Efa piaskowa

Efa piaskowa
	Echis carinatus
	(Schneider, 1801)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Rząd	łuskonośne
Podrząd	węże
Rodzina	żmijowate
Podrodzina	żmije
Rodzaj	Echis
Gatunek	efa piaskowa
Podgatunki
	E. c. astolae Mertens, 1970; E. c. carinatus (Schneider, 1801); E. c. multisquamatus Cherlin, 1981; E. c. sinhaleyus Deraniyagala, 1951; E. c. sochureki Stemmler, 1969;
	E. c. astolae Mertens, 1970; E. c. carinatus (Schneider, 1801); E. c. multisquamatus Cherlin, 1981; E. c. sinhaleyus Deraniyagala, 1951; E. c. sochureki Stemmler, 1969;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Efa piaskowa, korbacz pospolity (Echis carinatus) – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych.

Występowanie

Ma największy zasięg występowania spośród żmijowatych. Występuje w północnej Afryce po Ghanę, Kamerun, Ugandę i płn. Kenię na płd., oraz na Półwyspie Arabskim i w płd. - zach. Azji aż po Sri Lankę, Indie i Nepal na wsch. oraz Azję Środkową na płn^[2]^[3].

Budowa ciała

Osiąga długość 70–90 cm^[4].

Ubarwienie grzbietu brązowe z rzędem jasnych, poprzecznie wydłużonych plam z czerwonymi obwódkami. Na bokach tułowia występują falisto-zygzakowate, szerokie czarne wstęgi, jasno obrzeżone od strony grzbietowej. Na głowie znajduje się charakterystyczny znak w kształcie białego krzyża^[3].

Biologia i ekologia

Tryb życia

Przeważnie występuje na piaszczystych lub piaszczysto-kamienistych i porośniętych skąpą roślinnością półpustyniach, jednak spotykana też jest na pustyniach, stepach i sawannach. Na niektórych obszarach występuje masowo^[3].

Jest aktywna nocą, w dzień kryje się w norach, szczelinach skalnych lub pod kamieniami. Na piasku sposób poruszania się jest charakterystyczny dla węży piaskowych, mianowicie porusza się bokiem do podłużnej osi ciała. Często zagrzebuje się w podłożu. W razie zagrożenia efa paskowa zwija się w kłębek, chowa głowę oraz pociera ciasno splecionymi bokami o siebie. W czasie pocierania łuski, posiadające poprzeczne rogowe żeberka wydają odstraszający szelest^[3].

Odżywianie

Jest drapieżnikiem. Żywi się głównie jaszczurkami i drobnymi ssakami (głównie gryzoniami^[3]), a także płazami oraz wężami (w tym własnego gatunku)^[3].

Rozród

Przeważnie jest jajożyworodna, jedynie populacje z płn. Afryki są jajorodne. W sierpniu samica rodzi 5 do 15 młodych od długości 10–16 cm^[3].

Zagrożenie dla człowieka

Jest gatunkiem bardzo agresywnym, a jej jad zagraża życiu człowieka - śmiertelność wynosi około 5%^[3]. Jad efy zawiera ekarynę, proteazę wywołującą zaburzenia krzepnięcia.

Przypisy

↑ ^a ^b Echis carinatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Echis carinatus (SCHNEIDER, 1801). The Reptile Database. [dostęp 2010-09-08]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Mały słownik zoologiczny gady i płazy. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986. ISBN 83-214-0464-2.
↑ E. Keller, prof. dr J.H. Reichholf, G. Steinbach, i inni: Leksykon Zwierząt: Gady i płazy. Warszawa: Świat Książki, 2003. ISBN 83-7311-873-X.

[itis-1] Echis carinatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[reptila-2] Echis carinatus (SCHNEIDER, 1801). The Reptile Database. [dostęp 2010-09-08]. (ang.).

[płazy-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Mały słownik zoologiczny gady i płazy. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986. ISBN 83-214-0464-2.

[4] E. Keller, prof. dr J.H. Reichholf, G. Steinbach, i inni: Leksykon Zwierząt: Gady i płazy. Warszawa: Świat Książki, 2003. ISBN 83-7311-873-X.

[1]

[2]

[3]

[4]

Scolecophidia	ociemkowate ślepuchowate węże nitkowate
Alethinophidia	Anomochilidae boaszkowate Bolyeriidae brodawkowcowate cylindrowcowate cylindrowężowate dusicielowate gleboryjcowate połozowate pytoniakowate pytony tarczogonowate tęczowcowate zdradnicowate żmijowate