ΤοΚέντρο Ελασσόνων Πλανητών (αγγλικά: Minor Planet Center, MPC) είναι το επίσημο όργανο γιατην παρατήρηση καιτην καταγραφή μικρών πλανητών. Ιδρυθέν το 1947, σήμερα λειτουργεί στο Αστροφυσικό Παρατηρητήριο τουΣμισθόνιαν υπό την αιγίδα της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης.
Το Κέντρο Ελασσόνων Πλανητών είναι ο επίσημος παγκόσμιος οργανισμός υπό την ευθύνη του οποίου βρίσκεται η συλλογή παρατηρησιακών δεδομένωνγια μικρά πλανητικά σώματα (όπως οιαστεροειδείς), ο υπολογισμός της τροχιάς τους καιη δημοσίευση των σχετικών πληροφοριών μέσω του ακαδημαϊκού περιοδικούMinor Planet Circulars. Λειτουργεί στο Αστροφυσικό Παρατηρητήριο του Σμισθόνιαν που, μαζί μετο Κολλεγιακό Παρατηρητήριο τουΧάρβαρντ (Harvard College Observatory), υπάγεται στο Κέντρο Αστροφυσικής Χάρβαρντ – Σμισθόνιαν.[1]
ΤοΚΕΠ προσφέρει πληθώρα δωρεάν διαδικτυακών υπηρεσιών για τους διάφορους παρατηρητές, με σκοπό την υποβοήθηση και διεύρυνση της παρατήρησης μικρών πλανητών καικομητών. Ο πλήρης κατάλογος των τροχιών μικρών πλανητών (συχνά αναφέρεται ως «Κατάλογος των Μικρών Πλανητών», Minor Planet Catalogue) διατίθεται δωρεάν στηνιστοσελίδατου Κέντρου Ελασσόνων Πλανητών. Ακόμα, τοΚΕΠ είναι υπεύθυνο γιατην αναγνώριση καιτην δημοσίευση της ταυτότητας γεωπλήσιων αντικειμένων (near-earth objects – NEOs) που ενδέχεται να προσκρούσουν στηνΓη.[2]
Το Κέντρο Ελασσόνων Πλανητών ιδρύθηκε στο Πανεπιστήμιο τουΣινσινάτιτο 1947, υπό τη διεύθυνση τουαστρονόμουΠολ Χέργκετ (Paul Herget).[3][4] Μετά τη συνταξιοδότηση του Χέργκετ στις 30 Ιουνίου 1978, τοΚΕΠ μεταφέρθηκε στο Αστροφυσικό Παρατηρητήριο τουΣμισθόνιαν, μετον αστρονόμο Μπράιαν Μάρσντεν (Brian G. Marsden) να αναλαμβάνει τη διεύθυνσή του. Από το 2006 ως το 2015, διευθυντής τουΚΕΠ ήταν ο Τίμοθι Σπαρ (Timothy Spahr), επιβλέπων ενός σώματος πέντε επιστημόνων.[5][6] Από το 2015 ως το 2021, ο μεταβατικός διευθυντής Μάθιου Χόλμαν (Matthew Holman) ηγήθηκε της αναδιοργάνωσης και περαιτέρω ανάπτυξης τουΚΕΠ, διπλασίασε το προσωπικό του καθώς καιτων όγκο των δεδομένων που επεξεργάζονται κατ' έτος.[7]Η παραίτηση του Χόλμαν στις 9 Φεβρουαρίου 2021, ακολουθήθηκε από την ανάληψη της διεύθυνσης από τον Μάθιου Πέιν (Matthew Payne).[8][9]
Το ασυνήθιστο διαστρικό αντικείμενο 1I/2017 U1, γνωστό και ως Ουμουαμούα (ʻOumuamua) απέκτησε σημαντική δημοσιότητα κατά το έτος ανακάλυψής του. Τα δεδομένα της παρατήρησής του δημοσιεύτηκαν αρχικά στο περιοδικό Minor Planet Electronic Circularτου Κέντρου Ελασσόνων Πλανητών.[10]
ΤοΚΕΠ εκδίδει τις αστρονομικές παρατηρήσεις μικρών πλανητών, κομητών καιφυσικών δορυφόρωνπου συλλέγει και επεξεργάζεται στα ακαδημαϊκά περιοδικά του, τοMinor Planet Circulars, τοMinor Planet Electronic Circularsκαιτα συμπληρωματικά Minor Planet Supplements.[11]Στην ιστοσελίδα τουΚΕΠ είναι διαθέσιμο ένα εκτενές αρχείο των περιοδικών σε μορφή PDF, με παλαιότερη έκδοση εκείνη της 1ης Νοεμβρίου 1977 (MPC 4937–5016).[12]
ΤοMinor Planet Circulars (M.P.C. ή MPCs), εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1947. Αποτελεί ακαδημαϊκό περιοδικό που εκδίδεται από το Κέντρο Ελασσόνων Πλανητών κατά τις ημερομηνίες οπότε παρατηρείται πανσέληνος, καθώς τότε οι αστρονομικές παρατηρήσεις ελαχιστοποιούνται εξαιτίας της υψηλής λαμπρότητας του ουρανού. Το M.P.C. περιλαμβάνει αστρονομικές παρατηρήσεις, τροχιές καιεφημερίδες (ephemerides, πίνακες τροχιών ουράνιων σωμάτων) μικρών πλανητών, κομητών και ορισμένων φυσικών δορυφόρων. Τα παρατηρησιακά δεδομένα που αφορούν κομήτες δημοσιεύονται πλήρως, ενώ οι παρατηρήσεις των μικρών πλανητικών σωμάτων συνοψίζονται από έναν κώδικα και εκδίδονται στην πληρότητά τους σε συμπληρωματική έκδοση. Στο M.P.C. ανακοινώνονται νέες αριθμήσεις και ονοματοδοσίες μικρών πλανητών, καθώς και αριθμήσεις κομητών και φυσικών δορυφόρων.
ΤοMinor Planet Electronic Circulars (MPECs) εκδίδεται από τοΚΕΠκαι περιλαμβάνει παρατηρήσεις θέσης και τροχιάς ασυνήθιστων μικρών πλανητών και όλων των κομητών. Μηνιαίες λίστες παρατηρήσιμων ασυνήθιστων αντικειμένων, μακρινών αντικειμένων και κομητών, καθώς καιη λίστα των αριθμημένων μικρών πλανητών επίσης εκδίδονται στο MPECs. Η έκδοση Daily Orbit Update MPECs περιλαμβάνει καινούργιες ταυτοποιήσεις και τροχιές μικρών πλανητών που έγιναν κατά τις 24 ώρες πριντην έκδοση.
ΤοMinor Planets and Comets Supplement (MPS) εκδίδεται από τοΚΕΠεκ μέρους του Τομέα F της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης (Τομέας Πλανητικών Συστημάτων και Βιοαστρονομίας, Planetary Systems and Bioastronomy).[13]
ΤοMinor Planets and Comets Orbit Supplement (MPO) εκδίδεται από τοΚΕΠ επίσης εκ μέρους του Τομέα F της ΔΑΕ. Σε αυτό περιλαμβάνονται καινούργιες τροχιές μικρών πλανητών.
↑«Minor Planet Center Director Steps Down». web.archive.org. 14 Αυγούστου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Αυγούστου 2015. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2021.CS1 maint: Unfit url (link)
