Βιοφωταύγεια: Διαφορά μεταξύ τたうωおめがνにゅー αναθεωρήσεων

Από τたうηいーた Βικιπαίδεια, τたうηいーたνにゅー ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο πぱいοおみくろんυうぷしろん διαγράφηκε Περιεχόμενο πぱいοおみくろんυうぷしろん προστέθηκε
μみゅー r2.7.2+) (Ρομπότ: Προσθήκη: bg:Биолуминесценция
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
(17 ενδιάμεσες εκδόσεις από 13 χρήστες δでるたεいぷしろんνにゅー εμφανίζονται)
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
'''Βιοφωταύγεια''' (ή κかっぱαあるふぁιいおた '''βιοφωτισμός''') ονομάζεται τたうοおみくろん φαινόμενο παραγωγής κかっぱαあるふぁιいおた έκλυσης [[Φως|ορατού φωτός]] από [[ζωντανός οργανισμός|ζωντανούς οργανισμούς]]. Ηいーた διαδικασία αυτή επιτυγχάνεται μέσω [[χημική αντίδραση|χημικών αντιδράσεων]] κかっぱαあるふぁιいおた παρατηρείται σしぐまεいぷしろん πληθώρα διαφορετικών οργανισμών όπως [[Βακτήριο|βακτήρια]], [[πυροφύκη|φύκη]], [[μύκητας|μύκητες]], [[Ψάρι|ψάρια]] κかっぱαあるふぁιいおた [[έντομα]]. Τたうοおみくろん φαινόμενο λαμβάνει χώρα κかっぱαあるふぁιいおた σしぐまτたうοおみくろん χερσαίο αλλά κかっぱαあるふぁιいおた σしぐまτたうοおみくろん υδάτινο περιβάλλον μみゅーεいぷしろん τたうηいーた θάλασσα νにゅーαあるふぁ κρατάει τたうαあるふぁ ηνία κかっぱαあるふぁιいおた νにゅーαあるふぁ παρουσιάζει τμήματα όπου ηいーた βιοφωταύγεια είναι ηいーた κύρια πηγή φωτός (πぱい.χかい. μεγάλα βάθη). Ηいーた παραγωγή τたうοおみくろんυうぷしろん φωτός γίνεται σχεδόν σしぐまεいぷしろん όλες τις περιπτώσεις μέσω [[Οξειδοαναγωγή|οξείδωσης]] μιας ομάδας χημικών ουσιών πぱいοおみくろんυうぷしろん ονομάζονται λουσιφερίνες ή εωσφορίνες (luciferins). Σύμφωνα μみゅーεいぷしろん τις παρατηρήσεις τたうωおめがνにゅー επιστημόνων ηいーた βιοφωταύγεια αναπτύχθηκε γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ εξυπηρετήσει σκοπούς όπως ηいーた επικοινωνία, ηいーた θήρευση ή ηいーた άμυνα τたうωおめがνにゅー οργανισμών προσφέροντας ορισμένες φορές τρομερά πλεονεκτήματα στους χρήστες τたうοおみくろんυうぷしろん. <ref name=":0">{{Cite journal|title=Bioluminescence in the Sea|url=http://dx.doi.org/10.1146/annurev-marine-120308-081028|journal=Annual Review of Marine Science|date=2010-01|issn=1941-1405|pages=443–493|volume=2|issue=1|doi=10.1146/annurev-marine-120308-081028|first=Steven H.D.|last=Haddock|first2=Mark A.|last2=Moline|first3=James F.|last3=Case}}</ref><ref name=":1">{{Cite journal|title=BIOLUMINESCENCE|url=http://dx.doi.org/10.1146/annurev.cellbio.14.1.197|journal=Annual Review of Cell and Developmental Biology|date=1998-11|issn=1081-0706|pages=197–230|volume=14|issue=1|doi=10.1146/annurev.cellbio.14.1.197|first=Thérèse|last=Wilson|first2=J. Woodland|last2=Hastings}}</ref><ref name=":2">{{Cite journal|title=Bioluminescence|url=http://dx.doi.org/10.1126/science.205.4409.893-a|journal=Science|date=1979-08-31|issn=0036-8075|pages=893–893|volume=205|issue=4409|doi=10.1126/science.205.4409.893-a|first=K. H.|last=NEALSON}}</ref><ref>{{Cite book|title=The HarperCollins dictionary of biology|last=Hale, W. G.|publisher=HarperPerennial|isbn=0064610152|date=1991|location=New York, NY|url=https://www.worldcat.org/oclc/21976571|id=21976571}}</ref>
'''Βιοφωταύγεια''' ή ''βιοφωτισμός'' (bioluminescence) χαρακτηρίζεται ηいーた δημιουργία [[φως|φωτός]] σしぐまεいぷしろん διάφορα [[μήκος κύματος|μήκη κύματος]] πぱいοおみくろんυうぷしろん εκπέμπεται από διάφορους ζώντες οργανισμούς, πぱいοおみくろんυうぷしろん συχνά καλείται εσφαλμένα [[φωσφορισμός]]. Τたうοおみくろん φαινόμενο της βιοφωταύγειας παρουσιάζεται σしぐまεいぷしろん πολλές βべーたιいおたοおみくろん-ομάδες πολύ διαφορετικές μεταξύ τους όπως τたうαあるふぁ [[βακτήριο|βακτήρια]], οおみくろんιいおた [[μύκητας|μύκητες]], οおみくろんιいおた [[πυγολαμπίδα|πυγολαμπίδες]] (κかっぱαあるふぁιいおた άλλα [[κολεότερο|κολεόπτερα]]) καθώς κかっぱαあるふぁιいおた σしぐまεいぷしろん διάφορους θαλάσσιους οργανισμούς.


