Билік басындағы монархтардың тізімі

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Монарх деп монархияның басшысы атайды, ол мемлекеттің өмір сүру үшін немесе әдетте бас тартқанға дейін басқаратын, әдетте, төрі арқылы тақ мұра алатын адам басқаратын нысаны. Монархтар автократтар болуы мүмкін (барлық абсолюттік монархияларда сияқты) немесе заң шығарушы билікке және / немесе атқарушы билікке (көптеген конституциялық монархиялар сияқты) берілген нақты билікпен шектелмеген немесе ешқандай резервтік держава болмаған салтанатты фигуралар болуы мүмкін. Көптеген жағдайларда монарх мемлекеттік дін мен байланысты болады. Көптеген мемлекеттерде монархтың кішігі, қатыспаған немесе билік етуге қабілетсіз болған кезде регент басқаруы мүмкін болса да, кез келген уақытта бір монархтың болуы мүмкін. Андоррадағы қазіргі жағдай сияқты, екі монарх бір мезгілде бір мемлекеттің үстінен билік жүргізетін жағдайларды өзекті деп атайды.

Монархтар өз атаулары мен стилі бойынша ерекшеленеді, көбінесе дәстүрлермен анықталады және мемлекеттің конституциясы бойынша кепілдендіріледі. Түрлі атаулар ағылшын тілінде қолданылады; мысалы, патша және ханзада, «ханзада» және «ханшайым», «император» және императрица типтік болған жерде қолданылған.[1][2][3][4][5]

Олар жергілікті тілдерде әртүрлі түрде қаралатын болса да, төмендегі тізімдегі атаулар мен тақырыптар ағылшын тіліндегі жалпы эквиваленті арқылы әшекейленген. Роман цифрлары, қолданыстағы әкімшілерді бірдей атаумен бөлектеу үшін пайдаланылған,

Саяси және әлеуметтік-мәдени зерттеулерде монархия әдетте тұқым қуалайтын ережемен байланысты; көптеген монархтар тарихи және қазіргі заман контексттерінде корольдік отбасында дүниеге келді. Аралықты қанға жақындату, примогендік және аға тәуелділік сияқты әр түрлі формулаларды қолдану арқылы анықтады. Кейбір монархиялар, алайда, мұрагерлік етпейді, ал билеуші сайлау процесінің көмегімен анықталады; Қазіргі үлгі — Малайзияның тақ мұрагері. Бұл жүйелер монархияның модельдік тұжырымдамасына қарсы тұрады, бірақ олар көбінесе осындай деп саналады, өйткені олар белгілі бір қауымдастық сипаттамаларын сақтайды. Көптеген жүйелер мұрагерлік және сайланбалы элементтердің комбинациясын пайдаланады, онда сайлауды немесе мұрагердің тағайындалуын патша қанының мүшелері шектейді.

Төмендегі жазбалар алфавиттік тәртіппен ұйымдастырылған тиісті дұшпандардың жанында көрсетіледі. Бұл монархтар өздерінің егемен мемлекеттерінде мемлекет басшысы ретінде билік етеді. Құрастырушы бөлімшені басқаратын монархлар, мәдени немесе дәстүрлі саясатты құрайтын монархтар құрамына кіреді. Өтініш берушілерге талондар жойылған жағдайда үміткерлерді қараңыз.

