Το σιάτσου (shiatsu) είναι μια μέθοδος χειρομάλαξης (μασάζ) που εμφανίστηκε στην Ιαπωνία στις αρχές του 20ου αιώνα. Βασίζεται σε ψευδοεπιστημονικές[1] αρχές της Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής και της Ιαπωνικής Ιατρικής, όπως οι μεσημβρινοί, και περιλαμβάνει πίεση με τα δάχτυλα, τα πόδια, τις παλάμες, υποβοηθούμενες διατάσεις, και μαλάξεις των αρθρώσεων. Μια συνεδρία σιάτσου διαρκεί περίπου μία ώρα και πραγματοποιείται με τον δεχόμενο τις χειρομαλάξεις ντυμένο με άνετα ρούχα και ξαπλωμένο στο ειδικό στρώμα φουτόν που τοποθετείται στο πάτωμα.[2]
Το σιάτσου δεν υποκαθιστά την ιατρική βοήθεια και δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι το σιάτσου είναι αποτελεσματική μέθοδος ιατρικής περίθαλψης.[3]
Η τεχνική του σιάτσου έχει τις απαρχές της στην Κίνα και στην παραδοσιακή τεχνική του anmo που άνθησε τον 5ο αιώνα ως ένα ολοκληρωμένο σύστημα διάγνωσης και θεραπείας. Βασιζόταν στην πνευματικότητα σε συνδυασμό με τη μάλαξη και πίεση του σώματος. Μετά το 1300, το Κινεζικό anmo, αφού είχε χάσει πλέον τη φήμη του, περιορίστηκε στην αντιμετώπιση παθήσεων και τραυματισμού του μυοσκελετικού συστήματος.
Λόγω της γειτνίασης της Κίνας με την Ιαπωνία, πολλές παραδοσιακές θεραπευτικές τεχνικές διαδόθηκαν ταχέως στους Ιάπωνες. Το anmo, προσαρμόστηκε στην Ιαπωνική κουλτούρα και μετουσιώθηκε σε μια νέα τεχνική που συνδύαζε τις πρακτικές αποκατάστασης των σαμουράι με την Κινέζικη τεχνική του anmo, η οποία και ονομάστηκε anma ή amma. Έφτασε στο απώγειο της δημοτικότητας της την εποχή Edo (1602-1868). Λόγω της διαδεδομένης άποψης ότι οι τυφλοί έχουν αυξημένη ευαισθησία στο άγγιγμα, το anma σύντομα έγινε ένα επάγγελμα στο οποίο οι τυφλοί μπορούσαν να διαπρέψουν. Ωστόσο, λόγω της περιορισμένης πρόσβασης των τυφλών στην ανώτερη μόρφωση, το anma έχασε την επιστημονική του χροιά και υποβιβάστηκε σε ένα τρόπο χαλάρωσης, ενώ οι περισσότεροι επαγγελματίες θεωρούνταν τσαρλατάνοι.
