Η Α1 Εθνική Κατηγορία καλαθοσφαίρισης ανδρών ή Basket League είναι η ανώτερη εθνική κατηγορία στην πυραμίδα των πρωταθλημάτων καλαθοσφαίρισης στην Ελλάδα. Από το 2023 το πρωτάθλημα είναι γνωστό και με την ονομασία Stoiximan Basket League λόγω της χορηγίας από την εν λόγω εταιρεία.[1] Διοργανώνεται από τον Ε.Σ.Α.Κ.Ε. υπό την εποπτεία της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καλαθοσφαίρισης (Ε.Ο.Κ.).
Εννέα ομάδες συνολικά έχουν κατακτήσει το πρωτάθλημα. Ο Παναθηναϊκός είναι ο πολυνίκης της διοργάνωσης με 40 τίτλους, διατηρεί το ρεκόρ συνεχόμενων κατακτήσεων με 9, ενώ είναι και ο τρέχων κάτοχος του πρωταθλήματος για το 2024.
Το μπάσκετ πρωτοεμφανίστηκε στην Ελλάδα το 1918 μέσω της Χ.Α.Ν. (κυρίως) και του «Οίκου του Στρατιώτη». Τότε, στο γήπεδο της Χ.Α.Ν. Αθηνών, για πρώτη φορά παίχτηκε μπάσκετ στην Ελλάδα. Μερικά μέλη της, μεταξύ των οποίων και ο Μάικ Στεργιάδης, που υπήρξε μαθητής του Νέισμιθ στο Σπρίνγκφιλντ, πήραν δύο καρέκλες, τις στερέωσαν ανάποδα σε δύο τοίχους και με μία μπάλα ποδοσφαίρου πρωτόπαιξαν μπάσκετ. Η ΧΑΝ φρόντισε να διαδοθεί το άθλημα στα σχολεία και στους συλλόγους, ενώ συγχρόνως άρχισε να διοργανώνει και αγώνες. Μάλιστα, το 1920 έγινε στη Σμύρνη και το πρώτο τουρνουά, με τη συμμετοχή πέντε ομάδων και νικητής ήταν ο Πανιώνιος. Αυτά τα τουρνουά συνεχίστηκαν μέχρι το 1924 και άρχισαν να παίρνουν μέρος φοιτητές και μαθητές. Η Χ.Α.Ν. Αθηνών το 1924 διοργάνωσε ένα πρωτάθλημα, που κέρδισε η Α.Ε.Κ., η οποία θεωρείται ως η πρώτη Πρωταθλήτρια Αθηνών [2].
Στη συνέχεια, τη διοργάνωση ανέλαβε ο Σ.Ε.Γ.Α.Σ. και το πρώτο πρωτάθλημα υπό την αιγίδα του, διεξήχθη την αγωνιστική περίοδο 1927–28 με νικητή τον Ηρακλή Θεσσαλονίκης. Τα πρώτα χρόνια το πρωτάθλημα διεξαγόταν σε δύο φάσεις: στην πρώτη φάση διεξάγονταν τα τοπικά πρωταθλήματα Αθηνών και Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια οι πρώτοι των τοπικών πρωταθλημάτων συγκροτούσαν το πανελλήνιο πρωτάθλημα. Το 1963 δημιουργήθηκε εθνική κατηγορία, ενώ από το 1969 την διοργάνωση ανέλαβε η ΕΟΚ. Το 1987 η πρώτη εθνική κατηγορία μετονομάστηκε σε Α1, ενώ από την αγωνιστική περίοδο 1992–93 τα πρωταθλήματα έγιναν επαγγελματικά με διοργανώτρια αρχή τον ΕΣΑΚΕ. Το πρωτάθλημα έλαβε την ονομασία Α1 ΕΣΑΚΕ.[3]