Монархтар тізімі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Мемлекеті
(лауазымы)
Суреті Монарх
(Туған жылы)
Таққа отырған күні Өкілеттігі Әулеті Басқару формасы Мұрагерлігі Елтаңба Қайнар көзі
 Андорра
Ханзада
Жоан Энрик Вивес-и-Сисилья
(1949 туған)
12 мамыр 2003 жыл 21 жыл, 7714 күн (Қолданылмайды) Тең төрешілер Парежесі Royal Coat of Arms of the high authorities of Andorra [6][7]
Эммануэль Макрон
(1977 туған)
14 мамыр 2017 жыл 7 жыл, 2598 күн
 Ұлыбритания
Монарх
III Чарльз
(1948 туған)
8 қыркүйек 2022 жыл
[5][8]
1 жыл, 685 күн Виндзор
Монарх Мұрагерлік арқылы Royal Standard of the United Kingdom
Royal Standard of the United Kingdom in Scotland
[9][10]
 Антигуа және Барбуда
Монарх
Монарх [9]
 Аустралия
Монарх
Монарх [9][11]
 Багам аралдары
Монарх
Монарх [9][12]
 Белиз
Монарх
Монарх [9][13]
 Канада
Монарх
Монарх Royal Standard of Canada [9][14]
 Гренада
Монарх
Монарх [9][15]
 Ямайка
Монарх
Монарх [9][16]
 Жаңа Зеландия
Монарх
Монарх [9][17]
 Сент-Китс және Невис
Монарх
Монарх [9][18]
 Сент-Люсия
Монарх
Монарх [9][19]
 Сент-Винсент және Гренадиндер
Монарх
Монарх [9][20]
 Соломон аралдары
Монарх
Монарх [9][21]
 Тувалу
Монарх
Монарх [9][22]
 Папуа — Жаңа Гвинея
Монарх
Монарх [9][23]
 Бахрейн Әмір Хамад ибн Иса әл-Халифа
(1950 туған)
6 наурыз 1999 жыл 25 жыл, 9242 Әл-Халифа[24] Аралас үкімет Тұқымқуалайтын Royal Standard of Bahrain [25]
 Бельгия Король Филип
(1960 туған)
21 шілде 2013 жыл 10 жыл, 3991 Саксен-Кобург-Гот Монарх Тұқымқуалайтын Personal Standard of Philippe, King of the Belgians [26]
 Бутан Патша Джигме Кхесар Намгьял Вангчук
(1980 туған)
9 желтоқсан 2006 жыл 17 жыл, 6407

[27]

Вангчук Конституциялық монархия Тұқымқуалайтын [28]
 Бруней Сұлтан Хассанал Болкиах
(1946 туған)
4 қазан 1967 жыл 56 жыл, 20718

[Ескерту 1]

Болкиах Абсолюттік монархия Тұқымқуалайтын Personal Emblem of the Sultan of Brunei [29]
 Камбоджа Король Нородом Сиамони
(1953 туған)
14 қазан 2004 жыл 19 жыл, 7193

[30]

Нородом Конституциялық монархия Тұқым қуалайтын және сайлау Royal Standard of the King of Cambodia [31][32]
 Дания Патшайым II Маргрете
(1940 туған)
14 қаңтар 1972 жыл 52 жыл, 52 күн Глюксбурги Конституциялық монархия Тұқымқуалайтын Royal Standard of Denmark [33]
 Жапония Императоры Нарухито
(1960 туған)
1 мамыр 2019 жыл 5 жыл, 1881 күн


Ямато Конституциялық монархия Тұқымқуалайтын Standard of the Japanese Emperor [34][35]
 Иордания Король II Абдалла
(1962 туған)
7 ақпан 1999 жыл 25 жыл, 9269 күн

[Ескерту 2]

Һашим Конституциялық монархия Тұқымқуалайтын Royal Standard of Jordan [37][38]
 Кувейт Әмір Наваф әл-Ахмед әл-Джабер әс-Сабах[39]
(1937 туған)
29 қыркүйек 2020 жыл 3 жыл, 1364 күн Әл-Сабах Конституциялық монархия Тұқым қуалайтын және сайлау Royal Standard of Kuwait [40]
 Лесото Король III Летсе
(1963 туған)
12 наурыз 1990 жыл 34 жыл, 12523 күн


Мошеш Конституциялық монархия Тұқым қуалайтын және сайлау Royal Standard of Lesotho [41][42]
 Лихтенштейн Князь II Ханс Адам
(1945 туған)
13 қараша 1989 жыл 34 жыл, 12642 күн


