ΤοBTR-40 (БТР, από Бронетранспортёр, ή Bronetransporter, κυριολεκτικά "θωρακισμένος μεταφορέας") είναι ένα σοβιετικόμη αμφίβιο, τροχοφόρο τεθωρακισμένο όχημα μεταφοράς προσωπικούκαι αναγνωριστικό όχημα. Συχνά αναφέρεται ως Sorokovka στη σοβιετική υπηρεσία. Είναι επίσης το πρώτο σοβιετικό τέτοιο όχημα μαζικής παραγωγής. Το όχημα τελικά αντικαταστάθηκε στον ρόλο τουστην υπηρεσία από τοBTR-152καιστο ρόλο του ανιχνευτή αυτοκινήτου από τοBRDM-1.
Η ανάπτυξη του BTR-40 ξεκίνησε στις αρχές του 1947 στο γραφείο σχεδιασμού της Gorkovsky Avtomobilny Zavod (Εργοστάσιο αυτοκινήτων στοΓκόρκι) υπό την ηγεσία του VA Dedkov. Η ιδέα ήταν ένας διάδοχος του θωρακισμένου αυτοκινήτου BA-64B που σταμάτησε να παράγεται το 1946. Η ομάδα σχεδιασμού περιλάμβανε επίσης τους LW Kostikin και PI Muziukin. Δύο πρωτότυπα που ονομάστηκαν BTR-141 ολοκληρώθηκαν το 1947. Το πρώτο ήταν οπλισμένο με δύο ομοαξονικά 14,5 mm βαρέα πολυβόλα KPVT σε περιστρεφόμενη βάση που προστατεύονταν από πλάκα θωράκισης στο μπροστινό μέρος καιστα πλάγια. Το δεύτερο δεν είχε σταθερό οπλισμό. Κανένα από τα δύο δεν έγινε δεκτό για υπηρεσία. Το 1950 κατασκευάστηκαν δύο νέα πρωτότυπα. Αυτά είχαν διαφορετικό σχήμα θωράκισης συμπεριλαμβανομένης μιας όρθιας πίσω θωράκισης. Και πάλι ένα πρωτότυπο δεν είχε σταθερό οπλισμό καιτο δεύτερο ήταν οπλισμένο με δύο ομοαξονικά 14,5 mm βαρέα πολυβόλα KPVT. Αυτά έγιναν δεκτά σε χρήση ως BTR-40 και BTR-40A αντίστοιχα.
Τα μειονεκτήματα του οχήματος, όπως οι κακές επιδόσεις τουστην οδήγηση σε ανώμαλους δρόμους καιτα προβλήματα μετη διέλευση υδάτινων εμποδίων, ανάγκασαν την ομάδα σχεδιασμού να παράγει, στα τέλη του 1954, αυτό που σχεδιαζόταν να είναι μια αμφίβια παραλλαγή του BTR-40. Έλαβε την ονομασία BTR-40P (μετο «P» να σημαίνει plavayushchiy – «πλωτό»). Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας σχεδιασμού, το όχημα απομακρύνθηκε από την αρχική ιδέα τουκαι έγινε ένα αμφίβιο θωρακισμένο αυτοκίνητο ανιχνευτών. Έλαβε μια νέα ονομασία, BRDM.
