Η Γέφυρα του Ποταμού Κβάι (Αγγλ.The Bridge on the River Kwai) είναι Αμερικανο- Βρετανική δραματική πολεμική ταινία
του 1957, σε σκηνοθεσία Ντέιβιντ Λιν. Τοσενάριο της ταινίας, το οποίο έγραψαν οιΚαρλ Φόρμαν και Μάικλ Γουίλσον, είναι βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Πιέρ Μπουλ, που βασίζεται στο πραγματικό γεγονός της κατασκευής της σιδηροδρομικής γραμμής της Βιρμανίας μεταξύ του 1942-43, με έντονο το στοιχείο της μυθοπλασίας. Η ταινία γυρίστηκε στηΣρι Λάνκα (πρώην Κεϋλάνη) και έχει ως πρωταγωνιστές τους Γουίλιαμ Χόλντεν, Άλεκ Γκίνες, Τζακ ΧώκινςκαιΣέσου Χαγιακάβα.
Κατά τη διάρκεια τουΒ΄ Παγκοσμίου Πολέμου, σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης της Ταϊλάνδης, ο Ιάπωνας συνταγματάρχης Σάιτο (Σεσούι Χαγιακάβα) υποχρεώνει τους Βρετανούς αιχμαλώτους να εργαστούν στην κατασκευή μιας γέφυρας τεράστιας στρατηγικής σημασίας, εφόσον επρόκειτο να ενώσει τηΒιρμανίαμετην Ταϊλάνδη. Ο συνταγματάρχης Νίκολσον, που βρίσκεται σε συνεχή σύγκρουση μετον Ιάπωνα, δέχεται να ηγηθεί των ανδρών τουστην κατασκευή της γέφυρας. Η κατασκευή της γέφυρας πρόκειται να αποτελέσει μεγάλη πρόκληση γιατον Νίκολσον και τους άνδρες του. Όταν όμως η γέφυρα είναι πια έτοιμη, ένας Αμερικανός αντιπλοίαρχος του ναυτικού, ο Σίαρς (Γουίλιαμ Χόλντεν), που κατάφερε να αποδράσει από την αιχμαλωσία των Γιαπωνέζων βρίσκεται κοντά στην περιοχή, με αποστολή να ανατινάξει τη γέφυρα πάνω από την οποία πρόκειται να περάσει το τρένο γιατον ανεφοδιασμό των Ιαπώνων.
Η πλοκή αναφέρεται στην κατασκευή της γέφυρας που περνά πάνω από τον ποταμό Κβάι Γιάι που βρίσκεται σε απόσταση πέντε χιλιομέτρων από την πόλη Καντσαναμπούρι της Ταϊλάνδης.
Σύμφωνα με στοιχεία της Επιτροπής Πολεμικών Τάφων Κοινοπολιτείας η περιβόητη σιδηροδρομική γραμμή, που ενώνει τηΒιρμανίαμετην Ταϊλάνδη, κατασκευάστηκε από αιχμαλώτους πολέμου και αποτελούσε σχέδιο των Ιαπώνων που αποσκοπούσε στη δημιουργία μιας νέας οδού ανεφοδιασμού των ιαπωνικών στρατευμάτων στη Βιρμανία. Κατά την κατασκευή της 13.000 αιχμάλωτοι πολέμου πέθαναν και ενταφιάστηκαν πλάι στο σιδηρόδρομο. Υπολογίζεται επίσης ότι κατά τη διάρκεια της κατασκευής της γραμμής πέθαναν επίσης 80.000 με 100.000 Ασιάτες εργάτες ή σκλάβοι που έφτασαν στην περιοχή από τηΜαλαισία, την αποικιοκρατούμενη από τους Ολλανδούς Ανατολική Ινδία. Δυο ομάδες ανδρών εργάστηκαν γιατη δημιουργία της γραμμής, η πρώτη ξεκίνησε από την Ταϊλάνδη καιη δεύτερη από τη Βιρμανία και συναντήθηκαν στα μισά της γραμμής[13].
