Αυτοκρατορική σύζυγος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας Βασιλομήτωρ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας Αντιβασίλισσα του Σουλτανάτου Υψηλότερη Καθοδηγός του Σουλτανάτου
Σκηνή μιας Βαλιντέ στο διαμερισματά της, στοΤοπ Καπί
ΗΧαλιμέ Αλτουνσάχ Σουλτάν ή Αλιμέ Σουλτάν (οθ. τουρκικά: عالمہ سلطان) (τουρκικά: Halime Altunşah Sultan ή Alime Sultan, 1571 - 1623)[1] ήταν η πρώτη σύζυγος του σουλτάνου Μωάμεθ Γ΄και μητέρα τουΜουσταφά Α΄. Αλιμέ σημαίνει καλλιεργημένη ή σοφή. Ήταν de facto αντιβασιλέας ως Βαλιντέ Σουλτάν από τις 22 Νοεμβρίου 1617 μέχρι της 26 Φεβρουαρίου 1618 και τις 19 Μαΐου 1622.
Ο πλήρης τίτλος ήταν: Devletlu İsmetlu Halime Altunşah Valide Sultan Aliyyetü'ş-Şân Hazretleri
Η ημερομηνία προσχώρησης της στο χαρέμι τουΜεχμέτ Γ' είναι άγνωστη. Το 1587 γέννησε το πρώτο της παιδί, τονΗγεμόνα Μαχμούτ, καιτο 1591 γέννησε άλλον έναν γιό, τονΜουσταφά Α'. Το 1594 γέννησε μία κόρη,της οποίας το όνομα ήταν πιθανόν Ντιλρουμπά Σουλτάν. Η Ντιλρουμπά Σουλτάν παντρεύτηκε τονΚαρά Νταβούτ Πασά, ο οποίος είναι διάσημος ως ο υπεύθυνος γιατην δολοφονία του Σουλτάνου Οσμάν Β', το 1622.Η Χαλιμέ Σουλτάν ασκούσε σημαντική επιρροή στον σύζυγό της,γεγονός που δυσαρεστουσε την πεθερά της,Σαφιγιέ Σουλτάν, η οποία του έδωσε ως παλλακίδα τηνΧαντάν Σουλτάνμε σκοπό να μειώσει αυτήν την επιρροή.
ΗΣαφιγιέ Σουλτάν, η μητέρα τουΜεχμέτ Γ', έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εκτέλεση τουΗγεμόνα Μαχμούτ. Ο θάνατος του ήταν αποτέλεσμα των ιντριγκών της γιαγιάς του,Σαφιγιέ Σουλτάν, η οποία φοβόταν τόσο την δύναμη καιτο κύρος του, όσο καιτην επιρροή της μητέρας του,Χαλιμέ. Κατά τη διάρκεια τουΜεχμέτ Γ', έγιναν εξεγέρσεις στηνΑνατολία.Οι στρατηγοί δεν ήταν σε θέση να καταστείλουν την εξέγερση. Έτσι ο Ηγεμόνας Μαχμούτ ζήτησε από τον πατέρα τουνατου δώσει στρατό, με σκοπό να καταπνίξει την εξέγερση. Όμως, ηΣαφιγιέ Σουλτάνη οποία ήθελε να ξεφορτωθεί τον εγγονό της, Μαχμούτ, είπε στονγιο της, τονΜεχμέτ Γ': "Ανο Μαχμούτ καταπνίξει την εξέγερση καιοι άνθρωποι τον ακολουθήσουν καιτον κάνουν Σουλτάνο, αυτό θα είναι το τέλος σου". Ο Ηγεμόνας Μαχμούτ εκτελέστηκε το 1602 με εντολή του πατέρα του, Μεχμέτ Γ'.
