Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν.Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί καινα αφαιρεθεί. Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 24/07/2014.
Βρασμός ή ζέση, τόσο στηΦυσική όσο καιστηΧημεία, ονομάζεται η μετατροπή της μάζας μιας ποσότητας υγρούσεαέριο. Αποτελεί δεμια από τις αλλαγές φάσεων της φυσικής μορφής της ύλης (κατάσταση της ύλης). Διακρίνεται από τηνεξάτμιση από το γεγονός ότι στο βρασμό έχουμε δημιουργία φυσαλίδων αερίου σε όλο τον όγκο του υγρού, ενώ στην εξάτμιση έχουμε διαφυγή μορίων του υγρού μόνο από την επιφάνειά του.
Καθώς θερμαίνεται ένα υγρό τα σωματίδιά τουπου συγκροτούν αυτό αρχίζουν να ταλαντώνονται όλο και ταχύτερα. Έτσι σιγά σιγά υπερνικούν τις μεταξύ τους ελκτικές δυνάμεις πουτα συγκρατούν στις πρότερες θέσεις ισορροπίας τους με αποτέλεσμα το υγρό ν' αρχίζει να βράζει. Ηθερμοκρασίαστην οποία βράζει μιακαθαρή υγρή ουσία λέγεται σημείο βρασμού (Σ.Β.), ή «θερμοκρασία βρασμού». Συνεπώς κάθε καθαρή ουσία έχει συγκεκριμένο σημείο βρασμού ή σημείο ζέσεως (Σ.Ζ.).
Πάντως, το σημείο βρασμού εξαρτάται από τηνπίεσητου αέρα (ή του αερίου) που περιβάλλει το υγρό. Για παράδειγμα το νερό βράζει στους 100 °C (ή 212 °F) στο επίπεδο της θάλασσας. Αντίθετα, σε περιοχές με μεγάλο υψόμετρο, όπου εκεί ηατμοσφαιρική πίεση είναι μικρότερη, το «σημείο βρασμού» είναι αισθητά χαμηλότερο. Ο λόγος είναι ότι ο βρασμός αρχίζει να εκδηλώνεται μόλις ητάση των ατμών της θερμαινόμενης ουσίας εξισωθεί μετην υφιστάμενη εξωτερική πίεση, άρα στα μεγαλύτερα υψόμετρα έχει να υπερνικήσει χαμηλότερη ατμοσφαιρική πίεση. Για παράδειγμα, στη κορυφή τουΈβερεστ όπου η ατμοσφαιρική πίεση είναι 0,35 ατμόσφαιρες, τοΣ.Βτου νερού είναι μόλις στους 71 °C.
Συνήθως το σημείο βρασμού δίνεται σεκανονικές συνθήκεςατμοσφαιρικής πίεσης, εξου λεγόμενο καικανονικό σημείο βρασμού, που είναι πάντα το ίδιο γιατην ίδια καθαρή ουσία (απαλλαγμένη από προσμίξεις). Εξ αυτού του γεγονότος οι τιμές τωνΣ.Β. των διαφόρων καθαρών ουσιών μπορούν να αποτελέσουν και μέτρα της θερμοκρασίας.
Οι λεγόμενες «πέτρες βρασμού» τις οποίες προσθέτουμε αρκετές φορές σε κάποιο υγρό, έχουν σκοπό την αποφυγή δημιουργίας ενός υπέρθερμου υγρού το οποίο αρχίζει να βράζει «ξαφνικά» σε θερμοκρασία μεγαλύτερη από την αναμενόμενη, που τούτο συμβαίνει όταν πρόκειται για καθαρή ουσία.
ΣτηΜεταλλουργία, ο όρος βρασμός χαρακτηρίζει τη διαδικασία του καθαρισμού τωνμετάλλων από τις διάφορες προσμίξεις ή ακόμα καιτον μεταξύ τους διαχωρισμό, που γίνεται δια της εξαέρωσης, όπως π.χ. συμβαίνει στο καθαρισμό τουυδραργύρου ή τουψευδαργύρουκ.ά.
ΤοΣ.Β. (συντομότερα) είναι το οριακό σημείο θερμοκρασίαςπου μπορεί να αναπτυχθεί σεμια καθαρή ουσία σε κανονικές συνθήκες. Συνεπώς όσο καινα εξακολουθεί να βράζει η ουσία αυτή η θερμοκρασία της μάζας της δεν υπερβαίνει το σημείο αυτό.
Ο βρασμός αρχίζει να εκδηλώνεται μόλις η τάση των ατμών της θερμαινόμενης ουσίας εξισωθεί μετην υφιστάμενη εξωτερική πίεση. Κατά συνέπεια αυξανόμενης της εξωτερικής πίεσης αυξάνεται καιτοΣ.Β., για παράδειγμα, στη χύτρα ταχύτητας, όταν η πίεση φθάσει την 1,5 ατμόσφαιρα, τοΣ.Β. του νερού φθάνει τους 110 °C, αυτό όμως μπορεί να συμβαίνει μέχρι ενός ορίου που λέγεται 'κρίσιμη θερμοκρασία, όπου πλέον είναι αδύνατη η διάκριση της κατάστασης της ουσίας μεταξύ υγρής και αέριας μορφής της. Το αντίθετο όταν η πίεση ελαττώνεται τότε καιτοΣ.Β. ακολουθεί το ίδιο (όπως το παράδειγμα της κορυφής του Έβερεστ), πουαν όμως συνεχίσει να ελαττώνεται τότε τοΣ.Β μπορεί να φθάσει στο λεγόμενο «τριπλό σημείο» όπου η υγρή ουσία θ΄ αρχίσει να μετατρέπεται σε στερεά μορφή.
Το ποσό της θερμότητας που απορροφά μια ουσία στη διάρκεια του βρασμού γιατην ατμοποίησή της ονομάζεται λανθάνουσα θερμότητα.