Ταυτότητα φύλου,έμφυλη ταυτότητα ή ταυτότητα γένους[1] είναι η αντίληψη ενός ανθρώπου γιατο φύλο του (βιολογικό ή ψυχολογικό).[2]Σε όλες τις κοινωνίες υπάρχει μία φόρμα φύλων που αποτελεί βάση γιατη διαμόρφωση της κοινωνικής ταυτότητας ενός ατόμου όσον αφορά στην αλληλεπίδρασή τουμετα υπόλοιπα μέλη της κοινωνίας.[3]
Στις περισσότερες κοινωνίες, ο βασικός διαχωρισμός τωνέμφυλων συμπεριφορών διακρίνεται στους άνδρεςκαι στις γυναίκες,[4] ένα δίπολο φύλων, το οποίο και ακολουθούν οι περισσότεροι, το οποίο επιβάλλει συμμόρφωση στις αντιλήψεις της αρρενωπότητας ή της θηλυκότητας σε όλες τις μορφές του φύλου: βιολογικό φύλο, ψυχολογικό φύλο, ταυτότητα φύλου και έκφραση φύλου.[5]
Σε όλες τις κοινωνίες, υπάρχουν άτομα πουδεν ταυτίζονται με όλα τα χαρακτηριστικά του φύλου που τους αποδόθηκε κατά τη γέννηση, ορισμένα εκτον οποίων είναι τρανς ή άτομα με ασαφή ταυτότητα φύλου. Κάποιες κοινωνίες έχουν κατηγορίες τρίτου φύλου. Ο πυρήνας της ταυτότητας του φύλου διαμορφώνεται στην ηλικία των τριών.[6][7] Μετά τα τρία, είναι τρομερά δύσκολο να αλλάξεις καιοι προσπάθειες επαναπροσδιορισμού μπορεί να οδηγήσει σε δυσφορία φύλου. Αμφότεροι βιολογικοί και κοινωνικοί παράγοντες φέρονται να επηρεάζουν τη μορφολογία του φύλου.
Υπάρχουν διάφορες θεωρίες γιατο πώς καιτο πότε σχηματίζεται η ταυτότητα φύλου καιη μελέτη του αντικειμένου είναι εξαιρετικά δύσκολη καθώς η γλωσσική έλλειψη των παιδιών προϋποθέτει από τους ερευνητές να κάνουν υποθέσεις μέσω έμμεσων στοιχείων.[8]Ο John Money υποστήριξε ότι τα παιδιά πιθανόν να έχουν επίγνωση και δίνουν σημασία στο φύλο από την ηλικία των 18 μηνών έως δύο ετών. Ο Lawrence Kohlberg υποστηρίζει την άποψη ότι η ταυτότητα φύλου δεν σχηματίζεται πριντην ηλικία των τριών.[8] Είναι ευρέως αποδεκτό ότι η βασική ταυτότητα διαμορφώνεται σταθερά στην ηλικία των τριών.[6][7][8][9] Από αυτό το σημείο, τα παιδιά είναι σε θέση να κάνουν βάσιμες δηλώσεις σχετικά μετο φύλο τους[8][10]και τείνουν να διαλέγουν δραστηριότητες και παιχνίδια που
υποδεικνύουν έμφυλη πόλωση (όπως ότι οι κούκλες είναι για κορίτσια καιτα αυτοκίνητα γιατα αγόρια) ανκαιδεν κατανοούν πλήρως τις επιπτώσεις του φύλου τους.[10] Μετά την ηλικία των 3, είναι εξαιρετικά δύσκολο να αλλάξει η ταυτότητα φύλου καιοι προσπάθειες επαναπροσδιορισμού μπορεί να προκαλέσουν Δυσφορία φύλου.[8][11]Η σταθεροποίηση της ταυτότητας φύλου επεκτείνεται από το 4ο[12] μέχρι το 6ο έτος της ηλικίας του[8][13]και συνεχίζει μέχρι την ενηλικίωση.[12]
Οι Μάρτιν και Ράμπλ ιδεάζουν τη διαδικασία της ανάπτυξης σε τρία στάδια: (1) ως νήπια, τα παιδιά μαθαίνουν τα καθοριστικά χαρακτηριστικά, που είναι οι κοινωνικές όψεις του φύλου, (2) περί την ηλικία των 5 έως 7 ετών, η ταυτότητα παγιώνεται και γίνεται άκαμπτη, (3) είναι η κορύφωση της παγίωσης καιη αρχή της ρευστότητας καιοι κοινωνικά καθορισμένοι ρόλοι των φύλων χαλαρώνουν ελαφρώς.[14]Η Barbara Newmann το διαχωρίζει σε 4 σημεία: (1) η κατανόηση της ιδέας του φύλου, (2) η εκμάθηση των ρόλων καιτων στερεοτύπων των φύλων, (3) η συνταύτιση με τους γονείς και (4) η διαμόρφωση των προτιμήσεων του φύλου.[10]
Σε κάποιες περιπτώσεις, η ταυτότητα φύλου ενός ατόμου έχει ασυνέπεια μετα χαρακτηριστικά του βιολογικού τουφύλου (γεννητικά όργανα και δευτερεύοντα γενετικά χαρακτηριστικά), με αποτέλεσμα να ντύνεται ή να συμπεριφέρεται με τρόπο που κάποιοι θεωρούν ότι δεν ταιριάζει στις κοινωνικές νόρμες των φύλων. Αυτές οι εκφράσεις φύλου περιγράφονται ως τρανς ή genderqueerκαιτα άτομα που έχουν αυτές τις εκφράσεις ενδέχεται να υφίστανται δυσφορία φύλου.