=== Οργανισμοί ===
Ερευνήθηκε κかっぱαあるふぁιいおた δαπιστώθηκε ότι αιτία της φωτοβολίας αυτής τたうωおめがνにゅー ζωντανών οργανισμών είναι ηいーた [[οξείδωση]] της [[πρωτεΐνη|πρωτεΐνης]] λουκιφερίνης. Αυτή ηいーた βιοχημική αντίδραση απαιτεί τριφωσφάτη αδενοσίνη ([[ΑあるふぁΤたうP]]), πぱいοおみくろんυうぷしろん καταλύεται από τたうηいーた [[λουκιφεράση]].
Τたうοおみくろん φάσμα τたうωおめがνにゅー οργανισμών μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー ικανότητα βιοφωταύγειας είναι εντυπωσιακά μεγάλο κかっぱαあるふぁιいおた περιλαμβάνει [[ταξινομική μονάδα|ταξινομικές μονάδες]] μみゅーεいぷしろん τεράστια ποικιλία κかっぱαあるふぁιいおた διαφορετικότητα. Ξεκινώντας από θαλάσσια βακτήρια κかっぱαあるふぁιいおた χερσαίους μύκητες (όπως τたうαあるふぁ μανιτάρια) φτάνει μέχρι [[κεφαλόποδα]] κかっぱαあるふぁιいおた ψάρια. Ενδιάμεσα συναντώνται, σしぐまτたうοおみくろん θαλάσσιο ενδιαίτημα, ομάδες οργανισμών όπως τたうαあるふぁ [[δινομαστιγωτά]], τたうαあるふぁ [[κνιδόζωα]] (μέδουσες), τたうαあるふぁ κτενοφόρα, οおみくろんιいおた πολύχαιτοι, τたうαあるふぁ [[μαλάκια]], τたうαあるふぁ [[καρκινοειδή]], τたうαあるふぁ [[εχινόδερμα]] ακόμα κかっぱαあるふぁιいおた τたうαあるふぁ [[Σαλάχι μάντα|σαλάχια]] ενώ, σしぐまτたうοおみくろん χερσαίο ενδιαίτημα, εντοπίζονται οργανισμοί όπως τたうαあるふぁ [[μυριάποδα]] κかっぱαあるふぁιいおた τたうαあるふぁ [[κολεόπτερα]] (πυγολαμπίδες). <ref name=":0" /> Ωστόσο, παρατηρούνται κかっぱαあるふぁιいおた κάποιες περιπτώσεις όπου ηいーた παραγωγή φωτός από έναν οργανισμό ενώ φαίνεται νにゅーαあるふぁ γίνεται από τたうοおみくろんνにゅー ίδιο, γίνεται σしぐまτたうηいーたνにゅー πραγματικότητα από βακτήρια ή άλλους μικροοργανισμούς πぱいοおみくろんυうぷしろん τたうοおみくろん άτομο φιλοξενεί σしぐまεいぷしろん κοιλότητες κかっぱαあるふぁιいおた σημεία τたうοおみくろんυうぷしろん σώματός τたうοおみくろんυうぷしろん. Τέτοιες περιπτώσεις είναι συνήθεις σしぐまεいぷしろん κάποια γένη ψαριών κかっぱαあるふぁιいおた κεφαλόποδων (όπως τたうαあるふぁ [[Καλαμάρι|καλαμάρια]]). <ref name=":1" /><ref name=":2" />
[[Αρχείο:Dinoflagellate luminescence.jpg|μικρογραφία|Βιοφωτισμός δινομαστιγωτών μみゅーεいぷしろん τたうοおみくろんνにゅー κυματισμό. <ref>{{Cite journal|title=Αρχείο:Dinoflagellate luminescence.jpg|url=https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Dinoflagellate_luminescence.jpg|journal=Βικιπαίδεια|language=el}}</ref>]]
Τρεις είναι οおみくろんιいおた ομάδες μみゅーεいぷしろん ικανότητα βιοφωτισμού πぱいοおみくろんυうぷしろん παρατηρούνται συχνότερα από τたうοおみくろんνにゅー άνθρωπο: Οおみくろんιいおた πυγολαμπίδες, τたうαあるふぁ [[δινομαστιγωτά]] κかっぱαあるふぁιいおた τたうαあるふぁ [[Βακτήριο|βακτήρια]]. Οおみくろん βασικότερος λόγος είναι ηいーた εγγύτητα κかっぱαあるふぁιいおた ενίοτε ηいーた έκταση πぱいοおみくろんυうぷしろん εμφανίζεται τたうοおみくろん φαινόμενο. Γがんまιいおたαあるふぁ παράδειγμα, τたうαあるふぁ δινομαστιγωτά είναι υπεύθυνα γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー δημιουργία σπάνιων εικόνων στις ακτές κかっぱαあるふぁιいおた τους  κόλπους όπου βρίσκονται σしぐまεいぷしろん αφθονία. Μみゅーεいぷしろん τたうοおみくろんνにゅー κυματισμό ή τたうηいーたνにゅー ανατάραξη τたうωおめがνにゅー νερών τたうαあるふぁ άτομα τたうωおめがνにゅー δινομαστιγωτών ενεργοποιούνται ελευθερώνοντας ακτινοβολία κかっぱαあるふぁιいおた δίνοντας σしぐまτたうαあるふぁ νερά ένα λαμπερό γαλάζιο χρώμα. <ref name=":0" />


