Ουιλσονιανή Αρμενία

Ηいーた Ουιλσονιανή Αρμενία (αあるふぁρろーμみゅー. Վիլսոնյան Հայաստան) αναφέρεται σしぐまτたうαあるふぁ προτεινόμενα σύνορα της Λαϊκής Δημοκρατίας της Αρμενίας όπως αναφέρονταν σしぐまτたうηいーた Συνθήκη τたうωおめがνにゅー Σεβρών ύστερα από πρόταση τたうοおみくろんυうぷしろん Υπουργείου Εξωτερικών τたうωおめがνにゅー ΗいーたΠぱいΑあるふぁ κατά τたうηいーたνにゅー προεδρία τたうοおみくろんυうぷしろん Γούντροου Ουίλσον.^[1] Ηいーた Συνθήκη τたうωおめがνにゅー Σεβρών ήταν μみゅーιいおたαあるふぁ συνθήκη ειρήνης ηいーた οποία υπεγράφη μεταξύ τたうωおめがνにゅー Δυτικών Συμμαχικών Δυνάμεων κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーたνにゅー ηττημένη κυβέρνηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας τたうοおみくろんνにゅー Αύγουστο τたうοおみくろんυうぷしろん 1920. Τたうαあるふぁ προτεινόμενα σύνορα ενσωμάτωναν τたうαあるふぁ βιλαέτια τたうοおみくろんυうぷしろん Ερζουρούμ, τたうοおみくろんυうぷしろん Μπιτλίς κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんυうぷしろん Βべーたαあるふぁνにゅー, τたうαあるふぁ οποία είχαν αρμένικους πληθυσμούς διαφόρων μεγεθών. Ηいーた περιοχή εκτεινόταν μέχρι τたうοおみくろん βορρά, προς τたうοおみくろん δυτικό τμήμα της Τραπεζούντας ώστε νにゅーαあるふぁ παρέχει σしぐまτたうηいーた Λαϊκή Δημοκρατία της Αρμενίας έξοδο προς τたうηいーた Μαύρη Θάλασσα μέσω τたうοおみくろんυうぷしろん λιμανιού της Τραπεζούντας. Συζητήθηκε, επίσης, σしぐまτたうηいーた Σύνοδο Ειρήνης τたうοおみくろんυうぷしろん Παρισιού τたうοおみくろん 1919 ηいーた δημιουργία της Αυτόνομης Δημοκρατίας τたうοおみくろんυうぷしろん Πόντου, ωστόσο ηいーた ελληνική κυβέρνηση τたうοおみくろんυうぷしろん Ελευθερίου Βενιζέλου εξέφρασε επιφυλάξεις γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー ευαίσθητη θέση ενός τέτοιου προτεινόμενου κράτους κかっぱαあるふぁιいおた, αντίθετα, ενσωματώθηκε σしぐまτたうοおみくろん μεγαλύτερο προτεινόμενο κράτος της Ουιλσονιανής Αρμενίας.

