Παιδιά σε ένα δωμάτιο SnoezelenΔωμάτιο για θεραπεία Snoezelen σε σπίτι ομάδας ατόμων με αναπτυξιακή αναπηρία στην Ολλανδία
ΤοSnoezelen ή ελεγχόμενο πολυαισθητηριακό περιβάλλον (αγγλιστί controlled multisensory environment, MSE) είναι μια θεραπεία για άτομα μεαυτισμόκαι άλλες αναπτυξιακές αναπηρίες, άνοια ή εγκεφαλική βλάβη. Συνίσταται στην τοποθέτηση του ατόμου σε ένα καταπραϋντικό περιβάλλον με ερεθίσματα, που ονομάζεται «δωμάτιο Snoezelen». Αυτά τα δωμάτια είναι ειδικά σχεδιασμένα γιανα προσφέρουν ερεθίσματα σε διάφορες αισθήσεις, χρησιμοποιώντας εφέ φωτισμού, χρώμα, ήχους, μουσική, αρώματα κ.λπ.. Ο συνδυασμός διαφορετικών υλικών σε έναν τοίχο μπορεί να εξερευνηθεί χρησιμοποιώντας τηναπτική αίσθησηκαιτο δάπεδο μπορεί να προσαρμοστεί γιανα τονώσει την αίσθηση της ισορροπίας. Το άτομο συνοδεύεται συνήθως από βοηθό ή θεραπευτή.
Αναπτυγμένα στηνΟλλανδίατη δεκαετία του 1970, τα δωμάτια Snoezelen (snoezelroom) έχουν καθιερωθεί σε ιδρύματα σε όλο τον κόσμο και είναι ευρέως διαδεδομένα ιδιαίτερα στηΓερμανία, όπου υπάρχουν περισσότερα από 1.200.
Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το Snoezelen είναι αποτελεσματικό γιατη θεραπεία της άνοιας. [1]
Ο όρος "Snoezelen" (προφέρεται [ˈsnuzələ(n)] ) είναι ένας νεολογισμόςο οποίος σχηματίζεται από ένα μείγμα τωνολλανδικών λέξεων "snuffelen" ('χουχουλιάζω, μυρίζω') και "doezelen" ('γλαρώνω, λαγοκοιμάμαι'). [2]
Ιδανικά, το Snoezelen είναι μιαμη κατευθυντική θεραπεία, που ελέγχεται από τον εξυπηρετούμενο και όχι από τον θεραπευτή. Μπορεί να προγραμματιστεί γιανα παρέχει μια πολυαισθητηριακή εμπειρία ή μία μοναδική αισθητηριακή εστίαση, απλώς προσαρμόζοντας τον φωτισμό, την ατμόσφαιρα, τους ήχους και τις υφές στις συγκεκριμένες ανάγκες του ατόμου τη στιγμή της χρήσης. Δεν υπάρχει επίσημη εστίαση στο θεραπευτικό αποτέλεσμα—η εστίαση είναι να βοηθηθούν οι χρήστες να αποκομίσουν τη μέγιστη ευχαρίστηση από τη δραστηριότητα στην οποία εμπλέκονται αυτοί καιο διευκολυντής. Ένα πλεονέκτημα της θεραπείας Snoezelen είναι ότι δεν βασίζεται στη λεκτική επικοινωνία και μπορεί να είναι ευεργετική για άτομα μεαυτισμό χαμηλής λειτουργικότητας, καθώς μπορεί να παρέχει ερεθίσματα σε όσους διαφορετικά θα ήταν σχεδόν αδύνατο να προσεγγιστούν.
Η θεραπεία Snoezelen σχετίζεται μετην αλληλεξάρτηση τόσο του χώρου (το φυσικό περιβάλλον) όσο και της «πελατο-κεντρικής» προσέγγισης του ασκούμενου (το ανθρώπινο περιβάλλον). Το ειδικά σχεδιασμένο αισθητηριακό φυσικό περιβάλλον μαζί μετη συμβολή του «επαγγελματία που παρέχει τη δυνατότητα» προκαλεί αλλαγές στη διέγερση επηρεάζοντας τη διαδικασία χαλάρωσης, μειώνοντας το άγχος/πόνο (τόσο σωματικό όσο και συναισθηματικό). [3] Στοχεύει στη μεγιστοποίηση των δυνατοτήτων ενός ατόμου να επικεντρωθεί στην ελεύθερη βούλησή τουκαινα εμπλακεί σε ένα κινητήριο ερέθισμα (αντικείμενο, δραστηριότητα ή άτομο) και ως εκ τούτου να βελτιώσει την επικοινωνία καιτη λειτουργία.
Οι καθοριστικές αρχές του ελεγχόμενου πολυαισθητηριακού περιβάλλοντος (MSE) βοηθούν τον επαγγελματία να εστιάσει την προσοχή στα βασικά στοιχεία αυτής της προσέγγισης. Αυτές οι αρχές είναι οι εξής:
Η εμπειρία λαμβάνει χώρα σε ένα συγκεκριμένο φυσικό περιβάλλον.
Η στάση των επαγγελματιών είναι «πελατο-κεντρική».
Τα ερεθίσματα πρέπει να ελέγχονται σύμφωνα με τις ανάγκες του "πελάτη".
Το ελεγχόμενο πολυαισθητηριακό περιβάλλον (MSE) είναι ένα μέσο επικοινωνίας.
Το αισθητηριακό περιβάλλον δεν είναι ούτε θετικό ούτε αρνητικό.
Ο ασκών την παρέμβαση βασίζεται στην άποψη του "πελάτη". (Shapiro, 2010)
Η έρευνα σχετικά μετα οφέλη της θεραπείας Snoezelen είναι σπάνια, με ποικίλα σχέδια μελέτης.[1][4]
Μια μικρή ερευνητική μελέτη που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες συνέκρινε τη συμπεριφορά εννέα ενηλίκων πελατών με αυτισμό χαμηλής λειτουργικότητας τόσο στο περιβάλλον της τάξης όσο καιτου δωματίου Snoezelen. Ανκαιτα μεμονωμένα αποτελέσματα διέφεραν, η μελέτη υποστήριξε μια κατά 50% μείωση της αγωνίας και της στερεοτυπικής συμπεριφοράςκαιμια κατά 75% λιγότερη επιθετικότητα και αυτοτραυματισμό στο περιβάλλον του Snoezelen.
Το 2021, άνοιξαν πολλά δωμάτια Snoezelen στηνΠορτογαλία. Το πρώτο δωμάτιο Snoezelen άνοιξε γιατο κοινό στην περιοχή τουΑλγκάρβε. Δημιουργήθηκε από τον φιλανθρωπικό οργανισμό Espiral de Vontades πουτο 2017 ξεκίνησε τη θεραπευτική αγωγή για ηλικιωμένους. Το δωμάτιο έτυχε θετικής υποδοχής. [5]Το επόμενο δωμάτιο δημιουργήθηκε στο Póvoa de Santa Iria από το Senior Club. Το δοκίμασαν για ένα μήνα πριντο αποκαλύψουν στο κοινό, και επίσης έτυχε καλής υποδοχής από τους ασθενείς. Χρησιμοποιείται γιανα ηρεμήσει ασθενείς με άνοια, καθώς καιγιατην απελευθέρωση του άγχους από τους ασθενείς ως αποτέλεσμα των περιορισμών (lockdown) λόγω COVID-19 . [6]
↑Lancioni GE, Cuvo AJ, O'Reilly MF. Snoezelen: an overview of research with people with developmental disabilities and dementia. Disabil Rehabil. 2002; 24: 175-84. PubMed