Ο σχεδιασμός του BTR-40 βασίστηκε στο τετρακίνητο φορτηγό GAZ-63το οποίο τέθηκε σε παραγωγή το 1946.[1][1]Ο σχεδιασμός διέθετε ένα αυτοφερόμενο αμάξωμα που ήταν ένα νέο χαρακτηριστικό στα σοβιετικά οχήματα. Η αμάξωμα έχει δύο πλαϊνές πόρτες γιατον κυβερνήτη καιτον οδηγό καιμια πίσω πόρτα. Το όχημα μπορεί να μεταφέρει έως και οκτώ πλήρως εξοπλισμένους στρατιώτες ή 1 τόνο φορτίου.[2]
Η θωράκιση του BTR-40 είναι από το 6 χιλ έως 8 χιλ. πάχος πουτου παρέχει προστασία από πυρά φορητών όπλωνκαιτα θραύσματα οβίδων της εποχής του, αλλά δεντο προστατεύει από σύγχρονα θραύσματα πυροβολικού και πυρά πολυβόλων 0,50 διαμετρήματος. Τα ελαστικά της σειράς BTR-40 δεν προστατεύονται από θωράκιση. Είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε διάτρηση από φωτιά κάθε είδους. Το όχημα δεν έχει οροφή και συνήθως καλύπτεται με μουσαμά γιατην προστασία του πληρώματος, του μεταφερόμενου φορτίου ή των στρατευμάτων από τη βροχή καιτο χιόνι. Ωστόσο, αυτό το κάνει ναμην μπορεί να τοποθετήσει κανένα από τα πολυβόλα SGMB.[2]
Η παραλλαγή APC δεν έχει μόνιμο οπλισμό, αλλά έχει βάσεις για τρεις 7.62 mm μεσαία πολυβόλα SGMB, ένα στο μπροστινό μέρος του θαλάμου του στρατεύματος καιτα άλλα δύο στα πλάγια. Το όχημα διαθέτει επίσης δύο θυρίδες βολής και στις δύο πλευρές του κύτους που επιτρέπουν σε έως και τέσσερις στρατιώτες να χρησιμοποιούν τα όπλα τους ενώ προστατεύονται από την πανοπλία του APC.
Όπως το φορτηγό GAZ-63 στο οποίο βασίζεται, έτσι καιτο BTR-40 έχει τετρακίνηση. Το πλαίσιο, ωστόσο, είναι πιο κοντό σε σύγκριση μετο GAZ-63. Το μόνο άλλο πράγμα που διακρίνει το πλαίσιο του BTR-40 από αυτό του GAZ-63 είναι τα πρόσθετα αμορτισέρ. Το BTR-40 έχει επίσης πιο ισχυρό κινητήρα. Η γωνία στροφής είναι 7,5 m.
Το BTR-40 κατασκευάστηκε στο Gorkovsky Avtomobilny Zavod (Εργοστάσιο οχημάτων στοΓκόρκι) από το1950 έως το1960. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά δημόσια στη στρατιωτική παρέλαση στη Μόσχα το 1950. Εκδόθηκε στον Κόκκινο Στρατό το 1950 και χρησιμοποιήθηκε σε ρόλους APC, αναγνώρισης και διοίκησης. Μετά από αρκετά χρόνια υπηρεσίας, έγινε φανερό ότι δεν ταίριαζε στο σύγχρονο πεδίο μάχης. Αντικαταστάθηκε από τοBTR-152.
Το BTR-40 άρχισε να τίθεται σε υπηρεσία με δύο άλλα μέλη του Συμφώνου της Βαρσοβίας στα τέλη του 1949, δηλαδή τηνΑνατολική ΓερμανίακαιτηνΠολωνία, όπου χρησιμοποιήθηκε ως τυπικό APC μέχρι να διατεθούν πιο προηγμένα οχήματα όπως το BTR-152. Τα τελευταία BTR-40 αποσύρθηκαν από τις χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Το όχημα πωλήθηκε επίσης σε πολλές αραβικές και αφρικανικές χώρες στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και στις αρχές της δεκαετίας του 1960.
ΗΛαϊκή Δημοκρατία της Κίνας (ΛΔΚ), είχε αναπτύξει ένα αντίγραφο του BTR-40 που ονομαζόταν Type 55. Είναι άγνωστο πόσα από αυτά τα οχήματα τέθηκαν σε υπηρεσία μετην PLA. Το όχημα εξήχθη επίσης στηΒόρεια Κορέα, πιθανώς ως μέρος ενός προγράμματος στρατιωτικής βοήθειας κατά τη διάρκεια τουΠολέμου της Κορέας, όπου είδε μάχη για πρώτη φορά.[2][3] Χρησιμοποιήθηκε αργότερα από τον στρατό τουΒορείου Βιετνάμ κατά τη διάρκεια τουπολέμου του Βιετνάμ.
Το BTR-40 είδε επίσης υπηρεσία μάχης κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου στηΒόρεια Υεμένη, κατά τη διάρκεια του οποίου τουλάχιστον ένα τέτοιο όχημα αιχμαλωτίστηκε από τους Αιγύπτιους από τους βασιλικούς αντάρτες.[4]
GAZ