Ηいーた Γερουσία τたうωおめがνにゅー ΗいーたΠぱいΑあるふぁ απέρριψε τたうηいーたνにゅー πρόταση γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー Αρμενία τたうοおみくろん 1920. Τたうοおみくろん ξέσπασμα τたうοおみくろんυうぷしろん Τουρκικού Πολέμου της Ανεξαρτησίας οδήγησε σしぐまτたうηいーた μみゅーηいーた υπογραφή της Συνθήκης τたうωおめがνにゅー Σεβρών από τたうηいーたνにゅー Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αργότερα τたうοおみくろん ίδιο έτος, ξέσπασε οおみくろん Τουρκοαρμενικός Πόλεμος. Ηいーた Αρμενία ηττήθηκε κかっぱαあるふぁιいおた υπέγραψε τたうηいーた Συνθήκη της Αλεξαντροπόλ στις 2 Νοεμβρίου 1920, αποτάσσοντας τたうηいーたνにゅー εδαφική της ακεραιότητα όπως συμφωνήθηκε σしぐまτたうηいーた Συνθήκη τたうωおめがνにゅー Σεβρών. Ηいーた Συνθήκη τたうοおみくろんυうぷしろん Καρς διαπραγματεύτηκε από τたうηいーた Σοβιετική Ένωση κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーたνにゅー Τουρκία ύστερα από τたうηいーたνにゅー προσάρτηση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Αρμενίας σしぐまτたうηいーた Σοβιετική Ένωση στις 2 Δεκεμβρίου 1920, ενώ υπεγράφη στις 23 Οκτωβρίου 1921. Ηいーた ανατραπείσα αρμενική κυβέρνηση κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた μετέπειτα Δημοκρατία της Αρμενίας δでるたεいぷしろんνにゅー αποδέχτηκαν ποτέ αυτή τたうηいーた συνθήκη. Ηいーた Σοβιετική Ρωσία διαπραγματεύτηκε ξεχωριστά μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー Τουρκία παρόμοια σύνορα ανάμεσα σしぐまεいぷしろん αυτό πぱいοおみくろんυうぷしろん θεωρούσε ως τたうηいーたνにゅー περιοχή της Αρμενίας πぱいοおみくろんυうぷしろん της ανήκε σしぐまτたうηいーた Συνθήκη της Μόσχας (1921).

Διαπραγματεύσεις

Κατά τたうηいーた διάρκεια τたうοおみくろんυうぷしろん Συνεδρίου τたうοおみくろんυうぷしろん Λονδίνου τたうοおみくろんυうぷしろん 1920, οおみくろん Πρωθυπουργός τたうοおみくろんυうぷしろん Ηνωμένου Βασιλείου Ντέιβιντ Λόιντ Τたうζぜーたοおみくろんρろーτたうζぜーた ενθάρρυνε τたうοおみくろんνにゅー Πρόεδρο τたうωおめがνにゅー Ηνωμένων Πολιτειών Γούντροου Ουίλσον νにゅーαあるふぁ αποδεχτεί μία εντολή γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー Ανατολία κかっぱαあるふぁιいおた, ειδικότερα, γがんまιいおたαあるふぁ τις περιοχές πぱいοおみくろんυうぷしろん διεκδικούνταν από τたうηいーたνにゅー κατεχόμενη Τουρκική Αρμενία. Οおみくろん Ουίλσον έστειλε, τότε, τたうηいーたνにゅー Επιτροπή Κかっぱιいおたνにゅーγがんまκかっぱ-Κρέιν κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんνにゅー Στρατηγό Τζέιμς Χάρμπορντ σしぐまτたうηいーたνにゅー περιοχή ώστε νにゅーαあるふぁ μελετήσουν τις διεκδικήσεις τたうοおみくろんυうぷしろん αρμενικού εθνικού κινήματος κかっぱαあるふぁιいおた γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ αποφασίσουν αあるふぁνにゅー αυτές οおみくろんιいおた διεκδικήσεις συνάδουν μみゅーεいぷしろん τたうαあるふぁ Δεκατέσσερα σημεία τたうοおみくろんυうぷしろん Ουίλσον. Τたうοおみくろん 12οおみくろん σημείο ανέφερε ότι:

