Ο Ταλαντούχος Κύριος Ρίπλεϊ (αγγλικά: The Talented Mr. Ripley) είναι αμερικανικό ψυχολογικό θρίλερ, παραγωγής 1999. Πρωταγωνιστούν οι Ματ Ντέιμον, Γκουίνεθ Πάλτροου, Τζουντ Λο, Κέιτ Μπλάνσετ και Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν. Τη σκηνοθεσία και το σενάριο ανέλαβε ο Άντονι Μινγκέλα και είναι βασισμένο στο ομότιτλο μυθιστόρημα της Πατρίσια Χάισμιθ[2], το οποίο είχε μεταφερθεί ξανά στη μεγάλη οθόνη το 1960 με τον τίτλο Γυμνοί στον ήλιο (Plein Soleil) με τον Αλέν Ντελόν στον πρωταγωνιστικό ρόλο του Τομ Ρίπλεϊ.[2]
Στα τέλη της δεκαετίας του '50 στη Νέα Υόρκη, ο εκατομμυριούχος εφοπλιστής Χέρμπερτ Γκρίνλιφ, ζητά από τον νεαρό Τομ Ρίπλεϊ να ταξιδέψει μέχρι την Ιταλία για να πείσει το γιο του, Ντίκι, να επιστρέψει στην Αμερική. Ο κύριος Ρίπλεϊ, που έχει προσποιηθεί ότι γνωρίζει τον Ντίκι, πηγαίνει στην Ιταλία για να τον βρει και γοητεύεται από τον πλούσιο και ανέμελο τρόπο ζωής του. Ο Ντίκι και η αρραβωνιαστικιά του, Μαρτζ, θα τον ξεναγήσουν στα μικρά χωριά της Νότιας Ιταλίας και ο Ρίπλεϊ θα νιώσει έντονη έλξη προς το πρόσωπο του Ντίκι, ο οποίος γίνεται το τέλειο πρότυπο προς μίμηση. Ο αρχικά φιλικός Ρίπλεϊ θα αποδειχθεί απρόβλεπτος και σατανικός και θα προσπαθήσει να κλέψει τη ζωή του Ντίκι.
Η ταινία κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους των Ηνωμένων Πολιτειών στις 25 Δεκεμβρίου 1999. Έλαβε εξαιρετικά σχόλια από τους κριτικούς[3] ενώ έγινε και μεγάλη εισπρακτική επιτυχία, αποφέροντας 128,7 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως.[4] Έλαβε πέντε υποψηφιότητες για Όσκαρ, μεταξύ των οποίων Προσαρμοσμένου Σεναρίου και Β' Ανδρικού Ρόλου για την ερμηνεία του Τζουντ Λο.[5]
Ο Τομ Ρίπλεϊ είναι ένας νεαρός άνδρας που προσπαθεί να τα βγάλει πέρα στη Νέα Υόρκη τη δεκαετία του '50, χρησιμοποιώντας τα "ταλέντα" του: πλαστογραφία, ψέματα, μιμήσεις. Ενώ εργάζεται σε ένα πάρτι, παίζοντας πιάνο φορώντας ένα δανεικό σακάκι του Πρίνστον, προσεγγίζεται από τον πλούσιο εφοπλιστή Χέρμπερτ Γκρίνλιφ, ο οποίος πιστεύει ότι ο Ρίπλεϊ είναι όντως απόφοιτος του πανεπιστημίου και φίλος του γιου του, Ντίκι. Ο Χέρμπερτ προτείνει στον Ρίπλεϊ να ταξιδέψει μέχρι την Ιταλία και να πείσει τον Ντίκι να επιστρέψει στην Αμερική με αντάλλαγμα 1.000 δολάρια. Ο Ρίπλεϊ δέχεται, αν και δεν φοίτησε ποτέ στο Πρίνστον και δεν γνωρίζει τον Ντίκι.
