Το Ναυάγιο στα νερά της Κρήτης (Πρωτότυπος τίτλος: In Which We Serve) είναι Βρετανική
πολεμική δραματική ταινία του 1942 σε σκηνοθεσία Ντέιβιντ Λιν και Νόελ Κάουαρντ. Ο Άγγλος δραματουργός Νόελ Κάουαρντ έκανε επίσης την παραγωγή, έγραψε και το σενάριο της ταινίας, συνέθεσε τη μουσική της ταινίας και πρωταγωνίστησε στο ρόλο του καπετάνιου Κίνρος. Το σενάριο της ταινίας ήταν εμπνευσμένο από τη βιογραφία του καπετάνιου Λούις Μάουντμπατεν[1], κυβερνήτη του αντιτορπιλικού Κέλι που βυθίστηκε στα νερά της Κρήτης. Πέρα από τον Κάουαρντ στην ταινία πρωταγωνιστούν οι Σίλια Τζόνσον, Τζον Μιλς, Μπερνάρντ Μάιλς και Ρίτσαρντ Ατένμπορο.
Η ταινία αποτελεί μέχρι και σήμερα πρότυπο του
βρετανικού κινηματογράφου κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς πραγματεύεται το αίσθημα του πατριωτισμού, της συνοχής και της αλληλεγγύης κατά την διάρκεια του πολέμου[2]. Προτάθηκε για δυο βραβεία Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας.
Το αντιτορπιλικό πλοίο Τόριν, κατασκευάζεται λίγο πριν την είσοδο της Αγγλίας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο κι έχει ως κυβερνήτη του τον καπετάνιο Ε.Β. Κίνρος (Νόελ Κάουαρντ), ο οποίος είναι ιδιαίτερα αγαπητός από το πλήρωμα. Όταν η Αγγλία μπαίνει στον πόλεμο, το υπερσύγχρονο Τόριν ξεκινάει το ταξίδι του προς άγνωστα νερά και προς διάφορες πολεμικές επιχειρήσεις (όπως για παράδειγμα στη μάχη της Δουνκέρκης). Μαζί με το Τόριν αφήνουν την Αγγλία, μεταξύ άλλων και ο ναύτης Σόρτι Μπλέικ (Τζον Μιλς) (του οποίου η σύζυγος Φρίντα (Κέι Γουόλς) περιμένει το πρώτο τους παιδί), ο ναύτης Στρόουκερ (Ρίτσαρντ Ατένμπορο) που δειλιάζει σε κάποια μάχη, ο αρχικελευστής Γουόλτερ Χάρντι (Μπέρναρντ Μάιλς) του οποίου η σύζυγος Καθ (Τζόις Κάρεϊ) είναι συγγενής της Φρίντα και ο καπετάνιος Κίνρος, του οποίου η σύζυγος Άλιξ (Σίλια Τζόνσον) και τα παιδιά του, αγωνιούν για την τύχη του. Μετά από μια σειρά επιτυχημένων πολεμικών επιχειρήσεων το Τόριν βυθίζεται από μια τορπίλη στη Μάχη της Κρήτης και οι διασωθέντες απομακρύνονται από το ναυάγιο πάνω σε μια σχεδία. Οι επιβάτες της σχεδίας βλέπουν σε φλας μπακ όλη τους τη ζωή να περνάει μπροστά από τα μάτια τους, μέχρι και τη στιγμή που θα τους περισυλλέξει ένα άλλο αγγλικό καράβι.
Μετά την πρεμιέρα του επιτυχημένου έργου του Νόελ Κάουαρντ Το Πονηρό Πνεύμα το 1941, ο δραματουργός προσεγγίστηκε από τον παραγωγό Άντονι Χέιβλοκ-Άλαν, που συνεργαζόταν με την Two Cities Films. Ο διευθυντής της εταιρίας Φιλίπο Ντελ Τζούντιτσε ζητούσε από τον Κάουαρντ, που ήταν φημισμένος δραματουργός στην Αγγλία να γράψει το σενάριο για τη δημιουργία μιας ταινίας προπαγάνδας. Ο Κάουαρντ συμφώνησε να αναμειχθεί με την ταινία, θέτοντας δυο όρους: η ταινία να σχετίζεται με το βασιλικό ναυτικό και να έχει τον πλήρη έλεγχο[3]. Το ναυάγιο του αντιτορπιλικού Κέλι, που είχε γίνει εκείνη την περίοδο αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τον Κάουαρντ και χρησιμοποίησε τη βύθισή του ως βάση του σεναρίου. Για να κάνει έρευνα ο Κάουαρντ επισκέφτηκε τη ναυτική βάση του Πλύμουθ, όπου ήταν στρατιώτης ο περίφημος ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου Μάικλ Ρέντγκρεϊβ, με τον οποίο ο Κάουαρντ εκείνη την περίοδο είχε συνάψει ερωτική σχέση. Ο Κάουαρντ ολοκλήρωσε το σενάριο στα τέλη του 1941, αλλά ο Χέιβλοκ- Άλαν του είπε ότι ήταν μακρύ κι ότι έπρεπε να γίνουν περικοπές. Έτσι ο Κάουαρντ αναγκάστηκε μ' αυτόν τον τρόπο να αφαιρέσει ό,τι δε σχετιζόταν με το ναυάγιο του πλοίου και με τις ζωές των ηρώων πριν από αυτό.
