Katarzyna
Katarzyna (język polski)
edytuj- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński, nazwa własna
- (1.1) imię żeńskie; zob. też Katarzyna w Wikipedii
- (1.2) geogr. wieś w Polsce, w województwie kujawsko-pomorskim, w gminie Piotrków Kujawski; zob. też Katarzyna (województwo kujawsko-pomorskie) w Wikipedii
- (1.3) geogr. wieś w Polsce, w województwie wielkopolskim, w gminie Przedecz; zob. też Katarzyna (województwo wielkopolskie) w Wikipedii
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik Katarzyna Katarzyny dopełniacz Katarzyny Katarzyn celownik Katarzynie Katarzynom biernik Katarzynę Katarzyny narzędnik Katarzyną Katarzynami miejscownik Katarzynie Katarzynach wołacz Katarzyno Katarzyny - (1.2-3)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik Katarzyna Katarzyny dopełniacz Katarzyny Katarzyn celownik Katarzynie Katarzynom biernik Katarzynę Katarzyny narzędnik Katarzyną Katarzynami miejscownik Katarzynie Katarzynach wołacz Katarzyno Katarzyny
- przykłady:
- (1.1) Mam na imię Katarzyna i jestem krawcową z Łodzi.
- (1.1) Katarzyna Figura jest polską aktorką, która z humorem i pasją kreuje postacie kobiet ekscentrycznych i nieobliczalnych żon.
- (1.1) W Kościele katolickim na 25 listopada przypada wspomnienie św. Katarzyny Aleksandryjskiej, patronki katarzynek, krawcowych, bieliźniarek, prządek, modystek, fryzjerów, dziewcząt, mężatek, kołodziejów, młynarzy, garncarzy, polskich kolejarzy, studentów i uczonych oraz chroniącej od bólu głowy.
- (1.1) Katarzyny dzień swej patronki, czyli imieniny, obchodzą 25 listopada, a także 2 i 13 lutego, 22 i 24 marca, 29 i 30 kwietnia, 15 września oraz 31 grudnia.
- (1.2-3) Mieszkam w Katarzynie od urodzenia.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) Święta Katarzyna • Góra Świętej Katarzyny • pani Katarzyna • siostra / kuzynka / ciocia / babcia Katarzyna • kobieta imieniem (o imieniu) Katarzyna • święta / błogosławiona Katarzyna • mieć na imię / nosić imię / używać imienia Katarzyna • dać na imię / nadać imię / ochrzcić imieniem Katarzyna • otrzymać / dostać / przybrać imię Katarzyna • dzień imienin / imieniny Katarzyny • na Katarzynę (o dniu)
- (1.2-3) Katarzyna leży gdzieś • pochodzić z Katarzyny • być / mieszkać / przebywać w Katarzynie
- synonimy:
- (1.1) zdrobn. Katarzynka, Kasia, Kaśka[1], Kasieńka, Kasiunia, Kasiuńka; zgrub. Kacha[1], Kachna
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. katarzynka ż, katarzynki nmos, Katarzynów mrz, Katarzynki nmos
- przym. Katarzynin, Katarzynowy, Kasin, Kasiowy, Kaśczyn, Kaśkowy, katarzynkowy, katarzyński
- przysł. katarzynkowo
- związki frazeologiczne:
- przysłowia: do panny Katarzyny nowych butów obłóczyny • gdy Katarzyna kurzy, wszystka się radość zburzy • gdy w Katarzynę lód nie stanie – szykuj sanie, gdy w Katarzynę mróz – szykuj wóz • gdy w Katarzynę zima, śnieg nie poleży, mróz nie potrzyma • jak się Katarzyna głosi, tak się Nowy Rok nosi • Katarzyny dzień jaki, cały grudzień taki / Katarzyny dzień jaki, cały grudzień będzie taki • kiedy w świętą Katarzynę lód nie stanie, to gotuj sanie • na Katarzynę gęś po wodzie, Boże Narodzenie po lodzie • na Katarzynę schowaj się pod pierzynę • na świętą Katarzynę szykuj ciepłą pierzynę • o świętej Katarzynie pomyśl o