Στις 11 Οκτωβρίου 2020 διεξήχθησαν οιπροεδρικές εκλογές στοΤατζικιστάν.[1][2]
Ο κάτοχος της προεδρίας, Ιμομάλι Ραχμόν, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία από το 1992, διεκδικεί την επανεκλογή του. Ακόμα τέσσερις υποψήφιοι συμμετέχουν στις εκλογές.
Οι γύρω στους 4,9 εκατομμύρια ψηφοφόρους κλήθηκαν να διαλέξουν έναν από πέντε υποψήφιους: τον πρόεδρο Ιμομάλι Ραχμόν, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία από το 1992, τον αρχηγό του Σοσιαλιστικού Κόμματος Αμπντουχαλίμ Γκαφόροφ, τον αρχηγό του Κομμουνιστικού Κόμματος Μίροτζ Αμπντουλόγιεφ, τον αρχηγό του Αγροτικού Κόμματος Ρούσταμ Λατιφζόντακαιτον βουλευτή του Κόμματος Οικονομικών Μεταρρυθμίσεων Ρούσταμ Ραχματζόντα.
Τα πρώτα αποτελέσματα έδειξαν ότι ο Ιμομάλι Ραχμόν επανεξελέγη πρόεδρος, από τον πρώτο γύρο των εκλογών, συγκεντρώνοντας το 90,20% των ψήφων.[3] Όμως, εκφράστηκαν υπόνοιες για «νοθεία» των εκλογών και ότι ορισμένοι εκλογείς έριξαν περισσότερες από μία ψήφους.
Στις προηγούμενες προεδρικές εκλογές, της 6ης Νοεμβρίου 2013, οΙμομάλι Ραχμόν κατήγαγε συντριπτική νίκη συγκεντρώνοντας το 83,92% των ψήφων και κέρδισε μία τέταρτη θητεία. Ο πρόεδρος Ραχμόν βρίσκεται στην εξουσία από το 1992 ενώ οι διεθνείς παρατηρητές θεωρούν ότι οι εκλογές που έγιναν μετά την ανεξαρτητοποίηση της Δημοκρατίας του Τατζικιστάν δεν ήταν ελεύθερες και δίκαιες.[4]
Τον Μάρτιο του 2020, καθώς τα κεντρασιατικά κράτη παρακολουθούσαν την πορεία της πανδημίας κορονοϊού, το Τατζικιστάν απέκλεισε κάθε ενδεχόμενο να υπάρχει κορονοϊός στη χώρα παρά τις εμφανείς ενδείξεις γιατο αντίθετο. Στα τέλη του Απρίλη παρουσιάστηκαν τα πρώτα κρούσματα στο Ντουσάνμπε, και μέχρι τις 8 Αυγούστου οι επίσημες αρχές είχαν καταγράψει επίσημα 7.625 κρούσματα και 61 θανάτους από τον ιό.[4]
Στις 6 Αυγούστου, το τατζικικό κοινοβούλιο, σε μία συνεδρίαση στην οποία προήδρευσε ο Ρούσταμ Ραχμόν, ο 32χρονος γιος του Ιμομάλι, προγραμμάτισε τις τρέχουσες εκλογές γιατον Οκτώβρη.[4][5]Οι υποψήφιοι έπρεπε να υποβάλλουν τις αιτήσεις τους μέχρι τις 11 Σεπτεμβρίου, ενώ η προεκλογική περίοδος άρχισε στις 15 Σεπτεμβρίου. Συμπεριλαμβανομένου του Ιμομάλι Ραχμόν, ο οποίος απολάμβανε της υποστήριξης από το κόμμα του, από την Ομοσπονδία Ανεξάρτητων Συνδικάτων καιτην Ένωση Νεολαίας του Τατζικιστάν, οι υποψήφιοι των εκλογών ήταν πέντε.
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης έκαναν μποϊκοτάζ σε αυτές τις εκλογές. Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα επειδή θεωρούσε την υποψηφιότητα του Ραχμόν ως «αντισυνταγματική», το Δημοκρατικό Κόμμα του Τατζικιστάν ως ένδειξη διαμαρτυρίας γιατο δημοψήφισμα του 2016 μετο οποίο παρατάθηκε η διάρκεια της θητείας του Προέδρου,[6][7]καιτο Κόμμα Ισλαμικής Αναγέννησης για τις ατέλειες του εκλογικού νόμου καιτην δυσπιστία της κεντρικής εκλογικής επιτροπής.[8]
Η εκλογή του Προέδρου γίνεται σύμφωνα μετο άρθρο 65 του Τατζικικού Συντάγματος του 1994 (μετά τις τροποποιήσεις του 2016).[9] Εκλέγεται από τους πολίτες του Τατζικιστάν με καθολική, ισότιμη, άμεσηκαι μυστική ψηφοφορία για επταετή θητεία. Το εκλογικό σύστημα είναι πλειοψηφικό, δηλαδή ο υποψήφιος πουθα εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία γίνεται Πρόεδρος. Αν κανένας από τους υποψήφιους δεν εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία, τότε διεξάγεται δεύτερος γύρος εκλογών στον οποίο οι εκλογείς καλούνται να ψηφίσουν τον έναν από τους δύο υποψήφιους που συγκέντρωσαν τις περισσότερες ψήφους στον πρώτο γύρο. Ο δεύτερος γύρος πρέπει να διεξαχθεί εντός διαστήματος 15-30 ημερών από τον πρώτο γύρο. Γιανα επικυρωθεί το αποτέλεσμα των εκλογών πρέπει η προσέλευση ψηφοφόρων να είναι πάνω από 50%.[10]Η προσέλευση στην ψηφοφορία δεν είναι υποχρεωτική, και δικαίωμα ψήφου έχουν όλοι οι πολίτες του Τατζικιστάν ηλικίας άνω των 18 ετών.
Οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληροί ένας πολίτης του Τατζικιστάν γιανα γίνει υποψήφιος πρόεδρος είναι:[9]
Ηλικία άνω των 30 ετών
Πτυχίο Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος
Καλή γνώση της τατζικικής γλώσσας
Να είναι κάτοικος του Τατζικιστάν για τουλάχιστον 10 χρόνια.
Να συγκεντρώσει έναν αριθμό από υπογραφές εκλογέων ίσο μετο 5% του εκλογικού σώματος.
Στην παράγραφο 4 του άρθρου 65 αναφέρεται ότι: απαγορεύεται να γίνει Πρόεδρος το ίδιο άτομο για παραπάνω από δύο θητείες. Στην 5ηκαι τελευταία παράγραφο του ίδιου άρθρου αναφέρεται ότι: η απαγόρευση που προβλέφθηκε στην 4η παράγραφο δεν ισχύει γιατον Ιδρυτή της Ειρήνης και της Εθνικής Ενότητας – τον Αρχηγό του Έθνους. ΟΙμομάλι Ραχμόν έχει τιμηθεί μετον τίτλο «Ιδρυτής της Ειρήνης και της Εθνικής Ενότητας», οπότε δικαιούται να επανεκλεγεί για μία πέμπτη θητεία.[9]
Πρόεδρος της Δημοκρατίας του Τατζικιστάν (1992 – σήμερα) Αρχηγός του Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος του Τατζικιστάν (1994 – σήμερα) —————————— Ηλικία: 68 ετών
Ήταν υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές του 2006, στις οποίες ήρθε πέμπτος συγκεντρώνοντας το 2,80% των ψήφων. Στις προεδρικές εκλογές του 2013 ήρθε πέμπτος συγκεντρώνοντας το 1,50% των ψήφων.
Υποψήφιος Πρόεδρος
Πληροφορίες
Υποστήριξη
Εκστρατεία
Αμπντουχαλίμ Γκαφόροφ
Αρχηγός του Σοσιαλιστικού Κόμματος του Τατζικιστάν (2004 – σήμερα) Μέλος της άνω βουλήςτου Τατζικιστάν (2020 – σήμερα) —————————— Ηλικία: 68 ετών
Είναι δικηγόρος και εκπαιδευτικός που συμμετέχει για πρώτη φορά σε προεδρικές εκλογές. Στις βουλευτικές εκλογές της 1ης Μαρτίου 2020 εξελέγη μέλος της Τατζικικής Βουλής των Αντιπροσώπων.
Υποψήφιος Πρόεδρος
Πληροφορίες
Υποστήριξη
Εκστρατεία
Μίροτζ Αμπντούλογιεφ
Αρχηγός του Κομμουνιστικού Κόμματος του Τατζικιστάν (2017 – σήμερα) —————————— Ηλικία: 72 ετών
Κομμουνιστικό Κόμμα του Τατζικιστάν
«Μόνο από την έντιμη εργασία μπορούν όλοι να αποκομίσουν υλικά και πνευματικά κέρδη»
«Δενθα έπρεπε να υπάρχουν φτωχοί και άστεγοι στην κοινωνία!»[12]
Είναι μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων και συμμετέχει για πρώτη φορά στις προεδρικές εκλογές. Είναι απόφοιτος της Γεωργικής Σχολής του Πανεπιστημίου, και έχει δίπλωμα μηχανικού περιβάλλοντος και υδραυλικού μηχανικού. Στο προεκλογικό του πρόγραμμα, μεταξύ των άλλων, πρότεινε: πλήρη απαλλαγή των αγροτών από τους φόρους, υπερδιπλασιασμό στους μισθούς των δασκάλων και νομιμοποίηση της πολυγαμίας. [13]
Υποψήφιος Πρόεδρος
Πληροφορίες
Υποστήριξη
Εκστρατεία
Ρούσταμ Λατιφζόντα
Αρχηγός του Αγροτικού Κόμματος του Τατζικιστάν (2014 – σήμερα) —————————— Ηλικία: 59 ετών
Αγροτικό Κόμμα του Τατζικιστάν
«Μία καλή ζωή για όλους τους πολίτες του Τατζικιστάν»[13]
Σύμφωνα μετην κεντρική επιτροπή για εκλογές και δημοψηφίσματα, στο Τατζικιστάν υπάρχουν 68 εκλογικές περιφέρειες. με 3.375 εκλογικά κέντρα στο εσωτερικό της χώρας και 39 στο εξωτερικό γιατη διασπορά. Τα εκλογικά κέντρα άνοιξαν από τις 6.00 το πρωί για τους περίπου 4,9 εκατομμύρια εγγεγραμμένους ψηφοφόρους της χώρας, καιθα κλείσουν στις 20.00 το βράδυ. Λόγω της πανδημίας κορονοϊού, τα πρότυπα υγιεινής τηρήθηκαν με προσοχή ώστε να αποφευχθεί η μετάδοση του ιού. Στα εκλογικά κέντρα οι εκλογείς έπρεπε να φορούν μάσκες, έγινε μέτρηση στις θερμοκρασίες τους και τηρήθηκαν οιαποστάσεις ασφαλείας ενώ περίμεναν τη σειρά τους γιανα ψηφίσουν.[15]
Η εκλογική επιτροπή ανέφερε ότι 145 παρατηρητές από διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων τουΟργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάηςκαι της ΚΑΚ, παρακολούθησαν τη διεξαγωγή. Επίσης, 267 εκπρόσωποι του εγχώριου και ξένου Τύπου κάλυψαν την διοργάνωση.[15]