Φρίσιοι

Οおみくろんιいおた Φρίσιοι είναι γερμανικός λαός. Τον 1οおみくろん μみゅー.Χかい. αιώνα, μαθαίνουμε από τους Ρωμαίους ότι κατοικούσαν τたうηいーたνにゅー παράλια χώρα μεταξύ τたうωおめがνにゅー ποταμών Σκάλδιου κかっぱαあるふぁιいおた Έμς. Τたうοおみくろん πιθανότερο είναι ότι ήταν πολύ περισσότερο εξαπλωμένοι κかっぱαあるふぁιいおた κατοικούσαν τους ολλανδικούς νομούς Ζηλανδίας, Βορείου κかっぱαあるふぁιいおた Νοτίου Ολλανδίας κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーたνにゅー Πρωσική ανατολική Φρισία, καθώς κかっぱαあるふぁιいおた σειρά νησιών κατά μήκος τたうωおめがνにゅー ακτών της Βόρειας Θάλασσας.

Ιστορία

Μεταξύ τたうοおみくろん 400 πぱい.Χかい κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん 200 πぱい.Χかい. ξεκίνησε νにゅーαあるふぁ υφίσταται ένας πρωτοφρισικός πολιτισμός. Όταν ήρθαν οおみくろんιいおた Ρωμαίοι σしぐまτたうαあるふぁ εδάφη τους, στις ακτές της Βόρειας Θάλασσας, τους συνάντησαν κかっぱαあるふぁιいおた τους αποκάλεσαν Frisii (Φρίσιους). Στις αρχές τたうοおみくろんυうぷしろん 1οおみくろんυうぷしろん αあるふぁιいおた. μみゅー.Χかい. οおみくろんιいおた Ρωμαίοι ήρθαν σしぐまεいぷしろん επαφή μみゅーεいぷしろん τους Φρίσιους κかっぱαあるふぁιいおた περίμεναν γρήγορα νにゅーαあるふぁ τους υποτάξουν. Οおみくろんιいおた Φρίσιοι αποτελούσαν όμως γερμανικό λαό οおみくろん οποίος αγαπούσε πολύ τたうηいーたνにゅー ελευθερία τたうοおみくろんυうぷしろん κかっぱαあるふぁιいおた έτσι αντιστάθηκαν σφοδρά. Ωστόσο, τたうοおみくろん 12 μみゅー.Χかい. κατέφεραν νにゅーαあるふぁ τους νικήσουν κかっぱαあるふぁιいおた τους υπέταξαν σしぐまτたうοおみくろん Ρろーωおめがμみゅーαあるふぁἱκό ζυγό. Οおみくろんιいおた Φρίσιοι έμειναν υπό τたうηいーた διαταγή τους μέχρι τたうοおみくろん 28 μみゅー.Χかい., οπότε κかっぱιいおた επαναστάτησαν, επειδή εξεγέρθηκαν ενάντια στις πιέσεις Ρωμαίου αξιωματικού. Οおみくろんιいおた Ρωμαίοι κατάφεραν νにゅーαあるふぁ τους υποτάξουν κかっぱαあるふぁιいおた πάλι, αλλά οおみくろんιいおた Φρίσιοι επαναστάτησαν εいぷしろんκかっぱ νέου κかっぱαあるふぁιいおた τελικά κέρδισαν τたうηいーたνにゅー αυτονομία τους. Αργότερα αναφέρονται σしぐまαあるふぁνにゅー πειρατές κかっぱαあるふぁιいおた έμποροι. Είναι πιθανό ότι μερικοί από αυτούς ακολούθησαν τους Άγγλους κατά τたうηいーたνにゅー εισβολή τους σしぐまτたうηいーた Μεγάλη Βρετανία.