Τη σεζόν 2019–20 το πρωτάθλημα διεκόπη λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού. Στις 21 Μαΐου 2020, έπειτα από ψηφοφορία του Διοικητικού Συμβουλίου του Ε.Σ.Α.Κ.Ε., αποφασίστηκε πρωταθλήτρια να αναδειχτεί η ομάδα που ήταν πρώτη τη στιγμή που διεκόπη το πρωτάθλημα (Παναθηναϊκός), ενώ οι δυο τελευταίοι της διοργάνωσης με την έως τότε βαθμολογία (Π.Α.Ο.Κ. και Άρης Θεσσαλονίκης) ψηφίστηκε να μην υποβιβαστούν.[4][5]
- 1927–28 ως 1962–63: Πανελλήνιο Πρωτάθλημα
- 1963–64 ως 1985–86: Α΄ Εθνική Κατηγορία
- 1986–87 ως 1991–92: Α1 Εθνική Κατηγορία
- 1992–93 ως 2011–12: Α1 Εθνική ΕΣΑΚΕ
- 2012–13 ως σήμερα: ΕΣΑΚΕ Basket League
| Σύλλογος
|
Τίτλοι
|
Χρονιές
|
 Παναθηναϊκός
|
40
|
1946, 1947, 1950, 1951, 1954, 1961, 1962, 1967, 1969, 1971,
1972, 1973, 1974, 1975, 1977, 1980, 1981, 1982, 1984, 1998,
1999, 2000, 2001, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009,
2010, 2011, 2013, 2014, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021, 2024
|
 Ολυμπιακός
|
14
|
1949, 1960, 1976, 1978, 1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 2012,
2015, 2016, 2022, 2023
|
 Άρης
|
10
|
1930, 1979, 1983, 1985, 1986, 1987, 1988, 1989, 1990, 1991
|
 Α.Ε.Κ.
|
8
|
1958, 1963, 1964, 1965, 1966, 1968, 1970, 2002
|
 Πανελλήνιος
|
6
|
1929, 1939, 1940, 1953, 1955, 1957
|
 Π.Α.Ο.Κ.
|
2
|
1959, 1992
|
 Ηρακλής
|
2
|
1928, 1935
|
 Νήαρ Ηστ
|
1
|
1936
|
 Παν. Αθηνών
|
1
|
1937
|
Από την καθιέρωση της Α΄ Εθνικής την περίοδο 1963–64 έως σήμερα (περίοδος 2024–25), μόνο δύο ομάδες συμμετέχουν ανελλιπώς σε όλα τα πρωταθλήματα, ο Άρης Θεσσαλονίκης και ο Παναθηναϊκός. Μία απουσία έχει ο Π.Α.Ο.Κ. ο οποίος δεν αγωνίστηκε στην πρώτη διοργάνωση του 1963–64, ενώ τρεις απουσίες έχει η Α.Ε.Κ. και πέντε ο Ολυμπιακός Πειραιώς. Συνολικά 65 ομάδες έχουν μετάσχει στην Α΄ και Α1 Εθνική, οι εξής:
Από τις 65 ομάδες που έχουν αγωνιστεί στην Α΄ και Α1 Εθνική από την περίοδο 1963–64 και έπειτα, οι 28 προέρχονται από την Αττική, ενώ μαζί με τις 12 προερχόμενες από τη Θεσσαλονίκη ομάδες καταδεικνύεται η «αστική» καταβολή του αθλήματος στην Ελλάδα. Από τις 25 ομάδες της υπόλοιπης Ελλάδας, οι περισσότερες εμφανίστηκαν στη μεγάλη κατηγορία μόλις κατά την τελευταία δεκαπενταετία, ενώ υπάρχουν περιφέρειες όπως η Ήπειρος και η Θράκη οι οποίες δεν έχουν καμία εκπροσώπηση. Η «επαρχιακή» ομάδα με τις περισσότερες παρουσίες (34) καθώς και η πρώτη που συμμετείχε στην Α1 Εθνική (1971–72) είναι ο Απόλλων Πατρών.
| Περιφέρεια
|
Συν.
