1914

1914. urtea
Kronologia
Mendeak	XIX.a • XX.a • XXI.a
Hamarkadak	1890(e)koa • 1900(e)koa • 1910(e)koa • 1920(e)koa • 1930(e)koa
Urteak	1911  • 1912  • 1913 • 1914 • 1915 • 1916 • 1917
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1914 MCMXIV
Ab urbe condita	2667
Armeniar egutegia	1363 ԹՎ ՌՅԿԳ
Bahá'í egutegia	70 – 71
Bengaliar egutegia	1321
Berber egutegia	2864
Egutegi budista	2458
Myanmarko egutegia	1276
Bizantziar egutegia	7422 – 7423
Koptoen egutegia	1630 – 1631
Etiopiar egutegia	1906 – 1907
Hebrear egutegia	5674 – 5675
Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1970 – 1971
Shaka Samvat	1836 – 1837
Kali Yuga	5015 – 5016
Iraniar egutegia	1292 – 1293
Islamiar egutegia	1332 – 1333
Japoniar egutegia	Taishō 3 (大正たいしょう3年ねん)
Korear egutegia	4247
Thailandiar eguzki egutegia	2457
Holozeniar egutegia	11914

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

Euskal Herria

• Lehen ikastola sortu zen.

Mundua

• Ekainaren 28a – Franz Ferdinand Austriako artxidukea eta Sophie Chotek bere emaztea hil zituen serbiar gazte abertzale batek Sarajevon, Lehen Mundu Gerra eragingo zuenaren Uztaileko krisialdiaren hasiera markatuz.
• Uztailaren 28a – Lehen Mundu Gerra hasi zen, Austria-Hungariako inperioak Serbiari gerra deklaratu ondoren.
• Abuztuaren 15a – Panamako kanala ireki zuten eta "Ancon" lurrinezko itsasontzia izan zen igaro zen lehena.
• Urriaren 21a – Pierre Etxeberri izpurarra fusilatu zuen Frantziako armadak, Lehen Mundu Gerran desertatzea egotzita. Desertzio karguengatik fusilatutako lehen euskalduna izan zen, baina ez azkena.

Arte eta kultura

Euskal Herria

• Unamunok Niebla eleberria argitaratu zuen, askoren ustez idazlearen lanik garrantzitsuena.
• Otsailaren 5a – Enarak (gaztelaniaz: Las golondrinas), Jose Maria Usanditzagaren musika eta Gregorio Martínez Sierra eta María Lejarragaren libretoa duen zarzuela estreinatu zen Madrilgo Circo Price antzokian.

Mundua

• Maiatzaren 8a – Paramount pictures zine konpainia sortu zen.

Jaiotzak

Urtarrila

• Urtarrilaren 2a – Kenny Clarke, estatubatuar perkusionista (h. 1985).
• Urtarrilaren 3a – Eduardo Moreiras, galiziar idazlea (h. 1991).
• Urtarrilaren 4a – Jean-Pierre Vernant, frantziar filosofoa eta helenista (h. 2007).
• Urtarrilaren 5a – Brunó Ferenc Straub, Hungariako estatuburua (h. 1996).
• Urtarrilaren 7a – Seberiano Aiastui, apaiz ibiltaria, gipuzkoar apaiz eta misiolaria (h. 2007).
• Urtarrilaren 7a – Taizo Kawamoto, japoniar futbolaria (h. 1985).
• Urtarrilaren 9a – Lucien Bodard, frantziar kazetari eta idazlea (h. 1998).
• Urtarrilaren 11 – Félix Bergèze, lapurtar errugbilaria (h. 2003).
• Urtarrilaren 13a – Jijé, belgikar komikigile eta marrazkilaria (h. 1980).
• Urtarrilaren 14a – Harold Russell, kanadar-estatubatuar militar eta aktorea (h. 2002).
• Urtarrilaren 15a – Etty Hillesum, herbehereetar idazle judua (h. 1943).
• Urtarrilaren 15a – Hugh Trevor-Roper, ingeles historialaria (h. 2003).
• Urtarrilaren 15a – Alberto Ullastres, espainiar politikaria, ekonomista eta legelaria (h. 2001).
• Urtarrilaren 16a – Jose Antonio Garate, gipuzkoar kazetaria (h. 2003).
• Urtarrilaren 17a – Théo Lefèvre, Belgikako 39. lehen ministroa (h. 1973).
• Urtarrilaren 21a – Jean Etxeberri-Aintxart, euskal herritar politikaria eta notarioa, Ipar Euskal Herriko lehen diputatu eta kontseilari nagusi abertzalea (h. 2003).
• Urtarrilaren 26a – José Goñi Gaztanbide, nafar elizgizon, irakasle eta historialaria (h. 2002).
• Urtarrilaren 28a – Salvador Arqueta, bizkaitar futbolaria (h. 1981).
• Urtarrilaren 29a – Shichirō Fukazawa, japoniar idazlea eta musikaria (h. 1987).
• Urtarrilaren 30a – Vittorio Cottafavi, italiar zinemagilea (h. 1998).