Лихтенштейн үйі Конституциялық монархия Тұқымқуалайтын Royal Standard of the Prince of Liechtenstein [43]
 Лихтенштейн Ұлы герцог Анри
(1955 туған)
7 қазан 2000 жыл 23 жыл, 8661 күн

[Ескерту 3]

Нассау-Вайльбург[Ескерту 4] Конституциялық монархия Тұқымқуалайтын Grand Duke of Luxembourg Standard [44]
 Малайзия Жоғарғы билеуші Абдулла
(1959 туған)[Ескерту 5]
31 қаңтар 2019 жыл 5 жыл, 1971 күн

[Ескерту 6]

Паханг Конституциялық монархия Тұқым қуалаушылық және ротация[Ескерту 7] Royal Standard of the Yang di-Pertuan Agong of Malaysia [49]
 Монако Ханзада II Альбер
(1958 туған)
6 сәуір 2005 жыл 19 жыл, 7019 күн

[Ескерту 8]

Гримальди Конституциялық монархия Тұқымқуалайтын Personal Standard of Prince Albert II of Monaco [53]
 Марокко Король VI Мұхаммед
(1963 туған)
23 шілде 1999 жыл 24 жыл, 9096 күн

[Ескерту 9]

Алави Конституциялық монархия Тұқымқуалайтын Royal Standard of Morocco [55]
 Нидерланд Король Виллем-Александр
(1967 туған)
30 сәуір 2013 жыл 11 жыл, 4073 күн Оран[Ескерту 10] Конституциялық монархия Тұқымқуалайтын Royal Standard of the Netherlands [58]
 Норвегия Король V Харальд
(1937 туған)
17 қаңтар 1991 жыл 33 жыл, 12212 күн Глюксбурги Конституциялық монархия Тұқымқуалайтын Royal Standard of Norway [59]
 Оман Сұлтан Хайсам бен Тарық
(1954 туған)
10 қаңтар 2020 жыл 4 жыл, 1627 күн Әл Бу Саид Абсолюттік монархия Тұқымқуалайтын Standard of the Sultan of Oman [60][61][62]
 Катар Әмір Тамим бин Хамад Әл Тани
(1980 туған)
25 маусым 2013 жыл 10 жыл, 4017 күн Әл-Тани Абсолюттік монархия[Ескерту 11] Тұқымқуалайтын [64]
 Сауд Арабиясы Король Салман
(1935 туған)
23 қаңтар 2015 жыл 9 жыл, 3440 күн Әл-Сауд Абсолюттік монархия Тұқымқуалайтын Royal Standard of Saudi Arabia [65]
 Испания Король VI Филипп
(1968 туған)
19 маусым 2014 жыл 10 жыл, 3658 күн Бурбондар Конституциялық монархия Тұқымқуалайтын Royal Standard of Spain [66]
 Эсватини Король III Мсвати
(1968 туған)
25 сәуір 1986 жыл 38 жыл, 13940 күн Дламини Абсолюттік монархия Тұқымқуалайтын[67][68] Royal Standard of Swaziland [69]
 Швеция Король Карл XVI Густав
(1946 туған)
15 қыркүйек 1973 жыл 50 жыл, 18545 күн


Бернадоты Конституциялық монархия Тұқымқуалайтын Royal Standard of Sweden [70]
 Тайланд Король Маха Вачиралонгкорн
(1952 туған)

[Ескерту 12]

13 қазан 2016 жыл 7 жыл, 2811 күн

[Ескерту 13]

Чакри Конституциялық монархия Тұқымқуалайтын Standard of the King of Thailand [73]
 Тонга Король VI Тупоу
(1959 туған)
18 наурыз 2012 жыл 12 жыл, 4481 күн Тупоу Конституциялық монархия Тұқымқуалайтын Royal Standard of Tonga [31][32]
 БАӘ Президент Мухаммад ибн Заид Әл-Нахайян
(1961 туған)
14 мамыр 2022 жыл 20 жыл, 7539 күн Әл-Нахаян[74] Абсолютті-Конституциялық[Ескерту 14] Тұқым қуалайтын және сайлау[Ескерту 15] Standard of the President of the United Arab Emirates [77]
 Ватикан Рим папасы Франциск
(1936 туған)
13 наурыз 2013 жыл 11 жыл, 4121 күн (Абсолютті) Абсолюттік монархия Оның құзырына сәйкес [78]

