(Translated by https://www.hiragana.jp/)
Almak – Wikipedia Hopp til innhald

Almak

Koordinatar: Sky map 02h 03m 53.9531s, +42° 19′ 47.009″
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
γがんま1 Andromedae
(γがんま Andromedae A)
Observasjonsdata
Epoke J2000.0      Ekvinoks J2000.0 (ICRS)
Stjernebilete Andromeda
Rektascensjon 02h 03m 53.9531s[1]
Deklinasjon +42° 19′ 47.009″[1]
Tilsynelatande storleiksklasse (V)2.26[1]
Karakteristikk
SpektralklasseK3IIb[2]
U−B fargeindeks+1.58[2]
B−V fargeindeks+1.37[2]
R−I fargeindeks+0.68[2]
Astrometri
Eigarørsle (μみゅー) RA: 43.08[1] mas/år
Dek.: −50.85[1] mas/år
Parallakse (πぱい)9.19 ± 0.73[1] mas
Avstand350 ± 30 ly
(109 ± 9 pc)
Absolutt storleiksklasse (MV)−2.9[3]
Detaljar
Radius96[4] R
Luminositet2,600[4] L
Temperatur4,200[4] K
Rotasjonssnøggleik (v sin i)< 17[2] km/s
Andre namn
Almach, Almaach, Almak, Almaak, Alamak, γがんま1 And, Gamma1 Andromedae, Gamma1 And, γがんま Andromedae A, γがんま And A, Gamma Andromedae A, Gamma And A, 57 Andromedae A, 57 And A, STF 205A, ADS 1630 A, BD+41 395, CCDM J02039+4220A, FK5 73, GC 2477, HD 12533, HIP 9640, HR 603, IDS 01578+4151 A, PPM 44721, SAO 37734, WDS 02039+4220A.[1][2][5]
Databasereferanse
SIMBADdata

Gamma Andromedae (Gamma And, γがんま And, γがんま Andromedae) er den tredje lysaste stjerna stjernebiletet Andromeda. Ho er òg kjend med det tradisjonelle namnet Almach (òg skrive Almaach, Almaack, Almak, Almaak eller Alamak).

Almach
Stjernesystemet (ikkje i skala)

I 1778 oppdaga Johann Tobias Mayer at γがんま Andromedae var ei dobbeltstjerne. I eit lite teleskop ser ho ut som ei lys, gyllengul stjerne (γがんま1 Andromedae) ved sidan av ei dimmare, indigoblå stjerne (γがんま2 Andromedae), med ein avstand på kring 10 bogesekund. Ho vert ofte rekna som ei vakker dobbeltstjerne av stjernekikkarar på grunn av denne fargekontrasten.[6][1][7] Det vart seinare oppdaga at γがんま2 Andromedae igjen er eit tredobbelt stjernesystem. Det som ser ut som ei enkel stjerne med det nakne auga er eit firedobbelt stjernesystem som ligg kring 350 lysår frå jorda.[6][8]

γがんま1 Andromedae

[endre | endre wikiteksten]

γがんま1 Andromedae er ei lyssterk kjempestjerne med spektralklasse K3IIb. Ho har ein tilsynelatande storleiksklasse på kring 2,26.[2]

γがんま2 Andromedae

[endre | endre wikiteksten]
γがんま2 Andromedae
(γがんま Andromedae BC)
Observasjonsdata
Epoke J2000.0      Ekvinoks J2000.0 (ICRS)
Stjernebilete Andromeda
Rektascensjon 02h 03m 54.720s (B)[9]
Deklinasjon +42° 19′ 51.41″ (B)[9]
Tilsynelatande storleiksklasse (V)4.84 (BC)
     (combined)

5.5 (B)

6.3 (C)[10]
Karakteristikk
SpektralklasseB9.5V/B9.5V (B)

   (spektroskopisk dobbelstjerne)[11]

