντοπισμό της πηγής των οσμών και ίσως σχετίζεται πιο άμεσα με όχληση λόγω οσμής.[6]
Η αντιληπτή ισχύς της αίσθησης της οσμής μετράται σε συνδυασμό μετη συγκέντρωση της οσμής. Αυτή μπορεί να τυποποιηθεί από τοννόμο των Βέμπερ-Φέχνερ (Weber-Fechner): I = a × log(c) + b[26]
I είναι η αντιληπτή ψυχολογική ένταση στο βήμα της διάλυσης στην κλίμακα της βουτανόλης, a είναι ο συντελεστής Βέμπερ-Φέχνερ, C είναι οι χημικές συγκεντρώσεις καιb είναι η σταθερά του σημείου τομής (0,5 εξ ορισμού)[26]
Η ένταση της οσμής μπορεί να εκφραστεί χρησιμοποιώντας μια κλίμακα έντασης της οσμής, που είναι μια λεκτική περιγραφή μιας αίσθησης της οσμής στην οποία αποδίδεται μια αριθμητική τιμή.[26]
Η ένταση της οσμής μπορεί να διαιρεθεί στις παρακάτω κατηγορίες σύμφωνα μετην ένταση:
0 – άοσμη
1 – πολύ ασθενής (κατώφλι οσμής)
2 – ασθενής
3 – διακριτή
4 – ισχυρή
5 – πολύ ισχυρή
6 – αφόρητη
Αυτή η μέθοδος εφαρμόζεται στο εργαστήριο και εκτελείται από μια σειρά από κατάλληλα εκπαιδευμένους δοκιμαστές.
Η ηδονική εκτίμηση είναι η διεργασία κλιμάκωσης των οσμών σεμια κλίμακα που κυμαίνεται από πολύ δυσάρεστη μέσω της ουδέτερης μέχρι την πολύ ευχάριστη. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η ένταση καιο ηδονικός τόνος, ανκαι είναι παρόμοιοι, αναφέρονται σε διαφορετικά πράγματα. Δηλαδή, στην ισχύ της οσμής (ένταση) καιστην τερπνότητα μιας οσμής (ηδονικός τόνος). Επιπλέον, πρέπει να τονιστεί ότι η αίσθηση μιας οσμής μπορεί να αλλάξει από ευχάριστη σε δυσάρεστη μετην αύξηση της συγκέντρωσης, της έντασης, του χρόνου, της συχνότητας καιτην προηγούμενη εμπειρία μεμια συγκεκριμένη ορμή· όλοι οι παράγοντες καθορίζουν μια απάντηση.[27]
Το γενικό σύνολο των ιδιοτήτων ορίζεται μερικές φορές -στα αγγλικά- ως "παράγοντες FIDOL", (συντόμευση για συχνότητα, ένταση, διάρκεια, προσβλητικότητα και θέση (Frequency, Intensity, Duration, Offensiveness καιLocasion)).[28]
Ο χαρακτήρας μιας οσμής είναι ένα κρίσιμο στοιχείο στην εκτίμηση μιας οσμής. Αυτή η ιδιότητα είναι η ικανότητα διάκρισης διαφορετικών οσμών και είναι μόνο περιγραφική. Πρώτα, χρησιμοποιείται μια βασική περιγραφή όπως γλυκιά, έντονη, δριμεία, ευωδιαστή, ζεστή, ξηρή, ή ξινή. Η οσμή αναφέρεται, έπειτα, σεμια πηγή όπως λύματα ή μήλο, που μπορεί να ακολουθείται από μια αναφορά σεμια συγκεκριμένη χημική ουσία όπως οξέα ή βενζίνη.[6]
Κατά κανόνα, χρησιμοποιείται ένα σύνολο από τυπικές περιγραφές που μπορεί να κυμαίνεται από εύοσμη μέχρι δύσοσμη οσμή.[29]Ανκαιη μέθοδος είναι αρκετά απλοϊκή, είναι σημαντικό να κατανοηθούν οι παράγοντες FIDOL από το άτομο που καταγράφει τον χαρακτήρα. Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται συνήθως γιατον καθορισμό του χαρακτήρα μιας οσμής που μπορεί στη συνέχεια να συγκριθεί με άλλες οσμές. Είναι συνηθισμένο τα εργαστήρια οσφρησιομετρίας να αναφέρουν τον χαρακτήρα ως έναν πρόσθετο παράγοντα μετά την ανάλυση του δείγματος.