Сыртқы сілтемелер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Monarch. CollinsDictionary.com. Collins English Dictionary - Complete & Unabridged 11th Edition.. Тексерілді, 22 қыркүйек 2012.
  2. Herb Michael All in the family: absolutism, revolution, and democracy in the Middle East — New York: SUNY Press, 1999. — P. 235. — ISBN 978-0-7914-4168-8.
  3. Spellman W. M. Monarchies 1000–2000 — London: Reaktion Books, 2001. — P. 22–23. — ISBN 978-1-86189-087-0.
  4. Harris Nathanial Systems of Government: Monarchy — London: Evans Brothers, 2009. — P. 38. — ISBN 978-0-237-53932-0.
  5. a b Hindley Geoffrey The Royal Families of Europe — London: Constable & Robinson, 2000. — P. 1–6. — ISBN 978-0-7867-0828-4.
  6. Government of Andorra Recepció de Nadal del copríncep episcopal Joan-Enric Vives (Catalan). Portal web del Govern d’Andorra. Government of Andorra (23 December 2009). Тексерілді, 7 желтоқсан 2010.
  7. Constitution of Andorra, Ch. 3.
  8. [III Чарльз билігі 2022 жылдың 9 қыркүйегінде Австралия, Жаңа Зеландия, Папуа-Жаңа Гвинея, Соломон аралдары және Тувалудың жергілікті уақыт белдеуінде басталды.]
  9. a b c d e f g h i j k l m n o 英国えいこく政府せいふ The Queen and the Commonwealth. Official website of the British Monarchy. 英国えいこく皇室こうしつ. Тексерілді, 12 сәуір 2010.
  10. やすひさげふりかずともみぬの达宪ほうだいろくじゅうはちじょう
  11. 大利おおとし亚宪ほうだいろくじゅういちじょう
  12. ともえ哈马宪法だいななじゅういちじょう
  13. はく兹宪ほうだいさんじゅうろくじょう
  14. 拿大宪法だいきゅうじょう
  15. かくりん纳达宪法だいじゅうななじょう
  16. きば买加宪法だいろくじゅうはちじょう
  17. 1986ねんりつ法案ほうあんだい一部いちぶ
  18. 圣基いばらかず维斯宪法だいじゅういちじょう
  19. 圣卢西にし亚宪ほうだいじゅうきゅうじょう
  20. 圣文もりとくかずかくはやし纳丁斯宪ほうだいじゅうじょう
  21. ところ罗门ぐん岛宪ほうだいいちじょう
  22. 图瓦卢宪ほうだいよんじゅうはちじょう
  23. Constitution of Papua New Guinea, Art. 82.
  24. Alghanim, Salwa The reign of Mubarak al-Sabah: Shaikh of Kuwait, 1896-1915 — I.B.Tauris, 1998. — P. 5. — ISBN 978-1-86064-350-7.
  25. "The Kingdom of Bahrain: The Constitutional Changes". The Estimate (The International Estimate, Inc.). 2002-02-22. http://www.theestimate.com/public/022202b.html. Retrieved 2011-11-12. 
  26. 政府せいふ King Philippe. The Belgian Monarchy. 联邦公共こうきょうふく务;首相しゅしょうおおやけしょ. Тексерілді, 22 шілде 2013.
  27. Denyer, Simon. Bhutan's Dragon King shows he is man of the people, 汤森とおる (7 қараша 2008). Тексерілді 12 қарашаның 2011.
  28. Staff writers. Bhutanese king steps down early, 英国えいこく广播公司こうし (15 желтоқсан 2006). Тексерілді 13 қарашаның 2011.
  29. a b ぶん政府せいふ Prime Minister. The Royal Ark. Абсолютті монархия. Басты дереккөзінен мұрағатталған 7 қазан 2011. Тексерілді, 12 қараша 2011.
