Τοδέλτατου ποταμού, έκτασης 550.000 στρεμμάτων, αποτελεί 'Υδροβιότοπο Διεθνούς σημασίας' και μέρος του Εθνικού Πάρκου που περιλαμβάνει τις λίμνες ΒιστωνίδακαιΙσμαρίδα. Εκτείνεται από τηΝέα Καρβάλη έως ταΆβδηρα, ενώ εκεί βρίσκεται καιτο παραποτάμιο δάσος, γνωστό και ως Μεγάλο Δάσος (Κοτζά Ορμάν). Πλούσια βλάστηση και πολλά είδη ζώων είναι τα χαρακτηριστικά του, ενώ η έκτασή τουπου κάποτε ξεπερνούσε τα 125.000 στρέμματα τώρα καλύπτει μόλις 4.600
Ο ποταμός Νέστος, σύμφωνα μετονΗρόδοτο, αποτελούσε το βόρειο όριο εξάπλωσης τωνλιονταριώνστηνΕλλάδα. Σήμερα βρίσκουν καταφύγιο ή τροφή 300 είδη πουλιών, 30 είδη αρπακτικών, 11 είδη αμφιβίων, 21 είδη ερπετών, ενώ αρκετά είναι καιτα είδη ψαριών πουζουν στις λιμνοθάλασσες του δέλτα.
Στημυθολογίαο Νέστος ή Νέσσος γεννιέται στην αρχή του χρόνου πριν ακόμη γεννηθούν οι άνθρωποι. Γεννήθηκε μαζί με 12.456 ποταμούς και 3000 Νύμφες. Πατέρας του ήταν οΩκεανόςκαι μητέρα τουηΤηθύς.
Ο Νέστος λατρεύτηκε ως θεός στην αρχαιότητα.[1]Σε καμιά αρχαία πηγή δεν γίνεται λόγος για ποταμοπλοϊα στο Νέστο. Είναι φανερό πως η ασταθής κοίτη τουστον κάτω ρου, οι συχνές πλημμύρες τουκαιη απόκρημνη περιοχή του μέσου και άνω ρουτου απέκλειαν κάθε δυνατότητα ανάπλου του ποταμού. Λόγω μάλιστα της διαδρομής του μέσα από απόκρημνα και δύσβατα μέρη, δεν σχηματιζόταν ούτε κατά μήκος της κοίτης του κανένας φυσικός χερσαίος δρόμος, όπως συνέβαινε με τόσους άλλους ποταμούς, ώστε να εξασφάλιζε την επικοινωνία της θρακικής ενδοχώρας (άνω και μέσο ρουτου) με τις ακτές του Βόρειου Αιγαίου. Επιπλέον, κατά μήκος του Νέστου δεν υπήρχαν πολλά περάσματα (πόροι) γιατη διάβασή τουκι έτσι δυσχεραινόταν, σε αρκετό βαθμό, ακόμη καιη οριζόντια επικοινωνία μεταξύ ΜακεδονίαςκαιΘράκης. Στην πραγματικότητα δύο ήταν, όπως και σήμερα, τα περάσματα του ποταμού, από τα οποία το ένα (το βόρειο) βρισκόταν στο μέσο καιτο άλλο (το νότιο) στον κάτω ρουτου, όπου αντίστοιχα είχαν ιδρυθεί καιοι πόλεις Νικόπολη και Τόπειρος. Το βόρειο πέρασμα επέτρεπε την επικοινωνία μεταξύ των κοιλάδων του Στρυμόνα καιτου Έβρου, ενώ από το νότιο πέρασμα διερχόταν ένας πανάρχαιος δρόμος (η λεγόμενη «κάτω οδός»), ο οποίος εξασφάλιζε την επικοινωνία μεταξύ Μακεδονίας και Θράκης και γενικότερα μεταξύ ΕυρώπηςκαιΑσίας. Στ' αχνάρια του δρόμου αυτού κατασκευάστηκε αργότερα η ρωμαϊκή Εγνατία οδός, της οποίας ίχνη μιας τοξωτής γέφυρας βρέθηκαν πλάι στην Τόπειρο.[2]
Ο άνω και μέσος ρους του ποταμού ήταν κατά την αρχαιότητα η περιοχή που ζούσαν οιΔίοι, πανάρχαιο ελληνο-πελασγικό φύλο που αργότερα ταξινομήθηκε ως θρακικό. Από τα Θρακικά Τέμπη και νοτιότερα κατοικούσαν οιΣάτρες.