=== Ενδιαίτημα ===
==Πηγή==
Δでるたεいぷしろんνにゅー υπάρχουν περιβάλλοντα πぱいοおみくろんυうぷしろん νにゅーαあるふぁ εμποδίζουν τたうηいーたνにゅー παραγωγή βιοφωτισμού, υπάρχουν όμως περιβάλλοντα πぱいοおみくろんυうぷしろん τたうηいーたνにゅー ευνοούν. Τたうοおみくろん σκοτάδι είναι, φυσικά, πάντα απαραίτητο ώστε νにゅーαあるふぁ είναι τたうαあるふぁ σήματα εμφανή, οπότε τたうαあるふぁ ωκεάνια βάθη, όπου τたうοおみくろん φως είναι ελάχιστο ή ακόμα κかっぱαあるふぁιいおた παντελώς απόν, ευνοούν τたうηいーたνにゅー ύπαρξη μηχανισμών όπως αυτός τたうοおみくろんυうぷしろん βιοφωτισμού. Αυτό βέβαια δでるたεいぷしろん σημαίνει τたうηいーたνにゅー απουσία τたうοおみくろんυうぷしろん φαινομένου από τたうαあるふぁ ρηχά νερά ή τたうηいーたνにゅー ξηρά τたうηいーた νύχτα. <ref name=":0" />
*Λεξικό όρων Βιολογίας, "Collins". W.G. Hale - J.P. Margham


=== Παραγωγή ===
[[Κατηγορία:Φωτοχημεία]]
Ηいーた ευρύτερα εξαπλωμένη μέθοδος γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー εκπομπή βιοφωτισμού είναι ηいーた [[οξείδωση]] μορίων χημικών ουσιών πぱいοおみくろんυうぷしろん ονομάζονται λουσιφερίνες (luciferins) παρουσία [[Ένζυμο|ενζύμων]] πぱいοおみくろんυうぷしろん ονομάζονται λουσιφεράσες (luciferases). Από τたうηいーたνにゅー αντίδραση αυτή προκύπτει ένα ασταθές μόριο-προϊόν  τたうοおみくろん οποίο σしぐまεいぷしろん διάστημα νανοδευτερολέπτων απελευθερώνει τたうηいーた δεσμευμένη ενέργεια μみゅーεいぷしろん τたうηいーた μορφή [[Φωτόνιο|φωτονίου]] (δηλαδή φωτός). Οおみくろんιいおた οργανισμοί έχουν τたうηいーたνにゅー ικανότητα ελέγχου της διαδικασίας ελέγχοντας τたうηいーたνにゅー δράση τたうωおめがνにゅー λουσιφερασών ή φωτοπρωτεϊνών, πぱいοおみくろんυうぷしろん είναι επίσης ένζυμα μみゅーεいぷしろん όμοια δράση. Προκειμένου νにゅーαあるふぁ ενεργοποιηθούν τたうαあるふぁ ένζυμα αυτά απαιτείται ηいーた σύνδεση τους μみゅーεいぷしろん [[ιόντα]] όπως τたうοおみくろん Ca<sup>2+</sup> κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん Mg<sup>2+</sup>. <ref name=":1" />
[[Κατηγορία:Βιοχημεία]]


Ενώ οおみくろんιいおた τたうαあるふぁ μόρια τたうωおめがνにゅー λουσιφερινών είναι παρόμοια στους οργανισμούς κかっぱαあるふぁιいおた συντηρημένα μεταξύ διαφορετικών φύλων, εντούτοις, τたうαあるふぁ μόρια τたうωおめがνにゅー λουσιφερασών διαφέρουν τόσο πぱいοおみくろんυうぷしろん αγγίζουν τたうηいーた μοναδικότητα γがんまιいおたαあるふぁ ορισμένες ομάδες. Τたうοおみくろん γεγονός αυτό αποτελεί κかっぱαあるふぁιいおた στοιχείο της ανεξάρτητης εμφάνισης κかっぱαあるふぁιいおた εξέλιξης τたうοおみくろんυうぷしろん βιοφωτισμού στους οργανισμούς. <ref name=":0" /><ref name=":1" />
'''


=== Χρώμα, ένταση κかっぱαあるふぁιいおた διάρκεια ===
{{Link FA|sl}}
Τたうοおみくろん χρώμα, ηいーた ένταση κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた διάρκεια τたうοおみくろんυうぷしろん φωτός διαφέρουν κかっぱαあるふぁιいおた σχεδόν πάντα ελέγχονται πλήρως από τους οργανισμούς πぱいοおみくろんυうぷしろん τたうοおみくろん παράγουν μみゅーεいぷしろん χημικούς κかっぱαあるふぁιいおた νευρικούς μηχανισμούς. Όσον αφορά τたうηいーた διάρκεια, ηいーた εκπομπή μπορεί νにゅーαあるふぁ είναι είτε συνεχής είτε διακοπτόμενη μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー συχνότητα νにゅーαあるふぁ ποικίλει κかっぱαあるふぁιいおた νにゅーαあるふぁ παρουσιάζει ακόμα κかっぱαあるふぁιいおた αναλαμπές μみゅーεいぷしろん διαφορά από 0,1 μέχρι κかっぱαあるふぁιいおた 1 δευτερόλεπτα. Γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ επιτευχθεί αυτό απαιτείται πλήρης ενζυμικός έλεγχος. <ref name=":1" /> Ηいーた ένταση τたうοおみくろんυうぷしろん φωτός συνήθως σχετίζεται μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー ποσότητα τたうωおめがνにゅー αντιδρώντων πぱいοおみくろんυうぷしろん διαθέτει οおみくろん οργανισμός. Τたうοおみくろん χρώμα είναι κかっぱαあるふぁιいおた οおみくろん πぱいιいおたοおみくろん σύνθετος παράγοντας. Έχει παρατηρηθεί πληθώρα χρωμάτων σしぐまτたうοおみくろん φάσμα τたうοおみくろんυうぷしろん ορατού φωτός μみゅーεいぷしろん πολύ συχνό τたうοおみくろん ιριδίζον γαλαζοπράσινο τたうωおめがνにゅー 470nm. <ref name=":0" /> Ηいーた επιλογή τたうοおみくろんυうぷしろん είναι ενεργητική από τους οργανισμούς εξυπηρετώντας διάφορους σκοπούς όπως αναφέρονται παρακάτω. Ηいーた επιλογή τたうοおみくろんυうぷしろん γίνεται μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー χρήση ουσιών πぱいοおみくろんυうぷしろん βρίσκονται σしぐまτたうηいーたνにゅー ίδια περιοχή μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー περιοχή παραγωγής τたうοおみくろんυうぷしろん φωτός κかっぱαあるふぁιいおた έχουν ιδιότητες φωσφορισμού. Έτσι, μετατρέπουν τたうηいーたνにゅー παραγόμενη ακτινοβολία σしぐまτたうοおみくろん εκάστοτε επιθυμητό χρώμα. Πολλές φορές, είναι τたうοおみくろん ίδιο τたうοおみくろん ένζυμο της λουσιφεράσης πぱいοおみくろんυうぷしろん μεταβάλει τたうοおみくろん χρώμα μみゅーεいぷしろん αλλαγή της [[Αμινοξέα|αμινοξικής]] τたうοおみくろんυうぷしろん ακολουθίας, όπως στις πυγολαμπίδες. <ref name=":1" />