Σε πολλές χώρες, χρησιμοποιείται το μοντέλο οσμής γιατον καθορισμό του εύρους της επίδρασης από μια πηγή οσμής. Αυτή είναι μια συνάρτηση της συγκέντρωσης του μοντέλου, του μέσου χρόνου (γιαποια χρονική περίοδο επαναλαμβάνονται τα βήματα του μοντέλου (συνήθως ανά ώρα)) και ενός ποσοστού. Τα ποσοστά αναφέρονται σεμια στατιστική αναπαράσταση για πόσες ώρες τον χρόνο, μπορεί να ξεπερνιέται η συγκέντρωση C με βάση τη μέση περίοδο.
Υπάρχουν δύο κύριες τεχνικές δειγματοληψίας της οσμής, η άμεση δειγματοληψία της οσμής, καιη έμμεση δειγματοληψία της οσμής. Η έμμεση δειγματοληψία αναφέρεται στη συλλογή δειγμάτων από τον αέρα που έχει ήδη περάσει πάνω από την εκπέμπουσα επιφάνεια.
Η άμεση δειγματοληψία αναφέρεται στην τοποθέτηση ενός καλύμματος στην εκπέμπουσα επιφάνεια από την οποία συλλέγονται τα δείγματα καιγιατην οποία καθορίζεται ο ρυθμός εκπομπής της οσμής.
Οιπιο συνηθισμένες άμεσες μέθοδοι εκπομπής περιλαμβάνουν τον θάλαμο ροής[30]και τις αεροδυναμικές σήραγγεςπου περιλαμβάνουν την αεροδυναμική σήραγγα UNSW .[31] Υπάρχουν πολλές άλλες διαθέσιμες τεχνικές καιθα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι παράγοντες που επηρεάζουν τη μέτρηση πριννα επιλεγεί η κατάλληλη μέθοδος.
Πηγές όπως βιοφίλτρα, που έχουν κάθετη συνιστώσα στην ταχύτητα θα πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την εξέταση της πιο κατάλληλης μεθόδου. Μια συνήθως χρησιμοποιούμενη τεχνική είναι η μέτρηση της συγκέντρωσης της οσμής στην επιφάνεια εκπομπής καιο συνδυασμός της μετον ρυθμό της ογκομετρικής ροής του αέρα που εισέρχεται στο βιοφίλτρο γιατην παραγωγή ενός ρυθμού ροής.
Η έμμεση δειγματοληψία αναφέρεται συχνά ως αντίστροφος υπολογισμός. Περιλαμβάνει τη χρήση ενός μαθηματικού τύπου γιατην πρόβλεψη του ρυθμού εκπομπής.
Χρησιμοποιούνται πολλές μέθοδοι, αλλά όλες χρησιμοποιούν τις ίδιες εισόδους που περιλαμβάνουν
– την τραχύτητα της επιφάνειας
– τις υπήνεμες και προσήνεμες συγκεντρώσεις
– την τάξη σταθερότητας (ή άλλον παρόμοιο παράγοντα)
– την ταχύτητα καιτην κατεύθυνση του ανέμου
Η ανθρώπινη αίσθηση της οσμής είναι ένας πρωτεύων παράγοντας στην έννοια της άνεσης. Η όσφρηση ως ένα αισθητηριακό σύστημα προσφέρει συνειδητοποίηση της παρουσίας αιωρούμενων χημικών ουσιών. Κάποιες εισπνεόμενες χημικές ουσίες είναι πτητικές ενώσεις πουδρουν ως ερεθίσματα, που προκαλούν ανεπιθύμητες αντιδράσεις όπως ερεθισμούς της μύτης, των ματιών ή του λαιμού. Η κατανόηση της οσμής καιτου ερεθισμού είναι μοναδική για κάθε άτομο και ποικίλλει λόγω των φυσικών συνθηκών ή τη μνήμη προηγούμενων εκθέσεων σε παρόμοιες χημικές ουσίες. Το συγκεκριμένο κατώφλι ενός ατόμου πριννα γίνει μια οσμή ενοχλητική εξαρτάται από τη συχνότητα, τη συγκέντρωση καιτη διάρκεια μιας οσμής.