Τα γεγονότα που εξιστορούνται στην ταινία είναι κυρίως φανταστικά και παρά το γεγονός ότι παρουσιάζονται οι κακές συνθήκες καιο πόνος που προκλήθηκε από την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής, η πραγματικότητα ήταν πολύ χειρότερη [14]. Ο Βρετανός συνταγματάρχης αιχμάλωτος των Ιαπώνων, στην περιοχή στην οποία επρόκειτο να δημιουργηθεί η γέφυρα από όπου θα περνούσε ο σιδηρόδρομος, ήταν οΦίλιπ Τούζι (Philip Toosey). Υπάρχουν πολλοί που θεωρούν τον χαρακτήρα του συνταγματάρχη Νίκολσον, που υποδύεται οΆλεκ Γκίνες, βέβηλη παρωδία του χαρακτήρα του Τούζι [15]. Στην εκπομπή τουBBCTimewatch ένας πρώην αιχμάλωτος πολέμου δήλωσε ότι ήταν αδύνατο ένας άνθρωπος σαντον Νίκολσον να έφτανε στο βαθμό του συνταγματάρχη και τόνισε ότι σε περίπτωση που αποφάσιζε να συνεργαστεί με τους Ιάπωνες γιατην κατασκευή της γέφυρας, θα είχε εξολοθρευτεί από τους υπόλοιπους αιχμαλώτους. Η Τζούλι Σάμερς στο βιβλίο της The Colonel of Tamarkan έγραψε ότι οΠιερΜπουλ, πρώην αιχμάλωτος στην Ταϊλάνδη, έπλασε τον χαρακτήρα του Νίκολσον στηριγμένος στις αναμνήσεις του από Γάλλους στρατιωτικούς που συνεργάστηκαν με τους Ιάπωνες[15]. ΟΜπουλ αρνήθηκε το γεγονός ότι το μυθιστόρημα του είναι αντιβρετανικό, αντιθέτως πολλοί από τους συντελεστές της ταινίας (μεταξύ των οποίων καιο Άλεκ Γκίνες) το θεωρούσαν αντιβρετανικό[16].
Ο Τούζι ήταν πολύ διαφορετικός χαρακτήρας από τον Νίκολσον και σίγουρα δε συνεργάστηκε με τους Ιάπωνες, έκανε αντιθέτως οτιδήποτε περνούσε από το χέρι τουγιανα καθυστερήσει την κατασκευή της γέφυρας. Κι ενώ ο Νίκολσον καταδίκαζε οποιαδήποτε προσπάθεια σαμποτάζ της κατασκευής, ο Τούζι ενθάρρυνε τους άνδρες τουνα μαζέψουν τερμίτεςγιανα καταστρέψουν την ξύλινη κατασκευή της γέφυρας.
Άλλος χαρακτήρας της ταινίας που παρουσιάζει διαφορά μετην πραγματικότητα είναι εκείνος του συνταγματάρχη Σάιτο. Ο Σάιτο ήταν στην πραγματικότητα δεύτερος διοικητής του στρατοπέδου καιοι αιχμάλωτοι τον σέβονταν καιτον εκτιμούσαν, εφόσον ήταν φιλεύσπλαχνος και δίκαιος με εκείνους. Ο Τούζι, μερικά χρόνια αργότερα, κατάθεσε υπέρ τουστη δίκη για εγκλήματα πολέμου κιοιδυο τους έγιναν φίλοι.
Η δημιουργία της γέφυρας όπως παρουσιάζεται στην ταινία είναι εντελώς φανταστική. Στην πραγματικότητα δημιουργήθηκαν δυο γέφυρες. Η πρώτη ήταν προσωρινή, κατασκευάστηκε από ξύλο καιη άλλη κατασκευάστηκε από ατσάλι μήνες αργότερα. Καιοιδυο καταστράφηκαν από τις βόμβες των αεροπλάνων των συμμάχων, ενώ εκείνη από ατσάλι διορθώθηκε και λειτουργεί μέχρι και σήμερα.