=== Λειτουργία ===
[[ar:ضيائية حيوية]]
Οおみくろんιいおた λόγοι ανάπτυξης τたうοおみくろんυうぷしろん βιοφωτισμού μπορούν νにゅーαあるふぁ χωριστούν σしぐまεいぷしろん τρεις βασικές κατηγορίες: τたうηいーた θήρευση, τたうηいーたνにゅー άμυνα κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーたνにゅー επικοινωνία. Στις περισσότερες περιπτώσεις δでるたεいぷしろんνにゅー είναι μόνο μία ηいーた χρήση τたうοおみくろんυうぷしろん. Τονίζεται πως σしぐまεいぷしろん ιδανικές σκοτεινές συνθήκες ηいーた εκπεμπόμενη ακτινοβολία είναι ορατή σしぐまεいぷしろん τεράστιες αποστάσεις, δυσανάλογες μみゅーεいぷしろん τたうοおみくろん μέγεθος τたうωおめがνにゅー οργανισμών πぱいοおみくろんυうぷしろん της παράγουν. <ref name=":0" />
[[bg:Биолуминесценция]]

[[bn:জীব দ্যুতি]]
Τたうοおみくろん κυνήγι κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた εύρεση θηράματος μみゅーεいぷしろん τたうηいーた χρήση τたうοおみくろんυうぷしろん βιοφωτισμού παρουσιάζει ενδιαφέρουσες πτυχές ιδιαίτερα σしぐまτたうοおみくろん θαλάσσιο περιβάλλον. Αρχικά, δίνεται ηいーた δυνατότητα προσέλκυσης της λείας. Πληθώρα οργανισμών «μαγνητίζονται» από τたうοおみくろん έντονο φως, ιδιαίτερα σしぐまεいぷしろん συνθήκες απουσίας κάποιας άλλης πηγής φωτός. Σしぐまτたうαあるふぁ ανήλια βάθη τたうωおめがνにゅー ωκεανών ηいーた τεχνική αυτή χρησιμοποιείται από ομάδες οστεϊχθύων. Επίσης, υπάρχει ηいーた πιθανότητα χρήσης αναλαμπών κかっぱαあるふぁιいおた ξαφνικών λάμψεων από έναν θηρευτή ώστε νにゅーαあるふぁ αποπροσανατολίσει κかっぱαあるふぁιいおた νにゅーαあるふぁ αποδιοργανώσει τたうηいーた λεία τたうοおみくろんυうぷしろん όπως τたうοおみくろん καλαμάρι τたうοおみくろんυうぷしろん γένους ''Taningia''. <ref name=":0" />
[[ca:Bioluminescència]]

[[cs:Bioluminiscence]]
Ηいーた άμυνα κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた αποφυγή θήρευσης φαίνεται νにゅーαあるふぁ παρουσιάζει ακόμα περισσότερες εφαρμογές επίσης σしぐまτたうοおみくろん θαλάσσιο ενδιαίτημα. Μみゅーιいおたαあるふぁ ξαφνική λάμψη από τたうηいーた λεία μπορεί νにゅーαあるふぁ αποπροσανατολίσει έναν θηρευτή, δημιουργώντας σύγχυση κかっぱαあるふぁιいおた μειώνοντας τたうηいーたνにゅー ικανότητα όρασης. Οおみくろん αντιφωτισμός είναι ακόμα μみゅーιいおたαあるふぁ εφαρμογή πぱいοおみくろんυうぷしろん σκοπεύει σしぐまτたうοおみくろん καμουφλάρισμα τたうωおめがνにゅー οργανισμών από θηρευτές μεγαλύτερων βαθών πぱいοおみくろんυうぷしろん εντοπίζουν της σκιά της λείας τους κοιτώντας προς τたうηいーたνにゅー επιφάνεια τたうωおめがνにゅー νερών. Τたうαあるふぁ φωτοφόρα (τたうαあるふぁ κύτταρα από όπου εκπέμπεται ηいーた ακτινοβολία) βρίσκονται εδώ σしぐまτたうηいーたνにゅー κοιλιακή χώρα τたうωおめがνにゅー ζώων. Επιπλέον, έχουν καταγραφεί περιπτώσεις όπου ηいーた χρήση τたうοおみくろんυうぷしろん βιοφωτισμού χρησιμοποιείται ώστε νにゅーαあるふぁ προειδοποιήσει γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー τοξικότητα τたうοおみくろんυうぷしろん χρήστη κかっぱαあるふぁιいおた άλλες όπου ηいーた λεία στοχεύει σしぐまτたうηいーた αποθάρρυνση τたうοおみくろんυうぷしろん θηρευτή νにゅーαあるふぁ τたうηいーたνにゅー πλησιάσει κかっぱαあるふぁιいおた νにゅーαあるふぁ τたうηいーた θηρεύσει «αφήνοντας» τたうοおみくろんνにゅー νにゅーαあるふぁ τραφεί μみゅーεいぷしろん κομμάτια πぱいοおみくろんυうぷしろん συνεχίζουν νにゅーαあるふぁ ακτινοβολούν ακόμα κかっぱαあるふぁιいおた μετά τたうηいーたνにゅー αποκόλληση από τたうοおみくろんνにゅー αρχικό οργανισμό θέτοντας έτσι τたうοおみくろんνにゅー θηρευτή σしぐまεいぷしろん ευάλωτη θέση σしぐまεいぷしろん σχέση μみゅーεいぷしろん κάποιον μεγαλύτερο. <ref name=":0" />
[[da:Bioluminescens]]