Η κατανόηση του ερεθισμού από μια αίσθηση οσμής είναι δύσκολο να ερευνηθεί, επειδή η έκθεση σεμια πτητική χημική ουσία προκαλεί διαφορετική απόκριση με βάση τα αισθητηριακά και φυσιολογικά σήματα, ενώ η ερμηνεία αυτών των σημάτων επηρεάζεται από την εμπειρία, τις προσδοκίες, την προσωπικότητα ή περιστασιακούς παράγοντες. Οι πτητικές οργανικές ενώσεις (Volatile organic compounds ή VOCs) μπορεί να έχουν υψηλότερες συγκεντρώσεις σε περιορισμένα εσωτερικά περιβάλλοντα λόγω της περιορισμένης διείσδυσης του φρέσκου αέρα, σε σύγκριση μετο εσωτερικό περιβάλλον. Αυτό οδηγεί σε μεγαλύτερη πιθανότητα για τοξικές εκθέσεις της υγείας λόγω διάφορων χημικών ενώσεων. Οι επιπτώσεις στην υγεία από τις οσμές εντοπίζονται από την αίσθηση μιας οσμής ή την ίδια την οσμηρή ουσία. Οι επιπτώσεις στην υγεία καιτα συμπτώματα ποικίλουν περιλαμβάνοντας ερεθισμούς των ματιών, της μύτης καιτου λαιμού, βήχα, σφίξιμο στήθους, υπνηλία και αλλαγή διάθεσης· όλα τους μειώνονται καθώς παύει η οσμή. Οι οσμές μπορούν επίσης να προκαλέσουν ασθένειες όπως άσθμα, κατάθλιψη, άγχος, ή ευαισθησία. Η ικανότητα εκτέλεσης εργασιών μπορεί να μειωθεί και μπορεί να εμφανιστούν άλλες κοινωνικές/συμπεριφορικές αλλαγές.
Τα άτομα πρέπει να περιμένουν αποκατάσταση από την διαταραχή και από αναπάντεχες οσμές που διαταράσσουν τη συγκέντρωση, ελαττώνουν την παραγωγικότητα, προκαλούν συμπτώματα και γενικά αυξάνουν τη δυσαρέσκεια για ένα συγκεκριμένο περιβάλλον. Είναι σημαντικός ο ορισμός επαγγελματικών ορίων έκθεσης (OELs) γιανα διασφαλιστεί η υγεία καιη ασφάλεια των εργαζομένων καθώς καιη άνεσή τους, επειδή η έκθεση σε χημικές ουσίες μπορεί να προκαλέσει φυσιολογικές και βιοχημικές αλλαγές στο ανώτερο αναπνευστικό σύστημα. Είναι δύσκολο να οριστούν πρότυπα όταν δεν αναφέρονται οι εκθέσεις και μπορεί επίσης να είναι δύσκολη η μέτρησή τους. Οι εργαζόμενοι διαφέρουν ως προς τα επίπεδα δυσφορίας λόγω οσμών εξαιτίας του ιστορικού έκθεσής τους ή εθισμού τους και μπορεί ναμην συνειδητοποιήσουν τους πιθανούς κινδύνους από την έκθεση σε χημικές ουσίες που παράγουν συγκεκριμένες οσμές.[32][33]
Κάποιες οσμές όπως αρώματα και άνθη είναι περιζήτητες, με τις εκλεκτές ποικιλίες να έχουν υψηλές τιμές. Ολόκληρες βιομηχανίες έχουν αναπτυχθεί γύρω από προϊόντα απομάκρυνσης δυσάρεστων οσμών. Η αίσθηση των οσμών εξαρτάται επίσης πολύ από την περίσταση καιτον πολιτισμό. Η οσμή του μαγειρέματος μπορεί να είναι ευχάριστη κατά το μαγείρεμα, αλλά όχι απαραίτητα και μετά το γεύμα.
