Gwiazdozbiór Psów Gończych
![]() | |
Nazwa łacińska |
Canes Venatici |
---|---|
Dopełniacz łaciński |
Canum Venaticorum |
Skrót nazwy łacińskiej |
CVn |
Dane obserwacyjne (J2000) | |
Rektascensja |
13 h |
Deklinacja |
40° |
Charakterystyka | |
Powierzchnia |
465 stopni kw. |
Liczba gwiazd o obserwowanej wielkości gwiazdowej < 3 |
1 |
Najjaśniejsza gwiazda |
Cor Caroli ( |
Gwiazdozbiory sąsiadujące |
|
Roje meteorów |
brak |
Widoczny na szerokościach geograficznych pomiędzy 44[1]° S a 90° N. | |
![]() |
Psy Gończe (łac. Canes Venatici, dop. Canum Venaticorum, skrót CVn) – gwiazdozbiór nieba północnego, 38. co do wielkości, sąsiadujący z Wolarzem i wydzielony z Wielkiej Niedźwiedzicy przez Heweliusza, opublikowany w 1690 roku, w pośmiertnie wydanym atlasie Firmamentum Sobiescianum. Ta mała północna konstelacja jest jedną z trzech, przedstawiających psy. Zawiera słynną Galaktykę Wir[1]. Widoczny w Polsce od zimy do lata[2]. Liczba gwiazd dostrzegalnych nieuzbrojonym okiem: około 30.
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Sidney_Hall_-_Urania%27s_Mirror_-_Bootes%2C_Canes_Venatici%2C_Coma_Berenices%2C_and_Quadrans_Muralis.jpg/220px-Sidney_Hall_-_Urania%27s_Mirror_-_Bootes%2C_Canes_Venatici%2C_Coma_Berenices%2C_and_Quadrans_Muralis.jpg)
Pochodzenie nazwy[edytuj | edytuj kod]
Wyobraża dwa psy pasterskie trzymane na smyczy przez mitologicznego Wolarza. Chociaż Wolarza można znaleźć już u Babilończyków, to pomysł dodania mu gończych psów jest dużo młodszy: datuje się na XVII wiek.[1] Według wielu interpretacji gwiazdozbioru, psy poganiają niedźwiedzice, by stale obracały sferę niebieską. Dawny podział na południowego psa, Charę i północnego, Asteriona, przetrwał do naszych czasów tylko w nazwach dwóch najjaśniejszych gwiazd konstelacji. Nazwę Cor Caroli (Serce Karola) najjaśniejszej gwieździe konstelacji nadał królewski astronom Edmund Halley, na cześć swego mocodawcy, angielskiego króla Karola II.
Gwiazdy Gończych Psów[edytuj | edytuj kod]
W tym gwiazdozbiorze są tylko dwie wyraźne gwiazdy, Alfa (
Interesujące obiekty[edytuj | edytuj kod]
- Ładna symetryczna gromada kulista M3 (NGC 5272) o wielkości 5,9m, która w 10-centymetrowym teleskopie pokazuje pewien rozkład jasności. Jest tam bogate wewnętrzne halo, a koncentracja rośnie w kierunku szerokiego jasnego jądra z niezliczonymi ognikami gwiazd[1].
- Usytuowana w północno-wschodniej części gwiazdozbioru galaktyka spiralna M51, zwana Wirem, jest fizycznie związana z satelitarną galaktyką nieregularną NGC 5195, znajdującą się na końcu jednego z jej ramion spiralnych[3].
- Inne jasne galaktyki spiralne, widoczne przez lornetkę, to podobne do komety M94 (NGC 4736), wydłużona M63 (NGC 5055) i M106. Teleskopy pokazują jasne jądro w M94 i jasne gwiezdne jądro w M106. Większe powiększenia pokażą blade ramiona spiralne i kilka węzłów w M106. Są też długie i kolorowe galaktyki widoczne z boku: bardzo cienka NGC 4244 oraz właściwie nazwane Galaktyka Wieloryb NGC 4631 i Galaktyka Kij Hokejowy NGC 4656 / NGC 4657[1].
-
Otoczenie Psów Gończych
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- lista gwiazd w gwiazdozbiorze Psów Gończych
- gwiazdozbiór
- lista najjaśniejszych gwiazd w poszczególnych gwiazdozbiorach
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Praca zbiorowa: Kosmos. Warszawa: Buchmann Sp. z o.o., 2012. ISBN 978-83-7670-323-7.
- ↑ Jan Desselberger, jacek Szczepanik: Tablice astronomiczne z przewodnikiem po gwiazdach. Bielsko-Biała: PPU PARK, 2002, s. 145. ISBN 83-7266-156-1.
- ↑ Tablice astronomiczne. Bielsko-Biała: PPU „PARK”, 2002, s. 145. ISBN 83-7266-156-1.