|
Σύλλογοι
|
| Αττική
|
28
|
Παναθηναϊκός, Α.Ε.Κ., Ολυμπιακός Πειραιώς, Πανιώνιος Σμύρνης, Α.Ο. Σπόρτιγκ, Πανελλήνιος, Γ.Σ. Αμαρουσίου, Γ.Σ. Περιστερίου, Α.Ο. Παγκρατίου, Ιωνικός Νίκαιας, Α.Ο. Δάφνης, Νήαρ Ηστ Καισαριανής, Α.Σ. Παπάγου, Έσπερος Καλλιθέας, Τρίτων Αθηνών, Αμύντας Υμηττού, Ιωνικός Νέας Φιλαδέλφειας, Ηλυσιακός, Α.Ο. Αιγάλεω, Χ.Α.Ν. Νίκαιας, Μίλων Νέας Σμύρνης, Α.Ο. Αμπελοκήπων, Πειραϊκός, Ίκαρος Καλλιθέας, Πανελευσινιακός, Α.Ε. Νέας Κηφισιάς, Γ.Σ. Λαυρίου, Α.Ε. Χολαργού
|
| Θεσσαλονίκη
|
12
|
Άρης Θεσσαλονίκης, Π.Α.Ο.Κ., Ηρακλής Θεσσαλονίκης, Χ.Α.Ν. Θεσσαλονίκης, Δημόκριτος Θεσσαλονίκης, Μακεδονικός Νεάπολης, Β.Α.Ο., Αετός Θεσσαλονίκης, Ανατόλια Θεσσαλονίκης, Απόλλων Καλαμαριάς, Φίλιππος Θεσσαλονίκης, Μ.Ε.Ν. Τούμπας
|
| Θεσσαλία
|
9
|
Γ.Σ. Λάρισας, Α.Ε. Λάρισας, Φάρος Λάρισας, Ολύμπια Λάρισας, Νίκη Βόλου, Α.Σ. Τρίκαλα 2000, Τρίκαλα B.C., Ερμής Αγιάς, Α.Σ. Καρδίτσας
|
| Πελοπόννησος
|
5
|
Απόλλων Πατρών, Ολυμπιάς Πατρών, Κόροιβος Αμαλιάδας, Αρκαδικός, Προμηθέας Πατρών
|
| Μακεδονία
|
4
|
Ε.Κ. Καβάλας, Πιερικός Κατερίνης, Θύελλα Σερρών, Κ.Α.Ο. Δράμας
|
| Κρήτη
|
2
|
Ο.Α.Α. Ηράκλειο, Α.Γ.Ο. Ρεθύμνου
|
| Στερεά Ελλάδα
|
2
|
Γ.Σ. Κύμης, Χαρίλαος Τρικούπης Μεσολογγίου
|
| Νησιά Αιγαίου
|
2
|
Κολοσσός Ρόδου, Ήφαιστος Λήμνου
|
| Επτάνησα
|
1
|
Δόξα Λευκάδας
|
Συνολικά 33 ομάδες έχουν μετάσχει στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα (1928–1963), οι εξής:
Συνολικά 81 ομάδες έχουν μετάσχει σε όλα τα πρωταθλήματα (1928–2025), οι εξής:
Τέσσερεις φορές χρειάστηκε να διεξαχθεί αγώνας μπαράζ για την ανάδειξη του πρωταθλητή, μεταξύ δύο ομάδων που ισοβάθμισαν στην πρώτη θέση.