Otsaila

• Otsailaren 1a – Iñaki Isasmendi, euskal idazlea eta Itxarkundia batailoiko eusko gudaria (h. 2011).
• Otsailaren 4a – Alfred Andersch, alemaniar idazlea (h. 1980).
• Otsailaren 4a – José Mardones Llorente, arabar futbolaria (h. 1969).
• Otsailaren 4a – Tomás Agirre Etxebeste, Txipia, gipuzkoar futbolaria (h. 1998).
• Otsailaren 5a – William Burroughs, estatubatuar eleberrigilea, saiakeragilea eta gizarte kritikaria, Beat belaunaldiko kidea (h. 1997).
• Otsailaren 5a – Alan Lloyd Hodgkin, ingeles medikua, 1963ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1998).
• Otsailaren 8a – Antonio Vega de Seoane Barroso, gipuzkoar enpresaburu eta ingeniaria, Donostiako alkatea (h. 1988).
• Otsailaren 9a - Maria Oianguren, Txantxote, gipuzkoar hezitzaile eta euskaltzalea, Bergarako lehen ikastolaren sortzailea (h. 2000).
• Otsailaren 10a - Aurora Gómez Urrutia, nafar politikaria, ekintzailea eta komunista (h. 1975).
• Otsailaren 16a – Manolín Fernández, bizkaitar futbolaria (h. 1961).
• Otsailaren 17a – Pêr-Jakez Heliaz, bretoi idazle, olerkari, antzerkigile eta kazetaria (h. 1995).
• Otsailaren 17a – Arthur Kennedy, estatubatuar aktorea (h. 1990).
• Otsailaren 19a – Xosé María Díaz Castro, galiziar idazle eta itzultzailea (h. 1990).
• Otsailaren 20a – Julia de Burgos, Puerto Ricoko idazle eta feminista, uhartearen independentziaren eta giza eskubideen aldekoa (h. 1953).
• Otsailaren 21a – Juan Eraso, nafar musikari eta abesbatza zuzendaria (h. 2002).
• Otsailaren 22a – Renato Dulbecco, italiar-estatubatuar sendagile eta mikrobiologoa, 1975eko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2012).

Martxoa

• Martxoaren 1a – Ralph Ellison, estatubatuar idazlea (h. 1994).
• Martxoaren 2a – Soledad Ortega Spottorno, espainiar filosofoa, editorea eta irakaslea (h. 2007).
• Martxoaren 2a – Alena Mazanik, sobietar partisanoa (h. 1996).
• Martxoaren 2a – Martin Ritt, estatubatuar antzezlea eta zinemagilea (h. 1990).
• Martxoaren 3a – Asger Jorn, danimarkar margolari, eskultore eta egilea (h. 1973).
• Martxoaren 8a – Jakov Zeldovitx, sobietar fisiko teorikoa (h. 1987).
• Martxoaren 9a – Henri Arvon, frantziar ideien-historialaria, anarkismoan eta mugimendu libertarioan aditua (h. 1992).
• Martxoaren 10a – Ernst Brugger, Suitzako presidentea (h. 1998).
• Martxoaren 11 – Álvaro del Portillo, espaniar apezpikua eta Opus Deiko prelatua (h. 1994).
• Martxoaren 13a – Jose Luis Aldecoa, bizkaitar margolari, ingeniari, poeta eta abeslaria (h. 1992).
• Martxoaren 14a – Lee Petty, estatubatuar automobil pilotua (h. 2000).
• Martxoaren 16a – William Westmoreland, estatubatuar jenerala (h. 2005).
• Martxoaren 17a – Juan Carlos Onganía, Argentinako de factoko presidentea (h. 1995).
• Martxoaren 19a – Juan José Pradera, gipuzkoar kazetari eta diplomazialaria (h. 1976).
• Martxoaren 19a – Jiang Qing, txinatar antzezle eta politikaria eta Mao Zedong-en azken emaztea (h. 1991).
• Martxoaren 20a – Jose Aramendi, Felipe, gipuzkoar pilotaria.
• Martxoaren 21a – Hernán Siles Zuazo, Boliviako presidentea (h. 1996).
• Martxoaren 21a – Paul Tortelier, frantziar biolontxelo-jotzaile eta musikagilea, XX. mendeko biolontxelo-jotzaile nagusietako (h. 1990).
• Martxoaren 25a – Norman Ernest Borlaug, estatubatuar agronomoa, iraultza berdearen bultzatzaile nagusia eta 1970eko Bakearen Nobel Saria (h. 2009).
• Martxoaren 25a – Antonio Saez de Ibarra, arabar frantziskotar monjea (h. 1936).
• Martxoaren 26a – Roque Esteban Scarpa, txiletar idazlea (h. 1995).
• Martxoaren 28a – Bohumil Hrabal, txekiar idazlea (h. 1997).
• Martxoaren 31 – Octavio Paz, mexikar idazle eta poeta, gaztelaniazko egilerik garrantzitsuenetarikoa eta 1990eko Literaturako Nobel Saria (h. 1998).
• Martxoaren 31 – Palmira Pla Pechovierto, espainiar pedagogo, maistra eta politikari sozialista (h. 2007).

