Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές.Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Γιατη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|5|05|2024}}
Τοχαλάζι είναι μια μορφή υετού, που αποτελείται από κομμάτια πάγου, μορφής σφαιριδίων ή άλλων σχημάτων, που ονομάζονται χαλαζόκοκκοικαι πέφτουν κατά τη διάρκεια καταιγίδων, από μεγάλα καταιγιδοφόρα σύννεφα (σωρειτομελανίες). Όταν κατά την χαλαζόπτωση πέφτουν τεράστιες ποσότητες χαλαζόκοκκων μεγάλου μεγέθους καιβάρους (φαινόμενο που μπορεί να κρατήσει από 1 έως αρκετά λεπτά), τότε το φαινόμενο αναφέρεται ως χαλαζοθύελλα (hailstorm).[1]
Το χαλάζι εμφανίζεται όταν ηυγρασία της ατμόσφαιρας συμπυκνώνεται πάνω σεσκόνη ή άλλα κέντρα συμπύκνωσης, τα οποία μπορεί να είναι κρύσταλλοιπάγου, ενώ ηθερμοκρασία είναι κάτω από τους 0° βαθμούς Κελσίου. Οι μικροί πυρήνες των κόκκων που σχηματίζονται κατ' αυτό τον τρόπο μεγαλώνουν γρήγορα, καθώς ητάση των κορεσμένων ατμών πάνω από τον πάγο είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη πάνω από νερό. Οι κόκκοι μπορούν να μεγαλώσουν και άλλο, καθώς ηλανθάνουσα θερμότηταπου απελευθερώνεται από την στερεοποίηση του νερού λιώνει το εξωτερικό περίβλημα, κάτι που επιτρέπει τη συνένωση κόκκων μεταξύ τους. Όταν ο χαλαζόκοκκος γίνει αρκετά βαρύς ώστε ναμην παρασύρεται απ' τονάνεμοκαιναμην μπορεί να συγκρατηθεί από τα ανοδικά ρεύματα που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια των καταιγίδων, πέφτει προς το έδαφος. Πρακτικώς, όσο ισχυρότερα είναι τα ανοδικά ρεύματα που συγκρατούν μέσα στασύννεφα τους χαλαζόκοκκους γιαναμην πέσουν, όσο αυτοί συνεχίζουν να κερδίζουν σε μέγεθος, τόσο μεγαλύτεροι θα είναι οι τελικοί χαλαζόκοκκοι πουθα παραχθούν.
Κάθε κρύσταλλος πάγου άνω των 5 χιλιοστών, ονομάζεται επίσημα χαλαζόκοκκος (hailstone).[2]Οι χαλαζόκοκκοι μπορεί να φτάσουν σε διάμετρο τα 15 εκατοστά καινα ξεπεράσουν σεβάροςτα 0,5 κιλά.[3] Συνήθως όμως έχουν μέγεθος από μερικά χιλιοστά μέχρι μερικά εκατοστά, αλλά σπανιότατα μπορεί να φτάσουν καιστο μέγεθος μπάλας τουτένις ή και ακόμα μεγαλύτερα μεγέθη και τότε χρησιμοποιείται συχνά ο όρος χαλαζόκοκκος-τέρας (οι μεγαλύτεροι χαλαζόκοκκοι στην ιστορία έχουν φτάσει διαμέτρους έως και 15 - 20 εκατοστά και βάρος έως και 1 κιλό). Το σχήμα τους εξαρτάται από τον τρόπο που στριφογυρίζουν μέσα στασύννεφαπριν πέσουν στην επιφάνεια της Γης. Συνήθως είναι σχεδόν σφαιρικό ή ελλειπτικό σαν μικρού αυγού ή μερικές φορές σαν μικρού αχλαδιού. Κατά καιρούς πάντως, έχουν πέσει και χαλαζόκοκκοι με αγκαθωτές προεξοχές, όπως αυτός στη διπλανή φωτογραφία.
Το χαλάζι προκαλεί συχνά εκτεταμένες καταστροφές σε καλλιέργειες, αυτοκίνητα, αεροσκάφηκαι γυάλινες κατασκευές, ιδιαίτερα όσες έχουν γυάλινες οροφές, όπως ταθερμοκήπια. Σπανιότερα έχουν αναφερθεί ακόμα και θάνατοι ανθρώπων που εκτέθηκαν σε πολύ έντονη χαλαζόπτωση, λόγω θανατηφόρων κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων. Μία ιδιαίτερα γνωστή καταστροφική χαλαζόπτωση έπληξε τοΜόναχο της Γερμανίας στις 12 Ιουλίου 1984, προκαλώντας μεγάλες καταστροφές, ιδίως στα αυτοκίνητα. Επιπροσθέτως, όταν πέφτουν μεγάλες ποσότητες χαλαζόκοκκων αλλά μικρού μεγέθους, προκαλούν ξαφνική επικίνδυνη ολισθηρότητα στο οδόστρωμα, με συχνή πρόκληση τροχαίων, καθώς δημιουργείται μεγαλύτερη ολισθηρότητα στο οδόστρωμα ακόμα και από αυτή που δημιουργείται μετοχιόνι.
Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί μέθοδοι ανίχνευσης τωνκαταιγίδωνπου μπορούν να προκαλέσουν χαλαζόπτωση, με χρήση ραντάρκαιμετεωρολογικών δορυφόρων, πρακτικώς όμως είναι δύσκολο να υπάρξει εκτων προτέρων εκτίμηση πόσο βαρύ θα είναι το χαλάζι καισεποιο σημείο θα χτυπήσει.
↑«Hailstorm». Glossary of Meteorology. American Meteorological Society. 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2009.
↑«Hail». Glossary of Meteorology. American Meteorological Society. 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2009.
↑«Aggregate hailstone». National Severe Storms Laboratory, National Oceanic and Atmospheric Administration. 23 Απριλίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2009.