Η διασκευή τουσεναρίου έγινε από τους Καρλ Φόρμαν και Μάικλ Γουίλσον, δυο σεναριογράφοι που βρίσκονταν στη μαύρη λίστα τουΧόλυγουντκαιγι' αυτό το λόγο εργάστηκαν κρυφά. Οιδυο τους δεν συνεργάστηκαν, αλλά ο Γουίλσον κλήθηκε από τονΛιννα διορθώσει το αρχικό σενάριο του Φόρμαν. Τα εύσημα γιατη συγγραφή του σεναρίου αποδόθηκαν στονΠιέρ Μπουλ, πουδεν ήξερε αγγλικά. Η ταινία βραβεύτηκε με Όσκαρ σεναρίου, το οποίο δόθηκε τελικά στον Μπουλ. Μόλις το 1984 ηακαδημία των Όσκαρ αποφάσισε να διορθώσει το λάθος παραχωρώντας μεταθανάτιο Όσκαρ σεναρίου και στους δυο σεναριογράφους. Έπειτα τα ονόματα των πραγματικών σεναριογράφων προστέθηκαν στους τίτλους της ταινίας.
Η ταινία μένει σε γενικές γραμμές πιστή στο μυθιστόρημα παρουσιάζοντας μόνο δυο διαφορές. Η πρώτη έχει να κάνει μετον Αμερικανό ναύτη Σίαρς, ο οποίος στο μυθιστόρημα είναι Βρετανός αξιωματικός, όπως καιο Γουόρντεν. Επίσης στο μυθιστόρημα η γέφυρα δεν καταστρέφεται στο τέλος, αλλά υφίσταται μόνο μικρές ζημιές. ΟΜπουλ παρά το γεγονός ότι απόλαυσε την μεταφορά του μυθιστορήματός του, διαφωνούσε μετο κλείσιμο της ταινίας.
Η ταινία είναι βρετανοαμερικανική παραγωγή και γυρίστηκε στηΣρι Λάνκα, παρά το γεγονός ότι τα γεγονότα της διαδραματίζονται στηνΤαϊλάνδη. Κάποιες σκηνές γυρίστηκαν επίσης στηνΑγγλία.
ΟΝτέιβιντ Λιν, που ανέλαβε τελικά τη σκηνοθεσία, καυγάδιζε συχνά κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων μετο επιτελείο των ηθοποιών της ταινίας και κυρίως μετονΆλεκ Γκίνεςκαιτον Τζέιμς Ντόναλντ, που θεωρούσαν ότι το μυθιστόρημα τουΜπουλ ήταν αντιβρετανικό. ΟΛιν, που είχε συνεργαστεί πολλές φορές στο παρελθόν μετον Άλεκ Γκίνες, διαφώνησε μετον ηθοποιό πάνω στον τρόπο πουο Γκίνες ήθελε να ερμηνεύσει τον χαρακτήρα του Νίκολσον. Ο Γκίνες ήθελε να ερμηνεύσει τον ρόλο με χιουμοριστικό τρόπο, προκαλώντας τη συμπάθεια του θεατή, ενώ οΛιν πίστευε ότι ο Νίκολσον έπρεπε να παρουσιάζεται ως βαρετός άνθρωπος. Άλλος ένας καβγάς μεταξύ τωνδυο είχε ως θέμα τη σκηνή στην οποία ο Νίκολσον αναπολεί τα στάδια της στρατιωτικής του καριέρας, στην οποία ο σκηνοθέτης αποφάσισε να πάρει λήψη μετον ηθοποιό γυρισμένο μετην πλάτη στην κάμερα. Όταν ο Γκίνες τον ρώτησε το λόγο γιατον οποίο το έκανε αυτό, προκάλεσε την οργή του σκηνοθέτη. Όταν ο Γκίνες τελείωσε τη σκηνή, οΛιντου είπε: Τώρα μπορείτε να πάτε όλοι σπίτι σας, παλιοβρετανοί ηθοποιοί. Δόξα τω Θεώ, που αύριο ξεκινάω γυρίσματα με έναν Αμερικανό ηθοποιό (αναφερόμενος στονΓουίλιαμ Χόλντεν)[17].
Ο Άλεκ Γκίνες αργότερα αποκάλυψε ότι στη σκηνή στην οποία ο Νίκολσον βγαίνει από τον φούρνο, μιμήθηκε το βάδισμα τουγιουτου Μάθιου, όταν ανάρρωνε από προσβολή πολιομυελίτιδας.