  30. Chandara, L., Samean, Y., Vachonn, M., Plaut, E., Botumroath, L. and Soenthrith, S.. King Norodom Sihamoni's coronation: a special supplement to the Cambodia Daily (қазан 2004 жыл). Тексерілді 15 қарашаның 2011.
  31. a b Government of Tonga GeneologyҮлгі:Sic of King Tupou VI. Office of the Lord Chamberlain (28 July 2008). Басты дереккөзінен мұрағатталған 24 тамыз 2010. Тексерілді, 9 желтоқсан 2010.
  32. a b Government of Tonga Tu'i Kanokupolu. Palace Office. Басты дереккөзінен мұрағатталған 30 қараша 2011. Тексерілді, 12 қараша 2011.
  33. むぎ政府せいふ Her Majesty The Queen of Denmark. The Danish Monarchy. むぎ宫廷. Басты дереккөзінен мұрағатталған 25 маусым 2010. Тексерілді, 12 сәуір 2010.
  34. 日本にっぽん政府せいふ Their Majesties the Emperor and Empress. 日本にっぽん皇室こうしつ. Тексерілді, 12 маусым 2019.
  35. Нарухито Жапонияның жаңа императоры болып таққа отырды | Материалды көшіріп бассаңыз https://qazaqtimes.com/article/61341 сайтының гиперсілтемесін міндетті түрде қойыңыз. Авторлық құқықты сақтаңыз. 2.5.2019
  36. MEDEA Institute Abdullah II (Jordan). Басты дереккөзінен мұрағатталған 18 қаңтар 2012. Тексерілді, 12 қараша 2011.
  37. 约旦政府せいふ His Majesty King Abdullah II. Abdullah II Official Website. 哈希姆皇宫廷. Тексерілді, 12 қараша 2011.
  38. 约旦政府せいふ The Hashemites: Introduction. Office of King Hussein I. 哈希姆皇宫廷. Тексерілді, 7 желтоқсан 2010.
  39. Тоқаев Кувейттің жаңа Әмірін құттықтады 12.10.2020
  40. とく政府せいふ H.H. Amir Sabah Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah. Diwan of the Almiri Court. Басты дереккөзінен мұрағатталған 8 наурыз 2007. Тексерілді, 15 қараша 2011.
  41. 莱索たく政府せいふ His Majesty King Letsie III. The Lesotho Monarchy. Басты дереккөзінен мұрағатталған 26 маусым 2009. Тексерілді, 28 сәуір 2010.
  42. Olivier, J Basotho in Lesotho. Sesotho Online. Sesotho Online. Тексерілді, 7 желтоқсан 2010.
  43. れつささえ敦士あつしとう政府せいふ Prince Hans-Adam II. Portal of the Principality of Liechtenstein. 政府せいふ发言じん办公しつ. Басты дереккөзінен мұрағатталған 29 маусым 2009. Тексерілді, 7 желтоқсан 2010.
  44. a b 卢森堡政府せいふ Grand Duke Henri. しん闻和しんいき办公しつ. Тексерілді, 11 қараша 2010.
  45. Droits de Succession: Ordre successoral (ほう语). 卢森堡大公たいこう宫廷. Тексерілді, 28 желтоқсан 2012.
  46. Малайзияда жаңа король сайланды, TRT Қазақша (4 ақпан 2019).
  47. Pahang Sultan is our new King (Updated), ほしほう (うまらい西にし) (24 қаңтар 2019). Тексерілді 24 қаңтардың 2019.