Apirila

• Apirilaren 2a – Alec Guinness, ingeles aktorea (h. 2000).
• Apirilaren 3a – Pierre Duny Petre, baxenafar idazlea (h. 2005).
• Apirilaren 4a – Marguerite Duras, frantziar idazlea eta zinema zuzendaria (h. 1996).
• Apirilaren 4a – Agustín Viela, nafar klaretar fraidea (h. 1936).
• Apirilaren 8a – María Félix, La Doña, mexikar aktorea (h. 2002).
• Apirilaren 9a – Kasilda Hernáez, Kasi, gipuzkoar anarkista ezaguna eta Felix Likinianoren laguna (h. 1992).
• Apirilaren 9a – Koichi Oita, japoniar futbolaria (h. 1996).
• Apirilaren 11 – Norman McLaren, kanadar zinema-zuzendaria (h. 1987).
• Apirilaren 13a – Hermenegildo Elices, bizkaitar futbolaria (h. 1964).
• Apirilaren 13a – Orhan Veli Kanik, turkiar olerkaria, XX. mendeko Turkiako olerkaritzaren berritzaile garrantzizkoenetako bat (h. 1950).
• Apirilaren 15a – Horacio Egia, bizkaitar eskultorea (h. 1991).
• Apirilaren 19a – Angel Gaztelu, nafar poeta eta historialaria (h. 2003).
• Apirilaren 22a – Barbara Lauwers, Women’s Army Corps AEBetako armadako emakume taldeko kidea (h. 2009).
• Apirilaren 25a – Marcos Pérez Jiménez, Venezuelako presidentea (h. 2001).
• Apirilaren 26a – Bernard Malamud, estatubatuar eleberrigilea (h. 1986).
• Apirilaren 28a – Juan Agustin Zumalabe, euskal olerkaria eta itzultzailea (h. 1981).
• Apirilaren 29a – Beatriu Civera, espainiar eleberrigilea (h. 1995).

Maiatza

• Maiatzaren 2a – Marcelo Mendiharat, baxenafar apaiza (h. 2007).
• Maiatzaren 3a – Martí de Riquer, kataluniar idazle humanista eta literatura-kritikaria, Erdi Aroko gaietan espezializatua (h. 2013).
• Maiatzaren 4a – Gastón Baquero, kubatar olerkari eta kritikaria (h. 1997).
• Maiatzaren 4a – Emmanuel Roblès, frantziar idazlea (h. 1995).
• Maiatzaren 5a – Tyrone Power, estatubatuar aktorea (h. 1958).
• Maiatzaren 9a – Carlo Maria Giulini, italiar orkestra eta opera-zuzendaria (h. 2005).
• Maiatzaren 9a – Hank Snow, kanadar-estatubatuar country abeslaria (h. 1999).
• Maiatzaren 11 – Haroun Tazieff, frantziar geologo eta bolkanologoa (h. 1998).
• Maiatzaren 13a – Antonia Ferrín Moreiras, matematikaria, irakaslea eta lehen galiziar astronomoa (h. 2009).
• Maiatzaren 13a – Joe Louis, estatubatuar boxeolaria, ondoz ondoko 140 hilabetez pisu astunetako munduko txapelduna (h. 1981).
• Maiatzaren 17a – Pío Iraizoz Francés, nafar apaiz, organo-jotzaile, koru-zuzendari eta musikagilea (h. 1991).
• Maiatzaren 18a – Pierre Balmain, frantziar moda-diseinatzailea (h. 1982).
• Maiatzaren 18a – Cacilda Borges Barbosa, brasildar musika irakaslea, zuzendaria, konpositorea eta piano-jolea (h. 2010).
• Maiatzaren 18a – Boris Christoff, bulgariar opera abeslaria, XX. mendeko baxurik onenetakoa (h. 1993).
• Maiatzaren 18a – Juan Lechín Oquendo, boliviar sindikalista eta politikaria (h. 2001).
• Maiatzaren 19a – Max Perutz, britainiar biokimikaria, 1962ko Kimikako Nobel Saria (h. 2002).
• Maiatzaren 21a – Romain Gary, frantziar idazlea (h. 1980).
• Maiatzaren 22a – Lipman Bers, Rigan jaiotako estatubatuar matematikaria (h. 1993).
• Maiatzaren 22a – Sun Ra, estatubatuar musikagilea eta piano-jotzailea (h. 1993).
• Maiatzaren 24a – Lilli Palmer, alemaniar aktorea (h. 1986).
• Maiatzaren 27a – Hugh Le Caine, kanadar fisikaria, musikagilea eta musika tresnen egilea (h. 1977).
• Maiatzaren 29a – Tenzing Norgay, nepaldar alpinista eta xerpa, Edmund Hillaryrekin batera, Everestera iritsi zen lehen gizakia (h. 1986).

