Ο Ρίχαρντ Μάρτιν Βίλστετερ (Richard Martin Willstätter, 13 Αυγούστου 1872 – 3 Αυγούστου 1942) ήταν Γερμανός χημικός, του οποίου η μελέτη της δομής των φυτικών χρωστικών, μεταξύ των οποίων και της χλωροφύλλης, επέφερε τη βράβευσή του με το Βραβείο Νόμπελ Χημείας του 1915. Ο Βίλστετερ ωστόσο εφεύρε και τη χρωματογραφία χάρτου ανεξαρτήτως από τον Μιχαήλ Τσβετ.[18][19]
Ο Ρίχαρντ Βίλστετερ γεννήθηκε στην Καρλσρούη από γονείς Γερμανοεβραίους[20]: πατέρας του ήταν ο υφασματέμπορος Μάξβελ (Μαξ) Βίλστετερ και μητέρα του η Σόφι Ούλμαν.
Αφού ο Ρίχαρντ τελείωσε το γυμνάσιο στην Καρλσρούη μετακόμισε με την οικογένειά του στη Νυρεμβέργη, όπου σπούδασε στην εκεί Τεχνική Σχολή. Στα 18 του εγγράφηκε στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου, όπου θα παρέμενε τα επόμενα 15 χρόνια. Στο Τμήμα Χημείας ήταν αρχικώς φοιτητής του Άλφρεντ Άινχορν, υπό τον οποίο εκπόνησε τη διδακτορική διατριβή του με θέμα τη χημική δομή της κοκαΐνης (1894). Κατόπιν έγινε καθηγητής εκεί, οπότε συνέχισε την έρευνά του σε άλλα αλκαλοειδή και συνέθεσε για πρώτη φορά πολλά από αυτά.
Το 1896 ο Βίλστετερ έγινε λέκτορας και το 1902 «έκτακτος καθηγητής» (δηλαδή καθηγητής χωρίς έδρα) στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου.
Το 1905 έφυγε από το Μόναχο προκειμένου να γίνει καθηγητής στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Ζυρίχης, όπου μελέτησε τη χλωροφύλλη και προσδιόρισε για πρώτη φορά τον εμπειρικό χημικό τύπο της.
Το 1912 ο Βίλστετερ έγινε καθηγητής της Χημείας στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου και διευθυντής του Ινστιτούτου Κάιζερ Γουλιέλμου για τη Χημεία. Μελέτησε τη χημική δομή των χρωστικών των λουλουδιών και των φρούτων. Στο Βερολίνο απέδειξε ότι η χλωροφύλλη ήταν στην πραγματικότητα ένα μίγμα δύο ουσιών, της χλωροφύλλης a και της χλωροφύλλης b.[21]
Το 1915, στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο φίλος του Φριτς Χάμπερ τού ζήτησε να συμμετάσχει στην ανάπτυξη αερίων χημικού πολέμου.[22] Ο Βίλστετερ δεν ήθελε να εργασθεί «σε δηλητήρια», αλλά συμφώνησε να ερευνήσει μεθόδους προστασίας από αυτά. Πράγματι, μαζί με τους συνεργάτες του ανέπτυξε ένα φίλτρο τριών στρώμάτων που απορροφούσε όλα τα πολεμικά αέρια του εχθρού. Τριάντα εκατομμύρια τέτοια φίλτρα κατασκευάσθηκαν μέχρι το 1917 και ο Βίλστετερ παρασημοφορήθηκε με τον Σιδηρούν Σταυρό β΄ τάξεως.[23]
Το 1916 ο Βίλστετερ επέστρεψε στο Μόναχο ως διάδοχος του Μπάυερ. Μετά το 1920 διερεύνησε τους μηχανισμούς των χημικών αντιδράσεων που καταλύονται από ένζυμα και συνεισέφερε πολλά στο να εδραιωθεί η πεποίθηση ότι τα ένζυμα είναι χημικές ουσίες και όχι βιολογικοί οργανισμοί. Ωστόσο, μέχρι και το τέλος της ζωής του αρνήθηκε να αποδεχθεί ότι τα ένζυμα ήταν πρωτεΐνες.
