«Ալիքների ինտերֆերենցիա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

Ընթացիկ տարբերակը 20:18, 20 հունվարի 2024-ի դրությամբ

Ալիքների ինտերֆերենցիա (լատին․՝ inter - փոխադարձ, միմյանց միջև, ferio - հարվածել, խոցել), տարածության մեջ երկու կամ մի քանի ալիքների գումարման հետևանքով առաջացող արդյունարար ալիքի ամպլիտուդի ուժեղացում կամ թուլացում։

Ինտերֆերենցիայի առաջացման անհրաժեշտ պայմանը վերադրվող ալիքների կոհերենտությունն է։ Պարզագույն դեպքը նույն հաճախություն և տարածման միևնույն ուղղությունն ունեցող երկու ալիքների գումարումն է։ Եթե տատանումները ներդաշնակ են, ապա արդյունարար ալիքի ամպլիտուդը տարածության որևէ կետում որոշվում է $A={\sqrt {A_{1}^{2}+A_{2}^{2}+2A_{1}A_{2}\cos \varphi }}$ առնչությամբ, որտեղ $A_{1}$ -ը և $A_{2}$ -ը գումարվող ալիքների ամպլիտուդներն են, $\varphi$ -ն՝ փուլերի տարբերությունը տվյալ կետում։

Եթե ալիքները կոհերենտ են, ապա փուլերի տարբերությունը տվյալ կետում մնում է անփոփոխ, սակայն կետից կետ կարող է փոխվել, այնպես էլ տարածության մեջ ստացվում է արդյունարար ալիքի ամպլիտուդների բաշխում՝ միմյանց հաջորդող մաքսիմումներով և մինիմումներով։ Ամպլիտուդն առավելագույն արժեքն ընդումնում է ${\varphi =2\varphi n}$ , իսկ նվազագույն արժեքը՝ ${\varphi =\varphi (2n+1)}$ կետերում ( $n$ -ը ամբողջ թիվ է)։

Ոչ կոհերենտ ալիքների դեպքում $\varphi$ -ն անկանոն ձևով փոփոխվում է՝ ընդունելով տարբեր արժեքներ, և նրա միջին արժեքը հավասար է լինում զրոյի։ Արդյունարար ալիքի ամպլիտուդի միջին արժեքը բոլոր կետերում նույնն է լինում, մաքսիմումները և մինիմումները ճապաղվում են, և ինտերֆերենցիոն պատկերը վերանում է։

Ինտերֆերենցիայի կարևոր դեպքերից է հակադիր ուղղություններով տարածվող երկու հարթ ալիքների գումարումը, որի արդյունքում առաջանում են կանգուն ալիքներ։

Երկու ալիքների գումարման ժամանակ էներգիայի հոսքի խտության միջին արժեքը (պարբերության ընթացքում) համեմատական է արդյունարար ամպլիտուդի քառակուսուն ( $A_{2}$ ), հետևաբար արդյունարար ալիքում էներգիայի հոսքի խտության արժեքը միշտ չէ, որ հավասար է ինտերֆերենցվող ալիքների էներգիայի հոսքի խտության միջին արժեքների գումարին։ Տեղի է ունենում էներգիայի վերաբաշխում տարածության մեջ։ Երկու աղբյուրներից էներգիայի լրիվ հոսքի արժեքը էականորեն կախված է աղբյուրների հեռավորության և ճառագայթվող ալիքի երկարության միջև եղած հարաբերակցությունից։

Ինտերֆերենցիայի երևույթն օգտագործվում է օպտիկական ինտերֆերոմետրերում, ռադիոինտերֆերոմետրերում, ինտերֆերենցիոն ռադիոհեռաչափերում։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ինտերֆերենցիա - ֆեյնմանյան դասախոսություններ

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Ալիքների ինտերֆերենցիա կատեգորիայում։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 358)։