Ο Κάουαρντ ήταν αποφασισμένος να ερμηνεύσει το ρόλο του Καπετάνιου Κίνρος, παρά το γεγονός ότι η εταιρία παραγωγής φοβόταν ότι το κοινό δε θα ήταν σε θέση να τον δεχτεί στο ρόλο ενός σκληρού ναυτικού, εφόσον ήταν γνωστός για τους λεπτούς του τρόπους και για το καλό του γούστο (πάντα κοστουμαρισμένος και με τσιγάρο στο χέρι). Ο Χέιβλοκ-Αλαν τον υποστήριξε, αν και χρόνια αργότερα θεώρησε την ερμηνεία του όχι τόσο πειστική. Ο Κάουαρντ έπρεπε να πείσει επίσης τους λογοκριτές ότι η βύθιση του πλοίου ήταν απαραίτητη για τη ροή της ταινίας και ότι επουδενί δε θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά την ψυχολογία των θεατών που εκείνη την περίοδο είχαν χτυπηθεί από τον πόλεμο.
Ο Κάουαρντ είχε την εμπειρία της σκηνοθεσίας. Είχε σκηνοθετήσει ηθοποιούς στο θέατρο. Αλλά όσον αφορά τον κινηματογράφο δεν ήταν σχετικός με την κίνηση της κάμερας και άλλων τεχνικών προσόντων που απαιτούνται και γι' αυτό το λόγο ζήτησε από τον Ντέιβιντ Λιν να τον βοηθήσει να γυρίσει τις σκηνές δράσης (ο Λιν έκανε το σκηνοθετικό του ντεμπούτο στην ταινία και επρόκειτο να ξανασυνεργαστεί με τον Κάουαρντ άλλες τρεις φορές)[4]. Επίσης προσέλαβε τον Ρόναλντ Νίμι για τη διεύθυνση της φωτογραφίας.
Τα γυρίσματα ξεκίνησαν τον Φεβρουάριο του 1942 και ο Κάουαρντ ασχολήθηκε πέρα από την ερμηνεία του και με την σκηνοθεσία των ηθοποιών. Αλλά μετά από 6 μήνες είχε βαρεθεί με τις μηχανικές διαδικασίες της σκηνοθεσίας για κινηματογραφική ταινία και βαρέθηκε. Έπειτα πατούσε το πόδι του στο πλατό μόνο για να ερμηνεύσει σε κάποια σκηνή.
Η ταινία έλαβε διθυραμβικές κριτικές αφού έκανε πρεμιέρα τον Σεπτέμβριο του 1942 τόσο από το περιοδικό Variety όσο και από τον Μπόσλεϊ Κράουδερ των New York Times. Η ταινία σάρωσε τα βραβεία "National Board Of Review", καθώς κι εκείνα των κριτικών της Νέας Υόρκης (υπερνικώντας την ταινία του Μάικλ Κερτίζ Καζαμπλάνκα)[5][6], αλλά τη βραδιά των όσκαρ ήταν η σειρά του Καζαμπλάνκα να πάρει τη ρεβάνς και να γράψει ιστορία. Η ταινία των Λιν και Κάουαρντ περιορίστηκε μόνο σε ένα τιμητικό όσκαρ.
Βράβευση:
- Τιμητικό Όσκαρ - Νόελ Κάουαρντ
Υποψηφιότητα:
- Καλύτερης Ταινίας - Νόελ Κάουαρντ
- Πρωτότυπου Σεναρίου - Νόελ Κάουαρντ
Η ταινία ήταν η δεύτερη δημοφιλέστερη στο Βρετανικό Box-Office το 1943[7], ενώ υπήρξε μια από τις εμπορικότερες βρετανικές ταινίες στο αμερικανικό Box-Office το 1943[8].
.svg){kind=small}
9/17/1942