Τたうοおみくろん τουρκικό τμήμα της παρούσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας θしーたαあるふぁ πρέπει νにゅーαあるふぁ εξασφαλίζεται ως ασφαλές κかっぱαあるふぁιいおた κυρίαρχο, ενώ στις εθνικότητες οおみくろんιいおた οποίες βρίσκονται σήμερα υπό τουρκική κυριαρχία θしーたαあるふぁ πρέπει νにゅーαあるふぁ εξασφαλιστεί μみゅーιいおたαあるふぁ αδιαμφισβήτητη ασφάλεια της ζωής κかっぱαあるふぁιいおた μみゅーιいおたαあるふぁ απολύτως ανενόχλητη ευκαιρία γがんまιいおたαあるふぁ αυτόνομη ανάπτυξη. Τたうαあるふぁ δでるたεいぷしろん Δαρδανέλια θしーたαあるふぁ πρέπει νにゅーαあるふぁ ανοίξουν οριστικά, κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた ελεύθερη διέλευση τたうωおめがνにゅー πλοίων κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんυうぷしろん δでるたιいおた' αυτών εμπορίου, μみゅーεいぷしろん όφελος όλων τたうωおめがνにゅー εθνών θしーたαあるふぁ πρέπει νにゅーαあるふぁ καλύπτεται μみゅーεいぷしろん διεθνείς εγγυήσεις.

Ηいーた Επιτροπή Κかっぱιいおたνにゅーγがんまκかっぱ-Κρέιν παρατήρησε ότι οおみくろんιいおた Αρμένιοι έχουν υποστεί τραυματικές εμπειρίες κかっぱαあるふぁιいおた ότι δでるたεいぷしろんνにゅー θしーたαあるふぁ μπορούσαν νにゅーαあるふぁ εμπιστευτούν, πλέον, τたうηいーたνにゅー Οθωμανική Αυτοκρατορία γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ σεβαστεί τたうαあるふぁ δικαιώματά τους κかっぱαあるふぁιいおた ότι οおみくろんιいおた Αρμένιοι συνιστούσαν «έναν λαό». Έτσι, ηいーた Επιτροπή πρότεινε ηいーた δύσκολα κερδισμένη αρμενική ανεξαρτησία πぱいοおみくろんυうぷしろん κερδήθηκε ύστερα από τたうηいーたνにゅー Εκστρατεία τたうοおみくろんυうぷしろん Καυκάσου θしーたαあるふぁ πρέπει νにゅーαあるふぁ σεβαστεί από τたうηいーた διεθνή κοινότητα κかっぱαあるふぁιいおた νにゅーαあるふぁ εξασφαλιστεί από τους Συμμάχους.

Αρμενικά επιχειρήματα

Ηいーた Αρμενική Επαναστατική Ομοσπονδία, αξιοποιώντας τις θέσεις τたうωおめがνにゅー ηγετών της σしぐまτたうοおみくろん αρμενικό εθνικό κίνημα, ισχυρίστηκε ότι ηいーた περιοχή δでるたεいぷしろんνにゅー θしーたαあるふぁ μπορούσε νにゅーαあるふぁ αποτελέσει τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας βάσει της πεποίθησής τους ότι οおみくろんιいおた Αρμένιοι είχαν τたうηいーた δυνατότητα νにゅーαあるふぁ ιδρύσουν τたうοおみくろん δικό τους κράτος. Οおみくろんιいおた Αρμένιοι είχαν τたうοおみくろんνにゅー νにゅーτたうεいぷしろん φάκτο έλεγχο της περιοχής γύρω από τたうηいーたνにゅー Επαρχία Βべーたαあるふぁνにゅー της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας γがんまιいおたαあるふぁ σχεδόν τρία χρόνια (1915-1918). Ηいーた Αρμενική Επαναστατική Ομοσπονδία δήλωσε ότι ηいーた περιοχή θしーたαあるふぁ μπορούσε νにゅーαあるふぁ προσαρτηθεί σしぐまτたうηいーた νεοσύστατη Λαϊκή Δημοκρατία της Αρμενίας, τたうηいーたνにゅー πρώτη αρμενική δημοκρατία πぱいοおみくろんυうぷしろん συστάθηκε ύστερα από τたうηいーたνにゅー κατάρρευση της Ρωσικής Αυτοκρατορίας.

