Theta

Theta
	Θしーた θしーた
	Informacje podstawowe
Majuskuła	Θしーた, ϴ
Minuskuła	θしーた, ϑ
Podstawowy alfabet	grecki
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Theta (thita, θしーたῆτたうαあるふぁ, pisana Θしーたθしーた lub ϴϑ) – ósma litera alfabetu greckiego oznaczająca spółgłoskę aspirowaną "t" (czyli "th"). W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 9.

Użycie jako symbolu

Θしーた

W matematyce i fizyce stosowane czasami oznaczenie miary kąta płaskiego.
W matematyce i informatyce Θしーた jest elementem „notacji dużego O”, która służy do opisywania asymptotycznego tempa wzrostu funkcji^[1].

θしーた

W biologii molekularnej sposób replikacji kolistej cząsteczki DNA. W miejscu origin następuje rozplecenie podwójnej helisy i powstają dwie pary widełek replikacyjnych wędrujących w przeciwnych kierunkach. Około połowy procesu cząsteczka przybiera kształt θしーた (stąd nazwa).
Theta – w brydżu, konwencja licytacyjna, część systemu Precision.
Fale theta – rodzaj fal mózgowych
θしーた – mezon

ϑ

W fizyce stosowane czasami jako oznaczenie temperatury (gdy litera "T" jest już w użyciu).

Użycie w alfabecie łacińskim

W zmodyfikowanym alfabecie łacińskim theta zaczęła się pojawiać w sugerowanym przez Jana Kochanowskiego zapisie, dla języka średniopolskiego^[2]^{[Doprecyzuj: gdzie konkretnie?]} do oznaczenia dźwięku dz od wieku XVI do XVIII^[3]. W języku średniopolskim zaczęły się także pojawiać litery θしーた ze znakami diakrytycznymi, takie jak akut i kropka, które wyglądały następująco θしーた´ θしーた˙, oznaczały dźwięk dź i dż, poniżej są wymienione ich fonetyczne części:

θしーた´ – [d ʑ]
θしーた˙ – [ʤ]

Theta oznaczała też w IPA spółgłoskę zwarto-szczelinową dziąsłową dźwięczną [ʣ].

Kodowanie

W Unicode litera jest zakodowana:

Znak	Unicode	Kod HTML	Nazwa unikodowa	Nazwa polska
Θしーた	U+0398	`Θ` lub `Θ` lub `Θ`	GREEK CAPITAL LETTER THETA	wielka litera grecka theta
θしーた	U+03B8	`θ` lub `θ` lub `θ`	GREEK SMALL LETTER THETA	mała litera grecka theta
ϑ	U+03D1	`&thetasym;` lub `ϑ` lub `ϑ`	GREEK THETA SYMBOL	grecki znak theta ϑ

W LaTeX-u używa się znacznika:

Znak	LaTeX
$\Theta$	`\Theta`
$\theta$	`\theta`
$\vartheta$	`\vartheta`

Zobacz też

Przypisy

↑ Ronald L Graham, Donald Ervin Knuth, Oren Patashnik: Matematyka konkretna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 489. ISBN 83-01-13906-4.
↑ Petra ČerneP.Č. Oven Petra ČerneP.Č., Typografia. Skąd się wzięły znaki diakrytyczne?, 2+3D, 7 listopada 2012 [dostęp 2021-03-01] [zarchiwizowane 2021-04-23] .
↑ średniopolski – Wielki słownik W. Doroszewskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2021-04-21] (pol.).

[1] Ronald L Graham, Donald Ervin Knuth, Oren Patashnik: Matematyka konkretna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 489. ISBN 83-01-13906-4.

[2] Petra ČerneP.Č. Oven Petra ČerneP.Č., Typografia. Skąd się wzięły znaki diakrytyczne?, 2+3D, 7 listopada 2012 [dostęp 2021-03-01] [zarchiwizowane 2021-04-23] .

[3] średniopolski – Wielki słownik W. Doroszewskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2021-04-21] (pol.).

[1]

[2]

[3]