Hans Jonas
Hans Jonas (ur. 10 maja 1903 w Mönchengladbach[1], zm. 5 lutego 1993 w New Rochelle[2]) – niemiecki filozof pochodzenia żydowskiego, autor prac poświęconych gnozie, filozofii biologii, etyce odpowiedzialności i filozofii religii.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem Gustava Jonasa (zm. 1938) i Rosy Jonas, z d. Horowitz (zm. 1942 w Auschwitz)[3]. Jego dziadek od strony matki był rabinem, rodzice byli ludźmi religijnymi[4].
W 1921 rozpoczął studia filozoficzne, początkowo na Uniwersytecie we Fryburgu, następnie w berlińskiej Hochschule für die Wissenschaft des Judentums (1921–1923), ponownie na Uniwersytecie we Fryburgu oraz w Marburgu[4]. Jego nauczycielami byli m.in. Edmund Husserl, Martin Heidegger i Rudolf Bultmann[4]. Od 1925 zajmował się gnozą. W 1928 obronił pracę doktorską Über den Begriff der Gnosis, następnie przygotował pracę Gnosis und spätantiker Geist. Po zdobyciu władzy przez Adolfa Hitlera opuścił w 1933 Niemcy, początkowo zamieszkał w Londynie, w 1935 wyjechał do Palestyny[5]. Tam kontynuował badania nad gnozą[6].
Od 1936 był członkiem Hagany, w 1939 wstąpił do Brygady Żydowskiej, w 1943 uczestniczył w kampanii włoskiej[6], razem z armią brytyjską przybył do Niemiec, gdzie dowiedział się, że jego matka została wywieziona do Auschwitz. Pod koniec 1945 powrócił do Palestyny, do początku 1948 wykładał w British School for Higher Studies. Jako żołnierz armii izraelskiej walczył w I wojnie izraelsko-arabskiej[6].
Z uwagi na trudną sytuację ekonomiczną wyemigrował w 1949 razem z żoną i dziećmi do Kanady, wykładał na Uniwersytecie w Montrealu i Uniwersytecie Ottawskim. W latach 1955–1976 pracował w The New School for Social Research w Nowym Jorku, gdzie od 1967 był profesorem. W 1976 przeszedł na emeryturę[6].
W okresie amerykańskim wydał poprawioną wersję swojej pracy o gnozie The Gnostic Religion (1958), następnie zajmował się m.in. filozofią biologii. W 1966 wydał pracę The Phenomenon of Life, w której zaproponował koncepcje przezwyciężenia dualizmu pomiędzy materializmem i idealizmem[7]. W 1979 opublikował książkę Das Prinzip Verantwortung. Versuch einer Ethik für die technologjsche Zivilisation (Zasada odpowiedzialności. Etyka dla cywilizacji technologicznej), która przyniosła mu światowy rozgłos[8]. W książce tej przedstawił filozoficzne podstawy odpowiedzialności za losy świata i gatunku ludzkiego, przeciwstawiając się koncepcji neutralności etycznej nauki (w szczególności nauk przyrodniczych) i techniki[9]. Zajmował się także filozofią religii. W 1984 wygłosił wykład Idea Boga po Auschwitz. Żydowski głos, w którym przedstawił koncepcję Boga, który żeby być Bogiem dobrym i Bogiem zrozumiałym, nie może być równocześnie Bogiem wszechmocnym[10].
W 1987 otrzymał Nagrodę Pokojową Księgarzy Niemieckich[11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rosół 2017 ↓, s. 29.
- ↑ Rosół 2017 ↓, s. 33.
- ↑ Rosół 2017 ↓, s. 29-30, 32.
- ↑ a b c Rosół 2017 ↓, s. 30.
- ↑ Rosół 2017 ↓, s. 31.
- ↑ a b c d Rosół 2017 ↓, s. 32.
- ↑ Rosół 2017 ↓, s. 3.
- ↑ Rosół 2017 ↓, s. 33-34.
- ↑ Rosół 2017 ↓, s. 241-246.
- ↑ Jan Andrzej Kłoczowski Hans Jonas o boskiej wszechmocy i niemocy Boga, w: Hans Jonas Idea Boga po Auschwitz, wyd. Znak, Kraków 2003, s. 10-12
- ↑ Der Preisträger 1987: Hans Jonas. [dostęp 2019-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-21)].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Piotr Rosół: Hans Jonas o etycznej odpowiedzialności nauki i techniki. Kraków: TAiWPN UNIVERSITAS, 2017. ISBN 97883-242-3072-3.
- Jan Andrzej Kłoczowski Hans Jonas o boskiej wszechmocy i niemocy Boga, w: Hans Jonas Idea Boga po Auschwitz, wyd. Znak, Kraków 2003
- ISNI: 0000000121184804
- VIAF: 4931565
- LCCN: n80065852
- GND: 118558226
- NDL: 00444841
- LIBRIS: b8nqrz1v21xlw38
- BnF: 11908968w
- SUDOC: 026939975
- SBN: CFIV095919
- NLA: 35251448
- NKC: jn19990004071
- BNE: XX982350
- NTA: 067729347
- BIBSYS: 90070379
- CiNii: DA00668442
- Open Library: OL198924A
- PLWABN: 9810596175405606
- NUKAT: n96101660
- J9U: 987007263550305171
- PTBNP: 460585
- CANTIC: a10597827
- LNB: 000052556
- NSK: 000105089
- CONOR: 31083363
Ε Β Ε : 136801- BLBNB: 000588630
- KRNLK: KAC199614111
- LIH: LNB:V*144835;=BL