Ένα άλλο επιχείρημα πぱいοおみくろんυうぷしろん διατυπώθηκε εκείνη τたうηいーたνにゅー περίοδο ήταν τたうοおみくろん γεγονός ότι οおみくろん αρμενικός πληθυσμός αυξανόταν εκείνη τたうηいーたνにゅー περίοδο κかっぱαあるふぁιいおた, επομένως, οおみくろんιいおた Αρμένιοι συνιστούσαν πλεόν τたうηいーたνにゅー πλειοψηφία σしぐまεいぷしろん αυτή τたうηいーたνにゅー περιοχή κかっぱαあるふぁιいおた, άρα, θしーたαあるふぁ μπορούσαν νにゅーαあるふぁ μεταφερθούν εκεί οおみくろんιいおた εκτοπισμένοι Αρμένιοι. Τたうοおみくろん 1917, περίπου 150.000 Αρμένιοι μετακινήθηκαν στις επαρχίες Ερζουρούμ, Μπιτλίς, Μους κかっぱαあるふぁιいおた Βべーたαあるふぁνにゅー.^[2] Οおみくろんιいおた Αρμένιοι είχαν ήδη ξεκινήσει νにゅーαあるふぁ χτίζουν τたうαあるふぁ σπίτια τους κかっぱαあるふぁιいおた νにゅーαあるふぁ δημιουργούν τους αγρούς τους. Τたうοおみくろん 1917, οおみくろん κυβερνήτης της περιοχής Αράμ Μανουκιάν δήλωσε ότι θしーたαあるふぁ πρέπει νにゅーαあるふぁ δημιουργηθεί ένα νέο αυτόνομο κράτος είτε ως μέρος της Οθωμανικής Αυτοκατορίας, είτε ως μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Οおみくろん Αρμέν Γκαρό (Καρεκίν Παστερματζιάν) κかっぱαあるふぁιいおた άλλοι εκπρόσωποι πρότειναν νにゅーαあるふぁ μετακινηθούν Αρμένιοι στρατιώτες από τたうηいーたνにゅー Ευρώπη προς τたうοおみくろんνにゅー Καύκασο γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー προστασία κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーた σταθεροποίηση τたうοおみくろんυうぷしろん νέου κράτους. Ήδη οおみくろんιいおた Αρμένιοι στρατιώτες ξεκίνησαν νにゅーαあるふぁ δημιουργούν μみゅーιいおたαあるふぁ προστατευτική γραμμή μεταξύ τたうοおみくろんυうぷしろん Οθωμανικού Στρατού κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんυうぷしろん αρμενικού μετώπου.

Επακόλουθα

Σしぐまτたうοおみくろんνにゅー απόηχο τたうωおめがνにゅー Επιτροπών Κかっぱιいおたνにゅーγがんまκかっぱ-Κρέιν, τたうαあるふぁ γεγονότα πήραν τたうηいーた δική τους τροπή. Οおみくろん πρόεδρος Ουίλσον ζήτησε από τたうοおみくろん Κογκρέσο τたうωおめがνにゅー Ηνωμένων Πολιτειών τたうηいーたνにゅー εξουσιοδότησή τたうοおみくろんυうぷしろん γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーた δημιουργία μίας εντολής γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー Αρμενία στις 24 Μαΐου 1920. Ηいーた Γερουσία απέρριψε τたうηいーたνにゅー πρόταση αυτή μみゅーεいぷしろん 52 ψήφους έναντι 23 την 1 Ιουνίου 1920. Τたうοおみくろんνにゅー Σεπτέμβριο τたうοおみくろんυうぷしろん 1920 ξέσπασε οおみくろん Τουρκοαρμενικός Πόλεμος. Ηいーた Λαϊκή Δημοκρατία της Αρμενίας ηττήθηκε τたうοおみくろん Νοέμβριο τたうοおみくろんυうぷしろん 1920 κかっぱαあるふぁιいおた υπέγραψε τたうηいーた Συνθήκη της Αλεξαντροπόλ, σύμφωνα μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー οποία αποκήρυττε τたうηいーた Συνθήκη τたうωおめがνにゅー Σεβρών κかっぱαあるふぁιいおた τις εδαφικές αξιώσεις γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーた «Δυτική Αρμενία». Ηいーた κυβέρνηση της Αρμενίας ανατράπηκε, ενώ ηいーた νέα κυβέρνηση υπέγραψε τたうηいーた Συνθήκη τたうοおみくろんυうぷしろん Καρς πぱいοおみくろんυうぷしろん επιβεβαίωνε τις προηγούμενες αρμενικές παραχωρήσεις προς τたうηいーたνにゅー Τουρκία κかっぱαあるふぁιいおた όριζε τたうαあるふぁ σύγχρονα σύνορα ανάμεσα στις δύο χώρες.

