Αέτωμα

Αέτωμα ονομάζεται ηいーた κορυφαία αρχιτεκτονική κατασκευή στις ακραίες πλευρές τたうωおめがνにゅー αρχαίων ελληνικών ναών, καλούμενη κかっぱαあるふぁιいおた «αετός» λόγω της ομοιότητάς τたうοおみくろんυうぷしろん προς αετό μみゅーεいぷしろん ανοικτές τις πτέρυγες.

Κύριος λόγος της κατασκευής αυτής ήταν ηいーた αποστράγγιση τたうωおめがνにゅー όμβριων υδάτων από τις στέγες τたうωおめがνにゅー ναών μみゅーεいぷしろん συνέπεια αυτές νにゅーαあるふぁ είναι αμφικλινείς. Στις στενές πλευρές τたうωおめがνにゅー ναών (πρόσθια κかっぱαあるふぁιいおた οπίσθια πλευρά) οおみくろん τριγωνικός τοίχος λεγόταν «τύμπανο» (επίπεδο) τたうοおみくろんυうぷしろん αετώματος τたうοおみくろん οποίο κかっぱαあるふぁιいおた περιβαλλόταν μみゅーεいぷしろん γείσο (προεξοχή). Οおみくろんιいおた αρχαιότεροι ναοί είχαν μία μόνο πρόσοψη, συνεπώς κかっぱαあるふぁιいおた ένα μόνο αέτωμα. Όταν οおみくろんιいおた ναοί περιβλήθησαν μみゅーεいぷしろん στοά κかっぱαあるふぁιいおた έγιναν «περίπτεροι», διαμορφώθηκε κかっぱαあるふぁιいおた σしぐまτたうηいーたνにゅー άλλη στενή πλευρά ομοιόμορφη προς τたうηいーた πρώτη πρόσοψη μみゅーεいぷしろん δεύτερο αέτωμα. Τたうηいーたνにゅー αρχιτεκτονική αυτή τελειοποίηση τたうωおめがνにゅー ναών ηいーた αρχαία παράδοση τたうηいーたνにゅー αποδίδει στους Κορίνθιους.

Ηいーた αρχιτεκτονική τたうωおめがνにゅー αετωμάτων συνδέθηκε μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー ιστορία της γλυπτικής, όταν τたうαあるふぁ τύμπανα αυτών άρχισαν νにゅーαあるふぁ κοσμούνται μみゅーεいぷしろん ανάγλυφες παραστάσεις πぱいοおみくろんυうぷしろん σχετίζονται μみゅーεいぷしろん θεότητες από τたうηいーたνにゅー ελληνική μυθολογία κかっぱαあるふぁιいおた ιδιαίτερα σ΄ εκείνες πぱいοおみくろんυうぷしろん ήταν αφιερωμένοι οおみくろんιいおた ναοί.

Κατά τους κλασικούς χρόνους ηいーた διακόσμηση τたうωおめがνにゅー αετωμάτων γινόταν μみゅーεいぷしろん ολόγλυφα αγάλματα, τたうαあるふぁ λεγόμενα «εναέτια». Παραδείγματα της γλυπτικής αυτής εξέλιξης τたうωおめがνにゅー εναετίων γλυπτών, από τたうηいーたνにゅー ανάγλυφη σしぐまτたうηいーたνにゅー ολόγλυφη μορφή προσφέρει τたうοおみくろん Μουσείο της Ακρόπολης της Αθήνας, όπου κかっぱαあるふぁιいおた φυλάσσονται τμήματα αετωμάτων από τους ναούς της αρχαϊκής κかっぱαあるふぁιいおた κλασικής περιόδου τたうοおみくろんυうぷしろん βράχου της Ακρόπολης.

Τたうοおみくろん αέτωμα αργότερα εισήλθε κかっぱαあるふぁιいおた σしぐまτたうηいーたνにゅー ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ως αυτόνομη ρυθμική μορφή, ανεξάρτητα δηλαδή τたうοおみくろんυうぷしろん ρυθμού τたうοおみくろんυうぷしろん οικοδομήματος πぱいοおみくろんυうぷしろん άλλοτε αποτελούσε οργανικό μέλος, μみゅーεいぷしろん συνέπεια νにゅーαあるふぁ υποστεί διάφορες παραλλαγές κかっぱαあるふぁιいおた νέες διακοσμητικές μεταχειρίσεις. Έτσι σしぐまτたうηいーたνにゅー Αναγέννηση κかっぱαあるふぁιいおた αργότερα σしぐまτたうηいーたνにゅー Αντιμεταρρύθμιση εμφανίσθηκε τたうοおみくろん «καμπύλο αέτωμα», όπου οおみくろんιいおた γραμμές έπαψαν νにゅーαあるふぁ είναι ευθείες κかっぱαあるふぁιいおた αντικαταστάθηκαν μみゅーεいぷしろん κυρτές. Συνέχεια παραλλαγή ήταν κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん «τεθλασμένο αέτωμα», εναντίον τたうοおみくろんυうぷしろん οποίου είχε διαμαρτυρηθεί έντονα οおみくろん αρχιτέκτονας τたうοおみくろんυうぷしろん 16οおみくろんυうぷしろん αιώνα Αντρέα Παλάντιο. Σしぐまτたうηいーたνにゅー περίοδο εκείνη τたうοおみくろん αέτωμα έπαψε νにゅーαあるふぁ αποτελεί τたうοおみくろん κορυφαίο αρχιτεκτονικό τριγωνικό σχήμα ελληνόρρυθμης πρόσοψης. Έτσι άρχισε νにゅーαあるふぁ γενικεύεται ως απλό κόσμημα πρόσοψης, πぱい.χかい. γείσο παραθύρου ή κόγχης.

Είδη αετωμάτων όμως γνώρισε κかっぱαあるふぁιいおた οおみくろん Μεσαίωνας. Τたうαあるふぁ μεσαιωνικά αετώματα παρουσιάζουν οξύ τρίγωνο, πολύ κεκλιμένο. Τέλος, όλες οおみくろんιいおた μορφές τたうωおめがνにゅー αετωμάτων παραλήφθηκαν από τたうηいーたνにゅー αρχιτεκτονική σしぐまτたうηいーたνにゅー εσωτερική διακοσμητική τたうωおめがνにゅー οικιών, φθάνοντας ακόμη κかっぱαあるふぁιいおた σしぐまεいぷしろん κορυφαίες γραμμές επίπλων.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ Luebke, Wilhelm (1 Ιανουαρίου 1878). History of Sculpture from the Earliest Ages to the Present Time: Tr. by F.E. Bunnètt, Volume 2. Smith. σしぐまεいぷしろんλらむだ. 468. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2021.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου τたう.10ος, σしぐま.557-8

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πολυμέσα σχετικά μみゅーεいぷしろん τたうοおみくろん θέμα Pediments σしぐまτたうοおみくろん Wikimedia Commons

[Luebke-1] Luebke, Wilhelm (1 Ιανουαρίου 1878). History of Sculpture from the Earliest Ages to the Present Time: Tr. by F.E. Bunnètt, Volume 2. Smith. σしぐまεいぷしろんλらむだ. 468. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2021.

[1]