Οι τελικοί και μικροί τελικοί των play off από την καθιέρωση της Α1 Εθνικής
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Σεζόν
|
Τελικός
|
|
Μικρός Τελικός
|
|
Πρώτος στην
κανονική περίοδο
|
| Πλεον. έδρας
|
Σκορ
|
Μειον. έδρας
|
Αποτελέσματα
|
Πλεον. έδρας
|
Σκορ
|
Μειον. έδρας
|
| Σύστημα όπου λαμβάνονταν υπ' όψη τα αποτελέσματα της κανονικής περιόδου
|
| 1986–87
|
|
3–0
|
Πανιώνιος
|
133–78 (κ.π.), 83–80 (κ.π.), 129–81
|
|
Δεν έγινε μικρός τελικός
|
|
Άρης
|
| 1987–88
|
|
3–0
|
Π.Α.Ο.Κ.
|
86–80 (κ.π.), 78–66 (κ.π.), 100–85
|
Δεν έγινε μικρός τελικός
|
Άρης
|
| 1988–89
|
|
3–1
|
Π.Α.Ο.Κ.
|
78–81 (κ.π.), 88–87 (κ.π.), 89–84, 87–75
|
Δεν έγινε μικρός τελικός
|
Άρης
|
| 1989–90
|
Δεν έγιναν τελικός και μικρός τελικός, αλλά όμιλος με σύστημα πουλ όπου μετείχαν οι 4 πρώτες ομάδες της κανονικής περιόδου
|
Π.Α.Ο.Κ.
|
| 1990–91
|
|
4–2
|
Π.Α.Ο.Κ.
|
73–72 (κ.π.), 89–85 (κ.π.), 79–84, 65–74, 86–85, 81–80
|
|
|
95–80
|
Ηρακλής
|
Άρης
|
| 1991–92
|
|
4–1
|
Ολυμπιακός
|
80–68 (κ.π.), 76–64 (κ.π.), 87–76, 75–78, 97–82
|
Δεν έγινε μικρός τελικός
|
Π.Α.Ο.Κ.
|
| Σύστημα όπου δεν λαμβάνονται υπ' όψη τα αποτελέσματα της κανονικής περιόδου
|
| 1992–93
|
Παναθηναϊκός
|
1–3
|
|
62–51, 74–89, 72–77, 0–2 (χ.α.)1
|
|
|
2–1
|
Πανιώνιος
|
|
Π.Α.Ο.Κ.
|
| 1993–94
|
|
3–2
|
Π.Α.Ο.Κ.
|
81–66, 68–81, 80–73, 62–68, 70–65
|
|
3–1
|
Πανιώνιος
|
Ολυμπιακός
|
| 1994–95
|
|
3–2
|
Παναθηναϊκός
|
82–66, 55–71, 66–56, 57–66, 45–44
|
|
3–1
|
Π.Α.Ο.Κ.
|
Ολυμπιακός
|
| 1995–96
|
|
3–2
|
Παναθηναϊκός
|
67–63, 63–65, 72–65, 74–79, 73–38
|
|
3–0
|
Π.Α.Ο.Κ.
|
Ολυμπιακός
|
| 1996–97
|
|
3–1
|
Α.Ε.Κ.
|
68–62, 77–78, 53–49, 68–53
|
Περιστέρι
|
1–3
|
|
Ολυμπιακός
|
| 1997–98
|
|
3–2
|
Π.Α.Ο.Κ.
|
63–55, 58–73, 55–48, 57–64, 68–58
|
|
3–1
|
Α.Ε.Κ.
|
Παναθηναϊκός
|
| 1998–99
|
Ολυμπιακός
|
2–3
|
|
71–68, 56–72, 64–47, 56–66, 53–62
|
|
3–0
|
Άρης
|
Ολυμπιακός
|
| 1999–00
|
|
3–0
|
Π.Α.Ο.Κ.
|
85–58, 69–62, 76–63
|
|
3–1
|
Α.Ε.Κ.
|
Ολυμπιακός
|
| 2000–01
|
|
3–2
|
Ολυμπιακός
|
83–70, 84–88, 73–57, 74–80, 79–63
|
Δεν έγινε μικρός τελικός
|
Παναθηναϊκός
|
| 2001–02
|
|
3–2
|
Ολυμπιακός
|
74–82, 70–75, 85–78, 61–60, 79–70
|
Δεν έγινε μικρός τελικός
|
Α.Ε.Κ.
|
| 2002–03
|
|
3–1
|
Α.Ε.Κ.