Ekaina

• Ekainaren 1a – Luz Zalduegi, bizkaitar albaitaria, albaitaritza ikasketak amaitu zituen Euskal Herriko lehen emakumea eta estatuko hirugarrena (h. 2003).
• Ekainaren 15a – Juri Andropov, Sobietar Batasuneko burua (h. 1984).
• Ekainaren 15a – Saul Steinberg, errumaniar-estatubatuar ilustratzailea (h. 1999).
• Ekainaren 16a – Larbi Benbarek, frantziar futbolaria (h. 1992).
• Ekainaren 16a – Colette Maze, frantziar piano-jotzailea eta musika irakaslea (h. 2023).
• Ekainaren 17a – John Hersey, estatubatuar idazlea (h. 1993).
• Ekainaren 17a – Julián Marías, espainiar filosofoa (h. 2005).
• Ekainaren 21a – William Vickrey, kanadar ekonomialaria, 1996ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 1996).
• Ekainaren 24a – Luis Sánchez Agesta, espainiar legelaria, historialaria eta politikaria (h. 1997).
• Ekainaren 26a – Shahpur Bakhtiar, Irango lehen ministroa (h. 1991).
• Ekainaren 26a – Laurie Lee, ingeles poeta (h. 1997).
• Ekainaren 29a – José Luis Banús, bizkaitar kazetari eta historialaria (h. 1991).
• Ekainaren 29a – Rafael Kubelík, txekiar musikagilea eta orkestra-zuzendaria (h. 1996).
• Ekainaren 29a – Ellen Kuzwayo, Hegoafrikako emakumeen eskubideen aldeko militantea eta politikaria (h. 2006).
• Ekainaren 30a – Francisco da Costa Gomes, Portugalgo presidentea (h. 2001).
• Ekainaren 30a – Xabier Peña, euskal idazlea eta frankismo garaiko etxe eskolaren mugimenduaren ekintzailea (h. 1980).

Uztaila

• Uztailaren 6a – Viola Desmond, kanadiar arraza beltzeko emakume enpresaburua, Kanadako historiako arraza diskriminazio gorabehera entzutetsuenetakoa (h. 1965).
• Uztailaren 6a – José García Nieto, espainiar olerkaria (h. 2001).
• Uztailaren 8a – Marcial Arbiza, gipuzkoar futbolari eta ingeniari industriala.
• Uztailaren 8a – Billy Eckstine, estatubatuar kantaria (h. 1993).
• Uztailaren 9a – Willi Stoph, Ekialdeko Alemaniako lehen ministro eta estuburua (h. 1999).
• Uztailaren 10a – Joe Shuster, kanadar komikigilea, Supermanen sortzaileetako bat (h. 1992).
• Uztailaren 11 – Aníbal Troilo, pichuco, argentinar bandoneon-jotzaile, musikagile eta tango-orkestra zuzendaria (h. 1975).
• Uztailaren 15a – Dorothea Orem, erizaintzaren teorikoa (h. 2007).
• Uztailaren 17a – James Purdy, estatubatuar idazlea (h. 2009).
• Uztailaren 18a – Gino Bartali, Ginetaccio, italiar txirrindularia (h. 2000).
• Uztailaren 18a – Jo Cals, Herbehereetako lehen ministroa (h. 1971).
• Uztailaren 22a – Yakov Malkiel, judu jatorriko estatubatuar filologoa eta hizkuntzalaria (h. 1998).
• Uztailaren 29a – Marcel Bich, frantziar enpresa-gizona, Bic Cristal bolalumaren sortzailea (h. 1994).
• Uztailaren 30a – Michael Morris (Killaningo 3. baroia), irlandar kazetari, egile eta kirol buruzagia, Nazioarteko Olinpiar Batzordeko 6. lehendakaria (h. 1999).
• Uztailaren 31 – Louis de Funès, frantziar aktorea (h. 1983).

