19. júní

Fyrir tímaritið, sjá 19. júní (tímarit).

19. júní er 170. dagur ársins (171. á hlaupári) samkvæmt gregoríska tímatalinu. 195 dagar eru eftir af árinu. Á Íslandi er dagurinn helgaður kvenréttindum.

Atburðir

• 1179 - Erlingur skakki féll í orrustunni á Kálfskinni í nágrenni Niðaróss.
• 1347 - Bretónska erfðastríðið: Lið Karls af Blois beið lægri hlut fyrir enskum sveitum undir stjórn Sir Thomas Dagworth og Karl var tekinn höndum.
• 1584 - Húgenottinn Hinrik af Navarra varð ríkiserfingi Frakklands þegar hertoginn af Anjou dó.
• 1641 - Sænski herinn sigraði her keisarans í orrustunni við Wolfenbüttel.
• 1794 - Magnús Stephensen og fleiri stofnuðu Hið íslenska landsuppfræðingarfélag til þess að vinna að menningarmálum í landinu.
• 1870 - Upphaf fólksflutninganna miklu til Vesturheims er miðað við það að þrír íslenskir menn sem fóru frá Eyrarbakka komu til Québec þennan dag.
• 1886 - Kaupfélag Eyfirðinga var stofnað.
• 1915 - Kristján 10. undirritaði nýja stjórnarskrá Íslands þar sem meðal annars var kveðið á um að allar íslenskar konur, 40 ára og eldri, hefðu kosningarétt og kjörgengi. Íslenski fáninn staðfestur með konungsúrskurði.
• 1916 - Íslenskar konur stofnuðu Landspítalasjóð Íslands.
• 1917 - Tímaritið 19. júní kom út í fyrsta sinn.
• 1920 - Nýja bíó í Reykjavík, sem starfað hafði í átta ár, tók í notkun nýtt kvikmyndahús.
• 1938 - Heimsmeistarakeppninni í knattspyrnu lauk í Frakklandi.
• 1940 - Tímaritið Nýtt kvennablað hóf göngu sína.
• 1953 - Forseti Íslands undirritaði Mannréttindasáttmála Evrópu.
• 1960 - Fyrsta Keflavíkurgangan á vegum hernámsandstæðinga var gengin frá hliði herstöðvarinnar til Reykjavíkur.
• 1961 - Kúveit fékk sjálfstæði frá Bretlandi.
• 1967 - Hallveigarstaðir í Reykjavík voru teknir í notkun sem miðstöð kvennasamtaka á Íslandi.
• 1976 - Karl 16. Gústaf Svíakonungur gekk að eiga Silviu Renate Sommerlath.
• 1978 - Fyrsta myndasagan um köttinn Gretti birtist.
• 1980 - Á aldarafmæli Jóhanns Sigurjónssonar var afhjúpaður minnisvarði um skáldið á Laxamýri í Þingeyjarsýslu.
• 1981 - Tveir eggjaþjófar með á annað hundrað andaregg í fórum sínum voru handteknir á leið úr landi á Keflavíkurflugvelli.
• 1982 - Minnisvarði um Ásgrím Jónsson listmálara var afhjúpaður í Rútsstaðahjáleigu í Gaulverjabæ, nú Flóahreppi, en þar var hann fæddur.
• 1983 - Spilakassaleikurinn Dragon's Lair kom út.
• 1987 - Nýtt útvarpshús var tekið í notkun af Ríkisútvarpinu við Efstaleiti í Reykjavík.
• 1987 - 18 létust í sprengjutilræði á vegum ETA.
• 1990 - Konur fjölmenntu í Alþingishúsið til að halda upp á 75 ára afmæli kosningaréttar kvenna á Íslandi.
• 1994 - Björk Guðmundsdóttir hélt sína fyrstu tónleika á Íslandi eftir að hún öðlaðist heimsfrægð.
• 1996 - Farið var að afgreiða einkamerki á bíla á Íslandi.
• 1996 - Boris Jeltsín sigraði fyrri umferð fyrstu frjálsu forsetakosninganna í Rússlandi.

• 2001 - Eldflaug sem bilaði lenti á knattspyrnuvelli í norðurhluta Írak með þeim afleiðingum að 23 létust og 11 særðust.
• 2006 - Málverkið Adele Bloch-Bauer I eftir Gustav Klimt seldist fyrir 135 milljónir dala, sem var þá hæsta verð sem fengist hafði fyrir málverk.
• 2010 - Viktoría krónprinsessa Svíþjóðar gekk að eiga Daniel Westling í Stokkhólmi.
• 2014 - Filippus 6. var krýndur Spánarkonungur.
• 2015 - Höggmynd af Ingibjörgu H. Bjarnason, fyrstu konunni sem kosin var á Alþingi, var vígð við Skálann, viðbyggingu Alþingishússins.
• 2017 - 1 lést og 10 særðust þegar sendiferðabíl var ekið inn í mannþröng við mosku í London.
• 2018 - Bandaríkin tilkynntu að þau hygðust draga sig út úr Mannréttindaráði Sameinuðu þjóðanna.
• 2018 - Lögleiðing kannabiss var samþykkt í Kanada og gekk í gildi 17. október.
• 2019 – Þrír Rússar og einn Úkraínumaður voru formlega ákærðir fyrir að hafa skotið niður Malaysia Airlines flug 17 árið 2014.
• 2023 - Guðrún Hafsteinsdóttir tekur við Dómsmálaráðuneytinu af Jóni Gunnarssyni.