Τα μόρια της οσμής μεταφέρουν μηνύματα στομεταιχμιακό σύστημα, την περιοχή του εγκεφάλου που διαχειρίζεται τις συναισθηματικές αποκρίσεις. Κάποιοι πιστεύουν ότι αυτά τα μηνύματα έχουν τη δύναμη να αλλάξουν τις διαθέσεις, να ανακαλέσουν παλιές μνήμες, να ανυψώσουν το πνεύμα καινα αναπτερώσουν την αυτοπεποίθηση. Αυτή η πεποίθηση έχει οδηγήσει στην έννοια της "αρωματοθεραπείας" όπου υπάρχει ο ισχυρισμός ότι τα αρώματα θεραπεύουν ένα μεγάλο εύρος φυσιολογικών και φυσικών προβλημάτων. Η αρωματοθεραπεία ισχυρίζεται ότι τα αρώματα μπορούν να επηρεάσουν θετικά τον ύπνο, το άγχος, την ετοιμότητα, την κοινωνική αλληλεπίδραση καιτα γενικά αισθήματα ευεξίας. Όμως, η απόδειξη της αποτελεσματικότητας της αρωματοθεραπείας αποτελείται κυρίως από ατεκμηρίωτες αποδείξεις και της λείπουν οι ελεγμένες επιστημονικές μελέτες γιανα υποστηριχθούν οι ισχυρισμοί της.
Με κάποιες ουσίες, όπως αυτές που βρίσκονται σε αρώματα, αρωματισμένα σαμπουάν, αρωματισμένα αποσμητικά, ή παρόμοια προϊόντα, κάποια άτομα μπορεί να είναι αλλεργικά στα συστατικά τους. Η αντίδραση, όπως καιμε τις άλλες χημικές αλλεργίες, μπορεί να βρίσκεται οπουδήποτε και από έναν ελαφρύ πονοκέφαλο μέχρι αναφυλακτικό σοκ, που μπορεί να καταλήξει σε θάνατο.
Οι δυσάρεστες οσμές παίζουν ποικίλους ρόλους στη φύση, συχνά ως προειδοποίηση κινδύνου, ανκαι αυτό μπορεί ναμην είναι γνωστό στον οργανισμό πουτο οσμίζεται.[34]Μια οσμή που θεωρείται ως δυσάρεστη από κάποιους ανθρώπους ή πολιτισμούς μπορεί να θεωρείται ελκτική από άλλους, όταν υπάρχει περισσότερη εξοικείωση ή καλύτερη επανάληψη.[34]
Θεωρείται συνήθως ότι αυτοί που έχουν μια δυσάρεστη σωματική οσμή θα είναι μη ελκυστικοί από τους άλλους. Κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι ένα άτομο που εκτίθεται σεμια συγκεκριμένη δυσάρεστη οσμή μπορεί να έλκεται από άλλους που έχουν εκτεθεί στην ίδια δυσάρεστη οσμή.[34] Αυτό συμπεριλαμβάνει οσμές που σχετίζονται μετη μόλυνση.[34]
Η δυσαρέσκεια ως προς την οσμή μπορεί να διαφέρει από την αντίληψή της. Παραδείγματος χάρη, οιδρώτας θεωρείται συχνά ότι έχει δυσάρεστη οσμή, αλλά στην πραγματικότητα είναι άοσμος. Είναι τα βακτήρια στον ιδρώτα που προκαλούν την οσμή.[35]
Δυσάρεστες οσμές μπορεί να προκύπτουν από συγκεκριμένες βιομηχανικές διεργασίες καινα επηρεάζουν δυσμενώς τους εργαζόμενους ακόμα και τους περιοίκους κατά τη φορά του ανέμου από τη βιομηχανία. Οιπιο συνηθισμένες πηγές βιομηχανικής οσμής προκύπτουν από εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων, διυλιστήρια, βιομηχανίες επεξεργασίας ζώων και βιομηχανίες που επεξεργάζονται χημικά (όπως θείο) που έχουν οσμηρά χαρακτηριστικά. Μερικές φορές οι πηγές των βιομηχανικών οσμών είναι θέματα διενέξεων.