A0V (C)[12]
U−B fargeindeks−0.12[10]
B−V fargeindeks+0.03[10]
Astrometri
Eigarørsle (μみゅー) RA: 37 (B)[7] mas/år
Dek.: −57 (B)[7] mas/år
Parallakse (πぱい)9.19 ± 0.73[9] mas
Avstand350 ± 30 ly
(109 ± 9 pc)
Absolutt storleiksklasse (MV)−0.3 (BC)[3]
Bane[13]
Omlaupstid (P)63.67 ± 1.0 år
Store halvakse (a)0.302 ± 0.001"
Eksentrisitet (e)0.927 ± 0.03
Inklinasjon (i)109.8 ± 5.0°
Lengda til oppstigande knute (Ωおめが)109.6 ± 5.0°
Perihel epoke (T)B2015.5 ± 1.5
Perihelargument (ωおめが)
(sekundær)
183.4 ± 15.0°
Posisjon (relativ til {{{primærlekam}}})
Observasjonsepoke2004
Vinkelavstand9.6 [5]
Posisjonsvinkel63° [5]
Andre namn
γがんま2 And, Gamma2 Andromedae, Gamma2 And, γがんま Andromedae BC, γがんま And BC, Gamma Andromedae BC, Gamma And BC, 57 Andromedae BC, 57 And BC, HD 12534, HIP 9640, HR 604, SAO 37735, WDS 02039+4220BC.[7][5][14]
Databasereferanse
SIMBADdata

γがんま2 Andromedae, med ein samla tilsynelatande storleiksklasse på 4,84,[10] er 9,6 bogesekund unna γがんま1 Andromedae med ein posisjonsvinkel på 63 grader.[5] I oktober 1842 fann Wilhelm Struve ut at γがんま2 Andromedae sjølv var ei dobbeltstjerne, der dei to komponentane var skilde av mindre enn eitt bogesekund.[15] Komponentane er eit objekt med ein tilsynelatande storleiksklasse 5,5, γがんま Andromedae B, og type-A hovudseriestjerne med tilsynelatande storleiksklasse 6,3, γがんま Andromedae C.[10] Dei har eit krinslaup som varer kring 64 år.[13] Spektrogram teken frå 1957 til 1959 avslørte at γがんま Andromedae B igjen var ei dobbeltstjerne som bestod av to type-B hovudseriestjerner som krinsa rundt kvarandre med ein periode på 2,67 dagar.[11]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 NAME ALMACH -- Star in double system, database entry, SIMBAD. Henta 19. august 2008.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 HR 603, database entry, The Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Preliminary Version), D. Hoffleit and W. H. Warren, Jr., CDS ID V/50. Henta 19. august 2008.
  3. 3,0 3,1 From tilsynelatande storleik and parallakse.
  4. 4,0 4,1 4,2 Almach, Jim Kaler, Stars. Henta 19. august 2008.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Entry 02039+4220, discoverer code STF 205, components A-BC, The Washington Double Star Catalog, USA Naval Observatory. Henta August 27, 2008.
  6. 6,0 6,1 s. 113–114, vol. 1, Burnham's Celestial Handbook: An Observer's Guide to the Universe Beyond the Solar System, Robert Burnham, New York: Courier Dover Publications, 1978, ISBN 0-486-23567-X.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 HD 12534 -- Spectroscopic binary, database entry, SIMBAD. Henta 19. august 2008.
  8. 01578+4151, database entry, MSC - a catalogue of physical multiple stars, A. A. Tokovinin, CDS database ID J/A+AS/124/75.
  9. 9,0 9,1 9,2 Component 2, HIP 9640, database entry, Hipparkos-katalogen, CDS ID I/239.
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 HR 604, database entry, The Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Preliminary Version), D. Hoffleit and W. H. Warren, Jr., CDS ID V/50. Henta 19. august 2008.
  11. 11,0 11,1 A Preliminary Study of the Spectroscopic Binary Gamma Andromedae B, L. A. Maestre and J. A. Wright, Astrophysical Journal 131 (January 1960), s. 119–121, Bibcode1960ApJ...131..119M}}}.
  12. Entry 02039+4220, discoverer code STT  38BC, The Washington Double Star Catalog, USA Naval Observatory. Henta 19. august 2008.
  13. 13,0 13,1 Entry 02039+4220, Sixth Catalog of Orbits of Visual Binary Stars, William I. Hartkopf & Brian D. Mason, USA Naval Observatory. Henta 13. oktober 2014.
  14. BD+41 395C -- Star in double system, database entry, SIMBAD. Henta August 21, 2008.
  15. p. 36–37, Star-names and Their Meanings, Richard Hinckley Allen, New York: G. E. Stechert, 1899.

Bakgrunnsstoff

[endre | endre wikiteksten]