Hala
Ny hala dia bibikely mpiremby izay manana rantsam-batana valo, manana karazana vanginy afaka manindrona poizina, ary manamboatra karazana kofehy (landy) atao hoe landinkala na faroratra. Izy ireo no filaharana lehibe indrindra amin' ny Arachnida ary laharana fahafito amin' ny fananany karazana maro raha mitaha amin' ny filaharana rehetra ao amin' ny zavamananaina, ary efa monina saika amin' ny toeram-ponenana an-tanety rehetra, ary amin' ny kôntienta rehetra afa-tsy any Antarktika. Tamin' ny Nôvambra 2023 dia karazana hala miisa 51 673 voatsinjara ao amin' ny fianakaviana 136 no voarakitra an-tsoratra. Na izany aza, nisy ny adihevitra teo amin' ny mpahay siansa momba ny fomba tokony hanasokajiana ireo fianakaviana ireo, ka fanasokajiana 20 mahery no natolotra nanomboka tamin' ny taona 1900.
Amin' ny lafiny anatômika dia tsy mitovy amin' ny Arthropoda hafa ny hala (toy ny an' ny Arachnida rehetra) satria mizara roa fotsiny ny vatany: ny tratrany mitambatra amin' ny lohany andaniny, sy ny kibony ankilany, izay atohin' ny toa andilana miendrika varingarina kely. Io kibony io no misy ny fo sy ny taovam-pisefoany. Miisa efetra ny mason' ny hala.
Tsy toy ny bibikely voana (Insecta) ny hala izay tsy manana ringotra (toy ny tandroka). Ny hala rehetra (afa-tsy amin' ny vondrona tranainy indrindra atao hoe Mesothelae) dia manana rafi-pitatitra misy foibe indrindra amin' ny Arthropoda rehetra, satria ny tamboavoany rehetra dia mitambatra ho vongana iray ao amin' ny tratrany. Tsy toy ny ankamaroan' ny Arthropoda ny hala, izay tsy manana hozatra mpanenjana ao amin' ny rantsam-batany fa tsindrin-drano no misolo izany.
Misy kambiny, izay niova ho taova mpamoaka landy avy amin' ny karazana fihary miisa hatramin' ny enina, ny kibon' ny hala. Miovaova be ny habe sy ny endriky ny tranon-kala ary ny habetsaky ny kofehy anamboarany izany. Hita ankehitriny fa mety ho iray amin' ny endrika voalohany tranainy indrindra ny tranon-kala mitangolika, ary ny hala izay mamokatra tranon-kala mifampiditra mikorontana dia betsaka kokoa sy samihafa noho ny hala mahay manenona. Nipoitra tamin' ny vanim-potoana Devôniana, 386 tapitrisa taona lasa teo ho eo, ny Arachnida miandrika hala, ary toa tsy nanana fitaovana famokarana landy ireo biby ireo. Hita tao amin' ny vatolampy tamin' ny vanimp-otoana Karbônifera ny tena hala, izay nisy teo anelanelan' ny 318 sy 299 tapitrisa taona lasa izay, ary tena mitovy amin' ny zana-pilaharana tranainy indrindra, atao hoe Mesothelae. Niseho voalohany tamin' ny vanim-potoana Triasika, maherin' ny 200 tapitrisa taona lasa izay, ny vondrona lehibe amin' ny hala ankehitriny, atao hoe Mygalomorphae sy Araneomorphae.
Nofaritana ho mpihinana zavamaniry tamin' ny taona 2008 ny karazana hala atao hoe Bagheera kiplingi, fa mpiremby kosa ny karazana hafa rehetra fantatra, ary mihaza bibikely sy hala hafa ny ankamaroany, na dia misy karazana lehibe vitsivitsy aza mihaza vorona sy androngo. Tombanana ho 25 tapitrisa taonina ny hala mamono remby milanja 400 hatramin' ny 800 tapitrisa taonina isan-taona. Mampiasa tetika maro ny hala mba hisamborany ny haza: mamandrika azy ao anaty tranonkala mipetaka, mitoraka tady misy bola mipetaka, maka tahaka ny haza mba tsy ho hitan' ny biby hafa, sns. Mahita haza amin' ny alalan' ny fahatsapana hovitrovitra ny ankamaroany, fa mahita manjavozavo ny mpihaza mavitrika ary maneho famantarana faharanitan-tsaina amin' ny fisafidiany ny tetika sy ny fahaizany mamorona tetika vaovao kosa ny mpihaza amin' ny karazana Portia. Tery loatra ny tsinain' ny hala ka tsy afaka idirana ventin-kanina, noho izany dia mandevona ny sakafony amin' ny alalan' ny fanondrahana anzima fandevonan-kanina ny hala. Mamotika ny sakafony amin' ny alalan' ny fototr' ireo toa tanany eo ampotory ny vavany koa izy ireo, satria tsy manana ilay fitaovana toa valanorano ankavia sy ankavanana izay ananan' ny Crustacea sy ny Insecta ny Arachnida.
Tafavoaka velona aorian' ny firaisana ara-nofo vitsivitsy ny lahy amin' ny ankamaroan' ny karazana hala, izay voafetran' ny androm-piainany fohy. Manamboatra kitapon' atody maromaro amin' ny landinkala ny vavy, ka mety hahitana atody an-jatony ny kitapo tsirairay. Mikarakara ny zanany ny vavy amin' ny karazany maro, ohatra amin' ny fitondrana azy ireo mandehandeha na amin' ny fizarana sakafo amin' izy ireo. Misy karazana vitsy anisa ahitana hala maro miara-monina, manamboatra tranon-kala iombonana, izay mety hipetrahan' ny hala vitsivitsy ka hatramin' ny 50 000. Manomboka amin' ny fandeferana tsy maharitra, toy ny misy eo amin' ny "halavavy mananotena" (Latrodectus), ka hatramin' ny fiaraha-mihaza sy fiaraha-misakafo, ny toatr' izy ireo eo amin' ny fiarahamoniny. Na dia miaina roa taona farafahabeny aza ny ankamaroan' ny hala, dia afaka miaina hatramin' ny 25 taona raha ompiana ireo ao amin' ny fianakaviana Theraphosidae sy ny hala hafa ao amin' ny zana-pilaharana Mygalomorphae.
Na dia mampidi-doza ho an' ny olombelona aza ny poizin' ny karazan-kala vitsivitsy dia mikaroka ny fampiasana ny poizin' ny hala amin' ny fitsaboana sy ny famonoana bibikely ny mpahay siansa ankehitriny. Maivana sy matanjaka ary manana fizozotra ambony noho ny an' ny akora voatr' olombelona ny landinkala, ary nampidirina tao amin' ny biby mampinono sy zavamaniry sasany ny fototarazon' ny hala mpamokatra landy mba hahitana raha azo ampiasaina ho mpamokatra landy ireo zavamananaina hafa ireo.