Το 1919, και κάτω από την ανάγκη να αποκατασταθεί το όνομα του anma, ο Tamai Tempaku εκδίδει το βιβλίο "Shiatsu Ho" που μεταφράζεται σε "μέθοδος πίεσης με τα δάχτυλα". Στο κείμενο έχουν συγκεραστεί οι αρχές του anma και της Δυτικής ανατομίας. Εφεξής, οι επαγγελματίες ξεκίνησαν να εντάσσουν έννοιες όπως η φυσιολογία, η ψυχολογία και η παραδοσιακή Κινεζική Ιατρική με αποτέλεσμα το 1925 να δημιουργηθεί στην Ιαπωνία ο πρώτος Σύνδεσμος Θεραπευτών Σιάτσου, με στόχο τον πλήρη διαχωρισμό του σιάτσου από το anma.[4]
Ο ρόλος του Tokujiro Namikoshi (1905-2000) ήταν καθοριστικός στην εξέλιξη του σύγχρονου σιάτσου. Ο ίδιος είχε λάβει εκπαίδευση τόσο στο anma όσο και στις Δυτικές τεχνικές χειρομάλαξης. Ιδρύοντας το 1925 στο Χοκάιντο την πρώτη κλινική θεραπείας μέσω της πίεσης, εξέλιξε το σιάτσου εντάσσοντας το στο πλαίσιο της Δυτικής ιατρικής και των επιστημών του σώματος (φυσιολογία, ανατομία). Έκτοτε, μαθητές του ιδρύσαν διάφορες σχολές σιάτσου που βασίζονταν περισσότερο στην πνευματικότητα, και στρέφονταν περισσότερο προς την ανατολική φιλοσοφία.[4]
Δεν υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις ότι το σιάτσου είναι αποτελεσματικό μέσο ιατρικής περίθαλψης.[3] Αντιθέτως ανατράπηκαν όταν η ημερήσια εφαρμογή της μεθόδου σιάτσου, στην ομφαλική περιοχή, σε καρδιοπαθή άνδρα 76 ετών που είχε τοποθετηθεί "μπαλονάκι" με στεντ στις λαγόνιες αρτηρίες, μπορεί να προκάλεσε την πλήρη κατάρρευση του στεντ που είχε τοποθετηθεί και επίσης παρατηρήθηκε στένωση των αρτηριών. Συστήνεται οι ασθενείς με καρδιολογικά προβλήματα, που προχωρούν σε χειρουργικές επεμβάσεις εμφύτευσης στεντ στις λαγόνιες αρτηρίες, να αποφεύγουν τη συμπίεση του κοιλιακού τοιχώματος με την μέθοδο μασάζ σιάτσου.[5] Σύμφωνα με το Cancer Research UK, "δεν είναι δυνατόν να αποδειχθεί ότι το σιάτσου προλαμβάνει ή θεραπεύει οποιαδήποτε αρρώστια, ούτε ότι βοηθά στη διαχείριση των συμπτωμάτων του καρκίνου. Αυτό ωστόσο δεν σημαίνει ότι δεν είναι αποτελεσματικό έναντι των συμπτωμάτων και των παρενεργειών του καρκίνου, απλά σημαίνει ότι δεν έχει εξεταστεί σωστά ως τεχνική".[6]
- ↑ Regal, Brian (2009). Pseudoscience: A Critical Encyclopedia. Santa Barbara: Greenwood Press. p. 12.
- ↑ Jarmey, Chris· Mojay, Gabriel (1991). Shiatsu: The Complete Guide. Thorsons. σελ. 8. ISBN 9780722522431.
- ↑ 3,0 3,1 Robinson, Nicola; Lorenc, Ava; Liao, Xing (2011-10-07). «The evidence for Shiatsu: a systematic review of Shiatsu and acupressure» (στα αγγλικά). BMC Complementary and Alternative Medicine 11 (1). doi:10.1186/1472-6882-11-88. ISSN 1472-6882. PMID 21982157. PMC 3200172. http://bmccomplementalternmed.biomedcentral.com/articles/10.1186/1472-6882-11-88.
- ↑ 4,0 4,1 Anderson, Sandra K. (2008). The practice of shiatsu. Mosby Elsevier. σελ. 2. ISBN 978-0-323-04580-3.
- ↑ Ichihashi, Shigeo; Higashiura, Wataru; Itoh, Hirofumi; Sakaguchi, Shoji; Kichikawa, Kimihiko (2011-12-23). «Fracture and Collapse of Balloon-Expandable Stents in the Bilateral Common Iliac Arteries Due to Shiatsu Massage» (στα αγγλικά). CardioVascular and Interventional Radiology 35 (6): 1500–1504. doi:10.1007/s00270-011-0336-2. ISSN 0174-1551. http://link.springer.com/article/10.1007/s00270-011-0336-2.
- ↑ «"Shiatsu". Cancer Research UK». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαΐου 2016.