Abuztua

• Abuztuaren 1a – J. Lee Thompson, britainiar zinema zuzendari, gidoilari eta ekoizlea (h. 2002).
• Abuztuaren 2a – Ximun Erramuzpe, baxenafar idazle eta bertsolaria (h. 1988).
• Abuztuaren 2a – Félix Leclerc, Quebecdar egile abeslari, olerkari, idazle eta aktorea, Quebeceko burujabetzaren alde nabarmendua (h. 1988).
• Abuztuaren 2a – Beatrice Straight, estatubatuar aktorea (h. 2001).
• Abuztuaren 3a – Blanca de Silos, arabar antzezlea (h. 2002).
• Abuztuaren 6a – Simone Iribarne, lapurtar tenislaria (h. 2010).
• Abuztuaren 9a – Tove Jansson, suedierazko finlandiar idazlea eta ilustratzailea (h. 2001).
• Abuztuaren 12a – Kléber Dadjo, Togoko presidentea (h. 1989).
• Abuztuaren 13a - Sonsoles de Icaza, espainiar aristokrata, Cristobal Balenciaga diseinatzailearen musa (h. 1996).
• Abuztuaren 13a – Luis Mariano, irundar tenorra (h. 1970).
• Abuztuaren 14a – Poul Hartling, Danimarkako lehen ministroa (h. 2000).
• Abuztuaren 15a – Paco Marí Blanco, gipuzkoar argazkilaria (h. 1972).
• Abuztuaren 19a – Maurice Bourgès-Maunoury, Frantziako lehen ministroa (h. 1993).
• Abuztuaren 19a – Luis Aranaz, nafar futbolari eta entrenatzailea (h. 1981).
• Abuztuaren 20a – Jose Maria Basabe, bizkaitar apaiz, biologo eta antropologoa (h. 1985).
• Abuztuaren 22a – Hipolita Ibaibarriaga, bizkaitar erraketista (h. 1939).
• Abuztuaren 25a – Dionisio Gamallo, galiziar idazlea (h. 2000).
• Abuztuaren 26a – Julio Cortazar, argentinar idazlea, Amerikako gaztelaniazko idazlerik famatuenetakoa (h. 1984).

Iraila

• Irailaren 5a – Nicanor Parra, txiletar poeta, matematikari eta fisikaria (h. 2018).
• Irailaren 7a – James Alfred Van Allen, estatubatuar fisikaria, Van Allenen gerrikoen aurkitzailea (h. 2006).
• Irailaren 8a – Dimitrios I.a Konstantinoplakoa, Konstantinoplako patriarka ekumenikoa (h. 1991).
• Irailaren 9a – Pedro Armillas, Donostian jaiotako espainiar antropologo eta arkeologoa, kolonaurreko kulturak ikertu zituena (h. 1984).
• Irailaren 10a – Robert Wise, estatubatuar zinema zuzendari, ekoizle eta editorea (h. 2005).
• Irailaren 12a – Desmond Llewelyn, galestar aktorea (h. 1999).
• Irailaren 13a – Angel Cruz Jaka, gipuzkoar historialaria (h. 2005).
• Irailaren 14a – Pietro Germi, italiar zinema zuzendari, idazle, aktore eta ekoizlea (h. 1974).
• Irailaren 15a – Adolfo Bioy Casares, argentinar kazetari, itzultzaile eta idazlea (h. 1999).
• Irailaren 15a – Jens Otto Krag, Danimarkako lehen ministroa (h. 1978).
• Irailaren 18a – Balendiñe Albizu, euskal idazlea (h. 2002).
• Irailaren 18a – Walter Behrendt, Europako Legebiltzarreko lehendakaria (h. 1997).
• Irailaren 21a – Akira Matsunaga, japoniar futbolaria (h. 1943).
• Irailaren 23a – Omar Ali Saifuddien III.a, Bruneiko sultana (h. 1986).
• Irailaren 24a – Tina Gascó, espainiar aktorea (h. 1973).
• Irailaren 24 – John Kerr, Australiako 18. gobernadore orokorra (h. 1991).
• Irailaren 24a – Andrzej Panufnik, poloniar musikagilea eta orkestra-zuzendaria (h. 1991).
• Irailaren 24a - Manuel Valencia Remón, espainiar militar, abokatu eta politikari frankista (h. 1994).
• Irailaren 26a – Achille Compagnoni, italiar alpinista eta eskiatzailea (h. 2009).
• Irailaren 26a – Jack LaLanne, estatubatuar kulturista eta nutrizionista, Fitnessen aitabitxitzat hartua (h. 2011).
• Irailaren 29a – Anttoni Etxeberria, gipuzkoar tabernaria eta zerbitzaria (h. 2020).

