Graphics processing unit
Een graphics processing unit, GPU of grafische processor is een processor die gebruikt wordt voor alle videotaken. Hiermee neemt hij deze taken van de CPU (Central Processing Unit) over. De GPU bevindt zich meestal op een videokaart. Een GPU is dus ook niet hetzelfde als een videokaart, de GPU is de chip die de grafische beelden inlaadt, de videokaart is de verzameling onderdelen waarvan de GPU afhankelijk is zoals PCIe-connectie en koeling.
De voorloper van de GPU (de Video Display Controller) werd reeds gebruikt in de jaren 70 en 80. Spelcomputers en pc's zoals de machines van Atari, Commodore en Apple hadden vaak een specifieke chip die bepaalde videobewerkingen kon uitvoeren zonder tussenkomst van de CPU. Deze bewerkingen bleven echter nog vrij beperkt tot vooral bitmaptransformaties (een zogenaamde "blitter") of het laten bewegen van een sprite.
De eerste videokaarten voor de IBM PC, tot en met de eerste VGA-kaarten, waren ook uitgevoerd middels een Video Display Controller en hadden geen ingebouwde bitmaptransformatiehardware. De videokaarten gebaseerd op de IBM chip 8514 waren een van de eerste die dit wel hadden, en waren voornamelijk bedoeld voor het versnellen van
Tegenwoordig[(sinds) wanneer?] verkiezen de fabrikanten om hun videokaarten met de term "accelerator" aan te duiden, wat duidelijker aangeeft dat de kaart (met een GPU en meestal specifiek videogeheugen) als bedoeling heeft om de pc sneller te maken. Vooral bij de hedendaagse videogames is dit geen overbodige luxe.
GPU-fabrikanten
[bewerken | brontekst bewerken]Veel fabrikanten hebben GPU's geproduceerd onder een groot aantal merknamen. In 2008 waren Intel, NVIDIA en AMD/ATI de marktleiders, met respectievelijk 49,4%, 27,8% en 20,6% marktaandeel. Echter, deze aantallen zijn inclusief Intels zeer weinig kostende, minder krachtige geïntegreerde grafische oplossingen. Dat niet meegerekend, beheersten NVIDIA en ATI bijna 100% van de markt.[1] Daarnaast produceerden S3 Graphics[2], VIA Technologies en Matrox[3] ook GPU's, met een gezamenlijk marktaandeel van minder dan 1%.
GPU-tekort
[bewerken | brontekst bewerken]Sinds 2020 is er een tekort aan videokaarten. Dit tekort is veroorzaakt door de toegenomen vraag naar videokaarten gebruikt voor cryptocurrency-mining en door het algemene chiptekort veroorzaakt door productie- en aanvoerproblemen.
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ Q3 Sales Report from Jon Peddie Research via TechReport.com
- ↑ https://web.archive.org/web/20140111214048/http://www.s3graphics.com/en/products/index.aspx
- ↑ Gearchiveerde kopie. Gearchiveerd op 5 februari 2014. Geraadpleegd op 7 mei 2010.