ΟΝομός Ηλείας είναι ένας από τους 51 νομούς της Ελλάδας, ενώ από το 2011 αποτελεί τηνΠεριφερειακή Ενότητα Ηλείας, μία από τις 74 περιφερειακές ενότητες της χώρας και υπάγεται διοικητικά στηνΠεριφέρεια Δυτικής Ελλάδας.[1]
Βρίσκεται γεωγραφικά στηνΠελοπόννησο, και σύμφωνα μετηνεθνική απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 149.350 κατοίκων.[1]Πρωτεύουσατου νομού είναι οΠύργος (οικισμός: 24.359 κάτοικοι, δημοτική κοινότητα: 25.180 κάτοικοι, δημοτική ενότητα (πρώην δήμος): 35.572 κάτοικοι)[1].
Ο νομός έχει έκταση 2,619 τ.χλμκαι βρίσκεται στα βορειοδυτικά της Πελοποννήσου. Παλαιότερη διοικητική διαίρεση του νομού αποτελούσαν οι επαρχίες ΗλείαςκαιΟλυμπίας[2].
Ιστορικά ο νομός Ηλείας περιλαμβάνει την επικράτεια των αρχαίων πόλεων-κρατών της Πίσσας, Τριφυλίας, ΑκρώρειαςκαιΉλιδος[2]. Το έδαφος του νομού είναι πεδινό και κατά 80% ημιορεινό, με λίγα όρη στα ανατολικά και νότια, όπως ηΦολόη, που αποτελεί προέκταση τουΕρύμανθουτου οποίου ένα μέρος του κυρίου όγκου του εκτείνεται εντός του νομού, το όρος ΛαπίθαςκαιηΜίνθη[2].
Κυριότεροι ποταμοί είναι οΑλφειόςκαιοΠηνειόςπου στις ακτογραμμές έχουν δημιουργήσει λιμνοθάλασσες και σημαντικούς υδροβιότοπους, όπως ηΣτροφιλιάκαιτου Καΐάφα[2].
Ο νομός Ηλείας, από το 2011 και μετην εφαρμογή τουΠρογράμματος «Καλλικράτης», αποτελεί τηνΠεριφερειακή Ενότητα Ηλείας (με έδρα τονΠύργο) της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας. Μετην συνένωση και συγχώνευση των δήμων από 22 σε 7 όπως προέβλεπε το Πρόγραμμα, οι νέοι δήμοι που προέκυψαν είναι οι:
Ο πληθυσμός της Ηλείας είχε πολύ μεγάλη αύξηση μεταξύ του 1856 και του 1940. Ύστερα σταθεροποιήθηκε μέχρι καιτο 1961 και μειώθηκε σημαντικά μέχρι το 1991. Ο πληθυσμός αυξήθηκε στις επόμενες δύο απογραφές αλλά έχει μειωθεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Ο μεγαλύτερος πληθυσμός καταγράφτηκε το 1961 (188.861) καιο μικρότερος το 1856 (62.247). Η μεγαλύτερη πληθυσμιακή αύξηση σημειώθηκε το 1879 (23,5%) καιη μικρότερη το 1961 (0,3%). Η μεγαλύτερη μείωση πληθυσμού καταγράφτηκε το 2011 (13,2%) καιη μικρότερη το 1981 (2,9%).
Ο νομός Ηλείας έχει δύο πόλεις: τον Πύργο καιτην Αμαλιάδα. Επιπλέον σημαντικά πληθυσμιακά κέντρα αποτελούν η Γαστούνη, η Ανδραβίδα, το Βαρθολομιό, η Ζαχάρω, τα Κρέστενα, η Αρχαία Ολυμπία καιη Ανδρίτσαινα.
Κωνσταντίνος Χρ. Νικολέντζος, Μυκηναϊκή Ηλεία: Πολιτιστική και Πολιτική Εξέλιξη, Εθνολογικά Δεδομένα και Προβλήματα, Διδακτορική Διατριβή, Τόμος Α΄, Πανεπιστήμιο Αθηνών-Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Αθήνα 2009.
Ελλάδα
.svg){kind=small}