Urria

• Urriaren 6a – Thor Heyerdahl, norvegiar esploratzailea, etnografoa eta abenturazalea (h. 2002).
• Urriaren 7a – Sarah Churchill, britainiar aktore eta dantzaria (h. 1982).
• Urriaren 11 – Luis Beltrán Guerrero, venezuelar poeta eta saiakeragilea (h. 1996).
• Urriaren 14a – Raymond Davis, estatubatuar kimikari eta fisikaria, 2002ko Fisikako Nobel Saria (h. 2006).
• Urriaren 15a – Mohammed Zahir Shah, azken Afganistango erregea (h. 2007).
• Urriaren 17a – Jerry Siegel, estatubatuar komikigilea, Supermanen sortzaileetako bat (h. 1996).
• Urriaren 20a – Horacio Aguirre Legarreta, argentinar politikari eta medikua (h. 1995).
• Urriaren 21a – Martin Gardner, matematikaren eta zientziaren dibulgazioan aritutako estatubatuar idazlea (h. 2010).
• Urriaren 22a – Bittor Iturria, lapurtar esku huskako pilotaria eta gudaria, Bigarren Mundu Gerran famatua (h. 1944).
• Urriaren 24a – Juan Antonio Frade, K-Toño, bizkaitar margolari, karikaturagile eta kazetaria (h. 1992).
• Urriaren 26a – Jackie Coogan, estatubatuar aktorea (h. 1984).
• Urriaren 26a – Enrique Zudaire Iriarte, nafar margolaria (h. 1984).
• Urriaren 27a – Dylan Thomas, ingelesezko galestar poeta eta idazlea (h. 1953).
• Urriaren 28a – Jonas Salk, estatubatuar sendagilea, poliomielitisaren kontrako txertoa landu zuen lehena (h. 1995).
• Urriaren 28a – Richard Laurence Millington Synge, britainiar kimikaria, 1952ko Kimikako Nobel Saria (h. 1994).
• Urriaren 29a – José Guerrero, espainiar margolaria (h. 1991).
• Urriaren 30a – Leabua Jonathan, Lesothoko lehen ministroa (h. 1987).
• Urriaren 31 – Jon Bilbao Azkarreta, euskal gaien ikertzaile eta bibliografoa (h. 1994).

Azaroa

• Azaroaren 3a – Juliusz Bardach, poloniar historialaria (h. 2010).
• Azaroaren 3a – Augustin Zubikarai, bizkaitar apaiza eta euskal idazlea (h. 2004).
• Azaroaren 5a – Ramón Mendizabal, bizkaitar futbolaria (h. 1938).
• Azaroaren 8a – George Dantzig, estatubatuar matematikaria (h. 2005).
• Azaroaren 9a – Hedy Lamarr, austriar aktore eta asmatzailea (h. 2000).
• Azaroaren 11 – Taslim Olawale Elias, nigeriar Nazioarteko Justizia Auzitegiko presidentea (h. 1991).
• Azaroaren 11 – Howard Fast, estatubatuar eleberrigilea (h. 2003).
• Azaroaren 11 – Eugene Nida, XX. mendeko itzulpen teorialari eta Bibliaren itzultzaile handienetako bat (h. 2011).
• Azaroaren 12a – Edward Schillebeeckx, belgikar teologo katoliko nabarmena, Vatikanoko II. Kontzilioko eragile nagusienetakoa (h. 2009).
• Azaroaren 13a – Julio Caro Baroja, euskal jatorriko antropologo, historialari eta hizkuntzalaria (h. 1995).
• Azaroaren 13a – Alberto Lattuada, italiar zinema zuzendaria (h. 2005).
• Azaroaren 15a – Jorge Bolét, kubatar-estatubatuar musikagilea (h. 1990).
• Azaroaren 21a – Abdul Karim Kassem, Irakeko militar eta buruzagia (h. 1963).
• Azaroaren 21a – Henri Laborit, frantziar sendagile, biologo, etologo eta psikologoa (h. 1995).
• Azaroaren 24a – Agostino Casaroli, italiar Kardinala (h. 1998).
• Azaroaren 25a – Joe DiMaggio, estatubatuar beisbol jokalaria (h. 1999).
• Azaroaren 27a – Astrea Barrios, bizkaitar politikaria, kazetaria eta aktibista feminista (h. 2016).
• Azaroaren 29a – Taisen Deshimaru, japoniar Sōtō Zen maisu budista (h. 1982).