Πολλοί άνθρωποι προσδιορίζουν τον εαυτό τους με ένα από τα δυαδικά κοινωνικά φύλα (άνδρας/γυναίκα), το οποίο προκύπτει από το βιολογικό τους φύλο (αρσενικό/θηλυκό), στην οποία περίπτωση αναφέρεται ο όρος cisgender. Πριντον20ο αιώνα, το φύλο ενός ανθρώπου καθοριζόταν αποκλειστικά από τα εξωτερικά γεννητικά τους όργανα, αλλά όταν τα χρωμοσώματα καιτα γονίδια έγιναν γνωστά, ο καθορισμός γινόταν πλέον μέσω αυτών. Τα άτομα πουεκ της ανατομίας ορίζονται ως γυναίκες, έχουν γεννητικά όργανα που θεωρούνται θηλυκά και έχουν δύο χρωμοσώματα Χ. Τα άτομα που ορίζονται ως άνδρες έχουν αρσενικά γεννητικά όργανα και έχουν ένα χρωμόσωμα Χκαι ένα Υ. Ωστόσο, κάποια άτομα έχουν συνδυασμούς από αυτά τα χρωμοσώματα, ορμόνες και γεννητικά όργανα, πουδεν ακολουθούν τους παραδοσιακούς ορισμούς "άνδρας" και "γυναίκα". Επιπλέον, τα γεννητικά όργανα ποικίλλουν και κάποια άτομα έχουν παραπάνω από έναν τύπο γεννητικών οργάνων. Η περίπτωση αυτή συνοψίζεται στον όρο-ομπρέλα "ίντερσεξ". Επίσης, άλλα σωματικά γνωρίσματα σχετικά μετο φύλο ενός ατόμου (σωματότυπος, γένια, ψηλή ή βαθιά φωνή κτλ.) μπορεί να συμπίπτουν ή ναμη συμπίπτουν μετην κοινωνική κατηγορία του άνδρα ή της γυναίκας. Παραδείγματος χάρη, ένα άτομο με θηλυκά γεννητικά όργανα, με βαθιά φωνή καιμε γένια ίσως έχει δυσκολία να ορίσει την ταυτότητα μετην οποία θα αυτοπροσδιοριστεί. Μία έρευνα αποδεικνύει ότι ένα στα 100 άτομα ίσως έχει ίντερσεξ χαρακτηριστικά. Ίντερσεξ φαινόμενα δεν παρουσιάζονται μόνο στους ανθρώπους.
↑Sexual Orientation and Gender Expression in Social Work Practice, edited by Deana F. Morrow and Lori Messinger (2006, ISBN 0231501862), page 8: "Gender identity refers to an individual's personal sense of identity as masculine or feminine, or some combination thereof."
↑V. M. Moghadam, Patriarchy and the politics of gender in modernising societies, in International Sociology, 1992: "All societies have gender systems."
↑Carlson, Neil R.; Heth, C. Donald (2009), «Sensation», Psychology: the science of behaviour (4th έκδοση), Toronto, Canada: Pearson, σελ. 140–141, ISBN9780205645244
↑Jack David Eller, Culture and Diversity in the United States (2015, ISBN 1317575784), page 137: "most Western societies, including the United States, traditionally operate with a binary notion of sex/gender"
↑A few authorities say it forms between ages 3-4 rather than precisely at age 3, e.g. George J. Bryjak and Michael P. Soraka, Sociology: Cultural Diversity in a Changing World (ed. Karen Hanson), Allyn & Bacon, 1997; 209-245
↑E. Coleman, Developmental stages of the coming out process, in Journal of homosexuality, 1982: "Core gender and sex-role identities are well-formed by the age of 3 (Money & Ehrhardt, 1972). This is believed because attempts to reassign gender identity after age 3 result in further gender dysphoria."
↑ 12,012,1J. A. Kleeman, The establishment of core gender identity in normal girls. I.(a) Introduction;(b) Development of the ego capacity to differentiate, in the Archives of Sexual Behavior, 1971: "Though gender identity formation continues into young adulthood and core gender identity establishment extends into the fourth year and possibly longer, core gender identity is fairly firmly formed by age 3[.]"
↑Stein MT, Zucker KJ, Dixon SD. December, 1997. "Gender Identity", The Nurse Practitioner. Vo. 22, No. 12, P. 104
↑Martin, C.; Ruble, D. (2004). «Children's Search for Gender Cues Cognitive Perspectives on Gender Development». Current Directions in Psychological Science13 (2): 67–70. doi:10.1111/j.0963-7214.2004.00276.x.