Είναι σημαντικό νにゅーαあるふぁ διαφοροποιήσουμε τους σημερινούς Φρίσιους από τους Frisii. Οおみくろんιいおた αρχαίοι Frisii αναμείχθηκαν μみゅーεいぷしろん άλλους συγγενείς κかっぱαあるふぁιいおた κοντινούς λαούς (όπως οおみくろんιいおた Άγγλοι κかっぱαあるふぁιいおた οおみくろんιいおた Σάξονες) κかっぱαあるふぁιいおた έτσι έγινε οおみくろん σημερινός πληθυσμός τたうωおめがνにゅー Φρισίων. Ωστόσο έχουν (κρατήσει) μみゅーιいおたαあるふぁ ξεχωριστή γλώσσα κかっぱαあるふぁιいおた ταυτότητα, ηいーた οποία τους διαφοροποιεί στις σημερινές χώρες στις οποίες βρίσκεται τたうοおみくろん φρίσικο έδαφος.

Εκχριστιανισμός

Οおみくろんιいおた κάτοικοι της δυτικής Φρισίας δέχθηκαν τたうοおみくろんνにゅー 6οおみくろん αιώνα μみゅー.Χかい. τたうοおみくろんνにゅー χριστιανισμό, ενώ της ανατολικής πολύ αργότερα. Τたうοおみくろん 716, οおみくろん Άγιος Βονιφάτιος (672 – 754), άγιος προστάτης της Γερμανίας, στάλθηκε από τους Γερμανούς σしぐまεいぷしろん αποστολή σしぐまτたうηいーたνにゅー Φρισία, προκειμένου νにゅーαあるふぁ εκχριστιανίσει τους κατοίκους της. Τたうοおみくろん έργο τたうοおみくろんυうぷしろん ήταν δύσκολο γιατί έπρεπε νにゅーαあるふぁ συνεννοηθεί μαζί τους μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー παλιά Αγγλική τους διάλεκτο. Εκείνοι λάτρευαν τたうηいーたνにゅー αιωνόβια βελανιδιά, ιερό δέντρο τたうοおみくろんυうぷしろん θεού Θしーたωおめがρろー, πάνω σしぐまτたうηいーたνにゅー οποία έκαναν θυσίες.

Θέλοντας νにゅーαあるふぁ ορίσει στους κατοίκους τたうοおみくろん τέλος μιας εποχής, οおみくろん Βονιφάτιος άρχισε νにゅーαあるふぁ τたうηいーたνにゅー πριονίζει. Τότε φύσηξε ένας δυνατός άνεμος κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーたνにゅー ξερίζωσε. Αυτό οおみくろんιいおた Φρίσιοι τたうοおみくろん θεώρησαν σしぐまαあるふぁνにゅー θαύμα κかっぱαあるふぁιいおた μεταστράφηκαν ομαδικά σしぐまτたうοおみくろんνにゅー χριστιανισμό. Σしぐまτたうηいーたνにゅー θέση της βελανιδιάς φύτρωσε αργότερα ένα έλατο, τたうοおみくろん οποίο οおみくろんιいおた χριστιανοί καθόρισαν σしぐまαあるふぁνにゅー τたうοおみくろん ευλογημένο δέντρο, μみゅーεいぷしろん αποτέλεσμα νにゅーαあるふぁ τたうοおみくろん τιμούν σしぐまτたうηいーたνにゅー εορτή γέννησης τたうοおみくろんυうぷしろん Χριστού. Αργότερα, σしぐまεいぷしろん μみゅーιいおたαあるふぁ από τις αποστολές τたうοおみくろんυうぷしろん σしぐまτたうηいーたνにゅー Φρισία, οおみくろん Βονιφάτιος συνελήφθη από εναπομείναντες Φρίσιους παγανιστές κかっぱαあるふぁιいおた θανατώθηκε μみゅーεいぷしろん βασανιστήρια σしぐまτたうοおみくろん Ντόκουμ.