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
+'''Ալիքների ինտերֆերենցիա''' ({{lang-lat|inter - փոխադարձ, միմյանց միջև, ferio - հարվածել, խոցել}}), տարածության մեջ երկու կամ մի քանի [[ալիքներ]]ի գումարման հետևանքով առաջացող արդյունարար ալիքի ամպլիտուդի ուժեղացում կամ թուլացում։
-{{վիքիֆիկացում}}
-Լատիներեն inter - փոխադարձ, միմյանց միջև և ferio - հարվածել, խոցել, տարածության մեջ երկու կամ մի քանի ալիքների գումարման հետևանքով
-առաջացող արդյունարար ալիքի ամպլիտուդի ուժեղացում կամ թուլացում։ Ինտերֆերենցիայի առաջացման անհրաժեշտ պայմանը վերադրվող ալիքների կոհերենտությունն է։ Պարզագույն դեպքը նույն հաճախությունը և տարածման միրնույն ուղղությունն ունեցող երկու ալիքների գումարումն է։ Եթե տատանումները ներդաշնակ են, ապա արդյունարար ալիքի ամպլիտուդը տարածության որևէ կետում որոշվում է A=sqrt(A_{1}^2+A_{2}^2+2A_{1}A_{2} cos⁡φふぁい) առնչությամբ, որտեղ <math>A_{1}</math>-ը և <math>A_{2}</math>-ը գումարվող ալիքների ամպլիտուդներն են, φふぁい-ն՝ փուլերի տարբերությունը տվյալ կետում։ Եթե ալիքները կոհերենտ են, ապա փուլերի տարբերությունը տվյալ կետում մնում է անփոփոխ, սակայն կետից կետ կարող է փոխվել, այնպես էլ տարածության մեջ ստացվում է արդյունարար ալիքի ամպլիտուդների բաշխում՝ միմյանց հաջորդող մաքսիմումներով և մինիմումներով։ Ամպլիտուդն առավելագույն արժեքն ընդումնում է φふぁい = 2φふぁいn, իսկ նվազագույն արժեքը՝ φふぁい = φふぁい (2n + 1) կետերում (n-ը ամբողջ թիվ է)։ Ոչ կոհերենտ ալիքների դեպքում φふぁい-ն անկանոն ձևով փոփոխվում է՝ ընդունելով տարբեր արժեքներ, և նրա միջին արժեքը հավասար է լինում զրոյի։ Արդյունարար ալիքի ամպլիտուդի միջին արժեքը բոլոր կետերում նույնն է լինում, մաքսիմումները և մինիմումները ճապաղվում են, և ինտերֆերենցիոն
-պատկերը վերանում է։ Ինտերֆերենցիայի կարևոր դեպքերից է հակադիր ուղղություններով տարածվող երկու հարթ ալիքների գումարումը, որի արդյունքը լինում կանգուն ալիքների առաջացումը։ Երկու ալիքների գումարման ժամանակ էներգիայի հոսքի խտության միջին արժեքը (պարբերության ընթացքում) համեմատական է արդյունարար ամպլիտուդի քառակուսուն ( <math>A_{2}</math> ), հետևաբար արդյունարար ալիքում էներգիայի հոսքի խտության
-արժեքը միշտ չէ, որ հավասար է ինտերֆերենցվող ալիքների էներգիայի հոսքի խտության միջին արժեքների գումարին։ Տեղի է ունենում էներգիայի վերաբաշխում տարածության մեջ։ Երկու աղբյուրներից էներգիայի լրիվ հոսքի արժեքը էականորեն կախված է աղբյուրների հեռավորության և ճառագայթվող ալիքի երկարության միջև եղած հարաբերակցությունից։ Ինտերֆերենցիայի երևույթն օգտագործվում է օպտիկական ինտերֆերոմետրերում, ռադիոինտերֆերոմետրերում, ինտերֆերենցիոն ռադիոհեռաչափերում։