Οι σωματικές οσμές υπάρχουν καιστα ζώα και στους ανθρώπους καιη έντασή τους μπορεί να επηρεαστεί από πολλούς παράγοντες (πρότυπα συμπεριφοράς, στρατηγικές επιβίωσης). Οι σωματικές οσμές έχουν μια ισχυρή γενετική βάση καιστα ζώα και στους ανθρώπους, αλλά μπορούν να επηρεαστούν επίσης έντονα από διάφορες νόσους και ψυχολογικούς παράγοντες
Η μελέτη των οσμών είναι ένα αναπτυσσόμενο πεδίο, αλλά παραμένει σύνθετο και δύσκολο. Το ανθρώπινο οσφρητικό σύστημα (olfactory system) μπορεί να ανιχνεύσει χιλιάδες μυρουδιές με βάση πολύ μικρές αιωρούμενες συγκεντρώσεις μιας χημικής ουσίας. Η αίσθηση της οσμής σε πολλά ζώα είναι ακόμα καλύτερη. Κάποια μυρωδάτα άνθη αναδύουν στήλες οσμής που κινούνται κατά τη φορά του ανέμου και ανιχνεύονται από τις μέλισσεςσε απόσταση πάνω από ένα χιλιόμετρο.
Η μελέτη των οσμών μπορεί επίσης να γίνει περίπλοκη λόγω της σύνθετης χημείας που λαμβάνει χώρα τη στιγμή της αίσθησης μιας οσμής. Παραδείγματος χάρη, τα μεταλλικά αντικείμενα που περιέχουν σίδηρο γίνονται αντιληπτά μεμια ξεχωριστή οσμή όταν τα ακουμπάμε, ανκαιητάση ατμώντου σιδήρου είναι αμελητέα. Σύμφωνα μεμια μελέτη του 2006[36] αυτή η οσμή είναι το αποτέλεσμα τωναλδεϋδών (π.χ. εννεανάλη) καικετονών (π.χ. 1-οκτεν-3-όνη) που εκλύονται από το ανθρώπινο δέρμα κατά την επαφή με ιόντα δισθενούς σιδήρου. Οι ίδιες χημικές ουσίες σχετίζονται επίσης μετην οσμή του αίματος, επειδή ο δισθενής σίδηρος στο αίμα παράγει την ίδια αντίδραση μετο δέρμα.
Οιφερομόνες είναι οσμές που χρησιμοποιούνται γιατην επικοινωνία. Μια θηλυκή νυχτοπεταλούδα μπορεί να ελευθερώσει μια φερομόνη που μπορεί να δελεάσει μια αρσενική νυχτοπεταλούδα που είναι σε απόσταση αρκετών χιλιομέτρων κατά τη φορά του αέρα. Οι βασίλισσες των μελισσών απελευθερώνουν συνεχώς φερομόνες που ρυθμίζουν τη δραστηριότητα της κυψέλης. Οι εργάτριες μπορούν να απελευθερώσουν τέτοιες οσμές γιανα καλέσουν άλλες μέλισσες σεμια κατάλληλη κοιλότητα, όταν ένα σμήνος μετακομίζει, ή γιανα "ηχήσει" έναν κίνδυνο όταν απειλείται η κυψέλη.
Υπάρχουν ελπίδες ότι η προχωρημένη τεχνολογία θα μπορούσε να κάνει τα πάντα από έλεγχο αρωμάτων μέχρι να βοηθά στην ανίχνευση καρκίνου ή εκρηκτικών ανιχνεύοντας ειδικές οσμές, αλλά οι τεχνητές μύτες είναι ακόμα προβληματικές. Η σύνθετη φύση της ανθρώπινης μύτης, η ικανότητά της να ανιχνεύει ακόμα καιτηνπιο ανεπαίσθητη μυρωδιά, είναι προς το παρόν δύσκολο να αναπαραχθεί.
Τα περισσότερα τεχνητά όργανα ή ηλεκτρονικές μύτες (electronic noses) δουλεύουν συνδυάζοντας την έξοδο από μια διάταξη μη ειδικών χημικών αισθητήρων γιανα παραγάγουν ένα δακτυλικό αποτύπωμα οποιασδήποτε πτητικής χημικής ουσίας στην οποία εκτίθενται. Οι περισσότερες ηλεκτρονικές μύτες χρειάζεται να "εκπαιδευτούν" γιανα αναγνωρίζουν οποιαδήποτε χημική ουσία μας ενδιαφέρει πριννα μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Η εκπαίδευση περιλαμβάνει την έκθεση σε χημικές ουσίες μετην απόκριση να καταγράφεται καινα αναλύεται στατιστικά, χρησιμοποιώντας συχνά τεχνικές πολυμεταβλητής ανάλυσης και νευρικών δικτύων, γιατην "εκμάθηση" των χημικών ουσιών. Πολλά σύγχρονα όργανα ηλεκτρονικής μύτης υποφέρουν από προβλήματα αναπαραγωγιμότητας του θέματος σε μεταβαλλόμενο περιβάλλον θερμοκρασίαςκαιυγρασίας. Ένα παράδειγμα αυτού του τύπου τεχνολογίας είναι η χρωματομετρική συστοιχία αισθητήρων (colorimetric sensor array), που οπτικοποιεί την οσμή μέσω της αλλαγής χρώματος και δημιουργεί μια "εικόνα" του.[37][38][39][40][41][42]
Η κατανόηση της οσμής είναι μια σύνθετη διεργασία που περιλαμβάνει το κεντρικό νευρικό σύστημα που μπορεί να προκαλέσει ψυχολογικές και φυσιολογικές αποκρίσεις.
Επειδή το οσφρητικό σήμα τελειώνει μέσα ή κοντά στις αμυγδαλές οι οσμές συνδέονται έντονα με τις μνήμες και μπορούν να προκαλέσουν oσυναισθήματα. Οι αμυγδαλές συμμετέχουν στην ηδονική ή συναισθηματική διεργασία των οσφρητικών ερεθισμάτων.[43]Οι οσμές μπορούν να διαταράξουν τη συγκέντρωσή μας, να μειώσουν την παραγωγικότητα, να προκαλέσουν συμπτώματα και γενικά αυξάνουν τη δυσφορία για ένα συγκεκριμένο περιβάλλον. Οι οσμές μπορούν να επηρεάσουν την επιθυμία για ένα πρόσωπο, τόπο, τροφή ή προϊόν ως μια μορφή εξάρτησης.[44]Οι θύμησες που ανακαλούνται από τις οσμές είναι περισσότερο συναισθηματικές και ζωντανές από αυτές που ανακαλούνται από το ίδιο ερέθισμα με οπτική ή ηχητική μορφή.[45]Οι οσμές μπορεί να εξαρτηθούν από εμπειρικές καταστάσεις και όταν αργότερα εμφανιστούν να έχουν κατευθυντικές επιδράσεις στη συμπεριφορά. Η εκτέλεση μιας ενοχλητικής εργασίας σε ένα οσμηρό δωμάτιο μειώνει την απόδοση άλλων νοητικών εργασιών αν υπάρχει παρούσα η ίδια οσμή.[46]Ταμη ανθρώπινα ζώα επικοινωνούν μεταξύ τους ως προς τις συναισθηματικές τους καταστάσεις μέσω αλλαγών στην οσμή του σώματος καιοι οσμές του ανθρώπινου σώματος είναι ενδεικτικές της συναισθηματικής κατάστασης.[47]
Οι ανθρώπινες σωματικές οσμές επηρεάζουν τις διαπροσωπικές σχέσεις. Οι οσμές του ανθρώπινου σώματος εμπλέκονται σε προσαρμοστικές συμπεριφορές, όπως η γονική προσκόλληση στα βρέφη ή η επιλογή συντρόφου στους ενήλικες. Οι μητέρες μπορούν να διακρίνουν την οσμή του παιδιού τους καιτα βρέφη αναγνωρίζουν και προτιμούν την οσμή του σώματος της μητέρας τους αντί κάποιας άλλης οσμής άλλης γυναίκας. Αυτή η μητρική οσμή φαίνεται ότι οδηγεί τα βρέφη προς τον μαστό και έχει επίσης μια καταπραϋντική επίδραση. Η σωματική οσμή εμπλέκεται στην ανάπτυξη της σύνδεσης βρέφους-μητέρας και είναι βασική γιατην κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη μεταφέροντας αισθήματα ασφάλειας. Η καθησύχαση που δημιουργείται από τις γονικές οσμές του σώματος μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στη διεργασία σύνδεσης.[48]