Λίγο μετά την άφιξή του στην Ιταλία, ο Ρίπλεϊ οργανώνει μια "τυχαία" συνάντηση στην παραλία με τον Ντίκι και την κοπέλα του, Μαρτζ Σέργουντ και γρήγορα διεισδύει στις ζωές τους. Σε μία από τις εξόδους τους, οι Ντίκι και Ρίπλεϊ συναντούν τον φίλο του Ντίκι, Φρέντι Μάιλς, ο οποίος δείχνει την αντιπάθειά του στο πρόσωπο του Ρίπλεϊ. Τα πράγματα αρχίζουν να αλλάζουν όταν ένα ντόπιο κορίτσι, το οποίο ο Ντίκι είχε αφήσει έγκυο, αυτοκτονεί όταν αυτός αρνείται να τη βοηθήσει οικονομικά. Σύντομα, ο Ντίκι αρχίζει να βαριέται το νέο του φίλο. Τα αισθήματα του Ρίπλεϊ μπερδεύονται από την επιθυμία να διατηρήσει το πλούσιο λαϊφστάιλ που του πρόσφερε ο Ντίκι καθώς και από τη σεξουαλική εμμονή που έχει στο πρόσωπό του.
Ο Ντίκι δέχεται να ταξιδέψει μαζί με τον Ρίπλεϊ στο Σανρέμο για ολιγοήμερες διακοπές. Οι δυο τους νοικιάζουν ένα μικρό σκάφος και πάνε στη θάλασσα μαζί. Ο Ντίκι έρχεται αντιμέτωπος με τον Ρίπλεϊ όταν του λέει για τη συμπεριφορά του και τα αισθήματα που έχει γι' αυτόν και ένας καβγάς ξεκινά, στον οποίο ο Ρίπλεϊ χτυπάει τον Ντίκι με το κουπί. Ο Ντίκι του επιτίθεται και ο Ρίπλεϊ τον χτυπά με το κουπί μέχρι θανάτου. Για να κρύψει το έγκλημά του, ο Ρίπλεϊ βυθίζει το σκάφος με το πτώμα του Ντίκι μέσα και ο ίδιος κολυμπά μέχρι την ακτή. Όταν ο ρεσεψιονίστ του ξενοδοχείου κατά λάθος μπερδεύει τον Ρίπλεϊ για τον Ντίκι, ο Ρίπλεϊ συνειδητοποιεί ότι μπορεί να κλέψει την ταυτότητα του Ντίκι. Πλαστογραφεί την υπογραφή του Ντίκι, αλλάζει το διαβατήριό του και ξεκινά να ζει με το χαρτζιλίκι του. Χρησιμοποιεί τη γραφομηχανή του Ντίκι για να επικοινωνεί με τη Μαρτζ και την κάνει να πιστεύει ότι την εγκατέλειψε.
Ο Ρίπλεϊ νοικιάζει ένα ακριβό διαμέρισμα στη Ρώμη και περνάει τα Χριστούγεννα αγοράζοντας ακριβά δώρα για τον εαυτό του. Ο Φρέντι επισκέπτεται το διαμέρισμα, το οποίο θεωρεί ότι είναι του Ντίκι και αμέσως υποπτεύεται τον Ρίπλεϊ. Το διαμέρισμα δεν είναι επιπλωμένο, κάτι που δεν είναι στο στιλ του Ντίκι, και ο Ρίπλεϊ έχει άψογα αντιγράψει το ντύσιμο και τους τρόπους συμπεριφοράς του Ντίκι. Φεύγοντας, ο Φρέντι πέφτει πάνω στη σπιτονοικοκυρά, η οποία φωνάζει τον Ρίπλεϊ Κύριο Γκρίνλιφ. Ο Φρέντι πηγαίνει πίσω να ξεμπροστιάσει τον Ρίπλεϊ και ο Ρίπλεϊ τον σκοτώνει.
