Hród

Hród je wjetše wobtwjerdźene a wobydlomne twarjenje, kotrež słuži wobstražowanju a škitanju strategisce wuznamnych dypkow kaž na přikład přechodow přez rěki, hórskich přesmykow a horow abo wažnych wikowanskich městnow. We wušim zmysle steji zapřijeće za srjedźowěkowske twjerdźizny w Europje, kotrež běchu husto tež rezidency krajneho knježićela, na přikład krala, wójwody abo markhrabje.

Hrody so zwjetša na strategisce přihódnje połoženych městnach natwarichu, kaž na přikład na horach abo kopcach („hórske hrody“), na kupach abo při skałach a wudrjeńcach kaž w Budyšinje. W kónčinach, hdźež tutych městnow njebě, připrawjachu so kumštne zadźěwki, kaž na přikład wodowe hrjebje pola wodowych hrodow.

Serbske resp. słowjanske wobtwjerdźenja, kotrež so zwjetša jenož w padźe nadběha wužiwachu, mjenuja so hrodźišća.

Znate hrody w Hornjej Łužicy a wokolinje su na přikład Budyski hród, Körse w Korzymju, Ojwin abo Stołpin. Wodowe hrody běchu předewšěm w nišich kónčinach, kaž w Njeswačidle, Minakale abo Barće.

Słowo

Serbski hród pochadźa ze starosłowjanskeho słowa „*gordъ“, přiwuzneho z germanskim „gard“ abo „gart“ w zmysle wobtwjerdźeneho městna, kaž pola Stuttgarta. Na někotrych (němskich) městnostnych mjenach wosebje w sewjerowuchodnej Němskej a sewjernej Pólskej je derje spóznać, zo wužiwachu tamniši Słowjenjo formu gard znajmjeńša hač do přichada Němcow w 10. lětstotku, tak na přikład pola Gartz při Wódrje w Braniborskej abo Stargard Szczeciński blisko Šćećina. W rušćinje, chorwatšćinje a južnoserbšćinje sta so słowo gorod resp. grad samo z powšitkownym zapřijećom za města.

W serbšćinje njeje porno němčinje a čěšćinje žadyn rěčny rozdźěl mjez hrodami, słužacymi jenož reprezentaciji (němsce „Schloss“) a hrodami, słužacymi tež wojerskim zaměram. Tak prajimy w serbšćinje tež knježim domam „hród“, hačrunjež husto žanu zakitowansku funkciju njemějachu. Tež němčina tute krute rozdźělenje hač do 17. lětstotka njeznaješe.

Wotkaz

Commons: Hrody – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow