Ηκλασική αρχαιότητα είναι ένας ευρύς όρος γιαμια μακρά περίοδο της πολιτιστικής ιστορίας που επικεντρώνεται στηΜεσόγειο, η οποία περιλαμβάνει τους πολιτισμούς της αρχαίας Ελλάδαςκαι της αρχαίας Ρώμης, συλλογικά γνωστά ως ελληνο-ρωμαϊκός κόσμος. Είναι η περίοδος κατά την οποία ο ελληνικός καιο ρωμαϊκός πολιτισμός άκμασαν και ασκούσαν μεγάλη επιρροή σε ολόκληρη την Ευρώπη, τηΒόρεια ΑφρικήκαιτηΝοτιοδυτική Ασία.
Συμβατικά εκλαμβάνεται πως ξεκινά από την εποχή της ελληνικής επικής ποίησης του Ομήρου (8ος-7ος αιώνας π.Χ.), και συνεχίζει μετην εμφάνιση του Χριστιανισμού καιτην παρακμή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (5ος αιώνας μ.Χ.). Τελειώνει μετη διάλυση της κλασσικής κουλτούρας στο τέλος της ύστερης αρχαιότητας (300-600 μ.Χ.), και χάνεται στις αρχές του Μεσαίωνα (600-1000 μ.Χ.).
Ο όρος «κλασική αρχαιότητα» μπορεί να αναφέρεται επίσης σε ένα εξιδανικευμένο όραμα μεταγενέστερης εποχής, αυτό πουοΈντγκαρ Άλαν Πόε καλεί: «η λάμψη ήταν η Ελλάδα, το μεγαλείο ήταν η Ρώμη!"[1]
Ο πολιτισμός των αρχαίων Ελλήνων, μαζί με κάποιες επιρροές από την αρχαία Εγγύς Ανατολή, επικράτησε σε όλη την κλασική αρχαιότητα ως βάση της τέχνης[2], της φιλοσοφίας, της κοινωνίας, καθώς καιστα εκπαιδευτικά ιδεώδη[3]. Αυτά τα ιδανικά διασώθηκαν και αντιγράφησαν από τους Ρωμαίους[4]. Αυτή η ελληνορωμαϊκή πολιτισμική θεμελίωση είχε πολύ μεγάλη επιρροή στη γλώσσα, την πολιτική, τα εκπαιδευτικά συστήματα, τη φιλοσοφία, την επιστήμη, την τέχνη καιτην αρχιτεκτονική του σύγχρονου κόσμου: Από τα σωζόμενα αποσπάσματα της κλασικής αρχαιότητας, σχηματίστηκε σταδιακά ένα κίνημα αναγέννησης από τον 14ο αιώνα, το οποίο κατέληξε να γίνει γνωστό αργότερα στην Ευρώπη, ως ηΑναγέννηση, και αναζωπυρώθηκε πάλι κατά τη διάρκεια διαφόρων νεοκλασικών αναβιώσεων κατά τον 18οκαι 19ο αιώνα.
↑Helga von Heintze: Römische Kunst (Roman art). In: Walter-Herwig Schuchhardt (1960): Bildende Kunst I (Archäologie) (Visual arts I — archaeology). Das Fischer Lexikon - S. Fischer Verlag. p. 192. "Bestimmend blieb (...) der italisch-römische Geist, der sich der entlehnten Formen nur bediente. (...) Ohne [die] Begegnung [mit der griechischen Formenwelt, author's note] hätte der italisch-römische Geist sich wohl kaum in künstlerischen Schöpfungen ausdrücken können und wäre nicht über die Ansätze, die wir in den Kanopen von Chiusi (...), der kapitolinischen Wölfin (...), dem Krieger von Capestrano (...) erhalten haben, hinausgekommen. Auch die gleichermaßen realistische wie unkünstlerische Auffassung der Porträts im 2. und 1. J[ahr]h[undert] v[or] Chr[istus] konnte sich nur unter dem Einfluß griechischer Formen ändern." ("Determinant remained the Italic-Roman spirit, that just availed itself of the borrowed forms. (...) Without having come across [the world of the Greek forms], the Italic-Roman spirit would hardly have been able to express itself in works of art and would not have got beyond the starts that are preserved in the canopic jars of Chiusi, the Capitoline Wolf, the Warrior of Capestrano. Also the likewise realistic and inartistic conception and production of the portraits in the second and the first centuries BC could only change under the influence of Greek forms.")
↑Der Große Brockhaus 1. vol.: A-Beo. Eberhard Brockhaus, Wiesbaden 1953, p. 315. "Ihre dankbarsten und verständnisvollsten Schüler aber fand die hellenistische Kultur in den Römern; sie wurden Mäzene, Nachahmer und schließlich Konkurrenten, indem sie die eigene Sprache wetteifernd neben die griechische setzten: so wurde die antike Kultur zweisprachig, griechisch und lateinisch. Das System dieser griechisch-hellenistisch-römischen Kultur, das sich in der römischen Kaiserzeit abschließend gestaltete, enthielt, neben Elementen des Orients, die griechische Wissenschaft und Philosophie, Dichtung, Geschichtsschreibung, Rhetorik und bildende Kunst." ("The Hellenistic culture but found its most thankful and its most understanding disciples in the Romans; they became patrons, imitators, and finally rivals, when they competitively set the own language beside the Greek: thus, the antique culture became bilingual, Greek and Latin. The system of this Greco-Latin culture, that assumed its definitive shape in the Roman imperial period, contained, amongst elements of the Orient, the Greek science and philosophy, poetry, historiography, rhetoric and visual arts.")
↑Veit Valentin: Weltgeschichte — Völker, Männer, Ideen (History of the world — peoples, men, ideas). Allert de Lange Verlag, Amsterdam 1939, p. 113. "Es ist ein merkwürdiges Schauspiel — dieser Kampf eines bewussten Römertums gegen die geriebene Gewandtheit des Hellenismus: der römische Geschmack wehrt sich und verbohrt sich trotzig in sich selbst, aber es fällt ihm nicht genug ein, er kann nicht über seine Grenzen weg; was die Griechen bieten, hat soviel Reiz und Bequemlichkeit. In der bildenden Kunst und in der Philosophie gab das Römertum zuerst den Kampf um seine Selbständigkeit auf — Bilden um des Bildes willen, Forschen und Grübeln, theoretische Wahrheitssuche und Spekulation lagen ihm durchaus nicht." ("It is a strange spectacle: this fight of a conscious Roman striving against the wily ingenuity of Hellenism. The Roman taste offers resistance, defiantly goes mad about itself, but there does not come enough into its mind, it is not able to overcome its limits; there is so much charm and so much comfort in what the Greeks afford. In visual arts and philosophy, Romanism first abandoned the struggle for its independence — forming for the sake of the form, poring and investigation, theoretical speculation and hunt for truth were by no means in its line.")