Fædd

• 1566 - Jakob 6. Skotakonungur (d. 1625).
• 1623 - Blaise Pascal, franskur stærðfræðingur, eðlisfræðingur og heimspekingur (d. 1662).
• 1779 - Frederik Christopher Trampe, danskur greifi (d. 1832).
• 1858 - Johan Ferdinand Aasberg, danskur skipstjóri (d. 1954).
• 1861 – Douglas Haig, breskur herforingi (d. 1928)
• 1880 - Jóhann Sigurjónsson, íslenskt leikskáld (d. 1919).
• 1896:
  • Tryggvi Magnússon, íslenskur íþróttamaður og formaður Knattspyrnufélagsins Fram (d. 1943).
  • Wallis Simpson, hertogaynja af Windsor (d. 1986).
• 1937 - Björn S. Stefánsson, íslenskur búfræðingur.
• 1945 - Aung San Suu Kyi, búrmískur stjórnmálamaður.
• 1945 - Radovan Karadžić, bosníu-serbneskur stjórnmálamaður og dæmdur stríðsglæpamaður.
• 1947 - Salman Rushdie, indverskur rithöfundur.
• 1948 - Nick Drake, enskur tónlistarmaður (d. 1974).
• 1953 - Össur Skarphéðinsson, íslenskur stjórnmálamaður.
• 1957 - Anna Lindh, sænskur stjórmálamaður (d. 2003).
• 1958 - Lilý Erla Adamsdóttir, íslensk myndlistarkona.
• 1959:
  • Örn Árnason, íslenskur leikari.
  • Christian Wulff, þýskur stjórnmálamaður og 10. forseti Þýskalands.
• 1961 – Bidhya Devi Bhandari, forseti Nepals.
• 1962 - Masanao Sasaki, japanskur knattspyrnumaður.
• 1964 - Boris Johnson, breskur stjórnmálamaður.
• 1964 - Ásgrímur Sverrisson, íslenskur kvikmyndagerðarmaður.
• 1965 - Ronaldo Rodrigues de Jesus, brasilískur knattspyrnumaður.
• 1969 - Yoshiaki Sato, japanskur knattspyrnumaður.
• 1972 - Dagur B. Eggertsson, íslenskur stjórnmálamaður.
• 1978 - Dirk Nowitzki, þýskur körfuknattleiksmaður.
• 1980 - Lauren Lee Smith, kanadísk leikkona.
• 1985 - Chikashi Masuda, japanskur knattspyrnumaður.
• 1986 - Ragnar Sigurðsson, íslenskur knattspyrnumaður.
• 1988 - Dóra Björt Guðjónsdóttir, íslensk stjórnmálakona.
• 1989 - Ögmundur Kristinsson, íslenskur knattspyrnumaður.

Dáin

• 1179 - Erlingur skakki Ormsson, norskur höfðingi og faðir Magnúsar konungs.
• 1282 - Elinóra de Montfort, prinsessa af Wales (f. 1252).
• 1312 - Piers Gaveston, vildarvinur Játvarðar 2. Englandskonungs.
• 1584 - Frans hertogi af Anjou, sonur Katrínar af Medici (f. 1555).
• 1608 - Alberico Gentili, ítalskur lögfræðingur (f. 1552).
• 1820 - Sir Joseph Banks, breskur náttúrufræðingur og grasafræðingur (f. 1743).
• 1867 - Maximilian 1. Mexíkókeisari (f. 1832).
• 1879 - Vilhelmína Lever, íslenskur kaupmaður (f. 1802).
• 1980 - Jijé, belgískur myndasöguhöfundur (f. 1914).
• 1981 - Lotte Reiniger, þýskur leikstjóri (f. 1899).
• 1983 - Vilmundur Gylfason, íslenskur stjórnmálamaður (f. 1948).
• 1993 - William Golding, breskur rithöfundur (f. 1911).
• 2010 - Manute Bol, súdanskur körfuknattleiksmaður (f. 1962).
• 2013 - Ólafur Rafnsson, íslenskur körfuknattleiksmaður (f. 1963).
• 2013 - James Gandolfini, bandarískur leikari (f. 1961).

Hátíðir

• Kvenréttindadagurinn á Íslandi.