Kalipso (luno)
|
Por samtitola artikolo vidu la paĝon Kalipso. |
| Kalipso | |
| Natura satelito de Saturno (XIV) | |
.svg) astronomia simbolo
| |
 | |
| satelito de Saturno • regula satelito | |
|---|---|
| Oficiala nomo | Saturno XIII |
| Aliaj nomoj | S/1980 S 25 vd |
| Astronomia simbolo | vd
|
| Nomita laŭ | Kalipso vd |
| Malkovro | |
| Malkovrintoj | Dan Pascu, P. Kenneth Seidelmann, William A. Baum, Douglas Currie |
| Dato de malkovro | 13-a de marto 1980[1] |
| Loko de malkovro | Usono |
| Unua superflugo | Voyager 2 (25-a de aŭgusto 1981)[2] |
| Orbitaj ecoj | |
| Granda duonakso | 294 619 km |
| Discentreco | 0 |
| Klinangulo | 1,56° |
| Periodo | 1,888 tago |
| Fizikaj ecoj | |
| Diametro | 30 × 23 × 14 km |
| Maso - Denso - Surfaca falakcelo - Liberiga rapido |
3,6 × 1015 kg 1 × 103 kg/m3 ~0,0027 m/s2 ~7 m/s |
| Rotacia periodo | kaptita rotacio |
| Aksa kliniteco | 0 |
| Atmosferaj kaj surfacaj ecoj | |
| Surfaca premo | 0 |
| Surfaca temperaturo | 75 K |
| Albedo Geometria albedo |
0,7 1,34 vd |
| Observaj ecoj | |
| Videbla magnitudo | 18 |
Kalipso estas unu el la naturaj satelitoj de Saturno. Ĝi sekvas la saman orbiton kiel Tetiso.
Malkovro[redakti | redakti fonton]
Malkovris ĝin per teleskopo Dan Pascu, P. Kenneth Seidelmann, William A. Baum kaj Douglas Currie en la United States Naval Observatory, situejo de Flagstaff; kaj maldaŭre nomata S/1980 S 25.
Sekvantajn monatojn, oni faris de ĝi plurajn observojn kun nomoj S/1980 S 29, S/1980 S 30[3], S/1980 S 32[4], kaj S/1981 S 2[5].
Ecoj[redakti | redakti fonton]
Orbito[redakti | redakti fonton]
En 1980, Seidelmann kaj al.[6] montris ke Kalipso situas en la punkto de Lagrange L5 de la sistemo Tetiso - Saturno, tie estas sur la sama orbito, kun malfruo de 60° (aŭ 1/6 da orbito). Tia punkto estas foje nomata "Troja punkto", pro tio, Kalipso[7] estas dirata troja satelito de Tetiso.
Telesto, alia "troja satelito", sekvas la saman orbiton kaj situas en la punkto de Lagrange L4 de la sistemo Tetiso - Saturno.
Aspekto[redakti | redakti fonton]
Kalipso havas neregulan formon, ĝia denso, 103 kg/m3, pensigas ke ĝi konsistigas el akva glacio. Ĝia surfaco estas hela kaj glata, malriĉa je krateroj, eble pro abrazio far de glaciaj partikloj elĵetitaj de la vulkanoj de Encelado.
Nomo[redakti | redakti fonton]
Ĝi ricevas nomon, aprobita de IAU[8], laŭ tiu de Kalipso, nimfo kaj oceanidino, filino de Oceano kaj Tetiso.
Notoj kaj referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ IAUC 3496: Sats OF SATURN; AM Her (angle): malkovro
- ↑ Kalipso - Voyager 2 (197 000 km malproksime) (angle)
- ↑ IAUC 3549: 1980 WF; Sats OF SATURN; CH Cyg (angle)
- ↑ IAUC 3605: 1981 JD; NEPTUNE APPULSE; Sats OF SATURN (angle)
- ↑ IAUC 3593: Sats OF SATURN; PKS 0735+178 AND 3C 371 (angle)
- ↑ Saturn Satellite Observations and Orbits from the 1980 Ring Plane Crossing (Observoj de saturnaj satelitaj orbitoj je trapaso de la ringa ebeno en 1980) (angle)
- ↑ La lagranĵaj satelitoj de Saturno (el "Techno-Science.net") (france)
- ↑ IAUC 3872: GX 1+4; Sats OF JUPITER AND SATURN (angle)
Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]
- La troja luno Kalipso (el "View of the Solar System") (angle)
- La luno Kalipso (el paĝaro de NASA) (angle)
- Calipso el "Cassini-misio ekvinoksa" Arkivigite je 2010-02-14 per la retarkivo Wayback Machine (angle)
- Kalipso, kuranta antaŭ Tetiso el "The Planetary Society" (angle)
- proksima vido sur Kalipso el "The Planetary Society" Arkivigite je 2010-02-18 per la retarkivo Wayback Machine (angle)
- Kalipso, el la paĝaro de Jean-Michel (france)
- La malgrandaj Saturnaj satelitoj (el "Planète Astronomie") Arkivigite je 2010-04-19 per la retarkivo Wayback Machine (france)
- Tetiso, telesto kaj Kalipso (el "Projekto Luno") (germane)
| ||||||||||||||||||