Κατάκτηση

Οおみくろん Κάρολος Μαρτέλος τους υπέταξε κかっぱαあるふぁιいおた οおみくろん Καρλομάγνος ολοκλήρωσε τたうηいーたνにゅー κατάκτηση τους. Πぱいαあるふぁρろー' όλα αυτά, οおみくろんιいおた Φρίσιοι διατήρησαν κάποιες ελευθερίες, καθώς κかっぱαあるふぁιいおた τたうαあるふぁ ήθη κかっぱαあるふぁιいおた έθιμά τους. Πολλά από τたうαあるふぁ έθιμά τους διατηρούνται κかっぱαあるふぁιいおた σήμερα, αあるふぁνにゅー κかっぱαあるふぁιいおた σしぐまεいぷしろん ορισμένα μέρη έχουν αναμειχθεί μみゅーεいぷしろん άλλους γερμανικούς λαούς.

Από τたうοおみくろんνにゅー 14οおみくろん αιώνα κかっぱαあるふぁιいおた μετά, ηいーた χώρα περιήλθε διαδοχικά σしぐまτたうηいーたνにゅー Πρωσία, σしぐまτたうηいーたνにゅー Ολλανδία, σしぐまτたうηいーた Γαλλία, σしぐまτたうοおみくろん Ανόβερο κかっぱαあるふぁιいおた τέλος πάλι σしぐまτたうηいーたνにゅー Πρωσία (1866 μみゅー.Χかい.).

Φρισική γλώσσα

Ηいーた φρισική γλώσσα ανήκει σしぐまτたうηいーたνにゅー ομάδα τたうωおめがνにゅー δυτικογερμανικών γλωσσών κかっぱαあるふぁιいおた είναι συγγενής μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー αγγλική γλώσσα. Πぱいιいおたοおみくろん συγκεκριμένα, αποτελεί διάμεσο μεταξύ της αγγλικής κかっぱαあるふぁιいおた της παλαιοσαξονικής. Κύριο χαρακτηριστικό της είναι ηいーた μετατροπή τたうοおみくろんυうぷしろん k ή q κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんυうぷしろん g σしぐまεいぷしろん «τς» πぱいρろーιいおたνにゅー τたうοおみくろん e κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん i. Έχουν βρεθεί κείμενα γραμμένα σしぐまτたうηいーた γλώσσα αυτή από τたうοおみくろんνにゅー 10οおみくろん αιώνα μみゅー.Χかい. Τたうαあるふぁ πρώτα μνημεία της ανήκουν σしぐまτたうοおみくろんνにゅー 14οおみくろん κかっぱαあるふぁιいおた 15οおみくろん αιώνα κかっぱαあるふぁιいおた αποτελούν επίσημα έγγραφα κかっぱαあるふぁιいおた μεταφράσεις νόμων. Τον 15οおみくろん αιώνα άρχισε μみゅーιいおたαあるふぁ κίνηση γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー αναζωογόνηση της γλώσσας κかっぱαあるふぁιいおた σχηματίστηκε μみゅーιいおたαあるふぁ εταιρεία γλωσσικών κかっぱαあるふぁιいおた ιστορικών μελετών. Παρόλο πぱいοおみくろんυうぷしろん ηいーた φρισική παλαιότερα μιλιόταν από μみゅーιいおたαあるふぁ πολυπληθή φυλή, σήμερα δでるたεいぷしろんνにゅー είναι παρά μみゅーιいおたαあるふぁ διάλεκτος πぱいοおみくろんυうぷしろん τείνει μάλιστα νにゅーαあるふぁ εκλείψει.

Σήμερα, σしぐまτたうηいーたνにゅー επαρχία Φρίσλαντ της Ολλανδίας, περίπου 440.000 άτομα μιλούν τたうηいーた φρισική. Από αυτούς, περίπου 350.000 τたうηいーたνにゅー δηλώνουν ως μητρική τους γλώσσα. Επίσης γράφεται από μερικούς ποιητές κかっぱαあるふぁιいおた λογογράφους.

Πηγές

• Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό «Ελευθερουδάκης», έκδοση 1931, τたう. 12ος, σしぐま. 709.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά μみゅーεいぷしろん τたうοおみくろん θέμα People of Friesland σしぐまτたうοおみくろん Wikimedia Commons