Σしぐまτたうαあるふぁ τέλη τたうοおみくろんυうぷしろん 1922 υπεγράφη ηいーた Συνθήκη της Λωζάνης ως αντικατάσταση της Συνθήκης τたうωおめがνにゅー Σεβρών. Δεδομένων τたうωおめがνにゅー προηγούμενων τουρκοαμερικανικών συμφωνιών κかっぱαあるふぁιいおた τις θέσεις της τότε κυβέρνησης της Σοβιετικής Αρμενίας, τたうοおみくろん ζήτημα τたうωおめがνにゅー αξιώσεων γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーた «Δυτική Αρμενία» εγκαταλείφθηκε.

Μετά τたうοおみくろんνにゅー Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ηいーた Σοβιετική Ένωση επιχείρησε νにゅーαあるふぁ καταργήσει τたうηいーた Συνθήκη τたうοおみくろんυうぷしろん Καρς κかっぱαあるふぁιいおた νにゅーαあるふぁ ανακτήσει τたうαあるふぁ εδάφη πぱいοおみくろんυうぷしろん παραχωρήθηκαν σしぐまτたうηいーたνにゅー Τουρκία. Οおみくろんιいおた σοβιετικές αξιώσεις στηρίχθηκαν σしぐまεいぷしろん μεγάλο βαθμό από τたうηいーたνにゅー αρμενική διασπορά, καθώς κかっぱαあるふぁιいおた από τたうηいーたνにゅー Αρμενική Επαναστατική Ομοσπονδία.^[3] Οおみくろんιいおた Αρμένιοι ηγέτες επιχείρησαν νにゅーαあるふぁ κερδίσουν τたうηいーた στήριξη της Βρετανίας κかっぱαあるふぁιいおた τたうωおめがνにゅー ΗいーたΠぱいΑあるふぁ γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー ανάκτηση τたうωおめがνにゅー εδαφών της ανατολικής Ανατολίας, ωστόσο οおみくろん Ουίνστον Τσώρτσιλ αρνήθηκε νにゅーαあるふぁ στηρίξει της αρμενικές κかっぱαあるふぁιいおた σοβιετικές αξιώσεις. Αντίστοιχα, τたうοおみくろん Υπουργείο Εξωτερικών τたうωおめがνにゅー ΗいーたΠぱいΑあるふぁ στήριξε, επίσης, τたうηいーたνにゅー Τουρκία, λέγοντας ότι δでるたεいぷしろんνにゅー στήριζε πλέον τたうοおみくろん εγχείρημα της Ουιλσονιανής Αρμενίας.^[4] Ηいーた Σοβιετική Ένωση εγκατέλειψε τις αξιώσεις της ύστερα από τたうοおみくろん θάνατο τたうοおみくろんυうぷしろん Ιωσήφ Στάλιν τたうοおみくろん 1953.^[5]