Το 1924 ο Βίλστετερ τερμάτισε μόνος του τη σταδιοδρομία του, ανακοινώνοντας την παραίτησή του σε μια πρώιμη διαμαρτυρία κατά του αυξανόμενου αντισημιτισμού στη Γερμανία. Σύμφωνα με τον ιστότοπο των Βραβείων Nobel[24]: «Οι εκφράσεις εμπιστοσύνης από το διδακτικό προσωπικό, από τους φοιτητές του και από τον ίδιο τον υπουργό Παιδείας, δεν μπόρεσαν να κλονίσουν την απόφαση του 53χρονου επιστήμονα να παραιτηθεί. Συνέχισε να ζει στο Μόναχο .... Δελεαστικές προσφορές τόσο εγχώριες όσο και από το εξωτερικό απορρίπτονταν εξίσου από μέρους του.» Η μοναδική του έρευνα ήταν μέσω βοηθών που τού τηλεφωνούσαν τα αποτελέσματα των ερευνών τους. Παρά τις εκκλήσεις να μεταναστεύσει στην Ιερουσαλήμ ή στην Ελβετία νωρίτερα τη δεκαετία του 1930, ο Βίλστετερ παρέμεινε στη Γερμανία μέχρι το 1939.
Εκείνο το έτος μετανάστευσε στην Ελβετία και πέρασε τα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του στην κωμόπολη Μουράλτο, κοντά στο Λοκάρνο, όπου συνέγραψε και την αυτοβιογραφία του με τίτλο Aus meinem Leben («Από τη ζωή μου», εκδόθηκε στη Γερμανία το 1949 και σε αγγλική μετάφραση το 1965). Απεβίωσε στο Μουράλτο σε ηλικία 69 ετών από καρδιακή προσβολή.
Το 1903 ο Βίλστετερ πήρε ως σύζυγό του τη Σόφι Λέζερ (Sophie Leser), η οποία απεβίωσε μόλις πέντε χρόνια αργότερα.[25] Απέκτησαν μαζί δύο παιδιά.
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb106484362. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Richard-Willstatter. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ (Ιταλικά) www.accademiadellescienze.it. richard-willstatter. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ (Ιταλικά) www.accademiadellescienze.it. richard-willstatter.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb106484362. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2019.
- ↑ doi.org/10.1098/rsbm.1953.0021.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1915». (Αγγλικά) nobelprize.org. Ίδρυμα Νόμπελ. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2021.
- ↑ «Table showing prize amounts». (Αγγλικά) Ίδρυμα Νόμπελ. Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2021.
- ↑ chicagoacs.org/Willard_Gibbs_Award.
- ↑ www.gdch.de/gdch/preise-und-auszeichnungen/gdch-preise/adolf-von-baeyer-denkmuenze.html. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2023.
- ↑ «Award winners : Davy Medal». (Αγγλικά) Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2018.
- ↑ «List of Royal Society Fellows 1660-2007». Complete List of Royal Society Fellows 1660-2007. Βασιλική Εταιρεία. σελ. 383.
- ↑ «Premio Bressa». (Ιταλικά) Premio Bressa. Academy of Sciences of Turin.
- ↑ Allen, W.A.; Gausman, H.W.; Richardson, A.J. (1973). «Willstätter-Stoll Theory of Leaf Reflectance Evaluated by Ray Tracing». Applied Optics 12 (10): 2448-2453. doi:10.1364/AO.12.002448. PMID 20125799. Bibcode: 1973ApOpt..12.2448A.
- ↑ Dées De Sterio, A. (1967). «Richard Willstätter, 25th anniversary of his death (25 September 1942)». Munchener medizinische Wochenschrift (1950) 109 (39): 2018-2019. PMID 4874034.
- ↑ Stoltzenberg, Dietrich (2004). Fritz Haber: chemist, Nobel Laureate, German, Jew. Chemical Heritage Foundation. σελ. 203. ISBN 978-0-941901-24-6.
- ↑ Motilva, Maria-José (2008), «Chlorophylls – from functionality in food to health relevance», 5th Pigments in Food congress- for quality and health, Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι, ISBN 978-952-10-4846-3
- ↑ L.F. Haber: The Poisonous Cloud: Chemical Warfare in the First World War, Clarendon Press, 1986
- ↑ Van der Kloot, W.: «April 1915: Five future Nobel prize-winners inaugurate weapons of mass destruction and the academic-industrial-military complex», Notes Rec. R. Soc. Lond., τόμ. 58, σσ. 149-160, έτος 2004
- ↑ Richard Willstätter – Biography at nobelprize.org
- ↑ Biographical Index of Former Fellows of the Royal Society of Edinburgh 1783-2002 (PDF). The Royal Society of Edinburgh. Ιούλιος 2006. ISBN 978-0-902198-84-5. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2022.
- ↑ School Homepage: The Meaning of our School's Name – Richard Willstätter and his Legacy, ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2020[νεκρός σύνδεσμος]