Το πώς μυρίζει ένας άντρας είναι κρίσιμο στην αναζήτηση μιας γυναίκας. Η σωματική οσμή είναι μια κρίσιμη ένδειξη γιατην επιλογή συντρόφου, επειδή είναι ένα σήμα υγείας. Οι γυναίκες προτιμούν άντρες με γονότυπους μείζονος συμπλόκου ιστοσυμβατότητας (MHC) και διαφορετικής οσμής από τη δικιά τους ιδιαίτερα κατά την ωορρηξία. Τα διαφορετικά αλληλόμορφα MHC προτιμούνται, επειδή διαφορετικοί συνδυασμοί αλληλόμορφων μεγιστοποιούν την προστασία από νοσήματα και ελαχιστοποιούν τις υπολειπόμενες μεταλλάξεις στους απογόνους. Βιολογικά, τα θηλυκά τείνουν να επιλέγουν συντρόφους "που είναι πολύ πιθανό να εξασφαλίσουν επιβίωση των απογόνων και συνεπώς αύξηση της πιθανότητας η γενετική τους συνεισφορά να είναι αναπαραγωγικά βιώσιμη." [49]
Μελέτες έχουν προτείνει ότι οι άνθρωποι μπορεί να χρησιμοποιούν τις ενδείξεις οσμής συσχετισμένες μετο ανοσοποιητικό σύστημα γιατην επιλογή συντρόφων. Χρησιμοποιώντας μια τεχνική απεικόνισης του εγκεφάλου, Σουηδοί ερευνητές έχουν δείξει ότι οι εγκέφαλοι ομοφυλόφιλωνκαιετερόφυλων αντρών αποκρίνονται διαφορετικά σε δύο οσμές που μπορεί να εμπλέκονται σε ερωτική διέγερση καιοι ομοφυλόφιλοι άντρες αποκρίνονται κατά τον ίδιο τρόπο όπως οι ετερόφυλες γυναίκες, ανκαιδεν προσδιορίστηκε αν αυτό ήταν η αιτία ή το αποτέλεσμα. Η μελέτη επεκτάθηκε καισε λεσβίες· τα αποτελέσματα ήταν συνεπή μετα προηγούμενα ευρήματα, δηλαδή οι λεσβίες δεν ανταποκρινόντουσαν σε ταυτοποιημένες ανδρικές οσμές, ενώ η απόκρισή τους σε γυναικείες οσμές ήταν παρόμοιες μετων ετερόφυλων ανδρών.[50] Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτή η έρευνα δείχνει έναν πιθανό ρόλο για ανθρώπινες φερομόνες στη βιολογική βάση τουσεξουαλικού προσανατολισμού.[51]
Μια οσμή μπορεί να δώσει το σήμα ανάκλησης μιας μακρινής θύμησης. Οι περισσότερες θύμησες που σχετίζονται μετην οσμή προέρχονται από την πρώτη δεκαετία της ζωής, ενώ οι λεκτικές και οπτικές θύμησες προέρχονται κυρίως μεταξύ 10 και 30 ετών.[52]Οι θύμησες που ανακαλούν οσμές είναι περισσότερο συναισθηματικές, συσχετισμένες μεπιο ισχυρά συναισθήματα μεταφοράς στο παρελθόν και έχουν θεωρηθεί ως λιγότερο συχνές συγκρινόμενες με τις ανακαλούμενες μνήμες από άλλα ερεθίσματα.[53]
Η αίσθηση της οσμής παραβλέπεται συχνά ως τρόπος εμπορίας προϊόντων. Η σκόπιμη και ελεγχόμενη εφαρμογή της μυρουδιάς χρησιμοποιείται από τους σχεδιαστές, τους επιστήμονες, τους καλλιτέχνες, τους αρωματοποιούς, τους αρχιτέκτονες και τους μάγειρες. Κάποιες εφαρμογές των μυρωδιών εμφανίζονται σε περιβάλλοντα όπως καζίνο, ξενοδοχεία, ιδιωτικές λέσχες και αυτοκίνητα. Π.χ., "οι τεχνικοί στο Κέντρο Καρκίνου Sloan-Kettering στην πόλη της Νέας Υόρκης προσθέτουν έλαια με οσμή βανίλιας στον αέρα γιανα βοηθήσουν τους ασθενείς να αντεπεξέλθουν τις κλειστοφοβικές επιπτώσεις των εξετάσεων MRI. Οι μυρουδιές χρησιμοποιούνται στον Οργανισμό Εμπορίου στο Σικάγο γιανα χαμηλώσουν το επίπεδο των ντεσιμπέλ στον εμπορικό όροφο."[54]
↑Salthammer, Tunga; Bahadir, Müfit (2009). «Occurrence, Dynamics and Reactions of Organic Pollutants in the Indoor Environment». CLEAN - Soil, Air, Water37 (6): 417–435. doi:10.1002/clen.200900015.