[[de:Biolumineszenz]]
Τρίτη εφαρμογή είναι ηいーた επικοινωνία. Οおみくろん βιοφωτισμός εδώ κατέχει θέση περίοπτη στις πυγολαμπίδες κατά τたうηいーた διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんυうぷしろん ζευγαρώματος όπου τたうαあるふぁ φωτεινά σινιάλα προσελκύουν κかっぱαあるふぁιいおた γοητεύουν τたうοおみくろん κατάλληλο ταίρι. Σしぐまτたうηいーたνにゅー περίπτωση της επικοινωνίας ηいーた εξειδίκευση είναι κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた μεγαλύτερη καθώς πολλές φορές στοχεύει αποκλειστικά σしぐまτたうηいーたνにゅー ενδοειδική υπόστασή της. <ref name=":0" />
[[en:Bioluminescence]]

[[eo:Bioluminesko]]
== Παραπομπές ==
[[es:Bioluminiscencia]]
<references />
[[et:Bioluminestsents]]

[[fa:زیست‌تابی]]

[[fi:Bioluminesenssi]]
{{Authority control}}
[[fr:Bioluminescence]]

[[he:ביולומינסנציה]]
[[Κατηγορία:Φωτοχημεία]]
[[hi:जीवदीप्ति]]
[[Κατηγορία:Βιοχημεία]]
[[hu:Biolumineszcencia]]
[[id:Bioluminesensi]]
[[is:Lífljómun]]
[[it:Bioluminescenza]]
[[ja:生物せいぶつ発光はっこう]]
[[jv:Bioluminesensi]]
[[ko:생물 발광]]
[[lv:Bioluminiscence]]
[[mk:Биолуминисценција]]
[[nl:Bioluminescentie]]
[[nn:Bioluminescens]]
[[no:Bioluminescens]]
[[pl:Bioluminescencja]]
[[pt:Bioluminescência]]
[[ru:Биолюминесценция]]
[[simple:Bioluminescence]]
[[sk:Bioluminiscencia]]
[[sl:Bioluminiscenca]]
[[sv:Luminiscens#Bioluminiscens]]
[[ta:உயிரொளிர்வு]]
[[te:జీవ సందీప్తి]]
[[tg:Биолюминесентсия]]
[[tr:Biyoluminesans]]
[[uk:Біолюмінесценція]]
[[ur:حیاتی لمعان]]
[[vls:Viezn]]
[[zh:生物せいぶつ发光]]

Έκδοση από τたうηいーたνにゅー 18:55, 21 Φεβρουαρίου 2022

Βιοφωταύγειακかっぱαあるふぁιいおた βιοφωτισμός) ονομάζεται τたうοおみくろん φαινόμενο παραγωγής κかっぱαあるふぁιいおた έκλυσης ορατού φωτός από ζωντανούς οργανισμούς. Ηいーた διαδικασία αυτή επιτυγχάνεται μέσω χημικών αντιδράσεων κかっぱαあるふぁιいおた παρατηρείται σしぐまεいぷしろん πληθώρα διαφορετικών οργανισμών όπως βακτήρια, φύκη, μύκητες, ψάρια κかっぱαあるふぁιいおた έντομα. Τたうοおみくろん φαινόμενο λαμβάνει χώρα κかっぱαあるふぁιいおた σしぐまτたうοおみくろん χερσαίο αλλά κかっぱαあるふぁιいおた σしぐまτたうοおみくろん υδάτινο περιβάλλον μみゅーεいぷしろん τたうηいーた θάλασσα νにゅーαあるふぁ κρατάει τたうαあるふぁ ηνία κかっぱαあるふぁιいおた νにゅーαあるふぁ παρουσιάζει τμήματα όπου ηいーた βιοφωταύγεια είναι ηいーた κύρια πηγή φωτός (πぱい.χかい. μεγάλα βάθη). Ηいーた παραγωγή τたうοおみくろんυうぷしろん φωτός γίνεται σχεδόν σしぐまεいぷしろん όλες τις περιπτώσεις μέσω οξείδωσης μιας ομάδας χημικών ουσιών πぱいοおみくろんυうぷしろん ονομάζονται λουσιφερίνες ή εωσφορίνες (luciferins). Σύμφωνα μみゅーεいぷしろん τις παρατηρήσεις τたうωおめがνにゅー επιστημόνων ηいーた βιοφωταύγεια αναπτύχθηκε γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ εξυπηρετήσει σκοπούς όπως ηいーた επικοινωνία, ηいーた θήρευση ή ηいーた άμυνα τたうωおめがνにゅー οργανισμών προσφέροντας ορισμένες φορές τρομερά πλεονεκτήματα στους χρήστες τたうοおみくろんυうぷしろん. [1][2][3][4]

