Carry Pothuis-Smit

Carry Pothuis-Smit
	Carry Pothuis-Smit in de 1940s
Algemeen
Volledige naam	Wilhelmina Carolina Benjamina Pothuis-Smit
Geboren	12 februari 1872
Overleden	30 augustus 1951
Partij	SDAP; PvdA
Functies
1919-1924	Gemeenteraadslid in Amsterdam
1920-1937	Lid Eerste Kamer
Portaal	Politiek

Carry Pothuis-Smit (Amsterdam, 12 februari 1872 – aldaar, 30 augustus 1951), was een Nederlands feministe en socialistisch politica. Zij was Nederlands eerste vrouw in de Eerste Kamer der Staten-Generaal.

Levensloop

Wilhelmina Carolina Benjamina Smit kwam uit een middenstandsmilieu. In plaats van een "goed huwelijk" te sluiten behaalde ze een onderwijzersakte in Arnhem, om eerst in Haarlem en vervolgens in Amsterdam voor de klas te gaan staan. Ze werd lid van de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij en trouwde in 1903 met de diamantbewerker Samuel Pothuis. In 1906 kwam dochter Annie Pothuis ter wereld, de latere componiste. Haar dochter Carolina was getrouwd met de politicus Gerard Nederhorst.

Door Henriëtte van der Mey werd ze betrokken bij de scholing van vrouwelijke arbeiders, een vrijwillige avondactiviteit. Ze werd als eerste vrouw secretaris van de afdeling VI van de SDAP-Amsterdam en richtte met Mathilde Wibaut, Henriëtte van der Mey en Liede Tilanus de Amsterdamse Sociaal-Democratische Vrouwenpropagandaclub (SDVC) op. Ook werd ze redacteur van het door haarzelf opgerichte vrouwenorgaan van de partij: De Proletarische Vrouw. Met Mathilde Wibaut samen redigeerde ze de serie Socialistische Vrouwenbibliotheek. Ze bezocht de Internationale Socialistische Vrouwenconferenties die voor en tijdens de Eerste Wereldoorlog plaatsvonden en waar de strijd voor het vrouwenkiesrecht bovenaan de agenda stond.

Carry Pothuis-Smit, 1923

Toen in 1918 het passief vrouwenkiesrecht werd ingevoerd, stelde Carry Pothuis zich beschikbaar voor de kandidatenlijst van de SDAP. De partij gaf echter de voorkeur aan Suze Groeneweg. Wel kwam ze het volgend jaar met vier andere vrouwen in de gemeenteraad van Amsterdam. Daar streed ze vijf jaar lang voor vrouwenbelangen als badhuizen, consultatiebureaus en kinderbewaarplaatsen.

In 1920 kwam ze als eerste vrouw in de Eerste Kamer, waarvan ze tot 1937 lid bleef. Daar verzette ze zich tegen het ontslag van gehuwde onderwijzeressen. Ze pleitte voor het landbouwhuishoudonderwijs en voor openstelling van het ambt van kinderrechter voor vrouwen. Ze protesteerde tegen de detentie van Soekarno en tegen de Vlootwet. Toen de SDAP in 1937 de eenzijdige ontwapening schrapte uit haar beginselprogramma, kon Pothuis-Smit dit niet meer voor haar rekening nemen. Ze verliet de Senaat maar bleef nog tot juli 1940 redacteur van De proletarische vrouw. Na de bevrijding werkte ze nog enkele jaren mee aan het blad Wij Vrouwen. Ze werd lid van de PvdA, maar bleef zich verzetten tegen militarisme en tegen de Indonesiëpolitiek van de naoorlogse regeringen.

Op 23 maart 2021 werd haar portret, geschilderd door de Haagse kunstenaar Rudolf Kortenhorst, onthuld in de Eerste Kamer.

