diroz
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]Zayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | diroz | diroz |
Îzafe | diroza | dirozên |
Çemandî | dirozê | dirozan |
Nîşandera çemandî | wê dirozê | wan dirozan |
Bangkirin | dirozê | dirozino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | dirozek | dirozin |
Îzafe | dirozeke | dirozine |
Çemandî | dirozekê | dirozinan |
diroz mê
- dua, lawij, lava, daxwaz, kibar/kebar, dirûd, wird, hewîş, parîn, niyaz, bergeran, berger, daxwaz, hêvî, daxwazkirina ji Xwedê
- Emê dua û dirozgan bikin boy Rebê Alemê – Êzîdê Sor ku Sitiyên mînanî Xanê [Dr. Xanna Omerxalî] nava Êzdiya da gelekî hebin. Sitiya min bila Tawisî Melek piştevanî te be, eferim ji te re. — (şiroveya xwendevanekê/î di Lalish.de de, 6/2007)
Herwiha
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Maneya resen silavlêkirin û xweşîxwestin e. Herwiha dirûd, hevreha soranî درۆز (droz), farisî درود (dorûd), farisiya navîn [skrîpt hewce ye] (drwd /drûd/, “xweşî”), pehlewanî [skrîpt hewce ye] (drwd /drûd/, “xweşî”), farisiya kevn *druweta-, ji proto-îranî *druwáh (druweh, “dirist, xurt, qayim”), hevreha dirist, binêre lê. Guherîna wateyî wek xweşî/silav > nimêj/lawij/dia di zimanên din ên îranîkî an ên ku vê peyvê standine de jî tê dîtin; nexasma ji ber ku dema ji aliyê bisirmanan ve bê bikaranîn ji bo silavkirina li pêxemberên îslamî ên ku piştî navên wan tên gotin e. Bo biwêjên yeksan ku bi wateya tendiristî û xweşî xwestin in binêre silav (ji erebî), salût (ji latînî), hail/heil û holy/heilig.
Forma diroz ji farisî ye ku diyar e ji dengê /z/; Di peyvên biyanî ên ku ketine kurdî de; /d/ dibin /z/ û /z/ dibin /j/; bide ber miraz, pêşniyaz, diroz, hejîn. Herwiha, digel wan peyvan gelek caran formên nekurdandî jî peyda dibin, wek dirûd.