|
77–68, 67–72, 84–73, 81–80
|
Ολυμπιακός
|
1–3
|
|
Παναθηναϊκός
|
| 2003–04
|
|
3–0
|
Μαρούσι
|
101–71, 84–75, 77–66
|
|
3–2
|
Α.Ε.Κ.
|
Παναθηναϊκός
|
| 2004–05
|
|
3–1
|
Α.Ε.Κ.
|
78–62, 79–84, 79–71, 87–71
|
Μαρούσι
|
1–3
|
|
Παναθηναϊκός
|
| 2005–06
|
|
3–0
|
Ολυμπιακός
|
82–76, 79–68, 82–70
|
Μαρούσι
|
2–3
|
|
Παναθηναϊκός
|
| 2006–07
|
|
3–2
|
Ολυμπιακός
|
79–72, 72–76, 86–85, 68–78, 89–76
|
|
3–2
|
Πανιώνιος
|
Παναθηναϊκός
|
| 2007–08
|
|
3–2
|
Ολυμπιακός
|
83–79, 55–71, 78–67, 57–59, 90–76
|
|
3–2
|
Μαρούσι
|
Παναθηναϊκός
|
| 2008–09
|
Ολυμπιακός
|
1–3
|
|
67–69, 64–91, 74–70, 81–94
|
Άρης
|
2–3
|
|
Ολυμπιακός
|
| 2009–10
|
|
3–1
|
Ολυμπιακός
|
73–54, 72–79, 79–70, 76–692
|
|
3–2
|
Πανελλήνιος
|
Παναθηναϊκός
|
| 2010–11
|
Ολυμπιακός
|
1–3
|
|
70–75, 66–78, 76–68, 94–101
|
|
3–2
|
Άρης
|
Ολυμπιακός
|
| 2011–12
|
|
3–2
|
Παναθηναϊκός
|
84–78, 79–81, 84–72, 74–84, 82–76
|
Κολοσσός
|
2–3
|
|
Ολυμπιακός
|
| 2012–13
|
Ολυμπιακός
|
0–3
|
|
51–64, 52–63, 72–763
|
|
3–1
|
Ρέθυμνο
|
Ολυμπιακός
|
| 2013–14
|
|
3–2
|
Ολυμπιακός
|
59–56, 64–89, 64–69, 67–65, 82–71
|
Πανιώνιος
|
1–3
|
|
Παναθηναϊκός
|
| 2014–15
|
|
3–0
|
Παναθηναϊκός
|
76–70, 76–69, 93–74
|
|
3–1
|
Άρης
|
Ολυμπιακός
|
| 2015–16
|
|
3–1
|
Παναθηναϊκός
|
81–83, 68–66, 77–72, 82–81
|
Άρης
|
1–3
|
|
Ολυμπιακός
|
| 2016–17
|
Ολυμπιακός
|
2–3
|
|
63–58, 80–84, 64–62, 58–71, 51–66
|
|
3–0
|
Άρης
|
Ολυμπιακός
|
| 2017–18
|
|
3–2
|
Ολυμπιακός
|
65–75, 71–66, 73–58, 76–92, 84–70
|
Προμηθέας
|
0–3
|
|
Παναθηναϊκός
|
| 2018–19
|
|
3–0
|
Προμηθέας
|
103–77, 92–80, 111–77
|
|
3–1
|
Περιστέρι
|
Α.Ε.Κ.
|
| 2019–20
|
Δεν έγιναν Playoffs λόγω της επιδημίας του κορονοϊού
|
Παναθηναϊκός
|
| 2020–21
|
|
3–1
|
Λαύριο
|
100–72, 89–94, 103–74, 82–66
|
Προμηθέας
|
1–3
|
|
Παναθηναϊκός
|
| 2021–22
|
|
3–0
|
Παναθηναϊκός
|
74–61, 78–72, 93–74
|
|
3–2
|
Λάρισα
|
Ολυμπιακός
|
| 2022–23
|
|
3–1
|
Παναθηναϊκός
|
73–70, 65–67, 75–52, 63–354
|
|
3–0
|
Π.Α.Ο.Κ.