Σύγχρονη εποχή

Σήμερα, σしぐまεいぷしろん συνέχεια τたうοおみくろんυうぷしろん αρχικού στόχου, ηいーた δημιουργία μιας ανεξάρτητης κかっぱαあるふぁιいおた ενωμένης Αρμενίας πぱいοおみくろんυうぷしろん θしーたαあるふぁ αποτελείται από όλες τις περιοχές πぱいοおみくろんυうぷしろん αποτελούσαν τμήμα της Ουιλσονιανής Αρμενίας βάσει της Συνθήκης τたうωおめがνにゅー Σεβρών είναι δηλωμένος στόχος της Αρμενικής Επαναστατικής Ομοσπονδίας, παρά τたうηいーたνにゅー εγκατάλειψη αυτής της θέσης από τις ΗいーたΠぱいΑあるふぁ τたうοおみくろん 1934^[4] κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん γεγονός ότι αυτή ηいーた περιοχή κατοικείται σήμερα κυρίως από Κούρδους κかっぱαあるふぁιいおた Τούρκους. Ηいーた Αρμενική Επαναστατική Ομοσπονδία, τたうοおみくろん Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Χουντσακιάν κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん Αρμενικό Δημοκρατικό Φιλελεύθερο Κόμμα, σしぐまεいぷしろん κοινή τους δήλωση γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー 100ή επέτειο από τたうηいーたνにゅー υπογραφή της Συνθήκης τたうωおめがνにゅー Σεβρών, δήλωσαν ότι ένα τέτοιο σχέδιο θしーたαあるふぁ πρέπει νにゅーαあるふぁ εφαρμοστεί κかっぱαあるふぁιいおた ότι είναι ηいーた μόνη συνθήκη πぱいοおみくろんυうぷしろん υπεγράφη ανάμεσα σしぐまτたうηいーたνにゅー Τουρκία κかっぱαあるふぁιいおた σしぐまτたうηいーたνにゅー Αρμενία μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー ελεύθερη βούληση της αρμενικής πλευράς.^[6] Στις 10 Ιουλίου 2020, οおみくろん Πρόεδρος της Αρμενίας Αρμέν Σαρκισιάν δήλωσε ότι «ηいーた Συνθήκη τたうωおめがνにゅー Σεβρών παραμένει ακόμα κかっぱαあるふぁιいおた σήμερα ένα σημαντικό κείμενο γがんまιいおたαあるふぁ τたうοおみくろん δικαίωμα τたうοおみくろんυうぷしろん αρμενικού λαού νにゅーαあるふぁ επιτύχει μみゅーιいおたαあるふぁ δίκαιη επίλυση τたうοおみくろんυうぷしろん αρμενικού ζητήματος» κかっぱαあるふぁιいおた ότι είναι «μία νόμιμη διακρατική συμφωνία ηいーた οποία είναι, εいぷしろんκかっぱ τたうωおめがνにゅー πραγμάτων, ακόμα σしぐまεいぷしろん ισχύ».^[7]

Οおみくろん ιστορικός της Γενοκτονίας τたうωおめがνにゅー Αρμενίων Βαχάκν Νταντριάν υποστήριξε ότι, παρόλο πぱいοおみくろんυうぷしろん ηいーた Συνθήκη τたうωおめがνにゅー Σεβρών αποσκοπούσε σしぐまτたうηいーた βελτίωση της κατάστασης τたうωおめがνにゅー Αρμενίων, τελικά αξιοποιήθηκε γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ συνθέσει τις ατυχίες τたうωおめがνにゅー Αρμενίων. Οおみくろん ίδιος έγραψε ότι: «Όσο κかっぱαあるふぁιいおた αあるふぁνにゅー οおみくろんιいおた όροι της φαίνονταν καθυστερημένοι κかっぱαあるふぁιいおた δίκαιοι γがんまιいおたαあるふぁ τους Αρμένιους, ηいーた υπόσχεσή της γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー επαναφορά ενός μεγάλου κομματιού της ιστορικής Αρμενίας ενίσχυσε τις υπέρμετρες ελπίδες τたうωおめがνにゅー Αρμενίων κかっぱαあるふぁιいおた τις αλυτρωτικές τους επιδιώξεις».^[8] Ηいーた δημιουργία της Συνθήκης τたうωおめがνにゅー Σεβρών συνέπεσε μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー οριστική πτώση της κυβέρνησης τたうοおみくろんυうぷしろん Νταμάτ Φερίντ Πασά ηいーた οποία είχε ξεκινήσει τたうηいーた δίωξη τたうωおめがνにゅー βασικών συντελεστών της Γενοκτονίας τたうωおめがνにゅー Αρμενίων. Εκείνη τたうηいーたνにゅー περίοδο, οおみくろんιいおた διαδικασίες τたうωおめがνにゅー στρατοδικείων περιορίστηκαν κかっぱαあるふぁιいおた σταδιακά εξαφανίστηκαν.^[8]