Abendua

• Abenduaren 3a – Alaíde Foppa, guatemalar poeta, idazlea, aktibista feminista, arte kritikaria, irakaslea eta itzultzailea (h. 1980).
• Abenduaren 4a - Augusto Aboitiz Baroja, euskal jatorriko filipinar-uruguaiar enpresaria (h. 1995).
• Abenduaren 5a – Dioni Ardanza, bizkaitar jostuna (h. 2005).
• Abenduaren 5a – Lina Bo Bardi, italiar-brasildar arkitekto-modernoa (h. 1992).
• Abenduaren 10a – Dorothy Lamour, estatubatuar aktore eta abeslaria (h. 1996).
• Abenduaren 12a – Patrick O'Brian, ingeles idazlea (h. 2000).
• Abenduaren 14a – Karl Carstens, Alemaniako Errepublika Federaleko presidentea (h. 1992).
• Abenduaren 14a – Rosalyn Tureck, estatubatuar piano-jotzaile eta klabizenbalo-jotzailea (h. 2003).
• Abenduaren 24a – Imanol Berriatua, euskal idazle, fraide frantziskotar eta euskaltzaina (h. 1981).
• Abenduaren 26a – Richard Widmark, estatubatuar aktorea (h. 2008).
• Abenduaren 28a – Joseph Esherick, estatubatuar arkitektoa (h. 1998).
• Abenduaren 29a – Billy Tipton, estatubatuar jazz-musikari eta orkestra zuzendaria (h. 1989).
• Abenduaren 30a – Aurelio Gonzato, suitzar mosaikogile eta pintorea (h. 2014).
• Abenduaren 31 – José Manuel Lara Hernández, espainiar argitaratzailea, Planeta argitaletxearen sortzailea (h. 2003).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Anjel Aldaz, nafar bertsolaria (h. 1993).
• Joxe Mari Soraluze, Epelde, gipuzkoar trikitilaria (h. 2012).
• Mikaela Labaien, nafar baserritarra eta kazetaria (h. 2008).
• Manuel Agud Querol, euskal hizkuntzalaria (h. 2004).
• Maritxu Muñoz Ugartemendia, gipuzkoar ekintzailea, Hondarribian gidabaimena lortu zuen lehenengo emakumea (h. 1997).
• Marixa, asturo-lapurtar margolaria (h. 1995).
• Anita Orejas, asturiar etxeko-langilea, erizaina eta sozialista, errepresio frankistaren biktima (h. 1937).
• Tito Okello, Ugandako presidentea (h. 1996).

Heriotzak

Urtarrila

• Urtarrilaren 9a – Oskars Bārs, letoniar arkitektoa (j. 1848).
• Urtarrilaren 13a – Valentin Zubiaurre Urionabarrenetxea, bizkaitar musikagilea (j. 1837).
• Urtarrilaren 24a – David Gill, britainiar astronomoa (j. 1843).

Otsaila

• Otsailaren 1a – Albert Günther, Alemanian jaiotako britainiar zoologoa (j. 1830).
• Otsailaren 8a – Josefa Teixidor i Torres, kataluniar margolaria (j. 1865).
• Otsailaren 16a – Antonio Ugo, akromegaliaren ondorioz 2,25 metro garai izatera heldu zen alpetar erraldoi anaietako bat (j. 1887).
• Otsailaren 25a – Sir John Tenniel, ingeles marrazkilaria (j. 1820).

Martxoa

• Martxoaren 12a – George Westinghouse, estatubatuar enpresaburua, ingeniaria eta asmatzailea (j. 1846).
• Martxoaren 13a – María Tubau, espainiar aktorea (j. 1854).
• Martxoaren 16a – Charles Albert Gobat, suitzar politikaria, 1902ko Bakearen Nobel Saria (j. 1843).
• Martxoaren 19a – Giuseppe Mercalli, italiar bulkanologoa, apaiza eta irakaslea (j. 1850).
• Martxoaren 25a – Frederic Mistral, okzitanierazko frantziar poeta (j. 1830).
• Martxoaren 30a – John Henry Poynting, ingeles fisikaria (j. 1852).
• Martxoaren 31 – Amanda Jones, estatubatuar poeta eta asmatzailea (j. 1835).
• Martxoaren 31 – Hubert von Herkomer, Bavarian jaiotako ingeles margolari, zinemagile eta musikagilea (j. 1849).

Apirila

• Apirilaren 11 – Carl Chun, alemaniar biologoa eta itsaso eta toki abisopelagikoen esploratzailea (j. 1852).
• Apirilaren 11 - Elena Guerra, italiar erlijiosoa, Espiritu Santuaren Oblaten Kongregazioaren sortzailea (j. 1835).
• Apirilaren 2a – Paul Heyse, alemaniar idazlea (j. 1830).
• Apirilaren 16a – George William Hill, estatubatuar astronomo eta matematikaria (j. 1838).
• Apirilaren 17a – Willen Jan Van Eys, holandar euskalaria (j. 1825).
• Apirilaren 19a – Charles Sanders Peirce, estatubatuar zientzialaria, filosofoa eta logikaria (j. 1839).
• Apirilaren 24 – Benedetto Menni, italiar apaiza (j. 1841).
• Apirilaren 26a – Eduard Suess, britaniar geologoa (j. 1831).

Maiatza

• Maiatzaren 15a – Ida Freund, Kimikako lehen emakume irakaslea Erresuma Batuko Unibertsitatean (j. 1863).
• Maiatzaren 27a – Joseph Wilson Swan, britainiar kimikaria (j. 1828).

Ekaina

• Ekainaren 14a – Adlai Stevenson I.a, AEBetako 23. presidenteordea (j. 1835).
• Ekainaren 21a – Bertha von Suttner, austriar bakezale eta idazlea, 1905eko Bakearen Nobel Saria (j. 1843).
• Ekainaren 28a -
  • Franz Ferdinand Austriakoa, Austria-Hungariako artxidukea (j. 1863).
  • Sophie Chotek, Franz Ferdinand Austriakoaren emaztea (j. 1868).