Οργανισμοί

Τたうοおみくろん φάσμα τたうωおめがνにゅー οργανισμών μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー ικανότητα βιοφωταύγειας είναι εντυπωσιακά μεγάλο κかっぱαあるふぁιいおた περιλαμβάνει ταξινομικές μονάδες μみゅーεいぷしろん τεράστια ποικιλία κかっぱαあるふぁιいおた διαφορετικότητα. Ξεκινώντας από θαλάσσια βακτήρια κかっぱαあるふぁιいおた χερσαίους μύκητες (όπως τたうαあるふぁ μανιτάρια) φτάνει μέχρι κεφαλόποδα κかっぱαあるふぁιいおた ψάρια. Ενδιάμεσα συναντώνται, σしぐまτたうοおみくろん θαλάσσιο ενδιαίτημα, ομάδες οργανισμών όπως τたうαあるふぁ δινομαστιγωτά, τたうαあるふぁ κνιδόζωα (μέδουσες), τたうαあるふぁ κτενοφόρα, οおみくろんιいおた πολύχαιτοι, τたうαあるふぁ μαλάκια, τたうαあるふぁ καρκινοειδή, τたうαあるふぁ εχινόδερμα ακόμα κかっぱαあるふぁιいおた τたうαあるふぁ σαλάχια ενώ, σしぐまτたうοおみくろん χερσαίο ενδιαίτημα, εντοπίζονται οργανισμοί όπως τたうαあるふぁ μυριάποδα κかっぱαあるふぁιいおた τたうαあるふぁ κολεόπτερα (πυγολαμπίδες). [1] Ωστόσο, παρατηρούνται κかっぱαあるふぁιいおた κάποιες περιπτώσεις όπου ηいーた παραγωγή φωτός από έναν οργανισμό ενώ φαίνεται νにゅーαあるふぁ γίνεται από τたうοおみくろんνにゅー ίδιο, γίνεται σしぐまτたうηいーたνにゅー πραγματικότητα από βακτήρια ή άλλους μικροοργανισμούς πぱいοおみくろんυうぷしろん τたうοおみくろん άτομο φιλοξενεί σしぐまεいぷしろん κοιλότητες κかっぱαあるふぁιいおた σημεία τたうοおみくろんυうぷしろん σώματός τたうοおみくろんυうぷしろん. Τέτοιες περιπτώσεις είναι συνήθεις σしぐまεいぷしろん κάποια γένη ψαριών κかっぱαあるふぁιいおた κεφαλόποδων (όπως τたうαあるふぁ καλαμάρια). [2][3]

Βιοφωτισμός δινομαστιγωτών μみゅーεいぷしろん τたうοおみくろんνにゅー κυματισμό. [5]

Τρεις είναι οおみくろんιいおた ομάδες μみゅーεいぷしろん ικανότητα βιοφωτισμού πぱいοおみくろんυうぷしろん παρατηρούνται συχνότερα από τたうοおみくろんνにゅー άνθρωπο: Οおみくろんιいおた πυγολαμπίδες, τたうαあるふぁ δινομαστιγωτά κかっぱαあるふぁιいおた τたうαあるふぁ βακτήρια. Οおみくろん βασικότερος λόγος είναι ηいーた εγγύτητα κかっぱαあるふぁιいおた ενίοτε ηいーた έκταση πぱいοおみくろんυうぷしろん εμφανίζεται τたうοおみくろん φαινόμενο. Γがんまιいおたαあるふぁ παράδειγμα, τたうαあるふぁ δινομαστιγωτά είναι υπεύθυνα γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー δημιουργία σπάνιων εικόνων στις ακτές κかっぱαあるふぁιいおた τους  κόλπους όπου βρίσκονται σしぐまεいぷしろん αφθονία. Μみゅーεいぷしろん τたうοおみくろんνにゅー κυματισμό ή τたうηいーたνにゅー ανατάραξη τたうωおめがνにゅー νερών τたうαあるふぁ άτομα τたうωおめがνにゅー δινομαστιγωτών ενεργοποιούνται ελευθερώνοντας ακτινοβολία κかっぱαあるふぁιいおた δίνοντας σしぐまτたうαあるふぁ νερά ένα λαμπερό γαλάζιο χρώμα. [1]

Ενδιαίτημα

Δでるたεいぷしろんνにゅー υπάρχουν περιβάλλοντα πぱいοおみくろんυうぷしろん νにゅーαあるふぁ εμποδίζουν τたうηいーたνにゅー παραγωγή βιοφωτισμού, υπάρχουν όμως περιβάλλοντα πぱいοおみくろんυうぷしろん τたうηいーたνにゅー ευνοούν. Τたうοおみくろん σκοτάδι είναι, φυσικά, πάντα απαραίτητο ώστε νにゅーαあるふぁ είναι τたうαあるふぁ σήματα εμφανή, οπότε τたうαあるふぁ ωκεάνια βάθη, όπου τたうοおみくろん φως είναι ελάχιστο ή ακόμα κかっぱαあるふぁιいおた παντελώς απόν, ευνοούν τたうηいーたνにゅー ύπαρξη μηχανισμών όπως αυτός τたうοおみくろんυうぷしろん βιοφωτισμού. Αυτό βέβαια δでるたεいぷしろん σημαίνει τたうηいーたνにゅー απουσία τたうοおみくろんυうぷしろん φαινομένου από τたうαあるふぁ ρηχά νερά ή τたうηいーたνにゅー ξηρά τたうηいーた νύχτα. [1]

Παραγωγή

Ηいーた ευρύτερα εξαπλωμένη μέθοδος γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー εκπομπή βιοφωτισμού είναι ηいーた οξείδωση μορίων χημικών ουσιών πぱいοおみくろんυうぷしろん ονομάζονται λουσιφερίνες (luciferins) παρουσία ενζύμων πぱいοおみくろんυうぷしろん ονομάζονται λουσιφεράσες (luciferases). Από τたうηいーたνにゅー αντίδραση αυτή προκύπτει ένα ασταθές μόριο-προϊόν  τたうοおみくろん οποίο σしぐまεいぷしろん διάστημα νανοδευτερολέπτων απελευθερώνει τたうηいーた δεσμευμένη ενέργεια μみゅーεいぷしろん τたうηいーた μορφή φωτονίου (δηλαδή φωτός). Οおみくろんιいおた οργανισμοί έχουν τたうηいーたνにゅー ικανότητα ελέγχου της διαδικασίας ελέγχοντας τたうηいーたνにゅー δράση τたうωおめがνにゅー λουσιφερασών ή φωτοπρωτεϊνών, πぱいοおみくろんυうぷしろん είναι επίσης ένζυμα μみゅーεいぷしろん όμοια δράση. Προκειμένου νにゅーαあるふぁ ενεργοποιηθούν τたうαあるふぁ ένζυμα αυτά απαιτείται ηいーた σύνδεση τους μみゅーεいぷしろん ιόντα όπως τたうοおみくろん Ca2+ κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん Mg2+. [2]

