Супернова: Разлика помеѓу преработките
| [непроверена преработка] | [непроверена преработка] |
с Бот менува: cite web -> цитирана веб страница |
с Бот Додава: bs, en, fy, is, jv, lb, scn, su, ta |
||
| Ред 39: | Ред 39: | ||
[[ar:مستعر أعظم]] |
[[ar:مستعر أعظم]] |
||
[[az:İfrat yeni ulduz]] |
[[az:İfrat yeni ulduz]] |
||
| ⚫ | |||
[[bn:অতি নবতারা]] |
[[bn:অতি নবতারা]] |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
[[ca:Supernova]] |
[[ca:Supernova]] |
||
[[cs:Supernova]] |
[[cs:Supernova]] |
||
[[da:Supernova]] |
[[da:Supernova]] |
||
[[de:Supernova]] |
[[de:Supernova]] |
||
| ⚫ | |||
[[el:Υπερκαινοφανείς αστέρες]] |
[[el:Υπερκαινοφανείς αστέρες]] |
||
[[ |
[[en:Supernova]] |
||
[[eo:Supernovao]] |
[[eo:Supernovao]] |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
[[eu:Supernoba]] |
[[eu:Supernoba]] |
||
[[fa:ابرنواختر]] |
[[fa:ابرنواختر]] |
||
| ⚫ | |||
[[fr:Supernova]] |
[[fr:Supernova]] |
||
[[fy:Supernova]] |
|||
[[ga:Ollnóva]] |
[[ga:Ollnóva]] |
||
[[gl:Supernova]] |
[[gl:Supernova]] |
||
[[ |
[[he:סופרנובה]] |
||
[[hr:Supernova]] |
[[hr:Supernova]] |
||
[[ |
[[hu:Szupernóva]] |
||
[[ia:Supernova]] |
[[ia:Supernova]] |
||
[[id:Supernova]] |
|||
[[is:Sprengistjarna]] |
|||
[[it:Supernova]] |
[[it:Supernova]] |
||
[[ |
[[ja: |
||
[[jv:Supernova]] |
|||
[[ka:ზეახალი ვარსკვლავი]] |
[[ka:ზეახალი ვარსკვლავი]] |
||
[[ko:초신성]] |
|||
[[la:Supernova]] |
[[la:Supernova]] |
||
[[ |
[[lb:Supernova]] |
||
[[lt:Supernova]] |
[[lt:Supernova]] |
||
[[ |
[[lv:Pārnova]] |
||
[[ml:സൂപ്പര്നോവ]] |
[[ml:സൂപ്പര്നോവ]] |
||
[[ms:Supernova]] |
|||
[[mt:Supernova]] |
[[mt:Supernova]] |
||
| ⚫ | |||
[[nl:Supernova]] |
[[nl:Supernova]] |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
[[nn:Supernova]] |
[[nn:Supernova]] |
||
[[no:Supernova]] |
|||
[[pl:Supernowa]] |
[[pl:Supernowa]] |
||
[[pt:Supernova]] |
[[pt:Supernova]] |
||
[[ro:Supernovă]] |
[[ro:Supernovă]] |
||
[[ru:Сверхновая звезда]] |
[[ru:Сверхновая звезда]] |
||
[[scn:Supernova]] |
|||
[[sh:Supernova]] |
|||
[[simple:Supernova]] |
[[simple:Supernova]] |
||
[[sk:Supernova]] |
[[sk:Supernova]] |
||
[[sl:Supernova]] |
[[sl:Supernova]] |
||
[[sr:Supernova]] |
[[sr:Supernova]] |
||
[[ |
[[su:Supernova]] |
||
| ⚫ | |||
[[sv:Supernova]] |
[[sv:Supernova]] |
||
[[ta:மீயொளிர் விண்மீன் வெடிப்பு]] |
|||
[[th:ซูเปอร์โนวา]] |
[[th:ซูเปอร์โนวา]] |
||
| ⚫ | |||
[[tr:Süpernova]] |
[[tr:Süpernova]] |
||
[[uk:Наднова]] |
[[uk:Наднова]] |
||
| ⚫ | |||
[[zh-yue: |
|||
[[zh: |
[[zh: |
||
| ⚫ | |||
Преработка од 18:05, 10 ноември 2009
Супернова е експлозија на ѕвезда. Таа е екстремно светла и предизвикува сноп од радијација кој може да ја засени целата галактика пред да исчезне по неколку недели или месеци. За време на оваа краткотрајна експлозија, суперновата може да испушти толку енергија колку што Сонцето ќе емитува вкупно за целиот свој век. [1] Експлозијата исфрла од ѕвездата материјал со брзини до една десетина од брзината на светлината, предизвикувајќи потрес во околината. [2] Постојат неколку видови на супернови, кои може да настанат на еден од следниве два начини:
- прекин на нуклеарната фузија или
- почеток на нуклеарна фузија.
Откако некоја голема ѕвезда ќе престане да создава енергија преку нуклеарна фузија, таа може да доживее ненадеен гравитациски колапс во неутронска ѕвезда или црна дупка, ослободувајќи гравитациска потенцијална енергија која ги загрева и шири надворешните слоеви на ѕвездата. Од друга страна, белото џуџе може да прибере доволно материјал од ѕвезда-придружничка за да ја зголеми својата внатрешна температура доволно за да предизвика фузија на јаглеродот, после која точка следи нуклеарна фузија.
Во просек, супернова се појавува еднаш во 50 години во една галаксија од големината на Млечен пат и игра значајна улога во збогатувањето на меѓуѕвездената средина со тешки елементи. Покрај тоа, брановите што се шират од експлозијата на супернова може да предизвикаат создавање на нови ѕвезди.
Референци
| ||||||||||||||||||||||||||