↑Devriese, S; Winters, W; Stegen, K; Diest, I Van; Veulemans, Η; Nemery, B; Eelen, P (2000). «Generalization of acquired somatic symptoms in response to odors: a pavlovian perspective on multiple chemical sensitivity». Psychosom Med.62 (6): 751–759. doi:10.1097/00006842-200011000-00003. PMID11138993.
↑Doty, Richard L.; Applebaum, Steven; Zusho, Hiroyuki; Settle, R.Gregg (1985). «Sex differences in odor identification ability: A cross-cultural analysis». Neuropsychologia23 (5): 667–72. doi:10.1016/0028-3932(85)90067-3. PMID4058710.
↑Nordin, Steven; Broman, Daniel A.; Olofsson, Jonas K.; Wulff, Marianne (2004). «A Longitudinal Descriptive Study of Self-reported Abnormal Smell and Taste Perception». Pregnant Women Chem. Senses29 (5): 391–402. doi:10.1093/chemse/bjh040. PMID15201206.
↑Cain, W. S.; Gent, J. F. (1991). «Olfactory sensitivity: Reliability, generality, and association with aging». Journal of experimental psychology. Human perception and performance17 (2): 382–91. doi:10.1037/0096-1523.17.2.382. PMID1830082.
↑ 26,026,126,2Jiang, J; Coffey, P; Toohey, B (2006). «Improvement of odor intensity measurement using dynamic olfactometry». Journal of the Air & Waste Management Association (1995)56 (5): 675–83. doi:10.1080/10473289.2006.10464474. PMID16739805.
↑Young, Christopher A. (2010). «What Smells?». Pollution Engineering42 (5).
↑Dalton, P (2002). «Odor, irritation and perception of health risk». International Archives of Occupational and Environmental Health75 (5): 283–90. doi:10.1007/s00420-002-0312-x. PMID11981666.
↑Suslick, B. A.; Feng, L.; Suslick, K. S. (2010). «Discrimination of Complex Mixtures by a Colorimetric Sensor Array: Coffee Aromas». Anal. Chem2010 (82): 2067–2073. doi:10.1021/ac902823w.
↑Wrzesniewski, Amy; McCauley, Clark; Rozin, Paul (1999). «Odor and Affect: Individual Differences in the Impact of Odor on Liking for Places, Things and People». Chem. Senses24 (6): 713–721. doi:10.1093/chemse/24.6.713. PMID10587506.
↑Herz, Rachel S. (2004). «A Naturalistic Analysis of Autobiographical Memories Triggered by Olfactory Visual and Auditory Stimuli». Chem. Senses29 (3): 217–224. doi:10.1093/chemse/bjh025. PMID15047596.
↑Ferdenzi, Camille; Schaal, Benoist; Roberts, S. Craig (2010). «Family Scents: Developmental Changes in the Perception of Kin Body Odor?». Journal of Chemical Ecology36 (8): 847–854. doi:10.1007/s10886-010-9827-x. PMID20640943.
Spengler, John D.· McCarthy, John F· Samet, Jonathan M. (2000). Indoor Air Quality Handbook. New York, NY, USA: McGraw-Hill Professional Publishing. ISBN978-0-07-445549-4.
Kaye, Joseph Nathaniel (Μαΐου 2001). «Symbolic Olfactory Display (Master's Thesis)»(PDF). Symbolic Olfactory Display. Massachusetts Institute of Technology. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2011. — A survey of current olfactory knowledge, experimental investigation of computer-based olfactory interfaces. Includes extensive reference list, partially annotated.
Samet, edited by Jonathan M.· Spengler, John D. (1991). Indoor air pollution : a health perspective. Baltimore: Johns Hopkins University Press. ISBN978-0-8018-4125-5.
.jpg)
(1st έκδοση). New York: Crown Publishers. ISBN 978-1-4000-8234-6.