Ενώ οおみくろんιいおた τたうαあるふぁ μόρια τたうωおめがνにゅー λουσιφερινών είναι παρόμοια στους οργανισμούς κかっぱαあるふぁιいおた συντηρημένα μεταξύ διαφορετικών φύλων, εντούτοις, τたうαあるふぁ μόρια τたうωおめがνにゅー λουσιφερασών διαφέρουν τόσο πぱいοおみくろんυうぷしろん αγγίζουν τたうηいーた μοναδικότητα γがんまιいおたαあるふぁ ορισμένες ομάδες. Τたうοおみくろん γεγονός αυτό αποτελεί κかっぱαあるふぁιいおた στοιχείο της ανεξάρτητης εμφάνισης κかっぱαあるふぁιいおた εξέλιξης τたうοおみくろんυうぷしろん βιοφωτισμού στους οργανισμούς. [1][2]

Χρώμα, ένταση κかっぱαあるふぁιいおた διάρκεια

Τたうοおみくろん χρώμα, ηいーた ένταση κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた διάρκεια τたうοおみくろんυうぷしろん φωτός διαφέρουν κかっぱαあるふぁιいおた σχεδόν πάντα ελέγχονται πλήρως από τους οργανισμούς πぱいοおみくろんυうぷしろん τたうοおみくろん παράγουν μみゅーεいぷしろん χημικούς κかっぱαあるふぁιいおた νευρικούς μηχανισμούς. Όσον αφορά τたうηいーた διάρκεια, ηいーた εκπομπή μπορεί νにゅーαあるふぁ είναι είτε συνεχής είτε διακοπτόμενη μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー συχνότητα νにゅーαあるふぁ ποικίλει κかっぱαあるふぁιいおた νにゅーαあるふぁ παρουσιάζει ακόμα κかっぱαあるふぁιいおた αναλαμπές μみゅーεいぷしろん διαφορά από 0,1 μέχρι κかっぱαあるふぁιいおた 1 δευτερόλεπτα. Γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ επιτευχθεί αυτό απαιτείται πλήρης ενζυμικός έλεγχος. [2] Ηいーた ένταση τたうοおみくろんυうぷしろん φωτός συνήθως σχετίζεται μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー ποσότητα τたうωおめがνにゅー αντιδρώντων πぱいοおみくろんυうぷしろん διαθέτει οおみくろん οργανισμός. Τたうοおみくろん χρώμα είναι κかっぱαあるふぁιいおた οおみくろん πぱいιいおたοおみくろん σύνθετος παράγοντας. Έχει παρατηρηθεί πληθώρα χρωμάτων σしぐまτたうοおみくろん φάσμα τたうοおみくろんυうぷしろん ορατού φωτός μみゅーεいぷしろん πολύ συχνό τたうοおみくろん ιριδίζον γαλαζοπράσινο τたうωおめがνにゅー 470nm. [1] Ηいーた επιλογή τたうοおみくろんυうぷしろん είναι ενεργητική από τους οργανισμούς εξυπηρετώντας διάφορους σκοπούς όπως αναφέρονται παρακάτω. Ηいーた επιλογή τたうοおみくろんυうぷしろん γίνεται μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー χρήση ουσιών πぱいοおみくろんυうぷしろん βρίσκονται σしぐまτたうηいーたνにゅー ίδια περιοχή μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー περιοχή παραγωγής τたうοおみくろんυうぷしろん φωτός κかっぱαあるふぁιいおた έχουν ιδιότητες φωσφορισμού. Έτσι, μετατρέπουν τたうηいーたνにゅー παραγόμενη ακτινοβολία σしぐまτたうοおみくろん εκάστοτε επιθυμητό χρώμα. Πολλές φορές, είναι τたうοおみくろん ίδιο τたうοおみくろん ένζυμο της λουσιφεράσης πぱいοおみくろんυうぷしろん μεταβάλει τたうοおみくろん χρώμα μみゅーεいぷしろん αλλαγή της αμινοξικής τたうοおみくろんυうぷしろん ακολουθίας, όπως στις πυγολαμπίδες. [2]

Λειτουργία

Οおみくろんιいおた λόγοι ανάπτυξης τたうοおみくろんυうぷしろん βιοφωτισμού μπορούν νにゅーαあるふぁ χωριστούν σしぐまεいぷしろん τρεις βασικές κατηγορίες: τたうηいーた θήρευση, τたうηいーたνにゅー άμυνα κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーたνにゅー επικοινωνία. Στις περισσότερες περιπτώσεις δでるたεいぷしろんνにゅー είναι μόνο μία ηいーた χρήση τたうοおみくろんυうぷしろん. Τονίζεται πως σしぐまεいぷしろん ιδανικές σκοτεινές συνθήκες ηいーた εκπεμπόμενη ακτινοβολία είναι ορατή σしぐまεいぷしろん τεράστιες αποστάσεις, δυσανάλογες μみゅーεいぷしろん τたうοおみくろん μέγεθος τたうωおめがνにゅー οργανισμών πぱいοおみくろんυうぷしろん της παράγουν. [1]