Μέσα στις επόμενες εβδομάδες, ο Ρίπλεϊ παίζει το παιχνίδι γάτας και ποντικού με την αστυνομία και τους φίλους του Ντίκι. Τα πράγματα περιπλέκονται από την πλούσια κληρονόμο Μέρεντιθ Λογκ, την οποία ο Ρίπλεϊ γνώρισε πριν φτάσει στην Ιταλία και της συστήθηκε ως Ντίκι Γκρίνλιφ πριν γνωρίσει τον Ντίκι. Ο Ρίπλεϊ πλαστογραφεί ένα σημείωμα αυτοκτονίας στο όνομα του Ντίκι και μετακομίζει στη Βενετία. Σύντομα, η Μαρτζ και ένας Αμερικανός ιδιωτικός ντετέκτιβ ξεμπροστιάζουν τον Ρίπλεϊ. Η Μαρτζ, συγκεκριμένα, υποπτεύεται την ανάμιξη του Ρίπλεϊ στη δολοφονία του Ντίκι. Ο Ρίπλεϊ ετοιμάζεται να τη δολοφονήσει όταν ο φίλος της Μαρτζ, Πίτερ Σμιθ-Κίνγκσλεϊ τον διακόπτει.
Ο ιδιωτικός ντετέκτιβ αποκαλύπτει ότι ο Κύριος Γκρίνλιφ αποφάσισε να δώσει μια μερίδα από το εισόδημα του Ντίκι στον Ρίπλεϊ με αντάλλαγμα ότι συγκεκριμένες πληροφορίες για το παρελθόν του γιου του, όπως η βίαιη επίθεση σε συμφοιτητή του στο Πρίνστον, να μην αποκαλυφθεί στην ιταλική αστυνομία.
Ο Ρίπλεϊ πηγαίνει σε κρουαζιέρα με τον τώρα εραστή του, Σμιθ-Κίνγκσλεϊ, μόνο που μαζί τους είναι και η Μέρεντιθ. Ο Ρίπλεϊ συνειδητοποιεί ότι θα είναι αδύνατο να κρατήσει τον Σμιθ-Κίνγκσλεϊ από το να μην ανακαλύψει ότι συστηνόταν ως Ντίκι, από τη στιγμή που γνωρίζει τη Μέρεντιθ και σίγουρα θα μιλήσουν. Δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημά του σκοτώνοντας τη Μέρεντιθ, καθώς ταξιδεύει με την οικογένειά της και γρήγορα θα αντιλαμβάνονταν την εξαφάνισή της. Η ταινία τελειώνει με τον Ρίπλεϊ, κλαίγοντας να στραγγαλίζει τον Σμιθ-Κίνγκσλεϊ στο κρεβάτι του και να επιστρέφει στην καμπίνα μόνος του.
- Ματ Ντέιμον στο ρόλο του Τομ Ρίπλεϊ
- Γκουίνεθ Πάλτροου στο ρόλο της Μαρτζ Σέργουντ
- Τζουντ Λο στο ρόλο του Ντίκι Γκρίνλιφ
- Κέιτ Μπλάνσετ στο ρόλο της Μέρεντιθ Λογκ
- Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν στο ρόλο του Φρέντι Μάιλς
- Τζακ Ντάβενπορτ στο ρόλο του Πίτερ Σμιθ-Κίνγκσλεϊ
- Τζέιμς Ρέμπορν στο ρόλο του Χέρμπερτ Γκρίνλιφ
- Σέρτζιο Ρουμπίνι στο ρόλο του Επιθεωρητή Ροβερίνι
- Φίλιπ Μπέικερ Χολ στο ρόλο του Άλβιν ΜακΚάρον
- Σίλια Γουέστον στο ρόλο της Θείας Τζόαν
Με προϋπολογισμό 40.000.000 δολάρια[4], η ταινία Ο Ταλαντούχος Κύριος Ρίπλεϊ άνοιξε στη 2η θέση συγκεντρώνοντας 12,7 εκατομμύρια δολάρια το πρώτο τριήμερο.[4] Οι συνολικές εισπράξεις στο αμερικανικό box office έφτασαν τα 81,2 εκατομμύρια δολάρια και στον υπόλοιπο κόσμο οι εισπράξεις άγγιξαν τα 47,5 εκατομμύρια δολάρια.[4] Παγκοσμίως απέφερε 128,7 εκατομμύρια δολάρια.[4]
25 Δεκεμβρίου 1999
3 Μαρτίου 2000