Uztaila

• Uztailaren 13a – Joan Röell, Herbehereetako lehen ministroa (j. 1844).
• Uztailaren 14a – Ignacio Ugarte, gipuzkoar margolaria (j. 1862).
• Uztailaren 31 – Jean Jaurès, frantziar buruzagi sozialista (j. 1859).

Abuztua

• Abuztuaren 2a -
  • Albert Mayer, Lehen Mundu Gerran hil zen lehen soldadu alemaniarra (j. 1892).
  • Jules-André Peugeot, Lehen Mundu Gerran Frantziako Armadaren lehen soldadu hila (j. 1893).
• Abuztuaren 5a – Pedro Hilarion Sarrionandia, bizkaitar abade frantziskotarra, amazigera hizkuntzaren lehen gramatika idatzi zuen (j. 1865).
• Abuztuaren 6a – Ellen Axson Wilson, AEBetako lehen dama (j. 1860).
• Abuztuaren 11 – François Latournerie, lapurtar soldadua, Lehen Mundu Gerran lehen hildako euskalduna (j. 1891).
• Abuztuaren 13a – Cristina Brunetti, Donostian bizi izandako italiar jatorriko espainiar aristokrata (j. 1831).
• Abuztuaren 18a – Anna Jesipova, errusiar piano-jotzaile bertutetsua, konpositorea eta irakaslea (j. 1851).
• Abuztuaren 20a – Amélie Helga Lundahl, finlandiar margolaria (j. 1850).
• Abuztuaren 20a – Pio X.a, Aita santua (j. 1835).
• Abuztuaren 22a – François Laffargue, frantziar militarra (j. 1858).
• Abuztuaren 24a – Wilhelm Lexis, alemaniar estatistikari, ekonomialari eta demografoa (j. 1837).
• Abuztuaren 25a – Francisco Goitia, gipuzkoar industrialaria eta enpresaburua (j. 1850).
• Abuztuaren 25a - Enrique Zappino Moreno, espainiar militarra (j. 1840).
• Abuztuaren 27a – Jose Zapirain Irastorza, Txapillo, euskal idazlea eta bertsolaria (j. 1842).

Iraila

• Irailaren 5a – Charles Péguy, frantziar idazle eta filosofoa (j. 1873).
• Irailaren 22a – Alain-Fournier, frantziar eleberrigilea (j. 1886).
• Irailaren 22a – Juan Migel Orkolaga, hernaniar metereologo eta jesuita, Igeldoko behatokiaren sortzailea (j. 1863).
• Irailaren 25a – Theodore Gill, estatubatuar liburuzain eta zoologoa, arrainetan aditua (j. 1837).
• Irailaren 26a – August Macke, alemaniar margolari espresionista (j. 1887).

Urria

• Urriaren 2a – Joe Anduran, lapurtar errugbilaria (j. 1882).
• Urriaren 10a – Karlos I.a Errumaniakoa, Errumaniako lehenengo erregea (j. 1839).
• Urriaren 10a – Gijsbert van Tienhoven, Herbehereetako lehen ministroa (j. 1841).
• Urriaren 12a – Margaret E. Knight, estatubatuar asmatzailea (j. 1838).
• Urriaren 21a – Pierre Etxeberri, baxenafar soldadua, Lehen Mundu Gerran desertatzeagatik fusilatutako lehen euskal herritarra (j. 1889).
• Urriaren 24a – Jules Labat, lapurtar politikaria (j. 1819).
• Urriaren 30a – Ernst Stadler, alemaniar olerkari espresionista (j. 1883).

Azaroa

• Azaroaren 3a – Georg Trakl, austriar poeta (j. 1887).
• Azaroaren 5a – August Weismann, alemaniar biologoa (j. 1834).
• Azaroaren 14a – Frederick Sleigh Roberts, ingeles mariskala (j. 1832).
• Azaroaren 27a – Hanna Hammarström, suediar asmatzaile, ingeniari eta enpresaburua (j. 1829).
• Azaroaren 30a – Anselmo Lorenzo, espainiar anarkosindikalista eta idazlea (j. 1841).

Abendua

• Abenduaren 12a – Bernard Blommers, herbehereetar grabatzaile eta margolaria (j. 1845).
• Abenduaren 24a – John Muir, eskoziar-estatubatuar naturzale eta idazlea (j. 1838).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Otsaila – Alistair Mackay, eskoziar mediku eta esploratzaile polarra, Hego polo magnetikora iritsi ziren hiru esploratzailetako bat (j. 1878).
• Yu Kil-chun, Koreako independentziaren aldeko ekintzaile, politikari eta kazetaria (j. 1856).

Nobel saridunak:

• Fisika: Max von Laue
• Kimika: Theodore William Richards
• Literatura: Eman gabe.
• Medikuntza: Robert Bárány
• Bakea: Eman gabe.

---

Kanpo estekak

• Datuak: Q2083
• Multimedia: 1914 / Q2083