+Ինտերֆերենցիայի առաջացման անհրաժեշտ պայմանը [[Վերադրման սկզբունք|վերադրվող]] ալիքների [[կոհերենտություն]]ն է։ Պարզագույն դեպքը նույն [[հաճախություն]] և տարածման միևնույն ուղղությունն ունեցող երկու ալիքների գումարումն է։ Եթե տատանումները [[Ներդաշնակ տատանումներ|ներդաշնակ]] են, ապա արդյունարար ալիքի [[ամպլիտուդ]]ը տարածության որևէ կետում որոշվում է <math>A=\sqrt{A_{1}^2+A_{2}^2+2A_{1}A_{2}\cos \varphi }</math> առնչությամբ, որտեղ <math>A_{1}</math>-ը և <math>A_{2}</math>-ը գումարվող ալիքների ամպլիտուդներն են, <math>\varphi</math>-ն՝ փուլերի տարբերությունը տվյալ կետում։
+Եթե ալիքները կոհերենտ են, ապա փուլերի տարբերությունը տվյալ կետում մնում է անփոփոխ, սակայն կետից կետ կարող է փոխվել, այնպես էլ տարածության մեջ ստացվում է արդյունարար ալիքի ամպլիտուդների բաշխում՝ միմյանց հաջորդող մաքսիմումներով և մինիմումներով։ Ամպլիտուդն առավելագույն արժեքն ընդումնում է <math>{\varphi =2 \varphi n}</math>, իսկ նվազագույն արժեքը՝ <math>{\varphi=\varphi (2n+1)}</math> կետերում (<math>n</math>-ը ամբողջ թիվ է)։
+Ոչ կոհերենտ ալիքների դեպքում <math>\varphi</math>-ն անկանոն ձևով փոփոխվում է՝ ընդունելով տարբեր արժեքներ, և նրա միջին արժեքը հավասար է լինում զրոյի։ Արդյունարար ալիքի ամպլիտուդի միջին արժեքը բոլոր կետերում նույնն է լինում, մաքսիմումները և մինիմումները ճապաղվում են, և ինտերֆերենցիոն պատկերը վերանում է։
+Ինտերֆերենցիայի կարևոր դեպքերից է հակադիր ուղղություններով տարածվող երկու հարթ ալիքների գումարումը, որի արդյունքում առաջանում են կանգուն ալիքներ։
+Երկու ալիքների գումարման ժամանակ էներգիայի հոսքի խտության միջին արժեքը (պարբերության ընթացքում) համեմատական է արդյունարար ամպլիտուդի քառակուսուն (<math>A_{2}</math>), հետևաբար արդյունարար ալիքում էներգիայի հոսքի խտության արժեքը միշտ չէ, որ հավասար է ինտերֆերենցվող ալիքների էներգիայի հոսքի խտության միջին արժեքների գումարին։ Տեղի է ունենում էներգիայի վերաբաշխում տարածության մեջ։ Երկու աղբյուրներից էներգիայի լրիվ հոսքի արժեքը էականորեն կախված է աղբյուրների հեռավորության և ճառագայթվող [[ալիքի երկարություն|ալիքի երկարության]] միջև եղած հարաբերակցությունից։
+Ինտերֆերենցիայի երևույթն օգտագործվում է օպտիկական ինտերֆերոմետրերում, ռադիոինտերֆերոմետրերում, ինտերֆերենցիոն ռադիոհեռաչափերում։
 == Տես նաև ==
-*[[Լույսի ինտերֆերենց]]
+* [[Դիֆրակցիա]]
+* [[Լույսի ինտերֆերենց]]
+== Արտաքին հղումներ ==
+* [https://feynmanlectures.caltech.edu/I_29.html Ինտերֆերենցիա - ֆեյնմանյան դասախոսություններ]
 {{ՎՊԵ|Interference}}
+{{ՀՍՀ|հատոր=4|էջ=358}}
 [[Կատեգորիա:Ակուստիկա]]
 [[Կատեգորիա:Օպտիկա]]
+[[Կատեգորիա:Ալիքներ]]
-{{Link FA|zh}}