Υπάρχουν εικασίες ότι στον θάνατό του συνέβαλε καιηΧαντάν Σουλτάν,συμμαχώντας μετηνΣαφιγιέ Σουλτάν. ΗΧαντάν Σουλτάν ήταν μία άλλη σύζυγος τουΜεχμέτ Γ'(συζύγου της Χαλιμέ) και μητέρα τουΗγεμόνα Αχμέτ (αργότερα Αχμέτ Α'). ΗΧαντάν ήθελε να βγάλει τον Μαχμούτ από την μέση,διότι ήξερε ότι ανο Μαχμούτ γινόταν Σουλτάνοςθα εκτελούσε τονΑχμέτ, όπως συνήθιζαν να κάνουν οι Σουλτάνοι μετά την ενθρόνισή τους (Εκτελούσαν τους αδελφούς τους,καθώς καιτα αρσενικά παιδιά των αδελφών τους με σκοπό να αποκλείσουν το ενδεχόμενο κάποιας επανάστασης γιανα τους πάρουν τον θρόνο).
Το 1603 ο Σουλτάνος Μεχμέτ Γ΄ πέθανε καιτον διαδέχθηκε οΑχμέτ Α', τον οποίο είχε αποκτήσει μετηνΧαντάν Σουλτάν. Σύμφωνα μετον νόμο που είχε τεθεί σε ισχύ από τονΦατίχ Σουλτάν Μεχμέτ, ο Αχμέτ έπρεπε να εκτελέσει τον αδελφό του, Μουσταφά, ο οποίος ήταν γιος της Αλιμέ Σουλτάν, προκειμένου να διατηρήσει την τάξη στην αυτοκρατορία.
Ωστόσο, ο Αχμέτ χάρισε την ζωή στον αδελφό του. Αυτή η απόφαση πάρθηκε από τον Αχμέτ αφενός γιατί ο θάνατος τουΗγεμόνα Μαχμούτ, του πρώτου γιου της Χαλιμέ, είχε προκαλέσει εντύπωση στον Αχμέτ και αφετέρου γιατί οΑχμέτδεν είχε γιους (ήταν μόλις 13 ετών όταν έγινε Σουλτάνος), με αποτέλεσμα σε περίπτωση θανάτου τουνα διακοπεί η συνέχεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Επίσης, ένας άλλος λόγος ήταν η επιρροή που ασκούσε ηΚιοσέμ Σουλτάνστον σύζυγό της, Αχμέτ Α'. Η Κιοσέμ δεν ήθελε μετά τον θάνατο του Αχμέτ νατον διαδεχθεί ο μεγαλύτερος γιος του, Οσμάν Β', διότι πίστευε ότι θα εκτελέσει τους ετεροθαλής αδελφούς του, δηλαδή τους γιούς της Κιοσέμ καιτου Αχμέτ.
Ένα τέτοιο σενάριο υλοποιήθηκε εν μέρει το 1621, όταν μετά τη γέννηση τουγιουτου Ηγεμόνα Ομέρ, οΟσμαν Β΄ διέταξε την εκτέλεση του μεγαλύτερου γιού της Κιοσέμ, Ηγεμόνα Μεχμέτ. ΟΟσμάν Β' ήταν γιος τουΑχμέτ Α΄και της Μαχφιρούζ Χατιτζέ Σουλτάν, η οποία ήταν ανιψιά της Χαλιμέ Σουλτάν. Άρα η Χαλιμέ Σουλτάν καιο Οσμάν Β΄ ήταν συγγενείς.
Πριν από τον θάνατο του Αχμέτ Α', το 1617, ο Μουσταφά φυλακίστηκε στο Καφές, έναν ειδικό χώρο όπου απομονώνονταν τα αρσενικά μέλη της δυναστείας που αποτελούσαν απειλή γιατονΣουλτάνο. Η Χαλιμέ Σουλτάν στάλθηκε στο Παλαιό Παλάτι και της χορηγήθηκε επίδομα, ως χήρα του Σουλτάνου.
Τον Νοέμβριο του 1617 πέθανε οΑχμέτ Α'. ΟΣεϊχουλισλάμΜεχμέτ ΕφέντικαιοΜεχμέτ Πασάς υποστήριξαν ότι ο πρωτότοκος γιος του Αχμέτ, οΟσμάν Β' ήταν πολύ νέος γιανα κυβερνήσει. Ο επικεφαλής ευνούχος του χαρεμιού, Χατζί Αγάς, έφερε αντίρρηση, επικαλούμενος το γεγονός ότι ο Μουσταφά ήταν ψυχικά άρρωστος.
Παρ'όλα αυτά όμως δεντο έλαβαν υπόψη και έτσι ο θρόνος πέρασε στον αδελφό του Αχμέτ, τονΜουσταφά Α'. Η Χαλιμέ γύρισε από το Παλαιό Παλάτι στοΤοπ Καπίκαι έγινε Βαλιντέ Σουλτάν. Σύντομα έγινε σαφές ότι οΜουσταφάδεν είναι σε θέση να κυβερνήσει μόνος τουκαιη Χαλιμέ έγινε αντιβασιλέας γιατονγιο της.
Αργότερα, όμως, οΜουσταφά Α' εκθρονίστηκε καιο θρόνος πέρασε στα χέρια του ανιψιού του, Οσμάν Β'. Ο Μουσταφά στάλθηκε πίσω στο Καφές καιη Χαλιμέ στο Παλαιό Παλάτι. Ως πρώην Βαλιντέ Σουλτάν άρχισε να λαμβάνει μεγαλύτερο επίδομα απ' ότι λάμβανε πριν,ως χήρα του Σουλτάνου.
Στις 18 Μαϊου 1622 οι γενίτσαροι εκθρόνισαν τονΟσμάν Β΄, απελευθέρωσαν τονΜουσταφά από το Καφές καιτον αναγνώρισαν ως Σουλτάνο. Είναι γνωστό ότι λίγο πριν από αυτό το γεγονός η Χαλιμέ συναντήθηκε μετον Μεγάλο Βεζίρη Καρά Νταβούτ Πασά, ο οποίος ήταν σύζυγος της κόρης της, καθώς καιμε μερικούς γενίτσαρους με σκοπό να διαπραγματευτεί την ανάκτηση τουγιου της στο οθωμανικό θρόνο.
Στις 20 Μαΐου 1622 οΟσμάν στραγγαλίστηκε στην φυλακή του Γεντί Κουλέ καιο Καρά Νταβούτ Πασάς παρέδωσε ένα αυτί τουκαιτην μύτη τουστην Χαλιμέ, ως απόδειξη ότι είχε όντως πεθάνει. Στην αυτοκρατορία όμως επικρατούσε πολιτική αστάθεια.
Η Χαλιμέ πείστηκε να εγκαταλείψει ο γιος της τον θρόνο, μετην προϋπόθεση ότι θατου χαριζόταν η ζωή. Έτσι στον θρόνο ανέβηκε ο ανιψιός του, Μουράτ Δ΄, ο γιος τουΑχμέτ Α΄και της Κιοσέμ Σουλτάν. Ο Μουσταφά στάλθηκε ξανά στο Καφές, όπου πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του. Η Χαλιμέ στάλθηκε πάλι στο Παλαιό παλάτι, και λίγο αργότερα εικάζεται ότι πέθανε το 1623 σε ηλικία 52 ετών, με εντολή της Κιοσέμ Σουλτάνας, ως αντίποινο γιατην εμπλοκή της στον θάνατο του Οσμάν Β',τον οποίο η Κιοσέμ είχε μεγαλώσει ως γιό της.
↑Ga ́bor A ́goston, Bruce Alan Masters. New York: Facts on File (1 Ιανουαρίου 2009). Günhan Börekçi. "Mustafa I." Encyclopedia of the Ottoman Empire. Infobase Publishing. σελ. 409. ISBN978-1-438-11025-7.
↑M. Sadık Bilge (2005). Osmanlı devleti ve Kafkasya: Osmanlı varlığı döneminde Kafkasya'nın siyasî-askerî tarihi ve idarî taksimâtı, 1454-1829. Eren Yayıncılık.
"Turkey: The Imperial House of Osman". web.archive.org. Retrieved 18 February 2014.
Börekçi, Günhan. "Mustafa I." Encyclopedia of the Ottoman Empire. Ed. Gábor Ágoston and Bruce Masters. New York: Facts on File, 2009. p. 409.
Leslie P. Peirce (1993). The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire. Oxford University Press. pp. 106–107. ISBN 978-0-195-08677-5.
