پورفیری (فیلسوف)

پورفیری (فیلسوف)
Porphire Sophiste, in a French 16th-century engraving
زادهٔ	c. 234 AD صور (لبنان)، امپراتوری روم
درگذشت	c. 305 AD رم، امپراتوری روم
کارهای برجسته	فهرست ایساغوجی (Εいぷしろんἰσαγωγή; Introductio in Praedicamenta or Isagoge et in Aristotelis Categorias commentarium), The Life of Pythagoras (Πυθαγόρου βίος; Vita Pythagorae), On Abstinence from Animal Food (Πぱいεいぷしろんρろーὶ ἀποχῆς ἐμψύχων; De Abstinentia ab Esu Animalium), On the Cave of the Nymphs (Πぱいεいぷしろんρろーὶ τたうοおみくろんῦ ἐνにゅー Ὀδυσσείᾳ τたうῶνにゅー Νにゅーυうぷしろんμみゅーφふぁいῶνにゅー Ἄντρου; De Antro Nympharum), Introduction to Ptolemy's Tetrabiblos (Εいぷしろんἰσαγωγὴ εいぷしろんἰς τたうὴνにゅー Ἀποτελεσματικὴνにゅー τたうοおみくろんῦ Πτολεμαίου), Commentary on Ptolemy's Harmonics (Εいぷしろんἰς τたうὰ ἁρμονικὰ Πτολεμαίου ὑπόμνημα), On the Life of Plotinus and the Arrangement of his Work (Πぱいεいぷしろんρろーὶ τたうοおみくろんῦ Πλωτίνου βίου κかっぱαあるふぁὶ τたうῆς τάξεως τたうῶνにゅー βιβλίων αあるふぁὐτたうοおみくろんῦ; Vita Plotini), Starting-points leading to the intelligibles (Ἀφορμαὶ πぱいρろーὸς τたうὰ νοητά; Sententiae ad intelligibilia ducentes), Philosophy from Oracles (Πぱいεいぷしろんρろーὶ τたうῆς ἐκかっぱ λογίων φιλοσοφίας; De Philosophia ex Oraculis Haurienda), Against the Christians (Κかっぱαあるふぁτたうὰ Χριστιανῶνにゅー; Adversus Christianos)
دوره	فلسفه دوران باستان
حیطه	فلسفه غرب
مکتب	فلسفه نوافلاطونی
علایق اصلی	متافیزیک، اختربینی
ایده‌های چشمگیر	Criticism of مسیحیت، گیاه‌خواری
تأثیرگرفته از فلوطین، Middle Platonism، افلاطون، ارسطو
تأثیرگذار بر Sossianus Hierocles، بوئتیوس، فلسفه مدرسی and Arabic ارسطوگری (through the ایساغوجی), later فلسفه نوافلاطونی

پورفیری یا فُرفوریوس (۲۳۳–۳۰۴م) (به یونانیِ باستان Πορφύριος) از فیلسوفانِ مکتبِ اسکندریه و شاگردِ فلوطین و از نام‌دارترین حکیمانِ نوافلاطونی است. نام ش در زبانِ سریانی ملک بود. در ۲۳۳ میلادی در صور زاده شد و در آتن از لونژَن (لونگنیوس) (همو که به او لقبِ پُرفوریوس، به معنی «ارغوانی‌پوش» داد) ادبیات و علومِ بلاغی را آموخت و نزدِ فلوطین به تحصیلِ فلسفه مشغول شد. او به استاد ش بسیار علاقه داشت و او را شاگردی همواره همراه بود و پس از مرگِ او، جانشین ش شد. فرفوریوس نوشته‌های، استاد ش، فلوطین را در مجموعه‌یی به نام تاسوعات(نه‌گانه‌ها) گرد آورد و مقدمه‌ای هم با نام ایساغوجی(درآمد) بر ارغنونِ ارسطو نوشت و دربارهٔ قاطیغوریای او نظرهایی ارزنده ابراز داشت. رساله‌ای نیز در ردِّ باورهای ترسایان نوشت که بعدها تئودوسِ دوم نُسخِ آن را گردآوری کرد و خواست تا همه را بسوزد، لیکن نسخه‌هایی از این کتاب ماند و بعدها چاپ شد.

فُرفوریوس چون استاد ش، پاره‌ای اندیشه‌های صوفیانه داشت و توحید و مراقبه را شرطِ وصول به حقیقت و نیل به مراتبِ کمال می‌دانست. او در کتابِ پرهیز از گوشت‌خواری، آدمیان را به ریاضتِ نفس توصیه می‌کند. از دیگر آثارِ او نامه‌ای است که خطاب به همسرِ خود -مارسلا- نوشته و در آن مطالبی خواندنی در بابِ حیاتِ فلسفه و عروجِ خدایان عرضه داشته‌است. وی به سالِ ۳۰۴ میلادی در روم درگذشت.