Σωματοδόμηση ή μπόντι μπίλντινγκ (αγγλικά: body building) ονομάζεται η διαδικασία αύξησης της μυϊκής μάζας και ελάττωσης του σωματικού λίπους με συνδυασμό άρσης βαρών, επαρκούς πρόσληψης θερμίδωνκαι θρεπτικών συστατικών, καθώς και ξεκούρασης. Ο άνθρωπος ο οποίος ασχολείται μετη δραστηριότητα αυτή καλείται μπόντι μπίλντερ. Ως άθλημα καλούμενο αγωνιστικό μπόντι μπίλντινγκ, οι μπόντι μπίλντερς επιδεικνύουν το σώμα τους έναντι επιτροπής κριτών, οι οποίοι τους βαθμολογούν βάσει της εμφάνισής τους. Οι βασικές πόζες ανάδειξης της μυϊκής ανάπτυξης είναι 7: Μπροστινή πόζα διπλών δικεφάλων, πλάγια στήθους, άνοιγμα πλάτης από μπροστά, πλάγια τρικεφάλων, διπλή δικεφάλων από πίσω, άνοιγμα πλάτης από πίσω και κοιλιακοί με μηρό. Σε πολλούς αγώνες υπάρχει επίσης καιη πόζα μέγιστης μυικότητας («most muscular»). Διάσημοι μπόντι μπίλντερς του παρελθόντος καιτου παρόντος περιλαμβάνουν τους Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ, Στιβ Ριβς, ΜπιλΠερλ, Σέρτζιο Ολίβα, Μάικ Μέντζερ, Λου Φερίνιο, Σέρτζ Νουμπρέ, Λάρι Σκοτ, Λι Χέινι, Ντόριαν Γιέιτς, Ρόνι Κόουλμαν, Τζέι ΚάτλερκαιΦιλΧιθ.
Η προπόνηση με βάρη προκαλεί μικροσχισμές στους προπονούμενους μυς. Η διαδικασία αυτή προκαλεί το λεγόμενο μυϊκό μικροτραύμα. Οι μικροσχισμές αυτές συνεισφέρουν στο μεταπροπονητικό «πιάσιμο» του σώματος το οποίο καλείται DOMS (Delayed Onset Muscle Soreness, δηλαδή «καθυστερημένη εκδήλωση μυϊκού πόνου»). Η μυϊκή ανάπτυξη προκαλείται λόγω της επισκευής αυτών των μικροτραυμάτων από τον οργανισμό. Το DOMS εμφανίζεται συνήθως 24 με 48 ώρες μετά την άσκηση.[1]
Τα υψηλά επίπεδα μυϊκής ανάπτυξης και επισκευής τα οποία επιτυγχάνουν οι μπόντι μπίλντερς απαιτούν εξειδικευμένες διατροφές. Σε γενικές γραμμές, όσοι ασχολούνται μετο μπόντι μπίλντινγκ χρειάζεται να καταναλώνουν περισσότερες θερμίδες από έναν μέσο άνθρωπο ιδίου ύψους, με σκοπό να υποστηρίξουν τις ενεργειακές και πρωτεϊνικές ανάγκες του οργανισμού τους εξ'αιτίας της προπόνησης και της αύξησης της μυϊκής μάζας. Τα επί μέρους ποσοστά των θερμίδων τα οποία προέρχονται από υδατάνθρακες, πρωτεΐνεςκαιλιπαρά ποικίλουν αναλόγως των στόχων του μπόντι μπίλντερ.[2]
Παρόλο πουτο ερέθισμα για μυϊκή ανάπτυξη γίνεται μετην προπόνηση με βάρη, οι σωματικές διεργασίες που οδηγούν στην κορύφωση της μυϊκής ανάπλασης εκτελούνται αργότερα, κυρίως όταν ο οργανισμός βρίσκεται σε κατάσταση ηρεμίας. Χωρίς επαρκή ξεκούραση και ύπνο, οι μύες έχουν λιγότερες πιθανότητες να επιδιορθωθούν καινα αναπτυχθούν. Ανκαι εξαρτάται από άνθρωπο σε άνθρωπο, οκτώ ώρες ύπνου την ημέρα αποτελούν μια επιθυμητή ποσότητα ξεκούρασης για κάποιον που ασχολείται μετο μπόντι μπίλντινγκ. Ορισμένοι αθλητές πιστεύουν ότι η προσθήκη μεσημεριανού ύπνου βοηθάει ακόμα περισσότερο την ικανότητα του σώματος να χτίζει μυϊκή μάζα.
↑MacDougall JD, Elder GC, Sale DG, Moroz JR, Sutton JR (1980). «Effects of strength training and immobilization on human muscle fibres». European journal of applied physiology and occupational physiology43 (1): 25-34. PMID7371625.