Ο Γκίνες παραλίγο να πνιγεί κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, όταν παρασύρθηκε από το ρεύμα του ποταμού. Τη ζωή του έσωσε ο ηθοποιός Τζέφρι Χορν.
Ξεχωριστό ρόλο στην ταινία έχει το μουσικό κομμάτι που σφυρίζουν οι στρατιώτες όταν μπαίνουν στο στρατόπεδο στην αρχή της ταινίας[18]. Πρόκειται γιατην εισαγωγή του "Εμβατηρίου του συνταγματάρχη Μπόγκεϊ" που έγραψε ο Κένεθ Τ. Άλφορντ το 1914, μετο ψευδώνυμο Φρέντερικ Τ. Ρίκετς. Διαδοχικά ακούγεται το μουσικό θέμα που έγραψε Μάλκολμ Άρνολντ. Το θέμα του Άρνολντ δεν συμπεριλαμβάνεται παρ'όλα αυτά στο δίσκο μετο σάουντρακ της ταινίας. Ήταν ο Ντέιβιντ Λιν εκείνος που πρότεινε η πρώτη εμφάνιση των αιχμαλώτων στρατιωτών στο στρατόπεδο συγκέντρωσης να γίνει τραγουδώντας τοHitler Has Only Got One Ball (ο Χίτλερ έχει μόνο ένα μπαλάκι[19]) το οποίο ήταν στη μελωδία του εμβατηρίου του Άλνολντ, αλλά ο παραγωγός Σαμ Σπίγκελ το θεώρησε χυδαίο. Έτσι οι στρατιώτες εμφανίζονται να σφυρίζουν το εμβατήριο.
Πολλές σκηνές της ταινίας δε συνοδεύονται από μουσική υπόκρουση καισε πολλές έντονα δραματικές σκηνές χρησιμοποιείται ο ήχος της φύσης.
Ο Άρνολντ βραβεύτηκε με όσκαρ γιατη μουσική επένδυση της ταινίας.
Σύμφωνα μετο περιοδικό Variety, η ταινία ήταν πρώτη σε εισπράξεις στο Box-Office το 1958 με κέρδη 18.000.000 δολαρίων.[20]. Δεύτερη σε εισπράξεις ήρθε Η ομορφιά της κολάσεως (Peyton Place, 1957)με 12.000.000 δολάρια και τρίτη η ταινία Σαγιονάραμε 10.500.000 δολάρια[20].
Η ταινία προτάθηκε για 8 βραβεία Όσκαρτο 1958. Τη βραδιά των Όσκαρ η ταινία έλαβε τελικά 7 βραβεία Όσκαρ μεταξύ των οποίων καιΚαλύτερης ΤαινίαςκαιΣκηνοθεσίαςγιατονΛιν. Ο σκηνοθέτης επρόκειτο να κερδίσει το ίδιο βραβείο άλλη μια φορά πέντε χρόνια αργότερα γιατη σκηνοθεσία της ταινίας Ο Λόρενς της Αραβίας.
Άλλες αναγνωρίσεις περιλαμβάνουν την 58η θέση στη λίστα AFI 100 Χρόνια... 100 Τρόμοι, 16η θέση στη λίστα AFI 100 Χρόνια... 100 Επευφημίες και 36η θέση στηνπιο πρόσφατη λίστα με τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών το 2007.
↑ 20,020,1Steinberg, Cobbett (1980). Film Facts. New York: Facts on File, Inc. σελ. 23. ISBN0-87196-313-2. Όταν μια ταινία κάνει πρεμιέρα προς το τέλος ενός έτους (από τον Οκτώβριο μέχρι καιτο Δεκέμβριο), οι εισπράξεις της συμπεριλαμβάνονται στη λίστα με τις ταινίες της επόμενης χρονιάς, εκτός ανη ταινία έκανε γρήγορες εισπράξεις. Υπολογίζονται τα έσοδα της κάθε ταινίας στη Βόρεια Αμερική (Η.Π.Α. και Καναδά) κιη λίστα δημοσιεύεται από το περιοδικό Variety (p. 17)
Σχετικά πολυμέσα
