Тавхьид: оагӀон эршашта юкъера башхало
Хувцамах лаьца хӀама яздаьдац Фосташ: мобильни чоалхаца тоадар мобильни эршаца тоадар дӀашераяьча мобильни ража гӀолла |
Хувцамах лаьца хӀама яздаьдац Фосташ: мобильни чоалхаца тоадар мобильни эршаца тоадар дӀашераяьча мобильни ража гӀолла |
||
(цу доакъашхочун вож юккъера 1 эрш гойтадац) | |||
МугӀ 9: | МугӀ 9: | ||
Лоадам болаш да иштта моллагӀа [[текъам]] АллахӀа́ мара бе́ йиш ца хилар. Текъам (Ӏибадат) яхачунца ловш дар динца ювзаенна Ӏамал я аьнна да́лац, деррига [[вахар|вахар-лелар]] Даьла цаӀ варца хила деза. Адамаша АллахӀа де́ аьнннар хьаде де́за, хьарамдар-хьаьналдар къеста а деш{{sfn|Али-заде|2007}}. |
Лоадам болаш да иштта моллагӀа [[текъам]] АллахӀа́ мара бе́ йиш ца хилар. Текъам (Ӏибадат) яхачунца ловш дар динца ювзаенна Ӏамал я аьнна да́лац, деррига [[вахар|вахар-лелар]] Даьла цаӀ варца хила деза. Адамаша АллахӀа де́ аьнннар хьаде де́за, хьарамдар-хьаьналдар къеста а деш{{sfn|Али-заде|2007}}. |
||
== Тавхьидах тайп-тайпарча {{таржам дац|теченешка}} бола кхетам == |
|||
Бусалба дина [[Ӏаламсаг|Ӏаламнаха]] тавхьида бовхамаш дика тахка а техка дӀаовттадаьд{{sfn|Али-заде|2007}}. |
|||
[[Мутазилит|МуӀатизилаша]] яха́чох, тавхьида юкъеская теология включала в понятие таухида отрицание отличных от сущности Аллаха и вечных его атрибутов{{sfn|Ислам: ЭС|1991}}. |
|||
[[Ашариты]] и [[сифатиты]] толковали таухид как признание единственности Аллаха в отношении его сущности (''вахид фи затихи ля шарика лах''), его вечных атрибутов (''вахид фи сифатихи аль-азалия ля назира лах'') и его действий (''вахид фи аф‘алихи ля шарика лах''){{sfn|Ислам: ЭС|1991}}. |
|||
[[Ханбалиты]], в частности [[Ибн Таймия]] включали в понятие таухид признание только за Аллахом божественной природы (''таухид аль-улюхия''); признание его единственным Творцом и путеводителем (''таухид ар-рубубия''); и полную самоотдачу человека Аллаху (''таухид аль-‘убудия''){{sfn|Ислам: ЭС|1991}}. |
|||
Понимание таухида в [[суфизм]]е сводилось к отрицанию [[политеизм|многобожия]] и считалось достоянием рядовых верующих (''таухид аль-’амма''). Суфии выделяли три главные формы таухида: |
|||
* растворение человеческой воли в божественной (''таухид иради''); |
|||
* самоуничтожение (''[[фана]]’'') человека в его бытии (''таухид шухуди''); |
|||
* постижение того, что нет ничего сущего, кроме Аллаха (''таухид вуджуди''). |
|||
Последняя форма таухида была свойственна учению [[Ибн Араби]], которое позже стали квалифицировать как учение о «единстве бытия» (''[[вахдат аль-вуджуд]]''){{sfn|Ислам: ЭС|1991}}. |
|||
== Белгалдаккхар == |
== Белгалдаккхар == |
||
МугӀ 38: | МугӀ 24: | ||
[[ОагӀат:Монотеизм]] |
[[ОагӀат:Монотеизм]] |
||
[[ОагӀат: |
[[ОагӀат:АллахӀ]] |
ХӀанзара эрш (21:27, 8 саькура 2022)
Тавхьид (да) (Ӏар. توحيد — Даьла цаӀ вар, монотеизм) — цӀерашкагахьа а куцашкагахьа а АллахӀ цаӀ хилар белгалду бусулба термин. Тавхьид ислама кертте латта кхетам ба, шахӀадат («АллахӀ воацар кхы Даьла вац» яхар) доаладарца эггара хьалха тарматал (ширк) харцдеш бола. Тавхьид яха дош ваххьада яхача дешагара доагӀ «цхьа хӀама цаӀ дар», «цхьа хӀама цаӀ мара доацаш лархӀар» аьнна маӀан долаш дола[1]
Кхетам
[тоаде | тоаде чура]Тавхьид яхар АллахӀ деррига хӀама кхеллар волга тӀаэцари, из цаӀ мара цахилари къоабалдари да. ТӀеххоза цӀераши тӀехцӀена куцаши да АллахӀа[2]. Хьалха денз ва а волаш дийна а волаш лерг а воацаш ва Из. Цхьанна хӀаманна эшам болаш вац Из, ше шийца кхоачам болаш ва Из, хӀаьта ше мел дола хӀама Из эшаш да. Дуненашка, сигаленашка мел доаллачунна доал да АллахӀага. Эггара дукхагӀа тавхьида бовхамаш КъорӀан Маккарча сураташа доашх, царна юкъе белгалдаккха мегаргда «аль-Ихляс» яха сурат[3].
Даьла цаӀ вара бовхамаша жӀаргахой Троица харцъю. АллахӀага дезал ба яхаш дола моллагӀа хабараш хоададу тавхьидо. Тавхьидо иштта керасти ду жугтий уйланна: Ӏаламий Даьла цхьан хержача къаман мара оагӀув лоацаш ца хилар[2].
Лоадам болаш да иштта моллагӀа текъам АллахӀа́ мара бе́ йиш ца хилар. Текъам (Ӏибадат) яхачунца ловш дар динца ювзаенна Ӏамал я аьнна да́лац, деррига вахар-лелар Даьла цаӀ варца хила деза. Адамаша АллахӀа де́ аьнннар хьаде де́за, хьарамдар-хьаьналдар къеста а деш[2].
Белгалдаккхар
[тоаде | тоаде чура]- ↑ Ислам: ЭС, 1991.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Али-заде, 2007.
- ↑ Ньюби, 2007, оа. 258.
Литература
[тоаде | тоаде чура]- Ибрагим Т. К. и Сагадеев А. В. ат-Таухид // Ислам: энциклопедический словарь / Отв. ред. С. М. Прозоров. — М. : Наука, ГРВЛ, 1991. — С. 232. — 315 с. — 50 000 экз. — ISBN 5-02-016941-2.
- Али-заде, А. А. Таухид // Исламский энциклопедический словарь. — М. : Ансар, 2007. — С. 766.
- Гогиберидзе Г. М. Исламский толковый словарь. — Ростов н/Д.: Феникс, 2009. — 266 с. — (Словари). — 3000 экз. — ISBN 978-5-222-15934-7.
- Ньюби Г. Краткая энциклопедия ислама = A Concise Encyclopedia of Islam / Пер. с англ.. — М.: Фаир-пресс, 2007. — 384 с. — 3000 экз. — ISBN 978-5-8183-1080-0.