Shenchjen
Shenjen (qıtaysha:
Tiykarınan, qala 1979-jılda Bao'an okrugı aymaǵında „Shenjen“ dep qayta atalǵan orında islengen, biraq qala posyolkası bul aymaqta IV ásirden berli bar bolǵan. 2008-jılda Shenjen YuNESKO tárepinen Dizaynnıń dóretiwshilik qalası retinde tańlandı[3], 2011-jılda XXVI Jáhán jazǵı Universiyada bolıp ótti, bul sebepli onıń infrasisteması sezilerli dárejede jańalandı hám keńeytirildi. Shenjen birinshi náwbette óziniń joqarı qabatlı arxitekturası, tematikalıq parkleri, sanaat kórgizbeleri hám, shubhasız, elektron hám elektrotexnika sanaatınıń eń iri oraylarınan biri retinde ataqlı bolıp tabıladı (mısalı, ataqlı iPhone hám iPad-lardıń kópshiligi sol jerde islep shıǵarılǵan).
Tech Insider web-saytına (Business Insider bólimi) kóre, Shenjen dúnyadaǵı eń texnologiyalıq jaqtan rawajlanǵan qalalardan biri esaplanadı. 2019-jılǵa kelip, Shenjen biznes qılıw ushın eń jaqsı Qıtay qalaları arasında ekinshi orındı iyeledi (Guanchjoudan keyin).
Toponimi
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Jen atı haqqında eń áyyemgi jazıwlar 1410-jılda, Ming dinastiyası dáwirinde belgilengen. Xalıq gúrish atızlarında aǵım suwdı „Jen“ dep ataǵan (qıtaysha:圳; „say, suw aǵımi“). Shenjenge bul aymaqta jaylasqan (qıtaysha:
Tariyxı
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Dáslep, bul jerlerde balıqshılıq penen shuǵıllanǵan Bayue (
Geografiyalıq ózgeshelikleri
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Geografiyalıq ornalasıwı
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Shenjen Merwert dáryası deltasında jaylasqan bolıp; qublada Gonkong, arqa-batısta Dongguan qalası menen (eki qalanıń oraylıq bólimleri arasındaǵı aralıq shama menen 60 km), arqa -shıǵısta Xoyjou qalası menen shegaralas. Dongguan Shenjendi Guangdong wálayatı paytaxtı Guangjou menen ajıratıp turadı (Shenjen orayınan Guangjou orayına shekem bolǵan aralıq shama menen 100 km). Merwert dáryasınıń qarama-qarsı jaǵasında, Shenjennen qubla-batısta 60 km aralıqta Juxay hám Makao qalaları jaylasqan[5]. Shenjen menen Gonkong shegarası (Shamchun, qıtaysha:
Relyefi
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Dáslep Shenjen aymaǵı ónimli jerlerge iye tóbeliklerden shólkemlesken edi, biraq qala arnawlı ekonomikalıq zona dep daǵaza etilgennen soń, jergilikli tábiyat kórinisi saldamlı ózgerislerge ushradı. Turaq-jay hám islep shıǵarıw imaratları iyelegen maydannıń turaqlı túrde keńeyiwi tóbelikler hám toǵaylardıń joq etiliwine alıp keldi. Házirde úsh zárúrli tóbelikler saqlanıp qalǵan bolıp, bular:
- Utunshan (qalanıń eń bálent shıńı 944 m);
- Lianhuashan;
- Bijiashan.
Shenjende Juszyan hám Dunszyan dáryaları menen baylanısqan 300 den artıq dárya hám aǵıslar bar. Jaǵanıń ulıwma uzınlıǵı 230 kmdi quraydı.
Administrativlik bóliniwi
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]№ | Rayon | Qıtaysha аtaması |
Pinyin tilinde |
Xalıq sanı (2010-jılǵı) |
Maydanı (km²) |
Xalıq tıǵızlıǵı (adam/km²) |
---|---|---|---|---|---|---|
Qala rayonları | 3 538 275 | 412 | 8 588 | |||
1 | Futian | Fútián Qū | 1 318 055 | 79 | 16 756 | |
2 | Luohu | 罗湖 |
Luóhú Qū | 923 423 | 79 | 11 726 |
3 | nanshan | Nánshān Qū | 1 087 936 | 182 | 5 877 | |
4 | Yantian | 盐田 |
Yántián Qū | 208 861 | 72 | 2 798 |
Qala janındaǵı rayonları | 4 470 032 | 784 | 5 702 | |||
5 | Baoan | Bǎo'ān Qū | 2 638 807 | 402 | 6 564 | |
6 | Lungan | 龙岗 |
Lónggǎng Qū | 1 831 225 | 382 | 2 794 |
Átirapındaǵı rayonlar | 2 349 631 | 793 | 2 623 | |||
7 | Guanmin | Guāngmíng Xīn Qū | 481 420 | 156 | 3 097 | |
8 | Pinshan | Píngshān Xīn Qū | 309 211 | 168 | 1 852 | |
9 | Lunxua | 龙华 |
Lónghuá Xīn Qū | 1 379 000 | 175 | 7 880 |
10 | Dapen | Dàpéng Xīn Qū | 180 000 | 294 | 612 | |
Jámi | 10 357 938 | 1 989 | 5 201 |
Derekler
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]- ↑ 1,0 1,1 „Xitoy Xalq Respublikasi - Guangdong ma'muriy birliklari“. 14-mart 2014-jılda túp nusqadan arxivlendi.
- ↑ „Overview“. 23-fevral 2012-jılda túp nusqadan arxivlendi.
- ↑ „Shenzhen designated as UNESCO Creative Cities“. 21-iyul 2012-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-fevral 2012-jıl.
- ↑ . Archived from the original on 2012-05-11. https://web.archive.org/web/20120511090249/http://www.sz.gov.cn/cn/zjsz/szgl/201107/t20110712_1675686.htm.
- ↑ „How the U.S. Lost Out on iPhone Work“. 22-mart 2012-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-mart 2012-jıl.