  48. 马来西にし国家こっか图书馆 Election of the Yang di-Pertuan Agong and Timbalan Yang di-Pertuan Agong. 马来西にし政府せいふ. Тексерілді, 4 желтоқсан 2011.
  49. 马来西にし国家こっか图书馆 Yang di-Pertuan Agong XIV. 马来西にし政府せいふ. Тексерілді, 5 қаңтар 2011.
  50. ほうしんしゃ. Prince Albert's Monaco enthronement complete, 大利おおとし亚广播公司こうし (20 қараша 2005). Тексерілді 7 желтоқсанның 2010.
  51. Biography. 纳哥亲王宫 (2011ねん). Тексерілді, 10 желтоқсан 2011.
  52. Sector, Charlotte. Playboy Prince Fulfills His Destiny, ABCしん (6 сәуір 2005). Тексерілді 7 желтоқсанның 2010.
  53. The House of Grimaldi. Infinite Public Relations. Тексерілді, 12 сәуір 2010.
  54. Staff writers. Mohammed VI takes Moroccan throne, 英国えいこく广播公司こうし (24 шілде 1999). Тексерілді 15 қарашаның 2011.
  55. Laurenson, John. The most powerful man in Morocco, 英国えいこく广播公司こうし (11 наурыз 2006). Тексерілді 15 қарашаның 2011.
  56. 政府せいふ Orange and Nassau. The Dutch Royal House. 政府せいふしんいき. Басты дереккөзінен мұрағатталған 24 қараша 2010. Тексерілді, 9 желтоқсан 2010.
  57. Steinberg, Glenn A The Former Ruling House of Lippe, 1939-1945. European Royalty during World War II. しん泽西学院がくいん. Басты дереккөзінен мұрағатталған 15 шілде 2010. Тексерілді, 9 желтоқсан 2010.
  58. 政府せいふ Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander (兰语). The Dutch Royal House. 政府せいふしんいき. Тексерілді, 30 сәуір 2013.
  59. 挪威政府せいふ His Majesty King Harald. Official website of the Royal House of Norway. 挪威皇室こうしつ宫廷. Тексерілді, 7 желтоқсан 2010.
  60. Sultan Qaboos Centre for Islamic Culture About H.M the Sultan. おもね政府せいふ,宫廷そこまん. Басты дереккөзінен мұрағатталған 18 қаңтар 2012. Тексерілді, 12 қараша 2011.
  61. Nyrop, Richard F Area Handbook for the Persian Gulf States — Wildside Press LLC, 2008. — P. 341. — ISBN 978-1-4344-6210-7.
  62. Мемлекет басшысы Оман Сұлтаны Хайсам бен Тариқ Әл Саидке көңіл айту жеделхатын жолдады 11.1.2020 Мұрағатталған 27 ақпанның 2020 жылы.
  63. World and Its Peoples: Arabian Peninsula — Marshall Cavendish, 2006. — P. 64. — ISBN 978-0-7614-7571-2.
  64. 卡塔尔政府せいふ H.H. The Amir's Biography. ほこりまい尔宫廷底まん. Басты дереккөзінен мұрағатталған 2 желтоқсан 2011. Тексерілді, 12 қараша 2011.
  65. Saudi Arabia's King Abdullah dies, BBC News (23 қаңтар 2015). Тексерілді 23 қаңтардың 2015.
  66. 国王こくおう皇室こうしつ His Majesty the King Juan Carlos. The Royal Household of His Majesty the King. Тексерілді, 3 маусым 2014.
  67. Marwick, Brian Allan The Swazi: an ethnographic account of the natives of the Swaziland Protectorate — 剑桥大学だいがく出版しゅっぱんしゃ, 1940. — P. 5–75.