Bibliografie

1910 - Een paar korte verhalen op waarheid gegrond. Amsterdam, Commissie voor de schriftelijke propaganda van de S.D.A.P. Bevat: De vrouw met acht kinderen. Op het dorp. In de fabrieksstreek. De roepstem
1911 - Alles wordt duur!. Amsterdam, Amsterdam : Brochurenhandel S.D.A.P
1913 - In den bioscoop, een brochure voor de vrouwen. Amsterdam, Brochurenhandel S.D.A.P
1918 - Het vrouwenkiesrecht. Amsterdam, Ontwikkeling
1919 - Moederschapszorg. Amsterdam, Bond van Sociaal-democratische Vrouwenclubs. Nieuwe herz. uitg.
1919 - Van Olympe de Gouges tot Clara Zetkin (de geschiedenis van het algemeen vrouwenkiesrecht in verschillende landen). Amsterdam, "Ontwikkeling". In 1924 uitgegeven als De geschiedenis van het algemeen vrouwenkiesrecht in verschillende landen : (Van Olympe de Gouges tot Clara Zetkin). Amsterdam, Ontwikkeling
1920 - In de menschen een welbehagen. Amsterdam, Ontwikkeling
1920 - De hermiet van Hoekelum (Een verhaal uit den 3en kruistocht). Amsterdam, Ontwikkeling
1920 - Hoort hoe de kerstklok luidt! Wereldvrede. Amsterdam, Bond van Sociaal Democratische Vrouwenclubs in Nederland
1920 - De melkvoorziening. Amsterdam, Bond van Sociaal-Democratiche Vrouwenclubs
1922 - Getrouwd!. Amsterdan, Amsterdamschen Bestuurdersbond
1922 - Moederschapszorg. Amsterdam, Bond van Sociaal-Democratische Vrouwenclubs. Nieuwe herz. uitg.
1927 - De zedelijke beteekenis der gemeenschapsgedachte. Amsterdam, Arbeiders-Gemeenschap der Woodbrookers
1928 - De vrouw in het maatschappelijk leven. Amsterdam, Ontwikkeling
192? - Socialisatie. Leg 't me 'r eis uit. Amsterdam, Ontwikkeling
1930 - Geluk, dat veroverd werd door een te zijn met allen. Amsterdam, Bond van Sociaal-Democratische Vrouwenclubs
1930 - De kerstklokken luiden!. Amsterdam, Bond van Sociaal-Democratische Vrouwenclubs
1930 - Gelukkige moeders. Amsterdam, Bond van Sociaal-Democratische Vrouwenclubs
1930 - De kerstklok. Amsterdam, Bond van Sociaal-Democratische Vrouwenclubs
1932 - Zoo kan het huwelijk worden. Amsterdam, De Arbeiderspers. 3e druk, 1936
1933 - Wat mijn vriendin vertelde. Utrecht, Nederlandsche Vereeniging tot afschaffing van Alcoholhoudende Dranken
1933 - Wij zullen dapper zijn. Een woord tot de vrouwen van Nederland. Amsterdam, Bond van Sociaal-Democratische Vrouwenclubs
1935 - Met geloof in ons hart. Amsterdam, Bond van Sociaal-Democratische Vrouwenclubs
1935 - Naar u gaat ons hart uit. Ook op het land willen de vrouwen gelukkig leven. Amsterdam, Bond van Sociaal-Democratische Vrouwenclubs
1935 - Wapens op wapenstilstandsdag. Amsterdam, Bond van Sociaal-Democratische Vrouwenclubs
1937 - Spreekt u uit!. Amsterdam, Bond van Sociaal-Democratische Vrouwenclubs
1938 - Vertrouw de toekomst. 's-Gravenhage, Van Goor & Zonen
1946 - Wat deden de vrouwen met haar kiesrecht? Het algemeen vrouwenkiesrecht in de practijk 1919-1940. Arnhem, Van Loghum Slaterus (Redactie)
1946 - Oorlogsdagboek van een Hollands meisje. Lochem, De Tijdstroom
1950 - Bertie en de ezel. Lochem, De Tijdstroom

Bronnen, noten en/of referenties

Claire Posthumus in: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland 5 (1992), p. 266-271