Τたうοおみくろん κυνήγι κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた εύρεση θηράματος μみゅーεいぷしろん τたうηいーた χρήση τたうοおみくろんυうぷしろん βιοφωτισμού παρουσιάζει ενδιαφέρουσες πτυχές ιδιαίτερα σしぐまτたうοおみくろん θαλάσσιο περιβάλλον. Αρχικά, δίνεται ηいーた δυνατότητα προσέλκυσης της λείας. Πληθώρα οργανισμών «μαγνητίζονται» από τたうοおみくろん έντονο φως, ιδιαίτερα σしぐまεいぷしろん συνθήκες απουσίας κάποιας άλλης πηγής φωτός. Σしぐまτたうαあるふぁ ανήλια βάθη τたうωおめがνにゅー ωκεανών ηいーた τεχνική αυτή χρησιμοποιείται από ομάδες οστεϊχθύων. Επίσης, υπάρχει ηいーた πιθανότητα χρήσης αναλαμπών κかっぱαあるふぁιいおた ξαφνικών λάμψεων από έναν θηρευτή ώστε νにゅーαあるふぁ αποπροσανατολίσει κかっぱαあるふぁιいおた νにゅーαあるふぁ αποδιοργανώσει τたうηいーた λεία τたうοおみくろんυうぷしろん όπως τたうοおみくろん καλαμάρι τたうοおみくろんυうぷしろん γένους Taningia. [1]

Ηいーた άμυνα κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた αποφυγή θήρευσης φαίνεται νにゅーαあるふぁ παρουσιάζει ακόμα περισσότερες εφαρμογές επίσης σしぐまτたうοおみくろん θαλάσσιο ενδιαίτημα. Μみゅーιいおたαあるふぁ ξαφνική λάμψη από τたうηいーた λεία μπορεί νにゅーαあるふぁ αποπροσανατολίσει έναν θηρευτή, δημιουργώντας σύγχυση κかっぱαあるふぁιいおた μειώνοντας τたうηいーたνにゅー ικανότητα όρασης. Οおみくろん αντιφωτισμός είναι ακόμα μみゅーιいおたαあるふぁ εφαρμογή πぱいοおみくろんυうぷしろん σκοπεύει σしぐまτたうοおみくろん καμουφλάρισμα τたうωおめがνにゅー οργανισμών από θηρευτές μεγαλύτερων βαθών πぱいοおみくろんυうぷしろん εντοπίζουν της σκιά της λείας τους κοιτώντας προς τたうηいーたνにゅー επιφάνεια τたうωおめがνにゅー νερών. Τたうαあるふぁ φωτοφόρα (τたうαあるふぁ κύτταρα από όπου εκπέμπεται ηいーた ακτινοβολία) βρίσκονται εδώ σしぐまτたうηいーたνにゅー κοιλιακή χώρα τたうωおめがνにゅー ζώων. Επιπλέον, έχουν καταγραφεί περιπτώσεις όπου ηいーた χρήση τたうοおみくろんυうぷしろん βιοφωτισμού χρησιμοποιείται ώστε νにゅーαあるふぁ προειδοποιήσει γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー τοξικότητα τたうοおみくろんυうぷしろん χρήστη κかっぱαあるふぁιいおた άλλες όπου ηいーた λεία στοχεύει σしぐまτたうηいーた αποθάρρυνση τたうοおみくろんυうぷしろん θηρευτή νにゅーαあるふぁ τたうηいーたνにゅー πλησιάσει κかっぱαあるふぁιいおた νにゅーαあるふぁ τたうηいーた θηρεύσει «αφήνοντας» τたうοおみくろんνにゅー νにゅーαあるふぁ τραφεί μみゅーεいぷしろん κομμάτια πぱいοおみくろんυうぷしろん συνεχίζουν νにゅーαあるふぁ ακτινοβολούν ακόμα κかっぱαあるふぁιいおた μετά τたうηいーたνにゅー αποκόλληση από τたうοおみくろんνにゅー αρχικό οργανισμό θέτοντας έτσι τたうοおみくろんνにゅー θηρευτή σしぐまεいぷしろん ευάλωτη θέση σしぐまεいぷしろん σχέση μみゅーεいぷしろん κάποιον μεγαλύτερο. [1]

Τρίτη εφαρμογή είναι ηいーた επικοινωνία. Οおみくろん βιοφωτισμός εδώ κατέχει θέση περίοπτη στις πυγολαμπίδες κατά τたうηいーた διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんυうぷしろん ζευγαρώματος όπου τたうαあるふぁ φωτεινά σινιάλα προσελκύουν κかっぱαあるふぁιいおた γοητεύουν τたうοおみくろん κατάλληλο ταίρι. Σしぐまτたうηいーたνにゅー περίπτωση της επικοινωνίας ηいーた εξειδίκευση είναι κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた μεγαλύτερη καθώς πολλές φορές στοχεύει αποκλειστικά σしぐまτたうηいーたνにゅー ενδοειδική υπόστασή της. [1]

Παραπομπές

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 Haddock, Steven H.D.; Moline, Mark A.; Case, James F. (2010-01). «Bioluminescence in the Sea». Annual Review of Marine Science 2 (1): 443–493. doi:10.1146/annurev-marine-120308-081028. ISSN 1941-1405. http://dx.doi.org/10.1146/annurev-marine-120308-081028. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Wilson, Thérèse; Hastings, J. Woodland (1998-11). «BIOLUMINESCENCE». Annual Review of Cell and Developmental Biology 14 (1): 197–230. doi:10.1146/annurev.cellbio.14.1.197. ISSN 1081-0706. http://dx.doi.org/10.1146/annurev.cellbio.14.1.197. 
  3. 3,0 3,1 NEALSON, K. H. (1979-08-31). «Bioluminescence». Science 205 (4409): 893–893. doi:10.1126/science.205.4409.893-a. ISSN 0036-8075. http://dx.doi.org/10.1126/science.205.4409.893-a. 
  4. Hale, W. G. (1991). The HarperCollins dictionary of biology. New York, NY: HarperPerennial. ISBN 0064610152. 21976571. 
  5. «Αρχείο:Dinoflagellate luminescence.jpg». Βικιπαίδεια. https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Dinoflagellate_luminescence.jpg.