  68. Rubin, N.N. (2009-07-28). "The Swazi Law of Succession: A Restatement". Journal of African Law (剑桥大学だいがく出版しゅっぱんしゃ) 9 (2): 90–113. doi:10.1017/S0021855300001108. 
  69. Simelane, H.S. (2005), "Swaziland: Mswati III, Reign of", in Shillington, Kevin, Encyclopedia of African history, 3, Fitzroy Dearborn, pp. 1528–30, 9781579584559 
  70. みずてん政府せいふ H.M. King Carl XVI Gustaf (みずてん语). Sveriges Kungahus. しんいきしん闻部. Тексерілді, 7 желтоқсан 2010.
  71. Thai Crown Prince Maha Vajiralongkorn proclaimed king, BBC News (1 желтоқсан 2016).
  72. Charuvastra, Teeranai. Prince Vajiralongkorn Proclaimed King Rama X (29 қараша 2016).
  73. The Illustrious Chakri Family. Mahidol University. Басты дереккөзінен мұрағатталған 24 мамыр 2012. Тексерілді, 28 сәуір 2010.
  74. Shoup, John A Saudi Arabia and the Gulf Arab States Today: A-J — Greenwood Publishing Group, 2009. — P. 323. — ISBN 978-0-313-34444-2.. "The Al Nahyan ... are a branch of the Al Bu Falah tribe of the Bani Yas confederation, and although they have been a small section of the tribe, the Al Nahyan have traditionally provided the paramount shaykh for the confederation."
  75. a b おもねひしげはく联合酋长こく宪法だいじゅういちじょうだいじゅうよんじょう
  76. Noack Sascha Doing Business in Dubai and the United Arab Emirates — GRIN Verlag, 2007. — P. 16. — ISBN 978-3-638-79766-5.
  77. Rosenthal, Laurie. Sheikh Khalifa bin Zayed Al Nahyan, Katrina vanden Heuvel (12 маусым 2006).
  78. Argentina's Jorge Mario Bergoglio elected Pope. BBCしん. 英国えいこく广播公司こうし. Тексерілді, 13 наурыз 2013.
  1. 1 тамыз 1968 жыл[29]
  2. 9 маусым 1999 жыл[36]
  3. 冕前,とおる1998ねん3がつ4にちおこり为摄せい[44]
  4. 卢森堡王しつҮлгі:Le[45] ぶんささえきさきしゃ则源Үлгі:Leなみつくり王朝おうちょうてきҮлгі:Leぶんささえ
  5. Ресми аударма - «ең жоғарғы мемлекет басшысы», сондай-ақ ағылшын тілінде «патша» деп аударылған.[46]
  6. 24 қаңтар 2019 жыл获推举出にん最高さいこう元首げんしゅ,1がつ31にち正式せいしきのぼりはじめ[47]
  7. 最高さいこう元首げんしゅ”一职由马来西亚九个州的世袭元首组成てき统治しゃかいちゅう选出,任期にんきねんすえ正式せいしき协议,此职ざいきゅうこくちゅう轮换,顺序按照资历[48]
  8. すえ传统,おもね尔贝せいざい2005ねん7がつ12日和びより11がつ19にち两次[50][51]即位そくいぜん2005ねん3がつ31にちはじめ为摄せい[52]
  9. 30 шілде 1999 жыл Коронация[54]
  10. 兰皇しつらいげんҮлгі:Le珀王あさ[56][57]
  11. すえ宪法为君主くんしゅりつ宪制,ただし实际仍为绝对君主くんしゅせい[63]
  12. 也被しょうさく“玛哈•哇集ひしげりゅういさお”。[71] またたたえひしげじゅうせい”。[72]
  13. 4 мамыр 2019 жыл Коронация
  14. 总统政府せいふくび脑。ただしざい最高さいこう员会授权,总统任命にんめい总理,ゆかり此仍しか具有ぐゆう一定いってい权力[75]
  15. すえ宪法,おもね联酋总统よし联邦最高さいこう员会选举,ゆかり其七个酋长国的统治者中产生[75]ただしすえ正式せいしき协议,总统总由おもねぬの扎比ほこりまい尔,おもね勒纳哈扬家族かぞくくび担任たんにんゆかり此在ごと实上为世袭制。此外,总理总为すすむはい酋长こくほこりまい尔,おもね勒马かつ图姆家族かぞくくび担任たんにん[76]