Νέστος
Ο Νέστος μπορεί ναμην είχε σπουδαία συγκοινωνιακή σημασία γιατον ευρύτερο Θρακομακεδονικό χώρο. Είχε όμως τεράστια σημασία γιατην οικιστική και οικονομική ιστορία των παρανέστιων κατοίκων της περιοχής των εκβολών του. Συγκεκριμένα, με τις προσχώσεις του καθιστούσε πολύ εύφορους τους κάμπους της σημερινής Χρυσούπολης και Ξάνθης καιγι' αυτό είχαν ακμάσει εκεί, κατά την αρχαιότητα, αρκετοί οικισμοί, όπως ήταν τα Άβδηρα καιη Πέρνη. Αντίθετα, κατά την αυτοκρατορική εποχή, η ασταθής κοίτη τουκαιοι συνεχείς πλημμύρες του επηρέασαν αρνητικά την οικιστική ιστορία της περιοχής. Έτσι, διαπιστώνεται μια σχετική παρακμή των Αβδήρων και μετατόπιση του οικιστικού ενδιαφέροντος βορειότερα από το δέλτα του ποταμού, όπως μαρτυρεί η ίδρυση της πόλης Τοπείρου, κοντά στις παρυφές των βουνών. Γενικά, η μεγάλη επίδραση που άσκησε ο Νέστος στη ζωή των αρχαίων παρόχθιων κατοίκων συμπεραίνεται από τη θεοποίησή του, καθώς κι από την απεικόνισή τουσε νομίσματα των αυτοκρατορικών χρόνων[3].
Γιατο παραποτάμιο Δάσος του Νέστου, το 1952 αποφασίστηκε η εκχέρσωση του μεγαλύτερου μέρους τουκαιη καλλιέργειά τουμε γεωργικά φυτά, όπως το καλαμπόκι, ενώ ένα μεγάλο τμήμα του υγρότοπου αποστραγγίστηκε καιοι εκτάσεις που προέκυψαν διανεμήθηκαν στους αγρότες. Επεμβάσεις όπως ηυπερβόσκηση, ηυλοτομία, οι αυθαίρετες πυρκαγιές των καλαμιώνων, η αναρρίχηση στις πλαγιές του φαραγγιού και τους βράχους, όπου φωλιάζουν σπάνια είδη ζώων, η ρύπανση των υδάτων από ταγεωργικά φάρμακα, αλλά και τοξικά απόβλητα από τις βιομηχανίες ξυλείας καιτα μεταλλεία ουρανίου στο χωριό Ελέσνιτσα της Βουλγαρίας,[4]τα λατομεία μαρμάρων στη δυτική πλευρά, καθώς καιη διέλευση βαρκών σε περιόδους αναπαραγωγής που ενοχλούν το βιότοπο, άλλαξαν τις οικολογικές συνθήκες της περιοχής.
Κάποτε ξεπερνούσε τα 125.000 στρέμματα και ήταν ένα από τα μεγαλύτερα και ομορφότερα παραποτάμια δάση της Ευρώπης. Προστατευόταν κάθε φορά πουη περιοχή βρισκόταν στα χέρια ξένων κατακτητών είτε σαν βασιλικό πάρκο, είτε σαν απαγορευμένο δάσος. Η καταστροφή του προήλθε από ελληνικά χέρια καιτο μεγαλύτερο μέρος του εκχερσώθηκε κατά τη δεκαετία του 1950. Σήμερα έχουν απομείνει μόλις 4.500 στρέμματα (συνολικά και από τις δύο πλευρές του ποταμού), τα οποία βρίσκονται κάτω από καθεστώς προστασίας, είναι περιφραγμένα και αρμόδια αρχή είναι τοΔασαρχείο Ξάνθης. Υπάρχουν κέντρα ενημέρωσης στο νομό Ξάνθης, εξοπλισμένα με οπτικοακουστικό υλικό για τους επισκέπτες της περιοχής. Μελλοντικοί σχεδιασμοί μπορεί να ενώσουν τα δύο αυτά κέντρα μέσω μιας γέφυρας, γιανα δημιουργηθεί ένα μονοπάτι μέσα στο δάσος για ενημέρωση και περιβαλλοντική εκπαίδευση. Επίσης υπάρχει καιτο κέντρο ενημέρωσης Δέλτα Νέστου που βρίσκεται στηνΚεραμωτή Καβάλας. Εγκαινιάστηκε το 1998 από τοΥ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. και προσφέρει πλήρη και καταρτισμένη ενημέρωση με μακέτες, οπτικοακουστικό υλικό, καθώς και περιηγήσεις στους πανέμορφους υγροβιοτόπους της περιοχής του Νέστου.