pierzynie / po świętej Katarzynie pomyśl o pierzynie / od świętej Katarzyny szukaj pierzyny • od świętej Katarzyny nie prześladuj już zwierzyny • od świętej Katarzyny nie wyganiaj już żywiny (sic!) • święta Katarzyna adwent zaczyna, święty Jędrzej jeszcze mędrzej / święta Katarzyna adwent zaczyna / święta Katarzyna adwent zawięzuje, a święty Andrzej poprawuje / święta Katarzyna zawięzuje adwent łyczkiem, a święty Marcin rzemyczkiem / święta Katarzyna adwent rozpoczyna / święta Katarzyna adwent zawiązuje, sama hula, pije, a nam zakazuje • święta Katarzyna adwent zawiązała: dziewczyna nieszczęśliwa, że się nie wydała • święta Katarzyna klucz zgubiła, święty Jędrzej znalazł, zamknął skrzypki zaraz • święta Katarzyna po lodzie, Boże Narodzenie po wodzie • święta Katarzyna po wodzie, Boże Narodzenie po lodzie • święta Katarzyna pokazuje, jaką pogodę nam styczeń zgotuje • święta Katarzyna śluby ucina • święta Katarzyna śmiechem, święty Andrzej grzechem / święta Katarzyna śmiechem, święty Jędrzej grzechem • święty Andrzej grzechem, święta Katarzyna śmiechem • w Katarzynę z nieba nic nie spadnie, będzie w przyszłym lutym chyba jeszcze ładniej • w najświętszą Katarzynę najtwardszą masz słoninę • w święto Katarzyny są pod poduszką dziewczyny
- etymologia:
- łac. Catharina, łac. Catherina < gr.
Α ἰκατερίνη (Aikaterine) < gr. καθαρός (katharos)[2] → czysty, bez skazy[3]
- uwagi:
- zob. też Katarzyna (ujednoznacznienie) w Wikipedii
- zob. też Katarzyna w Wikicytatach
- (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) Catherine, Kathleen, Katniss
- arabski: (1.1) كاثرين
- baskijski: (1.1) Katalin, Katalina, Katixa, Kattalin
- białoruski: (1.1) Кацярына ż
- bułgarski: (1.1) Екатерина ż, Катерина ż, Катрин ż
- czeski: (1.1) Kateřina ż
- duński: (1.1) Katrine w, Karen w, Karna w, Trine w
- esperanto: (1.1) Katerino
- fiński: (1.1) Kaarina, Kaisa, Katri
- francuski: (1.1) Catherine ż
- grenlandzki: (1.1) Katta, Kattak, Kattaliit
- hiszpański: (1.1) Catalina ż
- interlingua: (1.1) Catharina
- islandzki: (1.1) Katarína ż
- kataloński: (1.1) Caterina ż, Catalina ż
- litewski: (1.1) Kotryna ż, Katryna ż, Katryne ż, Katarina ż, Katre ż
- łaciński: (1.1) Catharina ż
- łotewski: (1.1) Katarīna ż, Katrīna ż
- niderlandzki: (1.1) Catharina ż, Katrijn ż
- niemiecki: (1.1) Katharina ż, Katherine ż, Katrin ż
- norweski (bokmål): (1.1) Karen ż, Katharina ż, Katrine ż, Kari ż, Rina ż
- nowogrecki: (1.1) Κατερίνα ż, Αικατερίνη ż
- portugalski: (1.1) Catarina ż
- rosyjski: (1.1) Екатерина ż
- rumuński: (1.1) Ekaterina ż, Catalina ż, Caterina ż, Catrina ż
- słowacki: (1.1) Katarína ż
- słoweński: (1.1) Katarina ż, Katja ż, Katka ż
- starogrecki: (1.1)
Α ἰκατερίνη ż - szwedzki: (1.1) Katarina w, Katrin w, Katrina w, Katrine w, Catharina w, Cathrine w, Catrine w
- węgierski: (1.1) Katalin, Kata, Kato, Katinka
- wilamowski: (1.1) Katarina, Kaśka n, Kasia n
- włoski: (1.1) Caterina ż, Rina ż
- źródła:
- ↑ 1,0 1,1 Porada „zdrobnienia czy zgrubienia?” w: Poradnia językowa PWN.
- ↑ Hasło „Katarzyna” w: Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Rytm, Warszawa 2003, ISBN 83-7399-022-4, s. 524.
- ↑ Jan Miodek, Słownik ojczyzny polszczyzny, oprac. Monika Zaśko-Zielińska, Tomasz Piekot, wydawnictwo Europa, Wrocław 2002, s. 296.