|
Ολυμπιακός
|
| 2023–24
|
|
3–2
|
Ολυμπιακός
|
84–89, 86–92, 83–76, 88–85, 87–82
|
|
75–71
|
Άρης
|
Παναθηναϊκός
|
- ^1 Ο Παναθηναϊκός δεν κατέβηκε να αγωνιστεί στον τέταρτο αγώνα σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την διαιτησία του τρίτου αγώνα.
- ^2 Ο τέταρτος αγώνας διακόπηκε σε βάρος του Ολυμπιακού 1'03" πριν τη λήξη κι ενώ το σκορ ήταν 76–69 υπέρ του Παναθηναϊκού.
- ^3 Ο τρίτος αγώνας διακόπηκε σε βάρος του Ολυμπιακού 1'27" πριν τη λήξη κι ενώ το σκορ ήταν 76–72 υπέρ του Παναθηναϊκού.
- ^4 Ο τέταρτος αγώνας διακόπηκε οριστικά σε βάρος του Παναθηναϊκού 12'42" πριν τη λήξη με το σκορ στο 63–35 υπέρ του Ολυμπιακού.
Περισσότερες φορές πρώτος σκόρερ του Ελληνικού Πρωταθλήματος έχει αναδειχτεί ο Νίκος Γκάλης (11 φορές).
Περισσότερες φορές πρώτος ριμπάουντερ του Ελληνικού Πρωταθλήματος έχει αναδειχτεί ο Ντίνο Ράτζα (3 φορές).
Περισσότερες φορές πρώτος στις ασίστ του Ελληνικού Πρωταθλήματος έχει αναδειχτεί ο Δημήτρης Διαμαντίδης και ο Νικ Καλάθης (5 φορές).
Περισσότερες φορές πρώτος στα κλεψίματα του Ελληνικού Πρωταθλήματος έχει αναδειχτεί ο Δημήτρης Διαμαντίδης (6 φορές).
Περισσότερες φορές πρώτος στα κοψίματα του Ελληνικού πρωταθλήματος έχουν αναδειχτεί οι Παναγιώτης Φασούλας, Στόγιαν Βράνκοβιτς, Ράιαν Στακ και Ντάνι Αγκμπελίς (2 φορές).
- Στατιστικά από 1986-2023
- Με έντονο χρώμα εν ενεργεία παίκτης
- Τελευταία ενημέρωση: 11/1/2023
- Το πρωτάθλημα Α1 ΕΣΑΚΕ από το 1992 που έγινε επαγγελματική διοργάνωση
- Στατιστικά από 1992-2023
- Τελευταία ενημέρωση: 21/11/2023
- Με έντονο Ενεργοί αθλητές.
- Στατιστικά από 1986-2023
- Κάποιοι παίκτες έχουν διπλή εθνικότητα.
- Τελευταία ενημέρωση: 11/1/2023
- Με έντονο Ενεργοί αθλητές.
Προπονητές με τα περισσότερα παιχνίδια σε Α' Εθνική και Α1 ΕΣΑΚΕ
[Επεξεργασία | 
2024–2025
Ελλάδα
FIBA Europe (Ευρώπη)
Άρης
Πανελλήνιος
Ηρακλής
Νήαρ 
.png){kind=small}
_con_pallone.png){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
_2.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Γιώργος Κολοκυθάς
Ζάρκο Πάσπαλι
Ρίτσαρντ Ρέλφορντ
Νταμίρ Μουλαομέροβιτς
Κέιντρεν 
Ρόουλ Μάρσαλ
Άρον Μπέινς
Κίνο Κολόμ
Χάουαρντ 
Ανατόλι Ζουρπένκο
Γκριγκόρι Χίζνιακ
/
/
Μίκαελ 
Κλάουντιο Κολντεμπέλα