Επί του Νέστου στηνΠ.Ε. Δράμας από το 1997 λειτουργεί τοφράγμα Θησαυρού, πολύ σημαντική μονάδα παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας του ηλεκτρικού συστήματος της Ελλάδας.
Ο ποταμός Νέστος ως ένας από τους μεγαλύτερους ποταμούς της Ελλάδος αποτελεί φυσικό πόρο ζωτικής οικονομικής, τουριστικής και οικολογικής σημασίας γιατην ευρύτερη περιοχή, επίσης το Δέλτα του ποταμού που περιλαμβάνεται στο Εθνικό Πάρκο Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης είναι ένας από τους σημαντικότερους υγροβιότοπους της Ελλάδος. Αποτελεί ίσως από ταπιο εντυπωσιακά φυσικά τοπία στην χώρα μας με σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας, πυκνή βλάστηση και όμορφες λίμνες.
Πτηνά όπως η Χουλιαρομύτα που πήρε το όνομά της από το ράμφος της που μοιάζει σαν κουτάλι,
Εικόνα 1 Δημιουργός: Andreas Trepte Βικιπαίδεια
Η Βαρβάρα μεγαλόσωμη πάπια μετα διάφορα χρώματα πουτην ξεχωρίζουν από τις άλλες.
Εικόνα 2 ΦΟΡΕΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΕΛΤΑΝΕΣΟΥ-ΒΙΣΤΩΝΙΔΑΣ-ΙΣΜΑΡΙΔΑΣ ΚΑΙ ΘΑΣΟΥ-POSTS/FACEBOOK
Τα Φλαμίνγκο τα μεταναστευτικά πτηνά.
Εικόνα 3 xronos.gr Bικιπαίδεια
Επίσης το Σκλήθρο φυλλοβόλο δέντρο από του οποίου τον φλοιό του παρασκευάζονται εκχυλίσματα με στυπτικές ιδιότητες.
Εικόνα 4 ΦΟΡΕΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΕΛΤΑΝΕΣΟΥ-ΒΙΣΤΩΝΙΔΑΣ-ΙΣΜΑΡΙΔΑΣ ΚΑΙ ΘΑΣΟΥ-POSTS/FACEBOOK
Επιπλέον το Δέλτα αποτελεί σημαντική οικολογική, οικονομική και τουριστική αξία γιατην Ελλάδα, χιλιάδες επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν την φύση με περιπάτους στο δάσος του Νέστου με αυτοκίνητο, με ποδήλατο, μετα πόδια, μπορούν να επισκεφθούν το κέντρο πληροφόρησης του Δέλτα του Νέστου που εδρεύει στο χωριό Κεραμωτή του Νομού Καβάλας. Ακόμη μπορούν να ασχοληθούν με οικοτουριστικές δραστηριότητες όπως ράφτινγκ, καγιάκ, ιππασία που διοργανώνονται από τοπικές επιχειρήσεις.
Η ανάγκη προστασίας του σημαντικού αυτού περιβαλλοντικού πόρου κρίνεται αναγκαία από όλους μας, πέρα από τις διεθνείς συνθήκες προστασίας θα πρέπει κάθε άνθρωπος ξεχωριστά να συμβάλει στην διαφύλαξη και διατήρηση του φυσικού αυτού πνεύμονα.
* (Οι ποταμοί αναγράφονται από τους μεγαλύτερους στους μικρότερους σε μήκος και εντός ελλαδικού χώρου). ** Ο Άρδας είναι παραπόταμος τουΈβρου. Έχει μήκος 241 χλμ. από τα οποία, 49 χλμ. στηνΕλλάδα.
Ελλάδα
Βουλγαρία
Άποψη
Άποψη
Μαιανδρισμοί
Αγριολούλουδο
Αγριολούλουδο
Αγριολούλουδο
Κοπάδι πελαργών
Λεπιδόπτερο
Γαλάνη, Στενά Νέστου
Νέστος, 