Παραπομπές

↑ Hovannisian, Richard G. (1996). The Republic of Armenia, Vol. IV: Between Crescent and Sickle, Partition and Sovietization. Berkeley, California: University of California Press. σελίδες 40–44. ISBN 0-520-08804-2.
↑ Hovannisian Richard G. The Armenian People from Ancient to Modern Times: Vol. II: Foreign Domination to Statehood: The Fifteenth Century to the Twentieth Century. New York: St Martin's Press, and London: Macmillan, 1997
↑ Richard G. Hovannisian The Armenian People from Ancient to Modern Times: Foreign dominion to statehood: the fifteenth century to the twentieth century. Palgrave Macmillan, 2004. P. 417
↑ ^4,0 ^4,1 Suny, Ronald Grigor (1993). Looking Toward Ararat: Armenia in Modern History. Indiana University Press. σελίδες 169, 175–176.
↑ Ro'i, Yaacov (1974). From Encroachment to Involvement: A Documentary Study of Soviet Policy in the Middle East, 1945-1973. Transaction Publisher. σελίδες 106–107.
↑ Armenian traditional political parties issue joint statement on Treaty of Sevres, News.am
↑ President Armen Sarkissian: “The Treaty of Sèvres even today remains an essential document for the right of the Armenian people to achieve a fair resolution of the Armenian issue”, President.am
↑ ^8,0 ^8,1 Vahakn N. Dadrian The History of the Armenian Genocide: Ethnic Conflict from the Balkans to Anatolia to the Caucasus, p. 359

[1] Hovannisian, Richard G. (1996). The Republic of Armenia, Vol. IV: Between Crescent and Sickle, Partition and Sovietization. Berkeley, California: University of California Press. σελίδες 40–44. ISBN 0-520-08804-2.

[hovannisian-2] Hovannisian Richard G. The Armenian People from Ancient to Modern Times: Vol. II: Foreign Domination to Statehood: The Fifteenth Century to the Twentieth Century. New York: St Martin's Press, and London: Macmillan, 1997

[3] Richard G. Hovannisian The Armenian People from Ancient to Modern Times: Foreign dominion to statehood: the fifteenth century to the twentieth century. Palgrave Macmillan, 2004. P. 417

[Suny-4] 4,0 ^4,1 Suny, Ronald Grigor (1993). Looking Toward Ararat: Armenia in Modern History. Indiana University Press. σελίδες 169, 175–176.

[5] Ro'i, Yaacov (1974). From Encroachment to Involvement: A Documentary Study of Soviet Policy in the Middle East, 1945-1973. Transaction Publisher. σελίδες 106–107.

[6] Armenian traditional political parties issue joint statement on Treaty of Sevres, News.am

[7] President Armen Sarkissian: “The Treaty of Sèvres even today remains an essential document for the right of the Armenian people to achieve a fair resolution of the Armenian issue”, President.am

[Vahakn_N._Dadrian_p._359-8] 8,0 ^8,1 Vahakn N. Dadrian The History of the Armenian Genocide: Ethnic Conflict from the Balkans to Anatolia to the Caucasus, p. 359

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]